Program profilaktyczny Szkoły Podstawowej im. bł. ks. Józefa Jankowskiego w Czyczkowach na rok szkolny 2013/2014, 2014/2015 i 2015/2016 „BEZPIECZNA SZKOŁA” Program opracowały: Anna Pestka – nauczycielka religii i j. kaszubskiego Anna Roda – nauczycielka j. angielskiego Krystyna Stoltmann – nauczycielka j. polskiego i historii 1 Program profilaktyki szkolnej powstał jako kontynuacja poprzedniego programu obowiązującego w placówce z uwzględnieniem aktualnych potrzeb i priorytetów. I.WSTĘP Celem kształcenia i wychowania na wszystkich etapach edukacyjnych jest wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia, w tym szczególnie: - kształtowanie potrzeb i umiejętności dbania o własne ciało, zdrowie, - wyrabianie czujności wobec zagrożeń dla zdrowia fizycznego i psychicznego, - wdrażanie do zachowań bezpiecznych na drodze, - kształtowanie gotowości i nabycie umiejętności niesienia pierwszej pomocy poszkodowanym, - poznanie i kształtowanie zachowań sprzyjających zdrowiu, bezpieczeństwu ludzi i przyrody. Potrzeba powszechnej edukacji na rzecz bezpieczeństwa, kształtowanie postaw prospołecznych, tworzenie bezpiecznego środowiska nauki, zamieszkania i spędzania czasu wolnego dzieci stało się podstawą opracowania programu „BEZPIECZNA SZKOŁA”. 1. Profilaktyka jest to ciągły proces chronienia człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na pojawiające się zagrożenia. Jej celem jest ochrona dziecka, ucznia, wychowanka przed zakłóceniami rozwoju, czyli przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój, określonych jako zachowania ryzykowne. 2. Wszystkie zadania mają na celu wyposażenie młodego człowieka w umiejętności budowania dobrych relacji i pozytywnych więzi opartych na skutecznej komunikacji. Poza tym nieodzownym elementem działań profilaktycznych jest poznanie sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych, wyrażania swoich potrzeb, emocji i opinii. 3. Działania profilaktyczne wspierają pracę nad harmonijnym rozwojem osobowości i zdrowym stylem życia. 2 II. Wykaz aktów prawnych zobowiązujących szkołę do prowadzenia działań profilaktycznych: • Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) • Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, ze zm.) • Rozporządzenie Ministra edukacji i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458 ze zmianami). 1. Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009r. NR4, poz. 17) 2. Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity – Dz. U. z 2002r.Nr 147, poz. 1231; Dz. U z 2007r. Nr 70, poz. 473) 3. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005r. (Dz. U. z 2005r. Nr 179, poz.1485 z późniejszymi zmianami: DZ. U. z 2006r. Nr 7 poz. 47 i 48 ; Dz. U. z 2006r Nr 66 poz.469; Nr 120 po. 826) 4. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 (tekst jednolity: Dz. U. z 2002r.Nr11,poz.109 z późniejszymi zmianami) 5. Ustawa z 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. Nr 10, poz. 55 z późniejszymi zmianami) 6. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem ( Dz. U. Nr 26 z 2003r., poz.226 ) 7. Rozporządzenie MENiS z dnia 11 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologicznopedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 5, poz. 46) 3 • Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 11 poz. 114). Program został opracowany w oparciu o: Statut szkoły Program BRD Odbiorcy programu Uczniowie i nauczyciele Szkoły Podstawowej im. bł. ks. Józefa Jankowskiego w Czyczkowach, rodzice i społeczność lokalna. Cel główny programu: Utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa uczniów w szkole. Cele szczegółowe: Przestrzeganie norm, i zasad zachowania w szkole, wyciąganie sankcji wobec uczniów łamiących normy; Uświadamianie praw i obowiązków ucznia; Rozwijanie tolerancji i empatii, wdrażanie do asertywności; Kształtowanie zachowań bezpiecznych w szkole, w domu, na drodze; Kształtowanie umiejętności świadomego i odpowiedzialnego uczestnictwa w ruchu drogowym; Zwiększenie świadomości uczniów, rodziców, nauczycieli, społeczności lokalnej w zakresie szeroko rozumianego bezpieczeństwa; Kształtowanie umiejętności kulturalnego spędzania czasu wolnego; Promocja zdrowego stylu życia. 4 Formy realizacji: - godziny wychowawcze, - spotkania uczniów z przedstawicielami instytucji działającymi na rzecz poprawy bezpieczeństwa dzieci i młodzieży, - apele okolicznościowe, - konkursy i turnieje, - wystawy tematyczne, - zajęcia pozalekcyjne, - przedstawienia teatralne, - imprezy sportowo – rekreacyjne, - spektakle profilaktyczne, - dyżury nauczycieli- zapewnienie bezpieczeństwa w czasie przerw i przed lekcjami. Spodziewane efekty: 1. Szkoła w opinii uczniów i rodziców uważana jest za bezpieczną. 2. Przeciwdziałanie występowania agresji i przemocy w klasie, w szkole i poza nią. 3. Wzrost wiedzy uczniów, rodziców i nauczycieli na temat przemocy, uzależnień, przeciwdziałania im. 4. Umiejętne radzenie sobie w sytuacjach trudnych, zetknięcia się z przemocą, uzależnieniem. 5. Uczniowie posiadają umiejętności udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. 6. Uczniowie zdobywają kartę rowerową i świadomie uczestniczą w ruchu drogowym. 5 7. Uczniowie potrafią przewidzieć skutki wynikające z określonych zagrożeń i unikać ich. 8. Uczniowie i ich rodzice mają możliwość korzystania ze wsparcia profesjonalnych instytucji działających na rzecz bezpieczeństwa dzieci i młodzieży. 9. Wzrost świadomości społeczności lokalnej z zakresu zachowań bezpiecznych. Ewaluacja programu Sprawdzenie czy opracowany program przyniósł oczekiwane rezultaty będzie oparte na analizie realizacji celów, metod i form ich realizacji. Wnioskowaniu należy poddać to, czego nie udało się zrealizować lub, jakie zmiany należy wprowadzić. Służyć temu będzie obserwacja, zebranie opinii uczniów, nauczycieli, rodziców na temat zrealizowanego programu. 6 OBSZARY OBJĘTE DZIAŁANIAMI W ZAKRESIE POPRAWY STANU BEZPIECZEŃSTWA W SZKOLE: I. II. III. IV. V. Przeciwdziałanie postawom i zachowaniom agresywnym wśród uczniów. Profilaktyka uzależnień. Propagowanie kulturalnych form zachowań. Współpraca z instytucjami na rzecz poprawy bezpieczeństwa, przeciwdziałania przemocy, patologiom i uzależnieniom. Podnoszenie wiedzy i umiejętności w zakresie bezpieczeństwa komunikacyjnego i postępowania w trudnych sytuacjach. I. Przeciwdziałanie postawom i zachowaniom agresywnym wśród uczniów. Termin Lp. Działania Odpowiedzialni realizacji 1. Ustalenie zasad zachowania i współżycia w klasie i w szkole – kontrakt wychowawcy z uczniami. 2. Programy profilaktyczne - agresja, przemoc. Właściwe zachowanie Wszyscy nauczyciele uczniów na terenie szkoły i poza nią. Cały rok 3. Omówienie i przedstawienie Konwencji o Prawach Dziecka. Prawa i obowiązki ucznia. Wychowawcy klas Cały rok 4. Uświadomienie uczniom istnienia różnorodnych form agresji i przemocy, zarówno fizycznej jak i psychicznej. Dyskusje w klasach na temat agresji. Wychowawcy klas Cały rok 5. Spektakle teatralno – profilaktyczne. Wychowawcy klas Cały rok 6. Konkurs plastyczny na plakat „Stop Nauczyciel plastyki Kwiecień agresji i przemocy”. Wykonanie gazetki Nauczyciel przyrody na temat agresji. Wychowawcy klas Cały rok 7 7. Umożliwienie uczniom i wskazanie Wychowawcy, ciekawych form spędzania czasu prowadzący zajęcia wolnego. pozalekcyjne 8. Imprezy sportowo – rekreacyjne (wycieczki, rajdy, zawody sportowe, wyjazdy na basen) Cały rok Dyrekcja Cały rok Nauczyciel wf II. Profilaktyka uzależnień. Lp. Działania 1. Lekcje, pogadanki na temat uzależnień. Przygotowanie materiałów na temat 2. uzależnień Odpowiedzialni Termin realizacji Wychowawcy klas Cały rok Bibliotekarz Cały rok Wychowawcy Listopad Nauczyciele dyżurujący Cały rok - fachowa literatura. 3. 4. Godziny wychowawcze na temat szkodliwości używek. Gazetka szkolna. Kontrola terenów szkoły podczas przerw lekcyjnych. Wychowawcy „Moje bezpieczeństwo w Internecie”6. uświadomienie korzyści i zagrożeń płynących z internetu. Nauczyciel Cały rok informatyki 8 III. Propagowanie kulturalnych form zachowań. Lp. Działania Odpowiedzialni Termin realizacji 1. Wspólne wyjazdy klas np. na wycieczki szkolne, ogniska i zabawy szkolne, udział w konkursach, dyskoteki, wyjazdy do kina. Wychowawcy klas Samorząd Uczniowski Cały rok 2. Stosowanie metod pracy zespołowej na lekcjach. 3. Organizowanie w nauce. pomocy 5. Akcje charytatywne – Samorządu Uczniowskiego. koleżeńskiej działalność Wychowawcy klas Cały rok Nauczyciele Wychowawcy klas Cały rok Opiekun SU Cały rok IV. Współpraca z instytucjami na rzecz poprawy bezpieczeństwa, przeciwdziałania przemocy, patologii i uzależnieniom. Termin realizacj Lp. Działania Odpowiedzialni i 1. Współpraca z Policją. 2. Współpraca z Ochotniczą Strażą Pożarną w Czyczkowch - organizowania spotkań i szkoleń przygotowujących do Konkursu Wiedzy Pożarniczej. 3. Współpraca z Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej Dyrektor Wychowawcy Nauczyciel historii Przedstawiciel straży pożarnej Dyrektor Cały rok LutyMaj Cały rok 9 Dyrektor 5. Współpraca z PPP w Chojnicach. Cały rok Wychowawcy V. Podnoszenie wiedzy i umiejętności w zakresie bezpieczeństwa komunikacyjnego i postępowania w trudnych sytuacjach. Termin Lp. Działania Odpowiedzialni realizacji 1. Lekcje wychowawcze na temat bezpieczeństwa w szkole, podczas drogi do i ze szkoły, w czasie ferii zimowych oraz wakacji. 2. Nauka udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej na lekcjach w-f, przyrody, techniki. 3. Udział w konkursach tematycznych. 4. Realizacja treści Komunikacyjnego. 5. Udział w konkursach i turniejach BRD. Wychowania Wychowawcy Cały rok Nauczyciele Cały rok Pielęgniarka Wychowawcy, nauczyciele Nauczyciel zajęć technicznych Nauczyciel zajęć technicznych Zgodnie z termin. konkursu Cały rok Cały rok Akcje na rzecz bezpieczeństwa: - „Bądź widoczny na drodze” 7. - „Bezpieczne ferie” Wychowawcy Nauczyciel zajęć technicznych Cały rok - „Bezpieczne wakacje” 10