Finanse przedsiębiorstwa (9)

Finanse przedsiębiorstwa
(9)
dr Wanda Pełka
[email protected]
Formy prawne prowadzenia działalności
Formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej są
uregulowane w następujących aktach prawnych:
-
Kodeks spółek handlowych (Ustawa z dnia 15
września 2000 r., DZ. U. nr 94, poz. 1037 z późn. zm.)
-
Kodeks cywilny (Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r.,
Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.)
2
Podział spółek według formy prawnej
Spółki
Prawa handlowego
Prawa cywilnego
I. spółka cywilna
II. Spółki osobowe
III. Spółki
kapitałowe
Spółka jawna
Spółka partnerska
Spółka z o.o.
Spółka komandytowa
Spółka akcyjna
Spółka komandytowo– akcyjna
3
I. Spółka cywilna ( s.c.)
(1)Spółka cywilna to forma trwałego, zorganizowanego
współdziałania dwóch lub więcej osób na podstawie zawartej
umowy dla osiągnięcia realizacji określonego celu
gospodarczego.
(2) Każdy wspólnik musi wnieść wkład w postaci gotówki lub
wkład rzeczowy (aport), które tworzą kapitał spółki, a za pracę
wspólnika nie przysługuje wynagrodzenie.
(3) Nie można odsprzedać wkładu udziałowego osobom trzecim.
(4) Nie posiada osobowości prawnej, (podmiot prowadzony przez
osoby fizyczne) rejestruje się ją w urzędzie gminy nie w sądzie.
(5) Udziałowcy odpowiadają całym swoim majątkiem za
zobowiązania spółki.
(6) Spółkę zakłada się na czas nieokreślony lub określony na
realizację 1 przedsięwzięcia. (prosta działalność: hurtownia,
sklep, zakład rzemieślniczy).
4
II. Spółki osobowe
(1) Spółki osobowe opierają swą działalność na osobistej pracy
wspólników.
(2) Spółki osobowe to: spółka jawna, partnerska, komandytowa,
komandytowo – akcyjna.
Cechy:
-brak osobowości prawnej
- wspólnicy reprezentują spółkę i wnoszą wkłady
- uproszczona księgowość
- wspólnicy pracują na rzecz spółki (nie zawsze wszyscy mają taki
obowiązek, w zależności od wkładów)
- nieograniczona i solidarna odpowiedzialność osobistym majątkiem
wspólników za zobowiązania spółki (wyjątek: spółka komandytowo –
akcyjna.
5
Spółka jawna (sp. j.)
(1)Osobowa spółka prowadząca przedsiębiorstwo pod własną firmą.
(2) Nie posiada osobowości prawnej, może jednak zawierać umowy,
może pozywać i być pozwana.
(3) Posiada swój majątek, który stanowią wkłady wniesione do spółki
oraz mienie nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia.
(4) Powstaje w drodze umowy między wspólnikami w formie
pisemnej.
(5) Wymagany jest wpis do KRS (Krajowego Rejestru Sądowego).
(6) Odpowiedzialność za zobowiązania ponoszą wszyscy wspólnicy
solidarnie, bez ograniczeń, całym swoim majątkiem.
(7) Wspólnik ma prawo bez względu na wartość wniesionego wkładu
do równego udziału w zyskach.
6
Spółka partnerska (Sp. p.)
(1)Typ spółki osobowej, wprowadzona z dniem 1 stycznia 2001
przez Ustawę Kodeks spółek handlowych.
(2) Tworzą ją wspólnicy (partnerzy) w celu wykonywania wolnego
zawodu (adwokaci, aptekarze, architekci, księgowi, lekarze).
Pobierają indywidualne honoraria, których część jest
przekazywana na utrzymanie spółki.
(3) Wspólnikami mogą być tylko osoby fizyczne.
(4) Umowa wymaga formy aktu notarialnego i wpisu do KRS.
(5) Celem jest wykonywanie wolnego zawodu.
(6) Odpowiedzialność wspólników jest ograniczona tzn. partner nie
odpowiada za zobowiązania spółki wynikające z działalności
innych partnerów.
(7) Nazwa firmy powinna zawierać nazwisko co najmniej 1 partnera
oraz „i partnerzy” albo „spółka partnerska” oraz nazwę zawodu. 7
Spółka komandytowa (sp.k)
(1)Za zobowiązania spółki wobec wierzycieli odpowiada w sposób
nieograniczony co najmniej 1 wspólnik (komplementariusz), a
odpowiedzialność co najmniej 1 wspólnika jest ograniczona
(komandytariusz).
Komplementariusz – odpowiada za zobowiązania spółki całym
swoim majątkiem bez ograniczeń. Reprezentuje spółkę.
Komandytariusz – odpowiada za zobowiązania tylko do określonej
w umowie kwoty tzw. sumy komandytowej, która może być
wyższa od ich wkładów, wolny jest natomiast od
odpowiedzialności w zakresie wniesionego wkładu. Może
reprezentować spółkę, ale tylko jako pełnomocnik.
(2) Wpis do rejestru KRS.
8
Spółka komandytowo – akcyjna (SKA)
(1)Za zobowiązania spółki wobec wierzycieli odpowiada co najmniej
1 wspólnik bez ograniczeń (komplementariusz), a co najmniej 1
wspólnik jest akcjonariuszem. Akcjonariusz nie odpowiada za
zobowiązania spółki.
(2) Kapitał zakładowy SKA powinien wynosić co najmniej 500.000
PLN.
(3) Obowiązują przepisy spółki komandytowej oraz przepisy
dotyczące spółek akcyjnych.
9
III. Spółki kapitałowe
(1)Grupa obejmuje spółki:
- z ograniczoną odpowiedzialnością
- spółki akcyjne
(2) Wyższa forma organizacji działalności gospodarczej w stosunku
do spółki osobowej.
3) Cechy:
- posiadanie kapitału zakładowego (wyjątek: SKA kapitał
występuje).
- posiadanie osobowości prawnej
- posiadanie majątku odrębnego od majątków osobistych
wspólników
- ponoszenie przez spółkę odpowiedzialności za zobowiązania
całym swym majątkiem
- wyłączenie wspólników lub akcjonariuszy z bezpośredniego
prowadzenia spraw spółki.
10
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Sp. z o.o.)
(1)Może być zawiązana przez co najmniej 1 wspólnika.
(2) Minimalny kapitał zakładowy wynosi 50.000 PLN. Istnieje
możliwość wniesienia aportu rzeczowego.
(3) Rejestr KRS.
(4) Statutowe organy to: zarząd, rada nadzorcza oraz zgromadzenie
wspólników.
(5) Spółka posiada osobowość prawną.
Zalety:
(1)Odpowiedzialność wspólników jest ograniczona do określonej
kwoty udziału.
(2) Możliwość powoływania do kierownictwa spółki osób nie
będących wspólnikami.
11
c.d. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Sp. z
o.o.)
(3) Możliwość powstania 1-osobowej spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością.
(4) Wysoka wiarygodność spółki wynikająca z kapitału spółki.
Wady:
• Obowiązek prowadzenia pełnej księgowości
•
Wysokie koszty zawiązania spółki
•
Minimalny kapitał zakładowy 50.000 PLN.
12
Spółka akcyjna (S.A.)
(1)Założona przez jedną lub więcej osób (akcjonariuszy).
(2) Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki, wnoszą
jedynie wkłady na pokrycie kapitału zakładowego.
(3) Organy spółki: walne zgromadzenie akcjonariuszy (najwyższa
władza), rada nadzorcza, zarząd
(4) Kapitał zakładowy min. 500.000 PLN dzieli się na akcje o równej
wartości nominalnej.
(5) Możliwość pozyskiwania kapitału w drodze publicznej emisji
akcji.
(6) Wysoka wiarygodność spółki wynikająca z dużego kapitału
spółki.
(7) Pełna księgowość.
13
Zakładanie firmy - kroki
(1) Koncepcja działalności gospodarczej.
(2) Rejestracja firmy – urząd lub sąd.
(3) Obowiązek statystyczny.
(4) Urząd Skarbowy.
(5) Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
(6) Rachunek bankowy i pieczęć firmowa.
(7) Przepisy dotyczące ochrony środowiska, przepisy sanitarne
i przeciwpożarowe, inspekcja pracy.
14
Zarządzanie zasobami gotówki
Motywy utrzymywania gotówki w przedsiębiorstwie:
(1)Transakcyjny
(2) Ostrożnościowy
(3) Spekulacyjny
Przykład 1 Zapotrzebowanie netto przedsiębiorstwa na środki
pieniężne oszacowano w najbliższym roku na 960.000 PLN.
Istnieje możliwość pokrycia zapotrzebowania poprzez sprzedaż
posiadanych papierów wartościowych. Stałe koszty związane z
przeprowadzeniem 1 transakcji sprzedaży papierów
wartościowych wynoszą 200 PLN. Należy obliczyć:
(1) optymalną kwotę jednorazowo pozyskiwanych środków
(2) liczba transakcji w ciągu roku
(3) koszty całkowite utrzymania gotówki gdy papiery
wartościowe przynoszą dochód na poziomie 6% rocznie.
15
c.d. Zarządzanie zasobami gotówki
Przykład 2 Koszty całkowite związane z utrzymaniem
gotówki wyniosły w 2007 roku 2.619,16 PLN. Przeciętny
stan środków pieniężnych w ciągu roku wynosił 18.708,29
PLN. W trakcie roku przedsiębiorstwo sprzedawało papiery
wartościowe przynoszące dochód na poziomie 7%. Stałe
koszty związane z przeprowadzeniem 1 transakcji
sprzedaży papierów wartościowych wynoszą 100 PLN.
Należy ustalić:
(1) roczne zapotrzebowanie netto na środki pieniężne.
(2) dzienne zapotrzebowanie netto na środki pieniężne.
(3) liczba transakcji w ciągu roku.
16
Cash pooling
Przykład 3
Spółka LUX prowadzi sieć 6 dużych sklepów odzieżowych
położonych w kilku największych miastach Polski. Każdy sklep
ma własny rachunek bieżący i prowadzi samodzielnie rozliczenia
operacji finansowych. Bank obsługujący sklepy zaproponował
rozliczenia sald na koniec każdego dnia poprzez rachunek
konsolidacyjny i kompleksową obsługę obrotu gotówkowego.
Konsolidacji będą podlegać środki na koniec każdego dnia.
Kredyty w rachunku bieżącym są oprocentowane według stopy
7,5%, a depozyty będą miały stopę 3%.
4 sklepy miały salda dodatnie: I (+34.000 PLN), II (+53.000), IV
(+36.000), VI(+52.000 PLN), natomiast 2 sklepy miały niedobory
środków w wysokości: III (-55.000 PLN), V (-48.000 PLN).
Należy ustalić efekty zastosowania cash poolingu w sieci sklepów
17
spółki LUX.
Rodzaje strategii zarządzania kredytem
kupieckim (należnościami)
(1) Strategia konserwatywna
(2) Strategia agresywna
(3) Strategia umiarkowana
Przykład 4 Przychody ze sprzedaży zrealizowane przez spółkę
wyniosły w ostatnim roku 15.330.000 PLN. Spółka sprzedaje
swoje produkty 5 głównym odbiorcom oraz grupie odbiorców
drobnych, których udział w wartości sprzedaży wynosi 10%.
Średni termin inkasowania należności w poprzednim okresie
wyniósł 50,5 dni. Należy ustalić:
(1) jaki średni termin jest stosowany wobec pozostałych
odbiorców.
(2) stan należności na końcu roku.
(3) stan należności na końcu następnego roku przy założeniu
wzrostu przychodów ze sprzedaży o 10%.
18