nie musi się więc starać o rozwijanie własnych badań. Stosunki

OUTSOURCING
Outsourcing
jest interesującą koncepcją zarządzania, która pojawiła się w
latach osiemdziesiątych, ale tak naprawdę była już znana wcześniej. Pojęcie outsourcingu
wywodzi się z połączenia dwóch słów angielskich: outside – zewnętrzny, zewnątrz, od
zewnątrz i resource – zasoby , zapasy, środki, możliwości. Zastosowanie tej koncepcji
zarządzania łączy się z nowym spojrzeniem na funkcję zaopatrzenia, a także na
działalność usługową prowadzoną w przedsiębiorstwie. Tę ostatnią coraz częściej
powierza się specjalistycznym firmom.
Outsourcing jest to długoterminowa współpraca między dwiema firmami,
której celem jest osiągnięcie określonych wyników. Polega ona na wyniesieniu
wykonywania pewnych czynności na zewnątrz, zlecając ich wykonanie innej
firmie.
Początkowo outsourcing obejmował swoim zakresem tylko czynności będące
pomocniczymi dla firmy, np. sprzątanie, masowa wysyłka korespondencji. W chwili
obecnej coraz więcej istotnych dla firmy czynności
wykonywanych jest przez firmy
zewnętrzne.
Nowa treść funkcji zaopatrzenia
Wprowadzenie outsourcingu do firmy oznacza nowe spojrzenie na funkcję
zaopatrzenia. W ujęciu tradycyjnym wszystkie niezbędne do produkcji części oraz
komponenty do maszyn i urządzeń wytwarzano na miejscu. Wyroby i podzespoły
sprowadzano także z zewnątrz, korzystając z wielu źródeł. Szukano dostawców
oferujących produkty po korzystnych dla firmy cenach. Właśnie ze względu na nie często
zmieniano dostawców. Firmy zabiegały o to, by komponenty były nowoczesne, dlatego
we własnym zakresie prowadziły badania produktów, technologii, itp. Była to działalność
kosztowna, na którą mogły sobie pozwolić tylko nieliczne przedsiębiorstwa. Nowe ujecie
funkcji zaopatrzenia zakłada przede wszystkim koncentrację na kluczowych obszarach
działania firmy. Oznacza to rezygnację z produkcji szerokiej gamy części, na rzecz tych
najważniejszych. Pozostałe komponenty zostają dostarczane przez partnerów – taką
nazwę nadaje się firmom dostawczym. Przedsiębiorstwo kupuje od swych partnerów
know-how – nie musi się więc starać o rozwijanie własnych badań. Stosunki zaopatrzenia
w outsourcingu oparte są na innych zasadach niż w tradycyjnym modelu dostaw i są
podporządkowane strategii firmy.
Podstawową sprawą w outsourcingu jest wybór przedsiębiorstwa kooperującego.
W kontaktach z kooperantami zaleca się:
zawierać umowy na zasadach równości i obopólnych korzyści,
 wykorzystywać innowacyjne możliwości systemów informacyjnych,
 zwiększać odpowiedzialność dostawców za zapewnienie odpowiedniej jakości
 rozwijać partnerską współpracę na szczeblu operacyjnym.
Zasady ogólne outsourcingu
Wydzielenie funkcji ze struktury przedsiębiorstwa (outsourcing) może być
rozważane tylko wówczas, gdy w otoczeniu przedsiębiorstwa istnieje, bądź może być
stworzona, stabilna i konkurencyjna oferta usług ukierunkowanych na realizację
wydzielonej funkcji.
Musi być ono podporządkowane celom strategicznym rozwoju
przedsiębiorstwa.
Decyzja o wydzieleniu funkcji
musi
być poprzedzona wszechstronnymi i
wnikliwymi analizami, obejmującymi aspekty: organizacyjne, kadrowe, techniczne,
terytorialne, prawne i własnościowe. Wydzielenie funkcji nie może przyczynić się do
osłabienia lub utraty kontroli nad prowadzoną działalnością gospodarczą. Wydzielanie
funkcji oznacza nie tylko zmianę zasad realizacji funkcji, ale również restrukturyzację
przedsiębiorstwa macierzystego. Wydzielanie tych zadań powinno się odbywać na
podstawie szczegółowego planu.
Rodzaje outsourcingu
Można wyodrębnić dwa podstawowe rodzaje outsourcingu:
1) outsourcing kontraktowy (zwany zewnętrznym)
2) outsourcing kapitałowy
Z
(zwany wewnętrznym)
outsourcingiem kontraktowym
mamy do czynienia, gdy rezygnujemy z
realizacji funkcji w przedsiębiorstwie i przekazujemy jej wykonanie niezależnemu
podmiotowi gospodarczemu na podstawie kontraktu, tzn. porozumienia lub umowy.
Oznacza to likwidację wszystkich elementów związanych z realizacją funkcji, a więc
zwolnienie
pracowników,
sprzedaż
bądź
likwidację
majątku,
likwidację
komórki
organizacyjnej.
Przykłady outsourcingu kontraktowego:
-
rezygnacja
z
zatrudniania
radców
prawnych
i
zlecenie
obsługi
prawnej
przedsiębiorstwa kancelarii prawnej
-
likwidacja własnej księgowości i zlecenie usług księgowych do biura rachunkowego
-
likwidacja
własnej
straży
przemysłowej
i
zlecenie
usług
ochrony
przedsiębiorstwa firmie ochroniarskiej
Zalety outsourcingu kontraktowego:

uproszczone struktury, redukcja problemów zarządzania

pełna swoboda doboru wykonawcy, efekty konkurencji

ograniczenie zaangażowania i odpowiedzialności za realizację funkcji

efekty specjalizacji rynkowej
Wady outsourcingu kontraktowego:
 konieczność zwolnień pracowników
 ograniczenie możliwości kontroli
 ewentualne straty z tytułu sprzedaży lub likwidacji majątku
 ograniczone możliwości planowania strategicznego działalności
mienia
Z outsourcingiem kapitałowym mamy do czynienia, gdy wydzielamy funkcję z
przedsiębiorstwa w postaci powiązanej kapitałowo spółki-córki. Oznacza to, że elementy
związane z realizacją funkcji w ramach przedsiębiorstwa nie ulegają likwidacji, lecz są
przekazywane do nowego podmiotu gospodarczego, czyli spółki-matki.
Przykłady outsourcingu kapitałowego:
-
wydzielenie działalności serwisowej ze struktury przedsiębiorstwa w postaci spółkicórki serwisowej
-
wydzielenie działalności socjalnej ze struktury przedsiębiorstwa w postaci spółkicórki socjalnej
-
wydzielenie transportu zewnętrznego ze struktury przedsiębiorstwa w postaci
spółki-córki transportowej
Zalety outsourcingu kapitałowego:

unikanie zwolnień pracowników

utrzymanie majątku w zorganizowanej formie

szersze możliwości kontroli

możliwość planowania strategicznego działalności

większa swoboda kształtowania cen
Wady outsourcingu kapitałowego:
 ograniczone możliwości radykalnej zmiany sposobu działania
 odpowiedzialność właścicielska za wyniki
 ograniczona swoboda wyboru wykonawcy, ograniczenie konkurencji
 dodatkowe nakłady związane z wydzieleniem
OUTSOURCING USŁUG
Koncepcja outsourcingu zakłada również tworzenie nowego modelu w zakresie
usług. Otóż uważa się, że można zrezygnować z usług, które nie mają istotnego
znaczenia dla firmy i mogą być świadczone przez specjalistyczne przedsiębiorstwa.
Najczęściej wymienia się tu takie usługi jak: ochrona firmy, zbiorowe żywienie
(stołówki i bary), przetwarzanie informacji, utrzymywanie w stanie używalności maszyn i
urządzeń (usługi remontowe), sprzedaż, utrzymywanie czystości, a nawet księgowanie.
Najbardziej odpowiednie do outsourcingu są usługi luźno związane z podstawową
działalnością firmy, a więc: zapewnienie bezpieczeństwa, zbiorowe żywienie. Są to
równocześnie
usługi
proste.
Bardziej
skomplikowane
są
usługi
polegające
na
przetwarzaniu informacji, a przy tym stopień powiązania z działalnością przedsiębiorstwa
jest wysoki. Mocno zintegrowana z działalnością firmy jest np. rachunkowość finansowa.
Podsumowując,
można stwierdzić, że te usługi, które są proste i mało
zintegrowane z podstawową działalnością firmy, najbardziej nadają się do przekazania na
zewnątrz. Należy jednak pamiętać, że nie ma tu jednego ogólnego wzorca, a
uporządkowanie obszaru usług w konkretnym przedsiębiorstwie zależeć będzie od jego
specyfiki.
OUTSOURCING USŁUG INFORMATYCZNYCH
Outsourcing jest przerzuceniem części zadań na firmy zewnętrzne. Można
go z powodzeniem wykorzystać również w usługach informatycznych.
Od początku lat 90. wśród większych przedsiębiorstw istnieje tendencja do
korzystania z outsourcingu w zakresie informatyki. Coraz większa liczba firm dochodzi do
wniosku, że korzystanie z usług firm wyspecjalizowanych w tej dziedzinie może przynieść
wiele
korzyści.
Dzięki
temu
firmy
nie
muszą
ponosić
ogromnych
nakładów
inwestycyjnych. Coraz częściej mówi się także, że informatyka jest coraz bardziej
niezawodna, a rozwój telekomunikacji sprawia, iż nie ma większego znaczenia , gdzie
przetwarzane są dane. Programy pisane specjalnie na użytek własnego zakładu to już
dzisiaj przeżytek.
Outsourcing informatyczny przybiera dwie podstawowe formy:
 Facility
management:
firma
zewnętrzna
przejmuje
odpowiedzialność
za
prawidłowe działanie sprzętu informatycznego lub oprogramowania w przedsiębiorstwie.
Najczęściej sprzęt taki jest własnością przedsiębiorstwa i znajduje się na jego terenie, a
firma zewnętrzna wykonuje tylko planowe działania konserwatorsko-administracyjne.
 Application Solution Providing: aplikacje specjalistyczne są własnością firmy
zewnętrznej i są zainstalowane w jej siedzibie. Pracownicy przedsiębiorstwa łączą się
przez Internet pracując na wydzielonej i odpowiednio zabezpieczonej bazie danych.
Wyraźnie widać, że dla nowoczesnej firmy outsourcing jest opłacalny, a patrząc
nań z punktu widzenia perspektyw rozwojowych, często wręcz konieczny. Oszczędzane w
ten sposób środki można z powodzeniem przeznaczyć na inne inwestycje.
PIERWSZE KROKI OUTSOURCINGU W POLSCE
Outsourcing w Polsce stawia pierwsze kroki, istnieje jednak już kilka modelowych
przykładów firm współpracujących na tej zasadzie. Jednym z nich jest Obsługa Funduszy
Inwestycyjnych Sp. z o.o..
Głównym celem działalności tej firmy jest pełnienie funkcji agenta transferowego
dla
funduszy
inwestycyjnych
i
emerytalnych. Oznacza
to prowadzenie rejestrów
uczestników funduszy, rozliczanie transakcji, księgowanie obrotów na rachunkach nabyć,
umorzeń i prowizji, a także kontrola przepływu środków pieniężnych.
Konieczność utrzymania pozycji konkurencyjnej w swojej dziedzinie wymusza na
dzisiejszych menedżerach poszukiwanie efektywności w strategicznej działalności firmy
oraz analizę funkcji według metod kosztów/ korzyści. Tak więc istnieje wiele przesłanek,
iż outsourcing stanie się w Polsce popularny nie tylko przy obsłudze funduszy
inwestycyjnych i emerytalnych, ale wszędzie tam, gdzie jego stosowanie okaże się
ekonomicznie uzasadnione.
PROBLEM KOSZTÓW
W
koncepcji
outsourcingu
centralną
rolę
odgrywają
koszty,
a
właściwie
oszczędność kosztów . Można stwierdzić, że jeżeli przedsiębiorstwo sano produkuje
określone części lub komponenty, to ponosi określone koszty nabycia oraz pewne koszty
stałe. Te ostatnie ulegną znacznej redukcji dzięki wzrostowi wydajności personelu i
maszyn, a także dzięki obniżce niektórych części tych kosztów. W rezultacie koszty stałe
ulegną znacznemu obniżeniu, co da tak pożądane oszczędności. Mogą one stać się
źródłem przewagi konkurencyjnej danego przedsiębiorstwa.
BLASKI I CIENIE OUTSOURCINGU
Outsourcing ma licznych zwolenników w Stanach Zjednoczonych. Także w Europie
i Japonii wiele przedsiębiorstw ogranicza produkcję części we własnych zakładach i
korzysta
z
outsourcingiem
usług
jest
kooperantów.
obniżka
Głównym
kosztów.
argumentem
Ponadto
przemawiającym
outsourcing
umożliwia
za
płynne
dostosowywanie się do wahań sezonowych (np. popytu) i lepsze wykorzystanie
potencjału czasu, który ma do swojej dyspozycji przedsiębiorstwo.
Okazuje się jednak, że przedsiębiorstwa, które odnoszą największe sukcesy na
rynku, nie stosują outsourcingu i wolą mieć jak największy udział własny w produkcie
końcowym. Udział w wyrobie części obcych, pochodzących z kooperacji, powoduje, że
obraz firmy wśród
klientów ulega zatarciu. Przedsiębiorstwo traci
jakby własną
tożsamość, a tym samym przewagę konkurencyjną.
Zastosowanie outsourcingu pociąga za sobą określone skutki społeczne.
Z badań wynika, że w 1993 roku wielkie koncerny amerykańskie, w wyniku zastosowania
outsourcingu, zwolniły dziesiątki tysięcy pracowników. Równolegle w
Stanach Zjednoczonych powstało 1,8 miliona nowych miejsc pracy – część z nich dzięki
utworzeniu przedsiębiorstw kooperacyjnych. Wielu zwolnionych pracowników nie znalazło
jednak zatrudnienia.