podstawy - 123KB

Propozycja pytań powtórkowych przygotowujących do
matury pisemnej- część pierwsza-PODSTAWY CHEMII.
Pytanie1.
W celu zbadania charakteru chemicznego tlenków wprowadzono je do
wody, a następnie za pomocą wskaźników badano odczyny wodnych roztworów
powstałych po rozpuszczeniu tlenków.
a) Uzupełnij tabelkę:
Tlenek
Zabarwienie roztworu po reakcji z wodą
oranż metylowy
fenoloftaleina
lakmus
K2O
CO
SO2
NO2
BaO
a) napisz odpowiednie równania reakcji.
b) czy na podstawie powyższych doświadczeń można jednoznacznie
określić charakter kwasowo-zasadowy badanego tlenku?
Pytanie 2.
Zaprojektuj doświadczenie, za pomocą którego można określić charakter
chemiczny następujących tlenków: Al2O3, MnO, SiO2, Cr2O3 wiedząc, że są to
tlenki nierozpuszczalne w wodzie.
a) narysuj schematy doświadczeń
b) napisz odpowiednie równania reakcji
c) podaj wnioski wynikające z doświadczeń
1
Pytanie 3.
Dokończ równania reakcji lub zaznacz, że reakcja nie zachodzi:
a) F2 + H2 
b) S + H2 
c) SrH2 + H2O 
d) CH4 + H2O  warunki normalne
e) Na + H2O 
f) Br2(g) + H2O 
g) N2 + H2
Podaj odczyny wodnych roztworów substancji powstałych w wyniku reakcji.
Zadanie 4.
Przeprowadzono następujące doświadczenia:
Mg + H2O
Na2O + H2O
Fe2O3 + H2O
K + H2O
BaO + H2O
SiO2 + H2O
a) napisz odpowiednie równania reakcji lub zaznacz, że reakcja nie
zachodzi.
b) opisz objawy reakcje towarzyszące powyższym przemianom
chemicznym.
c) zaproponuj wskaźniki kwasowo-zasadowe, które należałoby użyć w celu
określenia odczynu wodnych roztworów powstałych substancji.
d) zaproponuj inne odczynniki pozwalające na określenie charakteru
chemicznego tych tlenków, które nie reagują z wodą.
2
Zadanie 5.
Zaproponuj metody otrzymywania następujących wodorotlenków:
wodorotlenek żelaza III
wodorotlenek potasu
wodorotlenek magnezu
wodorotlenek miedzi II
wodorotlenek niklu II
a) podaj barwy powstałych wodorotlenków
b) wskaż wodorotlenek największej mocy
c) zaprojektuj doświadczenie , za pomocą którego udowodnisz, że
wodorotlenek litu jest mocniejszą zasadą niż wodorotlenek berylu.
Zadanie 6
Miedź występuje w przyrodzie w postaci izotopów a) 65Cu i b) 63Cu.
a) Oblicz zawartość procentową izotopów a i b
b) Ustal liczby cząstek elementarnych w izotopie a i b
c) Na podstawie znajomości mas cząstek elementarnych oblicz masy
rzeczywiste (w gramach) izotopu a i b
d) Zapisz konfiguracje elektronowe (powłokowo, podpowłokowo,
klatkowo) dla miedzi.
Zadanie 7
Dane są następujące drobiny:
a) atom sodu
b) atom tlenu
c) atom argonu
d) jon wapnia
e) jon siarki
f) jon fluoru
1.Napisz konfiguracje elektronowe systemem podpowłokowym dla wszystkich
drobin.
2. Podaj wartości liczb kwantowych; n, l, m, ms dla elektronów walencyjnych
pierwiastków a,b,c.
3
3. Zapisz procesy tworzenia jonów d,e,f.
Zadanie 8
Dane są pierwiastki o liczbach atomowych 11, 13, 16, 25. Na podstawie
położenia pierwiastka w układzie okresowym, skali elektroujemności Paulinga
podaj informacje na temat:
a)
b)
c)
d)
e)
przynależności pierwiastka do bloku energetycznego
aktywności chemicznej
zdolności do tworzenia jonów
charakteru kwasowo-zasadowego
zdolności do połączeń z tlenem
Zadanie 9
Przeprowadź analizę analogii i zmienności właściwości fizycznych i
chemicznych pierwiastków w układzie okresowym:
Wskaż położenie:
a) pierwiastków zasadotwórczych
b) pierwiastków kwasotwórczych
c) pierwiastków amfoterycznych
d) pierwiastków metalicznych
e) pierwiastków niemetalicznych
f) półmetali
g) pierwiastków elektrododatnich
h) pierwiastków elektroujemnych
4
i) inne
Zadanie 10
Pierwiastek X jest mieszaniną dwóch izotopów. Jeden zawiera 34 neutrony i
stanowi 69,1% mieszaniny, a o drugim wiadomo, że posiada 29 protonów i 36
neutronów.
a) podaj liczbę atomową tego pierwiastka i podaj jego nazwę.
b) oblicz masę atomową tego pierwiastka.
c) zapisz konfiguracje elektronowe trzema sposobami pierwiastka X.
Zadanie 11
Omów budowę przestrzenna cząsteczki trans-1,2-difluoroetenu
a) wyjaśnij pojęcie hybrydyzacji
b) zapisz konfiguracje elektronowe pierwiastków występujących w
cząsteczce
c) określ rodzaj hybrydyzacji atomów węgla
d) określ kształt przestrzenny cząsteczki i narysuj schemat wiążących
orbitali atomowych
Zadanie 12
Omów jaki wpływ na właściwości substancji ma wiązanie wodorowe.
a) wyjaśnij istotę wiązania wodorowego
b) podaj: na jakie właściwości fizyczne związków i jak wpływa wiązanie
wodorowe
c) na dowolnie wybranych czterech przykładach przeprowadź krytyczną
ocenę stwierdzenia: „Wiązanie wodorowe to tylko wiązanie
międzycząsteczkowe”.
Zadanie 13
Jakimi rodzajami wiązań chlor łączy się w następujących cząsteczkach:
Cl2, NaCl, NH4Cl, HCl.
a) wyjaśnij dlaczego tworzą się wiązania chemiczne
b) określ rodzaje wiązań jakimi chlor łączy się w powyższych cząsteczkach
c) podaj krótką charakterystykę tych wiązań
d) przedstaw mechanizm ich powstawania
5
Zadanie 14
Omów rodzaje wiązań występujących w cząsteczkach: H2SO4, S2, Na2S.
a)
b)
c)
d)
e)
wyjaśnij na czym polega reguła helowca
podaj jakie przyjęto kryterium orientacyjnego podziału wiązań
przedstaw wzory elektronowe powyższych cząsteczek
przedstaw mechanizm powstawania cząsteczki Na2S
podaj właściwości związków, w których występują wiązania takie jak w
Na2S
Zadanie 15
Naftalen to związek organiczny o wzorze sumarycznym C10H8.
a) przedstaw budowę przestrzenną naftalenu
b) zdefiniuj pojęcie: wiązanie zdelokalizowane
c) podaj warunek aromatyczności związków organicznych
d) podaj dwa przykłady związków aromatycznych o innej ilości pierścieni w
cząsteczce
Zadanie 16
Omów budowę wodorków pierwiastków trzeciego okresu, leżących w
następujących grupach: 2, 13, 14, 15.
a)
b)
c)
d)
podaj budowę przestrzenną cząsteczek
omów typy hybrydyzacji występujące w cząsteczkach
zdefiniuj pojęcie hybrydyzacja
naszkicuj kształty orbitali zhybrydyzowanych występujących w
wymienionych wodorkach
Zadanie 17
Zapisz w formie cząsteczkowej i jonowej równania reakcji zachodzących w
roztworach wodnych, ewentualnie zaznacz, że reakcja nie zachodzi:
a) Pb(NO3)2 + KJ 
6
b)
c)
d)
e)
f)
KOH + CuSO4 
H2SO4stęż. + Na2S 
CaBr2 + KF 
Zn + H2SO4 
KNO3 + NaNO2 
*Wyjaśnij reguły rządzące powyższymi reakcjami w roztworach wodnych
*Wyjaśnij, dlaczego niektóre z reakcji nie zachodzą.
Zadanie 18
Ile gramów 20 % roztworu kwasu solnego należy dodać do 120g 5 % roztworu
kwasu solnego, aby otrzymać roztwór 10 %.
Zadanie 19
Rozpuszczalność chlorku amonu w temp. 298K wynosi 40g. Oblicz stężenie
procentowe roztworu chlorku amonu.
Zadanie 20
Jaka objętość 0,2-molowego roztworu NaOH jest niezbędna do zobojętnienia
250 cm3 0,05-molowego roztworu H2SO4?
Zadanie 21
Jednoprotonowy kwas jest w roztworze wodnym o pH=3 zdysocjowany w 46%.
Oblicz stałą dysocjacji tego kwasu.
Zadanie 22
W sześciu probówkach znajdują się różne roztwory zawierające kolejno:
a)
b)
c)
d)
e)
f)
3 mole kwasu siarkowego VI
3 mole kwasu octowego
4 mole kwasu solnego
2 mole wodorotlenku baru
6 moli wodorotlenku cezu
3 mole amoniaku
7
Zawartości, których probówek należy zmieszać aby otrzymać roztwory
obojętne?
Napisz w formie cząsteczkowej i jonowej równania zachodzących reakcji.
Zadanie 23
W pięciu probówkach znajdują się roztwory:
a) azotan V cynku
b) azotan V magnezu
c) azotan V niklu II
d) azotan V glinu
e) azotan V chromu III
Do każdej z nich dodano kroplami NaOH aż do wytrącenia osadu, a następnie
po 2 cm3 stężonego NaOH. Za pomocą równań reakcji w wersji cząsteczkowej i
jonowej przedstaw procesy zachodzące w probówkach a-e.
Zadanie 24
Rozpuszczalność jodku srebra w temp. 298K wynosi 3,4 . 10-7g. Oblicz, ile
jonów srebra zawiera 1 mm3 nasyconego roztworu KJ?
Zadanie 25
W probówkach z wodą rozpuszczono następujące substancje: fluorowodór,
kwas octowy, alkohol etylowy, amoniak, chlorek potasu, tlenek sodu, chloran
VII amonu, glukozę, tlenek azotu V, azotan III litu, metyloaminę.
a) Wskaż probówki, w których po rozpuszczeniu i ewentualnej reakcji z
wodą znajdują się elektrolity.
b) Podaj odczyny wodnych roztworów w postaci zapisu: pH = 7 lub pH  7
lub pH  7.
c) Zapisz równania reakcji hydrolizy soli cząsteczkowo i jonowo i określ
typ hydrolizy.
d) Zapisz procesy dysocjacji elektrolitycznej dla elektrolitów wg teorii
Arrheniusa.
e) Zapisz procesy dysocjacji elektrolitycznej dla elektrolitów wg teorii
Bronsteda.
Zadanie 26
8
Oblicz stężenie jonów wodorowych w 1-molowym roztworze kwasu
ortofosforowego V, gdy 1 = 8%, 2 = 0,1%, 3 = 0,01%.
Zadanie 27
Spośród podanych poniżej trzech szeregów kwasów:
a) HClO, HClO2, HClO3, HClO4
b) HClO, HBrO, HIO
c) HF, HCl, HBr, HI
Wskaż te, w których są one uszeregowane według rosnącej mocy.
Zadanie 28.
W pięciu probówkach znajdują się następujące metale: Cu, Au, Ba, K, Fe.
Do każdej z nich dodano wody. Do probówek, w których nie zaszła reakcja
chemiczna wlano rozcieńczony kwas solny. Do metali, które nie uległy reakcji
dodano stężony kwas azotowy V. Opisz obserwacje i zapisz odpowiednie
równania reakcji.
Zadanie 29.
Przeprowadzono następujące doświadczenia:
a)
b)
c)
d)
wodorotlenek miedzi II T
wodorotlenek miedzi II + kwas azotowy V rozcieńczony 
wodorotlenek miedzi II + wodny roztwór amoniaku 
wodorotlenek miedzi II + stężony roztwór wodorotlenku potasu 
Opisz objawy reakcji. Zapisz równania reakcji. Podaj wnioski wynikające z
powyższych doświadczeń.
Zadanie 30
Lit, magnez, cynk, glin, srebro poddano następującym próbom:
a)
b)
c)
d)
dodano zimnej wody
dodano wrzącej wody
dodano stężony kwas azotowy V
dodano rozcieńczony kwas solny
9
Zapisz odpowiednie równania reakcji. Reakcje typu redox zbilansuj.
Zadanie 31
Za pomocą równań reakcji zapisz przemiany przedstawione na schemacie:
+ H2SO4 roz
A
+ NaOH
B
Fe
+H2O2
Cl2/ T
C
+ KOH
D
Zadanie 32
Mając do dyspozycji metaliczną metaliczną miedź, stężony kwas azotowy
V, rozcieńczony roztwór wodorotlenku sodu, rozcieńczony roztwór kwasu
solnego zaproponuj przebieg doświadczeń, w wyniku których otrzymasz
chlorek miedzi II. Napisz równania zachodzących reakcji.
Zadanie 33
Omów utleniający charakter związków manganu na VII stopniu utlenienia w
zależności od pH roztworu.
Zadanie 34
Za pomocą równań reakcji zapisz przemiany przedstawione na schemacie:
O2/T
H2SO4
NaOH rozc.
Cr --------- zielony --------- fioletowozielony ------------ szarozielony
proszek
roztwór
osad
KOH
H2O2
---------- zielony --------- żółty
roztwór
roztwór
10
Zadanie 35
Dobierz reagenty tak, aby możliwa była przemiana związków chromu zgodnie
ze schematem:
Cr2O72-
CrO42Cr3+
Zadanie 36
Do zlewek zawierających: kwas solny, gorący stężony kwas siarkowy VI,
wodny roztwór azotanu V srebra, rozcieńczony kwas azotowy V wprowadzono
drut z miedzi. Zapisz odpowiednie równania reakcji lub zaznacz, że reakcja nie
zachodzi.
11