Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020 PODSTAWA PRAWNA Prawo unijne: 1. Rozporządzenie PE i Rady (UE) Nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFROW) i uchylające rozporządzenie Rady (WE)nr 1698/2005 Dz.U. L 347/487 - dalej : rozp. PE i Rady Nr 1305/2013, 2. Akty wykonawcze/delegowane PODSTAWA PRAWNA - Przepisy krajowe 1. Ustawa o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. 2. Ustawa o rozwoju lokalnym kierowanym przez społeczność . 3. Rozporządzenia wykonawcze. Ustawa o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 określa: - tryb opracowywania i przyjmowania zmian programu; - zadania oraz właściwości organów i jednostek organizacyjnych; - warunki i tryb przyznawania, wypłaty i zwracania pomocy finansowej; - zasady doradzania podmiotom ubiegającym się o przyznanie pomocy oraz beneficjentom PROW 2014-2020; - podmioty i zasady funkcjonowania Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich (KSOW) Dnia12 grudnia 2014 r. Komisja Europejska zatwierdziła Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Głównym celem Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (PROW 2014-2020) będzie wzrost konkurencyjności rolnictwa z uwzględnieniem celów środowiskowych. Z 14 działań PROW 2014-2020 samorząd województwa będzie wykonywał zadania agencji płatniczej związane z przyznawaniem, wypłatą oraz zwrotem pomocy jako podmiot wdrażający. Następujące działania zostały delegowane samorządowi województwa: podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich LEADER Poddziałanie – scalanie gruntów Poddziałanie 3 - Scalanie gruntów Dla zachowania i wzrostu konkurencyjności polskiego sektora rolnego niezbędne są działania na rzecz poprawy struktury obszarowej gospodarstw poprzez udzielanie pomocy na scalenia gruntów rolnych i leśnych. Zakres wsparcia: • Koszty opracowania projektu scalenia (dokumentacji geodezyjno-prawnej); • Koszty zagospodarowania poscaleniowego związanego z organizacją rolniczej przestrzeni produkcyjnej; • koszty ogólne. Wsparcie: – do 100% kosztów kwalifikowalnych operacji. Beneficjent: – Starosta Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich Poddziałanie1 Inwestycje związane z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycje w energię odnawialną i w oszczędzanie energii- (Gospodarka wodno-ściekowa). Zakres wsparcia: Budowa, przebudowa, modernizacja lub wyposażenie obiektów budowlanych służących do zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków. Zakup i montaż urządzeń kanalizacyjnych oraz urządzeń wodociągowych. Pomoc ma formę refundacji części kosztów kwalifikowalnych operacji . Wsparcie: − do 2 mln zł na beneficjenta w okresie realizacji Programu. Beneficjent: − gmina; spółka, w której udziały ma wyłącznie jst; związek międzygminny. Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich Poddziałanie 1 Inwestycje związane z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycje w energię odnawialną i w oszczędzanie energii- (Gospodarka wodno-ściekowa) cd. Kryteria wyboru: • inwestycja zlokalizowana na terenie na którym istnieje największa potrzeba poprawy stanu wód zgodnie ze zaktualizowanym programem wodnośrodowiskowym kraju, • łączna realizacja gospodarki wodnej i ściekowej, • dochód podatkowy gminy (preferencje dla gmin o niższym dochodzie podatkowym w przeliczeniu na jednego mieszkańca), • bezrobocie w powiecie (preferencje dla gmin o wysokim poziomie bezrobocia), • powiązanie operacji z inwestycjami dotyczącymi tworzenia infrastruktury szerokopasmowej, • specyfika regionu. W przypadku operacji o tej samej liczbie punktów przewiduje się preferencje dla operacji których realizacja umożliwi oczyszczenie większej objętości ścieków. Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich Poddziałanie 1 Inwestycje związane z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycje w energię odnawialną i w oszczędzanie energii- (Budowa lub modernizacja dróg lokalnych) Zakres wsparcia Wsparcie w ramach tego typu operacji dotyczy budowy lub modernizacji dróg lokalnych i związanych z nimi urządzeń i obejmuje: • koszty budowy, przebudowy lub modernizacji obiektów budowlanych; • koszty zakupu sprzętu, materiałów i usług, służących realizacji operacji; • koszty ogólne. Beneficjenci: Gmina, Powiat lub ich związki. Stawka pomocy: Maksymalna wysokość pomocy ze środków EFRROW nie może przekroczyć 3 mln zł na beneficjenta w okresie realizacji Programu. Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich Poddziałanie 1 Inwestycje związane z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycje w energię odnawialną i w oszczędzanie energii- (Budowa lub modernizacja dróg lokalnych) cd. Kryteria wyboru: • dochód podatkowy gminy, • bezrobocie w powiecie, • powiązanie operacji z inwestycjami dotyczącymi tworzenia infrastruktury szerokopasmowej, • specyfika regionu. W przypadku operacji o tej samej liczbie punktów przewiduje się preferencje dla operacji, których realizacja zapewni dostęp do sieci drogowej większej liczbie mieszkańców. Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich Poddziałanie 1 -Budowa lub modernizacja dróg lokalnych) cd. W dniu 18 września 2015 roku (Dz.U.poz.1414) opublikowano Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu „Budowa lub modernizacja dróg lokalnych” w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Ogłoszenie o terminie naboru wniosków o przyznanie pomocy zostanie podane do publicznej wiadomości nie później niż 30 dni przed dniem planowanego rozpoczęcia terminu składania tych wniosków. Ogłoszenie będzie zawierało miejsce, dzień rozpoczęcie i zakończenia składania wniosków. Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich Poddziałanie 2. Badania i inwestycje związane z utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, krajobrazu wiejskiego i miejsc o wysokiej wartości przyrodniczej, w tym dotyczące powiązanych aspektów społeczno-gospodarczych oraz środków w zakresie świadomości środowiskowej- (Ochrona zabytków i budownictwa tradycyjnego) Zakres wsparcia: • odnawianie lub poprawę stanu zabytkowych obiektów budowlanych, służących zachowaniu dziedzictwa kulturowego, • zakup obiektów charakterystycznych dla tradycji budownictwa w danym regionie z przeznaczeniem na cele publiczne. Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich Poddziałanie 2. - (Ochrona zabytków i budownictwa tradycyjnego) cd. Wsparcie: − do 500 000 zł na miejscowość w okresie realizacji Programu. Beneficjenci: gmina, instytucja kultury, dla której organizatorem jest JST Kryteria wyboru: O przyznaniu pomocy decyduje liczba uzyskanych punktów na podstawie kryteriów dotyczących: • nadania nowej funkcji odnowionemu obiektowi, • oceny wartości zabytku, • lokalizacji inwestycji (preferencje dla operacji zlokalizowanych na obszarze o potencjale turystycznym), • specyfiki regionu. W przypadku operacji, o tej samej liczbie punktów o kolejności przyznania pomocy decyduje niższa wartość podstawowego dochodu podatkowego gminy przypadająca na jednego jej mieszkańca. Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich Poddziałanie 3. Inwestycje w tworzenie, ulepszanie lub rozwijanie podstawowych usług lokalnych dla ludności wiejskiej, w tym rekreacji i kultury oraz powiązanej infrastruktury - (Inwestycje w obiekty pełniące funkcje kulturalne lub kształtowanie przestrzeni publicznej). Zakres wsparcia: • Budowa, modernizacja lub wyposażanie budynków pełniących funkcje kulturalne, w tym świetlic i domów kultury. • Ukształtowanie przestrzeni publicznej zgodnie z wymaganiami ładu przestrzennego. Beneficjenci: gmina, instytucja kultury, dla której organizatorem jest JST – w przypadku budowy, przebudowy, modernizacji lub wyposażenia obiektów pełniących funkcje kulturalne, gmina – w przypadku kształtowania przestrzeni publicznej. Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich Poddziałanie 3. - (Inwestycje w obiekty pełniące funkcje kulturalne lub kształtowanie przestrzeni publicznej) cd. Wsparcie: − do 500 000 zł na miejscowość w okresie realizacji Programu, łącznie na inwestycje realizowane w ramach zakresu „Ochrona zabytków i budownictwa tradycyjnego”. Kryteria wyboru: • dochód podatkowy gminy, • bezrobocie w powiecie, • specyfika regionu. Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich Poddziałania 3. Inwestycje w tworzenie, ulepszanie lub rozwijanie podstawowych usług lokalnych dla ludności wiejskiej, w tym rekreacji i kultury oraz powiązanej infrastruktury – (inwestycje w targowiska lub obiekty budowlane przeznaczone na cele promocji lokalnych produktów) Koszty kwalifikowalne obejmują: • koszty budowy, przebudowy lub modernizacji obiektów budowlanych, • koszty zakupu sprzętu, materiałów i usług służących realizacji operacji, • realizacja w miejscowości poniżej 200 tys. mieszkańców. Wsparcie: − do 1 mln zł na beneficjenta w okresie realizacji Programu. Beneficjent: − gmina, powiat lub ich związki. Kryteria wyboru Preferencje dla targowisk, w których udział powierzchni handlowej przeznaczonej dla rolników w stosunku do całej powierzchni targowiska jest większy. Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich Informacje dodatkowe: • Wsparcie z EFRROW w ramach działania wynosi maksymalnie 63,63% kosztów kwalifikowalnych projektu. • Wymagany krajowy wkład środków publicznych, w wysokości co najmniej 36,37% kosztów kwalifikowalnych projektu, pochodzi ze środków własnych beneficjenta. • Wsparcie operacji realizowanych w miejscowościach wiejskich i miastach do 5 tys. mieszkańców (z wyjątkiem targowisk). • Wsparcie targowisk w miejscowościach do 200 tys. mieszkańców. LEADER LEADER to rozwój lokalny kierowany przez społeczność (RLKS), wspierany ze środków EFRROW. LEADER może być realizowany na obszarach wiejskich, przez które (odmiennie niż jest to określone we wspólnych definicjach dla niniejszego programu) rozumieć należy obszar całego kraju, z wyłączeniem obszaru miast o liczbie mieszkańców większej niż 20 tys. Jedna Lokalna Strategia Rozwoju (LSR) będzie realizowana na obszarze zamieszkanym przez minimum 30 tys. mieszkańców z obszarów wiejskich i maksimum 150 tys. mieszkańców oraz obejmować będzie obszar przynajmniej 2 gmin, których obszary stanowią (bądź zawierają) obszary wiejskie. LEADER Poddziałania 1. Wsparcie przygotowawcze, 2. Realizacja operacji w ramach lokalnych strategii rozwoju (LSR), 3. Wdrażanie projektów współpracy, 4. Wsparcie kosztów bieżących i aktywizacji. Wspierane będą operacje mające na celu: 1. wzmocnienie kapitału społecznego, w tym z wykorzystaniem rozwiązań innowacyjnych i wspieranie partycypacji społeczności lokalnej w realizacji lokalnej strategii rozwoju (LSR); 2. zakładanie działalności gospodarczej i rozwój przedsiębiorczości, z wyłączeniem świadczenia usług rolniczych; 3. dywersyfikację źródeł dochodu, w tym tworzenie i rozwój inkubatorów przetwórstwa lokalnego, tj. infrastruktury służącej przetwarzaniu produktów rolnych w celu udostępniania jej lokalnym producentom, z wyłączeniem świadczenia usług rolniczych; 4. podnoszenie kompetencji osób z obszaru LSR w powiązaniu z zakładaniem działalności gospodarczej, rozwojem przedsiębiorczości lub dywersyfikacją źródeł dochodów, w szczególności rolników i osób długotrwale pozostających bez pracy; 5. podnoszenie wiedzy społeczności lokalnej w zakresie ochrony środowiska, zmian klimatycznych a także innowacji; 6. rozwój produktów lokalnych; 7. rozwój rynków zbytu, z wyłączeniem targowisk; 8. zachowanie dziedzictwa lokalnego; 9. rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej lub kulturalnej; 10. rozwój infrastruktury drogowej gwarantującej spójność terytorialną w zakresie włączenia społecznego. LEADER Poddziałanie 1 - Wsparcie przygotowawcze Wsparcie przygotowawcze ma na celu przygotowanie lokalnych strategii, które będą realizowane w okresie 2014-2020 oraz utrzymanie potencjału administracyjnego istniejących LGD lub zbudowanie potencjału na obszarach dotąd nieobjętych podejściem Leader. Wsparcie w formie płatności ryczałtowej. Nabór wniosków o przyznanie pomocy trwał od 15 do 31 lipca 2015r. Umowy zawierane od 16 września 2015r. (podpisano 31 umów) W terminie 1 m-ca od podpisania umowy składane wnioski o płatność. W terminie 1 m-ca od złożenia wniosku o płatność nastąpi płatność pierwszej transzy. Poddziałanie 1 w ramach działania Leader zostało wdrożone jako pierwsze z działań samorządowych. LEADER Poddziałanie 2 - Realizacja operacji w ramach lokalnych strategii rozwoju (LSR) Beneficjent (w zależności od zakresu operacji): • osoba fizyczna, • osoba prawna: gmina, powiat, kółka rolnicze, organizacje pozarządowe, kościoły, związki wyznaniowe i inne, • jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, którym ustawy przyznają zdolność prawną. W przypadku projektów grantowych beneficjentem jest LGD a realizatorami grantów mogą być również sformalizowane grupy nieposiadające osobowości prawnej, tj. np. koła gospodyń wiejskich. Grantobiorcami nie mogą być podmioty prowadzące działalność gospodarczą lub deklarujące jej podjęcie. LEADER Poddziałanie 2 - Realizacja operacji w ramach lokalnych strategii rozwoju (LSR) Wsparcie: • 300 tys. zł - limit na operacje, z wyłączeniem operacji z zakresu rozpoczęcia działalności gospodarczej, tworzenia inkubatorów oraz operacji realizowanych przez jednostki sektora finansów publicznych, • 500 tys. zł na utworzenie inkubatora przetwórstwa lokalnego, • 100 tys. zł. na operację z zakresu rozpoczęcia działalności gospodarczej, • 50 tys. zł kwoty pomocy na operację własną. Całkowita wartość operacji realizowanych poza projektem grantowym wynosi co najmniej 50 tys. zł. Całkowita wartość grantu wynosi nie więcej niż 50 tys. zł. LEADER Poddziałanie 3 - Wdrażanie projektów współpracy Wsparcie: • całkowity planowany koszt jednego projektu międzyterytorialnego wynosi minimum 50 tys. zł, • limit pomocy na LGD: do 5% wsparcia kierowanego z Programu na daną LSR w ramach poddziałań „Wsparcie na wdrażanie operacji…”, oraz „Wsparcie na rzecz kosztów bieżących…”. Beneficjent: LGD, których LSR zostały wybrane do realizacji i finansowania ze środków Programu. LEADER Poddziałanie 4 - Wsparcie na rzecz kosztów bieżących i aktywizacji. Wsparcie bieżącego funkcjonowania LGD zapewniające sprawną i efektywną pracę LGD, w tym sprawne funkcjonowanie biura LGD oraz doskonalenie zawodowe osób uczestniczących w realizacji LSR. Beneficjent: LGD, których LSR zostały wybrane do realizacji i finansowania ze środków Programu. Łączne środki publiczne przeznaczone na realizację Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 wyniosą 13 513 295 000 euro z czego: ● 8 598 280 814 euro będą to środki UE (EFRROW) ● 4 915 014 186 euro wyniesie wkład krajowy. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ