Globalizacja a zdolności i kompetencje kobiet

EWA OKOŃ-HORODYŃSKA UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI
Globalizacja
(Przegląd Społeczny, nr 5 (164)/2004)














błyskawiczna międzynarodowa komunikacja,
rozpowszechnienie wiedzy i technologii,
ruchliwość, migracje,
wzrost integracji ekonomicznej i zależności wzajemnej narodów,
„niewidzialna ręka” na poziomie globalnym,
jeden światowy rynek kapitałowy,
uniwersalizacja norm, zachowań, pojęć, kultury
supremacja targowiska nad społeczeństwem oraz zysków nad wszelkimi
innymi wartościami społecznymi,
walka o zapanowanie nad kurczącymi się światowymi zapasami surowców i
energii,
zdominowanie środków produkcji, siły roboczej i rynków zbytu przez
oligarchię ponadnarodowych korporacji,
konsolidacja światowego kapitału w rękach małej grupy banków,
wysysanie zasobów i kapitału z biednych narodów
drastyczne obniżanie kosztów produkcji i maksymalizacji zysków,
masowy eksport miejsc pracy z krajów rozwiniętych do biednych.
Koszty społeczne takiej
globalizacji








rosnące bezrobocie i bieda w krajach dotąd
rozwiniętych i rozwijających się,
marginalizacja lub stopniowe zanikanie klasy
średniej,
masowe wykorzenianie i migracje ludności,
spadek zarobków i bezpieczeństwa pracy,
destrukcja lokalnej tkanki społecznej i
państwowej,
rozpad rodzin, niszczenie kultury i środowiska,
wzrost napięć społecznych i stresów,
„najgroźniejsza w historii ludzkości inżynieria
socjalna„.
Korzyści z globalizacji
(wg Tom G.Palmera, dyrektora The Atlas Global Initiative for Free Trade, Peace and Prosperity)






Globalizacja prowadzi do pokoju przez
zmniejszanie zachęt do tworzenia
konfliktów,
Globalny handel tworzy dobrobyt,
Globalizacja przynosi korzyści wszystkim,
Wolny handel jest najszybszym sposobem
eliminacji zjawiska zatrudniania dzieci,
Handel, otwartość i globalizacja wspierają
rządy demokratyczne i państwo prawa,
Wolny handel należy do podstawowych
praw człowieka.
Kilka punktów widzenia….

“It has been said that arguing against
globalization is like arguing against the
laws of gravity.”
Kofi Annan, UN Secretary General
cd.

In too many instances, the march to
globalization has lead to the
marginalization of women and girls. And
that must change. – Hilary Clinton
Cd.

Instead of having a set of policies that
are equipping people for the
globalization of the economy, we have
policies that are accelerating the most
destructive trends of the global
economy.
Barack Obama
I jeszcze jedna myśl…..

“We must ensure that the global market
is embedded in broadly shared values
and practices that reflect global social
needs, and that all the world's people
share the benefits of globalization.”
-- Kofi Annan
„dotknięcie” globalizacji
determinują:









Miejsce w strukturze społecznej
Narodowość
Rasa
Uzdolnienia, talenty,
Religia
Czynniki etniczne
Seksualność
Wiek
edukacja
Wymiary zrównoważonego środowiska
życia kobiet
Pressures
Economy
Religion
Institutions
Sustainable
Livelihoods
Environment
Social
Network
globalizacja z kobiecej
perspektywy
(Bank Światowy, J. Ann Tickner – Feminist perspectives on international relations w:
Walter Carlsnaes, Thomas Risse, Beth A. Simmons– Sage Publications 2005.) – Handbook of international relations









70% z 1,3 mld osób na świecie żyjących w ubóstwie to kobiety
60% z 550 tysięcy pracowników niskoopłacanych na całym
świecie to kobiety.
w 2006 roku różnice w wynagrodzeniu mężczyzn i kobiet w
niektórych krajach wynosiły blisko 40%
1/3 gospodarstw domowych jest utrzymywana przez kobiety
98% kobiet z 17 milionów zarażonych wirusem HIV/AIDS w
wieku od 15 do 49 lat żyje w krajach rozwijających się.
60% mieszkańców Afryki zarażonych AIDS to kobiety
w Indiach prawie 90% kobiet będących nosicielami wirusa HIV
zostało zarażonych przez swoich mężów
na 100 chłopców, którzy nie chodzą do szkoły, przypada 117
dziewczynek wyłączonych z procesu edukacji formalnej
90% ofiar wojennych to kobiety i dzieci
globalizacja z kobiecej
perspektywy cd.






98% bogactwa na ziemi znajduje się w rękach mężczyzn a tylko 2 %
należy do kobiet
225 najbogatszych ludzi świata – mężczyzn, posiada takie aktywa,
jak 2,5 mld najbiedniejszych (80% to kobiety)
780 mld USD wydaje się na świecie na zbrojenia a 12 mld USD na
odtworzenie zdrowia kobiet
90% dziewczynek na świecie to prostytutki z czego korzysta 100%
mężczyzn
paradoks: w warunkach rozwijających się rynków znaczna część
populacji zajmuje się wytwarzaniem bezpłatnym (praca w
gospodarstwie domowym wiejskim i miejskim)
Wg szacunków UNDP (United Nations Development Program) jest
to 70% całkowitego światowego dochodu a prawie 69% stanowi
praca kobiet (UNDP 1995
Source: Victoria Sendón de León, Lecture organized by Plataforma de Derechos Humanos de las Mujeres, (Women's Human Rights Platform)
Madrid, 20 April 2001.
globalizacja z kobiecej
perspektywy





58 mln dziewczynek w wieku szkolnym nie
chodzi do szkoły
Tylko w 14 krajach świata kobiety zajmują
1/3 stanowisk w instytucjach państwowych
Ponad 2/3 porodów na świecie odbywa się
w warunkach niebezpiecznych dla zdrowia
kobiet
600 mln kobiet nie umie czytać i pisać,
mężczyzn - 320 mln
Są wciąż kraje, gdzie kobiety nie mają
prawa głosu
(Brunei, Darussalem, Kuwait, Sultanate of Oman, Saudi Arabia, United Arab Emirates)
„New Paradigm Model”
konieczność wymusza wyrównywanie roli kobiet
w nauce, technologii, inżynierii i matematyce
(STEM)
Globalization
New Paradigm
for Women
Knowledge
Society
Accelerating
Change
„Empowerment”
is a process whereby women become
able to organize themselves to increase
their own self- reliance, to assert their
independent right to make choices and
to control resources which will assist in
challenging their own subordination.”
 Economic, social, political change
 institutions

miejsca pracy w zmieniającym się
przemyśle ICT
Źródło: ww.ictwomendirectory.eu
Kobiety w kreatywnej gospodarce: „Teoria 3T” dla wzrostu:
technologia, talent, tolerancja w środowisku wolności
Zmiana płci w gospodarce wiedzy
Zmiana płci jako siła sprawcza efektów korporacji:
Talent – Acquisitions – Retentions - Advancement
Wartość dodana kreowana przez kobiety w
łańcuchu procesu innowacji
Co się dzieje w polu innowacji?
36% absolwentów kierunków
technicznych w Niemczech
 59% w Chinach
 66% w Japonii
 32% w USA
 W 2004 r. Chiny wypromowały 600 tys.
inżynierów, Indie 350 tys., a USA 70 tys.

Źródło:Diana Laboy-Rush, Portland Wiz Kids, November 12, 2009
A co na to kobiety w USA?
57% profesjonalnych stanowisk w 2008 w
USA objętych było przez kobiety w tym
24% w ICT
 Do 2016 planuje się 1.524.000 nowych
specjalistycznych miejsc pracy w ICT; 53%
tych miejsc mogą objąć kobiety
 Problem: zainteresowanie pracą w ICT
spadło wśród kobiet w USA o 79% w latach
2000-2008

Źródło:Diana Laboy-Rush, Portland Wiz Kids, November 12, 2009
Bariery w partycypowaniu kobiet w dziedzinach
STEM (Science, Technology, Engineering, Math)
Postawy i percepcja
Postawy
wobec
Math i nauk
techniczny
ch
Świadomość
kariery w
dziedzinach
STEM
Zaufanie,pew
-ność
aktywności w
STEM
Korzystani
e z Math i
inżynierii w
codzienny
m życiu
Wiedza i jej prezentacja
Zawartość
nauk
technicznych i
Math i jakość
procesu
zdobywania
wiedzy
Jakość
testów i
ocen z
Math i nauk
techniczny
ch
Proces
werbowania
na kierunki
techniczne
w systemie
wyższej
edukacji
Jakość i
możliwość
działania w
STEM po
zakończeni
u nauki
Ada Yonath, 2009 Nobel Prize in Chemistry
Weizmann Institute of Science, Rehovot, Israel
“for studies of the structure and function of the ribosome“
"This is what gave me the courage, the north pole bears.“
When asked if she ever doubted that she would reach her goals:
“I doubted more than expected. I had doubts all the time. The way was
extremely, extremely difficult. What we felt is that we are climbing
mountains in order to reach the top – and these mountains are like the
Everest, the biggest most difficult to climb – only to find out that there is
another mountain waiting behind it to be climbed afterwards.
I had lots of minutes that I didn't expect, but I thought science in general
and this science particularly is worth the effort – even if we would never
get the ultimate result. “
Gospodarka kobiet
(badania The Boston Consulting Group, 2008)
Kobiety – siła napędowa
światowej gospodarki
 Kobiety kontrolują ok..
20 bln USD
rocznych wydatków
konsumpcyjnych
 Roczne zarobki kobiet
osiągają 13 bln USD
szacuje się, ze za kilka
lat będzie to 18 bln USD

Główne tematy
(badania ankietowe 12.000 kobiet z ponad 40 regionów/
The Boston Consultung Group, 2008)
Edukacja i finanse
 Dom i posiadłości
 Praca i kariera
 Działanie, aktywność,
rozwój zainteresowań
 Stosunki międzyludzkie,
nadzieja, obawa, strach
 Zakupy, wydatki

Podstawowe problemy w gospodarce
kobiet – wyniki ankiety
Kobiety czują się w wielkiej mierze
niedocenione
 Są niedowartościowane na rynku oraz
niedoszacowane w miejscu pracy
 Mają zbyt wiele spraw do załatwienia, które
konfliktują ich priorytety (wybory: praca,
dom, rodzina)
 Niewiele firm dostosowuje organizację
pracy do potrzeb kobiet, jak i produkty i
usługi oszczędzające czas – np.
samochody są produkowane dla szybkości
a nie użyteczności

Organizacje i instytucje….
National Center for Women in Information Technology,
http://www.ncwit.org
 Society of Women Engineers, http://www.swe.org
 Global Fund for Women
 Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie likwidacji wszelkich
form dyskryminacji kobiet (CEDAW)
 Association for Women Rights in Development (AWID)
 Global Women's Issues Task Force
 Global Women [email protected]
 Globalna lista organizacji kobiecych
http://translate.google.pl/translate?hl=pl&langpair=en%7Cpl&u=http://ww
w.distel.ca/womlist/womlist.html
 Women for Women International
 Global Women's Leadership Network GWLN
 Soroptimist International
 ………

Europejskie Centrum
Technologiczne Kobiet (ECWT)
Wiodące dziedziny współpracy
ECWT: kobiety i technologia
Globalny produkt – kobieta
Barbie






ucieleśnia surowce naturalne (ropa naftowa –
pcv i polistyren), pracę fizyczną, intelektualną i
emocjonalną - głównie kobiet,
Skomercjalizowany produkt kultury (12 krajów)
technologia generacji zysku, daje 80%
dochodu firmy
Flagowy produkt firmy „Mattel” Inc.
97% amerykańskich dziewczynek w wieku 3-8
lat ma więcej niż jedną lalkę Barbie
Założycielka firmy i autorka produktu - kobieta
podsumowanie
W globalnej gospodarce kobiety są
postrzegane wielowymiarowo i
kompleksowo
 Są kraje, w których ich status się
poprawia w innych są eksploatowane i
traktowane w niższej kategorii ludzi
 Ale ¾ utraconych na skutek recesji
miejsc pracy dotknęło mężczyzn
 Rośnie wpływ i siła kobiet
