– materialny lub niematerialny środek, który można wymienić na towar lub usługę. Według współczesnej doktryny na pieniądz składają się trzy elementy: •jednostka pieniężna, •suma pieniężna, •znak pieniężny. Suma pieniężna jest wyrażana w jednostkach pieniężnych, zmaterializowanych w postaci znaków pieniężnych. ZDAWKOWY (GOTÓWKOWY) ROZRACHUNKOWY (BEZGOTÓWKOWY) BANKOWY MIĘDZYNARODOWY KRUSZCOWY MONETY BANKNOTY weksel bon czek karty płatnicze lub kredytowe obligacja PIENIĄDZ ELEKTRONICZNY PIENIĄDZ MIĘDZYNARODOWY poręczność stabilność jednolitość trwałość podzielność rozpoznawalność akceptowalność EWO • PIENIĄDZ TOWAROWY • PIENIĄDZ METALOWY LUCJA • PIENIĄDZ KRUSZCOWY PIENIĄ • BITE MONETY • PAPIEROWA FORMA BANKNOTU DZA towarowy monety metalowy kruszcowy banknot Złota folia metaliczna elementy uzupełniające się pod światło (racto-verso) mikrodruk znak wodny elementy widoczne pod kątem (efekt kątowy) Waluta (jednostka monetarna) – nazwa pieniądza obowiązującego w danym państwie. Nazwę tę stosuje się przede wszystkim w kontekście wymiany międzynarodowej. Waluta jest wtedy środkiem rozliczeniowym (czyli miernikiem wartości) oraz środkiem regulowania płatności (należności i zobowiązań) w transakcjach międzynarodowych. Podstawową jednostką monetarną w Polsce jest złoty, dzielący się na 100 groszy. Natomiast europejską walutą wprowadzoną w miejsce krajowych walut jest Euro. FUNKCJE PIENIĄDZA Pieniądz jest prawnym środkiem płatniczym. Pieniądz jest miernikiem wartości dóbr i usług,czyli służy do wyrażania cen. Pełni on również rolę środka wymiany,czyli wymienia wartość wyrażaną przez pieniądz na wartość towaru. Pieniądz pozwala również na przechowywanie w czasie wartości, którą reprezentuję. SPOŁECZNE FUNKCJE PIENIĄDZA Funkcja zachowawcza Funkcja motywacyjna Funkcja informacyjna Funkcja dezintegracyjna Funkcja integrująco-instytucjonalna Pieniądz nie pełni swej funkcji tylko w skali jednego kraju. Jest pieniądzem światowym jak np. dolar czy euro. WARTOŚĆ PIENIĄDZA Pieniądz mierzy wartość wszystkich dóbr i usług na rynku, ale czy sam ma jakąś wartość? Wartość pieniądza można zmierzyć jego siłą nabywczą, czyli pieniądz jest tyle wart ile można za niego kupić. WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE Wartość poziomu pieniądza w czasie zależy od poziomu inflacji. INFLACJA Inflacja-wzrost ogólnego poziomu cen. W praktyce inflacja na rynku konsumpcyjnym jest inna niż na rynku zaopatrzeniowym i inaczej wpływa na kondycje gospodarki. DEFLACJA Deflacja-wzrost wartości pieniądza w czasie. PIENIĄDZ ZASTĘPCZY Pieniądz zastępczy-znak pieniężny wydawany przez wystawców innych niż instytucje państwowe lub banki upoważnione do wydawania pieniądza. EMISJA PIENIĄDZA Emisja pieniądz polega na wprowadzaniu i wycofywaniu z obiegu pieniądza gotówkowego, a także bezgotówkowego przez banki centralne i komercyjne. DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ! Anna Bieszk Klaudia Karpińska IB