O zjawiskach magnetycznych 1/22 Bieguny magnetyczne Każdy magnes ma dwa bieguny: N – północny S - południowy Biegunów magnetycznych nie można rozdzielić. 2/22 Oddziaływanie magnesów Magnesy zbliżone do siebie biegunami jednoimiennymi odpychają się, a różnoimiennymi – przyciągają się. 3/22 Magnesowanie Drobne przedmioty stalowe umieszczone w pobliżu magnesu stają się magnesami (magnesują się). Namagnesowaniu nie ulegają wszystkie metale kolorowe. 4/22 Pole magnetyczne Magnes nadaje otaczającej go przestrzeni własność polegającą na tym, że na umieszczone w tym polu inne magnesy działa siła magnetyczna. Magnes jest źródłem pola magnetycznego. 5/22 Pole magnetyczne Igiełki magnetyczne lub opiłki żelazne układają się w charakterystyczne linie zwane liniami pola magnetycznego. Linie te mają zawsze zwrot od bieguna północnego N do południowego S. N→S 6/22 Pole magnetyczne 7/22 Pole magnetyczne 8/22 Pole magnetyczne Ziemi Południowy biegun magnetyczny – 223o 30’ N i 92o 30’ W Odległość bieguna magnetycznego (S) i geograficznego (N) – ok. 2200 km 9/22 Wykorzystanie magnesowania - taśmy magnetofonowe - taśmy wideo - twarde dyski - dyskietki - karty kredytowe - wszystkie urządzenia z tzw. paskiem magnetycznym 10/22 Doświadczenie Oersteda Przewodnik prostoliniowy, przez który płynie prąd elektryczny, wytwarza wokół siebie pole magnetyczne 11/22 Zwojnica (solenoid, cewka) Zwojnica wytwarza pole magnetyczne, którego linie na zewnątrz zwojnicy mają przebieg, jak w przypadku magnesu sztabkowego. Wewnątrz zwojnicy linie pola są do siebie równoległe. 12/22 Elektromagnes Elektromagnesem nazywamy zwojnicę, wewnątrz której umieszczono rdzeń z miękkiej stali lub żelaza. Jest on o wiele silniejszym magnesem niż sama zwojnica bez rdzenia. 13/22 Elektromagnes - zastosowanie Głośnik Miernik elektryczny Silnik elektryczny Dzwonek elektryczny Dysk twardy Pociąg na poduszce magnetycznej 14/22 Silnik elektryczny na prąd stały Silnik elektryczny to urządzenie, w którym kosztem energii elektrycznej uzyskuje się energię mechaniczną ruchu obrotowego. 15/22 Zasada działania Działanie silnika elektrycznego jest skutkiem oddziaływania magnesów i elektromagnesów zasilanych prądem o stałym natężeniu i kierunku (tzw. prądem stałym) 16/22 Prąd przemienny 17/22 Prąd przemienny Domowa sieć energetyczna jest zasilana prądem przemiennym o częstotliwości 50 Hz. 18/22 Fale elektromagnetyczne linia pola linia pola linia pola elektrycznego elektrycznego elektrycznego linia pola linia pola linia pola magnetycznego magnetycznego magnetycznego Każda zmiana pola elektrycznego lub magnetycznego wywołuje powstanie przenikających się wzajemnie pól elektrycznych i magnetycznych, z których jedno pole jest przyczyną powstania drugiego. Rozchodzące się w przestrzeni zmienne pola elektryczne i magnetyczne nazywamy falą elektromagnetyczną. 19/22 Fale elektromagnetyczne Fale elektromagnetyczne rozchodzą się w próżni (300 000 km/s). Związek między długością fali elektromagnetycznej , a jej częstotliwością f c - szybkość rozchodzenia się fali w próżni 20/22 Widmo fal elektromagnetycznych 21/22 Widmo fale elektromagnetycznych Do fal elektromagnetycznych zaliczamy (od fal o najkrótszych): - promieniowanie gamma (), - promieniowanie rentgenowskie (X), - promieniowanie ultrafioletowe, - światło widzialne (0,4 m – 0,22 m), - promieniowanie podczerwone, - mikrofale, - fale radiowe ultrakrótkie, - fale radiowe (krótkie, średnie, długie). 22/22