terapia poznawczo- -behawioralna terapia poznawcza oparta na
advertisement
KATALOG TERAPIA POZNAWCZO-BEHAWIORALNA TERAPIA POZNAWCZA OPARTA NA UWAŻNOŚCI WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO więcej na www.wuj.pl 2 Red. Aaron T. Beck, Denise D. Davis, Arthur Freeman TERAPIA POZNAWCZA ZABURZEŃ OSOBOWOŚCI WYDANIE 2 Przekład Małgorata Cierpisz Książka jest najważniejszym źródłem wiedzy o charakterze i terapii zaburzeń osobowości w ujęciu poznawczo-behawioralnym. Redaktorzy opisują najważniejsze cele terapii oraz zagadnienia związane z utrzymaniem postępów w leczeniu, zakończeniem terapii i samoopieką klinicysty. Najnowsze wydanie zawiera omówienie kryteriów diagnostycznych według DSM-5, a także nowe rozdziały poświęcone mechanizmom neuronalnym, różnicom kulturowym, depresyjnemu zaburzeniu osobowości, zaburzeniom współwystępującym oraz postępowaniu w przypadku skomplikowanych przypadków klinicznych. Dr n. med. Aaron T. Beck jest twórcą terapii poznawczej, profesorem emerytowanym na Wydziale Psychiatrii Uniwersytetu Pensylwanii oraz honorowym prezesem Instytutu Psychiatrii Poznawczej noszącym jego imię. Otrzymał wiele nagród za dorobek naukowy i szczególne zasługi w dziedzinie zdrowia psychicznego. Dr Denise D. Davis jest wicedyrektorką programu psychologii klinicznej na Uniwersytecie Vanderbilt, współzałożycielką Akademii Terapii Poznawczej oraz członkinią Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego. Zajmuje się zagadnieniami związanymi z etyką, procesem kończenia terapii oraz terapią poznawczą zaburzeń osobowości. Terapia poznawcza zaburzeń osobowości to lektura obowiązkowa dla psychologów klinicznych, psychiatrów i pracowników opieki społecznej stykających się z przypadkami zaburzeń osobowości oraz personelu pielęgniarskiego oddziałów psychiatrycznych. Książka należy do kanonu podręczników dotyczących terapii poznawczo-behawioralnej oraz zaburzeń osobowości, używanych na uniwersytetach. TOM ZAWIERA: TEORIA, BADANIA NAUKOWE I METODY KLINICZNEI • • • Omówienie terapii poznawczo-behawioralnej zaburzeń osobowości Teoria zaburzeń osobowości Ocena i diagnoza zaburzeń osobowości Neuronalne mechanizmy nieprzystosowawczych schematów i trybów w zaburzeniach osobowości Ogólne zasady i wybrane techniki w terapii poznawczej zaburzeń osobowości Przymierze terapeutyczne w pracy z pacjentami z zaburzeniami osobowości Zaburzenia osobowości a różnorodność i kultura • • • • ZASTOSOWANIA PRAKTYCZNE • Zależne zaburzenie osobowości • Unikowe zaburzenie osobowości • Obsesyjno-kompulsyjne zaburzenie osobowości • Depresyjne zaburzenie osobowości • Paranoiczne, schizoidalne i schizotypowe zaburzenie osobowości • Bierno-agresywne zaburzenie osobowości (osobowość negatywistyczna) • Narcystyczne zaburzenie osobowości • Histrioniczne zaburzenie osobowości • Antyspołeczne zaburzenie osobowości • Zaburzenie osobowości typu borderline (graniczne) ZABURZENIA WSPÓŁWYSTĘPUJĄCE I POSTĘPOWANIE KLINICZNE • Współwystępowanie „zaburzeń symptomatycznych” • Postępowanie kliniczne: praca z pacjentami z rozpoznaniem zaburzeń osobowości • Podsumowanie i perspektywy Dr Arthur Freeman jest wykładowcą medycyny behawioralnej na Uniwersytecie Midwestern, gdzie kieruje programem psychologii klinicznej na kampusach w Downers Grove w stanie Illinois oraz Glandale w Arizonie. Jego zainteresowania naukowe i kliniczne obejmują terapię małżeńską i rodzinną oraz terapię poznawczo-behawioralną depresji, lęku i zaburzeń osobowości. ISBN 978-83-233-4083-6, 2016, format B5, s.640 Terapia poznawczo-behawioralna Redaktorzy książki zgromadzili międzynarodowy zespół specjalistów wskazujących, jak skutecznie rozwiązywać trudne przypadki kliniczne, przytaczających sugestywne przykłady i omawiających przydatne strategie. Wyjaśniają, jak radzić sobie z wyzwaniami i leczyć problemy tak często współistniejące z zaburzeniami osobowości. Podręcznik ten powinien się znaleźć na półce każdego klinicysty. Dr Donna M. Sudak, Wydział Psychiatrii, Drexel University College of Medicinee To opracowanie przejdzie do klasyki gatunku. W pełni uaktualnione, przedstawia nowe konceptualizacje i techniki oraz wiele mądrych spostrzeżeń na temat relacji terapeutycznej i przeszkód utrudniających pacjentom zmianę. Dr Robert L. Leahy, Dyrektor Amerykańskiego Instytutu Terapii Poznawczej, Wydział Psychiatrii, Weill Cornell Medical College więcej na www.wuj.pl 3 John D. Teasdale, Mark Williams, Zindel V. Segal PRAKTYKA UWAŻNOŚCI OŚMIOTYGODNIOWY PROGRAM ĆWICZEŃ POZWALAJĄCY UWOLNIĆ SIĘ OD DEPRESJI I NAPIĘCIA EMOCJONALNEGO Przekład Joanna Bilmin Terapia poznawcza oparta na uważności to efektywny sposób na poprawę stanu zdrowia psychicznego i uwolnienie się od depresji. Jej skuteczność została potwierdzona za pomocą prób klinicznych przeprowadzanych na całym świecie. Przedstawiony w książce program składa się z ośmiu tygodni. Autorzy proponują konkretne ćwiczenia rozwijania uważności na każdy z nich. Praktyki te, wzbogacone o przemyślenia i wątpliwości, narzędzia pozwalające na śledzenie swoich postępów oraz pomocne komentarze, prowadzą krok po kroku do zmiany. Instrukcje do ćwiczeń uważności zostały zawarte na płycie dołączonej do publikacji. Dr John Teasdale zajmował stanowisko Special Scientific Appointment w brytyjskiej radzie badań medycznych Medical Research Council w oddziale nauk o mózgu i poznawaniu w Cambridge. Po odejściu na emeryturę zaczął nauczać medytacji Vipassana. Dr Mark Williams jest profesorem psychologii klinicznej, stypendystą prestiżowej organizacji Wellcome Principal Research Fellow na Uniwersytecie Oksfordzkim. Pełni także funkcję prezesa Oksfordzkiego Centrum Uważności. Dr Zindel Segal jest posiadaczem tytułu profesorskiego Distinguished Professor of Psychology nadawanego przez University of Toronto-Scarborough. Pełni także funkcję Starszego Naukowca w instytucie badawczym Campbell Family Research Institute w centrum leczenia uzależnień i zdrowia psychicznego Centre for Addiction and Mental Health. Kiedy czytałem tę książkę i zagłębiłem się w jej treść, szybko zrozumiałem, że jest nie tylko niezbędna, lecz także wspaniała i atrakcyjna. Wprowadza w czyn doświadczenie terapii MBCT i kultywuje praktykę uważności w nowy sposób, jakbyś rzeczywiście był pełnoprawnym uczestnikiem programu, jakbyś był na zajęciach, nie tylko z prowadzącym, ale także z całą grupą ludzi, których zmartwienia, wątpliwości i – kiedy już rozpoczną praktykę medytacyjną – doświadczenia będą z całą pewnością bardzo przypominały twoje własne. W ten sposób dostrzegłem, jak spod zręcznych palców jego autorów wyszedł podręcznik pełen wyjątkowych zalet i funkcji. W tym, co jak sądziłem, było kompletne, faktycznie czegoś brakowało. Podręcznik ten jest jak zaufany przyjaciel, doradca i przewodnik, przynajmniej w takim wymiarze, w jakim może tego dokonać książka. Daje to Tobie, jako czytelnikowi, poczucie, że się zaprzyjaźniasz – nie tyle z samymi autorami, ile z procesem, w miarę jak dzień po dniu angażujesz się w tę prostą, lecz niezwykle wyzwalającą eksplorację własnego umysłui ciała poprzez systematyczne kultywowanie uważności. Książka prowadzi nas przez proces, który naświetla, jak w niezwykle prosty sposób mogą nas ograniczać stare nawyki myślowe, choć myśli same z siebie służą temu, by podejmować próby zrozumienia różnych zjawisk i poprawienia naszego losu. (Z PRZEDMOWY JONA KABAT-ZINNA) PROGRAM TERAPII POZNAWCZEJ OPARTEJ NA UWAŻNOŚCI (MBCT) Tydzień 1: Wyłączanie automatycznego pilota Tydzień 2: Inne źródło wiedzy Tydzień 3: Zamieszkaj w teraźniejszości: Składanie rozproszonego umysłu Tydzień 4: Rozpoznawanie awersji Tydzień 5: Niech wszystko toczy się własnym rytmem Tydzień 6: Postrzeganie myśli jako myśli Tydzień 7: Życzliwość w praktyce Tydzień 8: I co teraz? Czy można wyobrazić sobie coś wspanialszego? Dzięki przystępnej formie każdy może skorzystać z tego, opartego na badaniach naukowych, sposobu leczenia depresji. Prof. Marsha M. Linehan, ABPP, Uniwersytet Waszyngtoński Autorzy przedstawiają nam praktyczny podręcznik, który uczy jak zrozumieć i wzmocnić umysł. Pomoże on uwolnić się od depresji i lęku, poprawić stan zdrowia i sposób funkcjonowania w świecie. Dr n. med. Daniel J. Siegel, autor Mindsight ISBN 978-83-233-4039-3, 2016, format A4, s. 240, cena 46,20 zł Terapia oparta na uważności Łatwy do zrealizowania program, który uczy nas trenować nasze umysły tak, by nie popadały w powtarzające się schematy i odnalazły spokój. Prof. Paul Gilbert, Uniwersytet w Derby, Wielka Brytania więcej na www.wuj.pl 4 Dennis Greenberger , Christine A. Padesky UMYSŁ PONAD NASTROJEM ZMIEŃ NASTRÓJ POPRZEZ ZMIANĘ SPOSOBU MYŚLENIA Przekład Małgorzta Słota Rzadko pojawia się książka, która może naprawdę zmienić życie. Podręcznik Umysł ponad nastrojem może być narzędziem i wskazówką dla wszystkich tych, którzy pragną wprowadzić fundamentalne zmiany w swoim życiu. Jest to rzadka i wyjątkowa książka. (Z PRZEDMOWY DR. AARONA T. BECKA) Dzięki podręcznikowi Umysł ponad nastrojem: • nauczymy się zmieniać myśli, które przyczyniają się do naszych problemów • nauczymy się korzystać z tabeli nastrojów, aby uświadomić sobie nasze emocje i śledzić ich zmiany • możemy rozwiązać nasze problemy oraz zacząć naprawę życia i relacji z innymi • możemy doskonalić umiejętności, które pomogą w rozwiązaniu konkretnych problemów. Skoro sięgnęliśmy po tę książkę, zapewne myślimy o tym, aby coś zmienić w życiu. Podręcznik Umysł ponad nastrojem jest nieco inny od większości książek, które czytamy, by sobie pomóc. Napisany przez dwoje psychologów klinicznych, uczy nas wykorzystania terapii poznawczej do poprawy jakości życia. Jest to jedna z najskuteczniejszych i najpopularniejszych form psychoterapii. Metodycznie opracowane ćwiczenia pomagają nam doskonalić konkretne umiejętności, dzięki którym wiele osób zwalczyło depresję, napady paniki, zaburzenia lękowe, napady złości, poczucie winy i wstydu, niską samoocenę, zaburzenia odżywiania się, uzależnienia oraz problemy w związkach. Niezależnie od tego, czy chodzimy do terapeuty, możemy używać tego podręcznika jako skutecznego i praktycznego narzędzia w dążeniu do poprawy nastroju i pozytywnych zmian. Spędziłam wiele lat w gabinetach najróżniej szych terapeutów, bezskutecznie walcząc z depresją. Kiedy terapeuta polecił mi podręcznik Umysł ponad nastrojem, byłam sceptyczna, ale tekst okazał się niezwykle przejrzysty i zrozumiały. Zaczęłam robić ćwiczenia. Dzięki nim zdobyłam umiejętności, które pomogły mi wyjść z obniżonego nastroju. Po roku od zakończenia terapii nadal nie mam depresji. Siły dodaje mi świadomość, że poznałam różne techniki, dzięki którym pokonam jej ewentualny nawrót w przyszłości. K. D., Kalifornia Desperacko szukałem sposobów pokonania lęku i podniesienia samooceny. Podczas długich miesięcy terapii podręcznik ten bezustannie mi towarzyszył. Dzięki niemu mogłem aktywnie uczestniczyć w procesie leczenia. Nie czekałem biernie na następną sesję terapii. Nie czekałem, żeby terapeuta mnie »wyleczył«. Podręcznik okazał się praktycznym kluczem do rozwiązania wielu problemów. Naprawdę nie wychodziłem bez niego z domu. Dr Dennis Greenberger psycholog kliniczny oraz kierownik Centrum Leczenia Depresji i Zaburzeń Lękowych (Anxiety and Depression Treatment Center) w Santa Ana w Kalifornii, a także profesor w klinice College of Medicine na Uniwersytecie Kalifornijskim w Irvine. Opracował i prowadził program terapii poznawczej dla pacjentów stacjonarnych na oddziałach psychiatrycznych. Prowadzi warsztaty tej formy terapii. Dr Christine A. Padesky psycholog kliniczny i dyrektor Centrum Terapii Poznawczej (Center for Cognitive Therapy) w Huntington Beach w Kalifornii oraz profesor w klinice College of Medicine na Uniwersytecie Kalifornijskim w Irvine. Jest współautorką czterech książek. W międzynarodowym środowisku terapeutów słynie z wybitnych uzdolnień dydaktycznych, terapeutycznych i organizacyjnych. S. S., Massachusetts Czytelnicy dostaną nie tylko słowa zachęty. Podręcznik dostarczy im konkretnych informacji, umiejętności i ćwiczeń, które są im potrzebne do przemiany myśli pełnych rezygnacji w myśli pełne entuzjazmu i nadziei. dr Carol Tavris autorka książki Anger: The Misunderstood Emotion ISBN 978-83-233-1811-8, 2004, format A4, s. 260, cena 36,96 zł Terapia poznawczo -behawioralna więcej na www.wuj.pl 5 Dennis Greenberger , Christine A. Padesky UMYSŁ PONAD NASTROJEM PODRĘCZNIK TERAPEUTY Przekład Małgorzta Słota Jeśli chcą Państwo zalecić pacjentom korzystanie z podręcznika Umysł ponad nastrojem, lecz nie są Państwo pewni, jak włączyć go w proces terapii, w tej książce zamieszczono odpowiedzi na wiele istotnych kwestii. Podręcznik terapeuty pokazuje, jak: • zintegrować podręcznik pacjenta z procesem terapii prowadzonej w gabinecie • dostosować podręcznik do indywidualnych potrzeb pacjenta • zachęcić pacjentów do stosowania się do zaleceń terapeuty i odrabiania zadań domowych • rozwiązywać problemy najczęściej pojawiające się w procesie terapii. Dr Dennis Greenberger psycholog kliniczny oraz kierownik Centrum Leczenia Depresji i Zaburzeń Lękowych (Anxiety and Depression Treatment Center) w Santa Ana w Kalifornii, a także profesor w klinice College of Medicine na Uniwersytecie Kalifornijskim w Irvine. Opracował i prowadził program terapii poznawczej dla pacjentów stacjonarnych na oddziałach psychiatrycznych. Prowadzi warsztaty tej formy terapii. Dr Christine A. Padesky psycholog kliniczny i dyrektor Centrum Terapii Poznawczej (Center for Cognitive Therapy) w Huntington Beach w Kalifornii oraz profesor w klinice College of Medicine na Uniwersytecie Kalifornijskim w Irvine. Jest współautorką czterech książek. W międzynarodowym środowisku terapeutów słynie z wybitnych uzdolnień dydaktycznych, terapeutycznych i organizacyjnych. Autorzy niezwykle przystępnie pokazują, jak wykorzystać podręcznik w terapii indywidualnej, małżeńskiej oraz grupowej w najróżniejszych sytuacjach. Umieszczają w tekście szczegółowe instrukcje dostosowania programu do poznawczo-behawioralnych protokołów terapeu-tycznych, opracowanych dla różnorodnych zdiagnozowanych problemów. Radzą, jak rozpoznawać i rozwijać u pacjentów określone umiejętności poznawcze, afektywne oraz behawioralne. Każdy z rozdziałów jest bogato ilustrowany opisami przypadków i przykładami rozmów przeprowadzanych w gabinecie. SPIS TREŚCI • Jak wykorzystać podręcznik w procesie terapii? • Dostosowanie podręcznika do indywidualnych potrzeb pacjenta • Ustalanie celów terapii • Wykorzystanie podręcznika w procesie terapii depresji • Wykorzystanie podręcznika w procesie terapii zaburzeń lękowych • Wykorzystanie podręcznika w procesie terapii innych problemów • Wykorzystanie podręcznika w procesie terapii zaburzeń osobowośc • Wykorzystanie podręcznika w procesie terapii krótkoterminowej • Wykorzystanie podręcznika w procesie terapii grupowej • Wykorzystanie podręcznika w procesie leczenia pacjentów stacjonarnych • Wykorzystanie podręcznika podczas warsztatów erapii poznawczo-behawioralnej Materiał w podręczniku jest przystępnie opracowany, zrozumiały, pisany z myślą o terapeutach. Książka jest pełna praktycznych sugestii, które z pewnością przydadzą się w pracy z pacjentami, gdy wprowadzanie strategii poznawczo-behawioralnych nastręcza trudności. Dla terapeutów, którzy pracują z osobami korzystającymi z podręcznika pacjenta, książka będzie użyteczna w wielu sytuacjach. ISBN 978-83-233-1837-8, 2004, format B5, s.292 cena 43,89 zł Terapia poznawczo -behawioralna dr Zindel V. Segal „International Cognitive Therapy Newsletter” więcej na www.wuj.pl 6 Red. Christopher K. Germer, Ronald D. Siegel, Paul R. Fulton UWAŻNOŚĆ I PSYCHOTERAPIA Przekład Małgorzata Cierpisz Ten praktyczny podręcznik napisany przez znakomitych znawców tematu zawiera klarowne opisy procedur, które można stosować w pracy z pacjentami. Autorzy łączą doświadczenie kliniczne z danymi empirycznymi i refleksją nad zawodem terapeuty. Omawiają podstawy medytacji uważności i psychologii buddyjskiej z uwzględnieniem podobieństw łączących je ze współczesną teorią i praktyką psychoterapeutyczną. W rozdziałach poświęconych relacji terapeutycznej pokazują, że kultywowanie uważności pogłębia akceptację i empatię, dając pacjentom (i terapeutom) nowe poczucie wolności emocjonalnej. Książka zawiera szczegółowe opisy nowatorskich zastosowań technik uważności w kontekście konkretnych problemów i populacji klinicznych. Przedstawia także problematykę terapii depresji, zaburzeń lękowych, przewlekłego bólu, traumy i uzależnień oraz metody stosowania zasad uważności w pracy z dziećmi. Ostatnia część odwołuje się do historycznych korzeni tej koncepcji, zgłębia najnowsze odkrycia w dziedzinie neurobiologii i analizuje dziedziny łączące uważność z psychologią pozytywną. To nieocenione źródło wiedzy, przydatnych uwag i wskazówek technicznych dla psychologów klinicznych, psychiatrów, pracowników opieki społecznej, konsultantów z dziedziny zdrowia psychicznego, terapeutów pracujących z parami i rodzinami oraz duchownych – również tych, którzy dopiero poznają ideę uważności. TOM ZAWIERA CZĘŚĆ I. ZNACZENIE UWAŻNOŚCI • Czym jest uważność? Dlaczego ma znaczenie? • Psychologia buddyjska i psychologia zachodnia: w poszukiwaniu wspólnego podłoża CZĘŚĆ II. RELACJA TERAPEUTYCZNA • Uważność jako metoda w szkoleniu klinicznym • Kultywowanie uwagi i współczucia • Uważność w relacji • Etyka: zagadnienia praktyczne CZĘŚĆ III. PRAKTYKA UWAŻNOŚCI W PRACY KLINICZNEJ • Nauczanie uważności w terapii • Depresja: jak dotrzeć, jak wyjść • Lęk: akceptować to, co się pojawia, robić to, co ważne • Zaburzenia psychofizjologiczne: zaakceptować ból • Uważność, wgląd i terapia traumy • Przerwać pętlę uzależnienia • Praca z dziećmi CZĘŚĆ IV. PRZESZŁOŚĆ, TERAŹNIEJSZOŚĆ I OBIETNICA • Korzenie uważności bodhisattvy • Neurobiologia uważności • Psychologia pozytywna i droga Oto wszechstronny, przystępny i rzetelny podręcznik, który pokazuje, jak włączyć teorię i praktykę uważności w psychoterapię. Szczególnie cenne jest nowe ujęcie problemu współczucia i etyki w prowadzeniu terapii. Dr John D. Teasdale, Cambridge, Wielka Brytania. Uważność i psychoterapia jest doskonałym źródłem wiedzy dla klinicystów, którzy chcą skorzystać z koncepcji uważności i przynajmniej częściowo złagodzić cierpienie pacjentów. W podręczniku znajdziemy wiele praktycznych technik terapeutycznych oraz konkretnych wskazówek na temat metod wdrażania praktyki uważności do terapii różnych populacji pacjentów. To zupełnie wyjątkowe narzędzie w warsztacie psychoterapeuty. Dr n. med. Stuart J. Eisendrath, Wydział Psychiatrii, Uniwersytet Kalifornijski, San Francisco Dr Christopher K. Germer jest psychologiem klinicznym specjalizującym się w psychoterapii ukierunkowanej na uważność i współczucie. Prowadzi ćwiczenia i konsultacje w zakresie psychologii klinicznej na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Harvarda, a także warsztaty i wykłady poświęcone uważności i współczuciu dla siebie na całym świecie. Dr Ronald D. Siegel jest profesorem na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Harvarda, na którym od ponad 30 lat prowadzi zajęcia z psychologii klinicznej. Zasiada w Radzie Instytutu Medytacji i Psychoterapii. Uczy na całym świecie, dzieląc się wiedzą na temat uważności i psychoterapii oraz związków między umysłem a ciałem w leczeniu. Dr Paul R. Fulton ma prywatną praktykę w Newton w stanie Massachusetts. Prowadzi ćwiczenia i konsultacje z psychologii klinicznej na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Harvarda, a także warsztaty poświęcone uważności i przeznaczone dla klinicystów na całym świecie. ISBN 978-83-233-3899-4, 2015, format B5, s. 320, cena 69,91 zł Terapia oparta na uważności więcej na www.wuj.pl 7 Judith S. Beck TERAPIA POZNAWCZO-BEHAWIORALNA PODSTAWY I ZAGADNIENIA SZCZEGÓŁOWE. WYDANIE DRUGIE Z PRZEMOWĄ AARONA T. BECKA Przekład Małgorzata Cierpisz, Robert Andruszko Ucząc zasadniczych umiejętności, książka ta pokazuje, jak zaangażować pacjenta w proces terapii, opracować staranną konceptualizację przypadku, zaplanować leczenie i ustrukturyzować sesje. Nowe rozdziały zamieszczone w drugim wydaniu zawierają wskazówki do przeprowadzenia diagnozy i wdrożenia aktywizacji behawioralnej. Wyjaśniono w nim kluczowe techniki terapeutyczne, w tym sposoby rozpoznawania, weryfikowania i podważania myśli automatycznych, modyfikowania podstawowych założeń i przekonań kluczowych oraz przeprowadzania interwencji behawioralnych i ukierunkowanych na doświadczanie. Przedstawiono także wskazówki dotyczące radzenia sobie z trudnościami i zapobiegania nawrotom. Jest to nowoczesny i pełen rzetelnej wiedzy podręcznik, napisany z myślą o szerokim gronie odbiorców – od początkujących terapeutów poznawczo-behawioralnych do bardziej doświadczonych praktyków, którzy chcą udoskonalić swoje umiejętności. Stanowi niezbędną lekturę na podyplomowych kursach z dziedziny psychologii klinicznej, pracy socjalnej, psychiatrii i poradnictwa psychologicznego. Od czego powinien zacząć naukę początkujący terapeuta mający do dyspozycji różnorodne zastosowania terapii poznawczo-behawioralnej? Odwołam się tutaj do Alicji w Krainie Czarów – powinien „zacząć od początku”. W tym kontekście jasny staje się cel niniejszej książki. Zamiarem autorki, dr Judith Beck, przedstawicielki młodszego pokolenia terapeutów poznawczo-behawioralnych (i osoby, która jako nastolatka słuchała moich rozważań na temat nowej teorii), jest przedstawienie solidnych podstaw tej metody terapii. Mimo że różnorodność zastosowań terapii poznawczo-behawioralnej może onieśmielać, to wszystkie procedury opierają się na opisanych tutaj podstawowych zasadach. Nawet doświadczonym praktykom lektura tej książki może pomóc w udoskonaleniu umiejętności konceptualizacji przypadku, rozszerzeniu repertuaru technik terapeutycznych, opracowywaniu skuteczniejszych planów terapii i sprawniejszym rozwiązywaniu problemów napotykanych w jej trakcie. (Z PRZEDMOWY AARONA T. BECKA) Praktyczność poprawionego podręcznika terapeutycznego Beck robi imponujące wrażenie. Znajdziemy w nim podstawowe elementy budulcowe pierwszorzędnej psychoterapii poznawczo-behawioralnej, przedstawione z niezwykłą zręcznością i wrażliwością... Jest to znakomity podręcznik do szkolenia klinicystów z różnych dziedzin psychologii i psychiatrii, szczególnie przydatny na kursach poświęconych ogólnej psychoterapii, psychoterapii poznawczo-behawioralnej lub problemom psychicznym osób dorosłych. Liczne przykłady kliniczne ilustrują zarówno zasady, jak i praktykę terapii i pomagają zrozumieć początkującym terapeutom, jak używać konkretnych metod w ciągu całego przebiegu terapii. Dr Gail S. Steketee, dziekan Wydziału Pracy Socjalnej ,Uniwersytet w Bostonie, Stany Zjednoczone Dr Judith S. Beck jest przewodniczącą Beck Institute for Cognitive Behavior Therapy (www. beckinstitute.org) i profesorem nadzwyczajnym psychologii klinicznej na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Pensylwanii. Napisała prawie 100 artykułów i rozdziałów, a także kilka książek dla terapeutów i pacjentów, wygłosiła setki prezentacji na temat terapii poznawczo-behawioralnej. Jest współautorką Beck Youth Inventories oraz Personality Belief Questionnaire. Dr Beck należy do grona członków założycieli Akademii Terapii Poznawczej, była również jej przewodniczącą. Oprócz podstawowych aspektów psychoterapii poznawczo-behawioralnej, drugie wydanie omawia innowacje w zakresie teorii i praktyki klinicznej. Książka ta jest skazana na międzynarodowy sukces. Jest napisana w przejrzysty i interesujący sposób i zawiera wiele praktycznych wskazówek i przykładów klinicznych. Jest to naprawdę niezbędna lektura dla każdego, kto chce stać się ekspertem w dziedzinie psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Dr Keith S. Dobson, profesor i kierownik Katedry Psychologii , Uniwersytet w Calgary, Kanada ISBN 978-83-233-3383-8, 2012, format B5, s. 448, cena 69,92 zł Terapia poznawczo-behawioralna więcej na www.wuj.pl 8 Christopher G. Fairburn TERAPIA POZNAWCZO-BEHAWIORALNA I ZABURZENIA ODŻYWIANIA Przekład Magdalena Stec Książka jest pierwszym, wyczerpującym przewodnikiem po wzmocnionej terapii poznawczo-behawioralnej (CBT-E), najnowszej wersji podstawowego, potwierdzonego doświadczeniem sposobu leczenia zaburzeń odżywiania. Autorzy podejmują problematykę wykorzystania ujęcia transdiagnostycznego w leczeniu różnych rodzajów zaburzeń odżywania spotykanych w praktyce klinicznej. Christopher Fairburn i współpracownicy szczegółowo opisują, jak dopasować wzmocnioną terapię poznawczo-behawioralną do potrzeb poszczególnych pacjentów oraz jak zaadaptować ją do leczenia nastolatków i pacjentów wymagających hospitalizacji. Ponadto wskazują, jak sobie radzić z częstymi w takich przypadkach zaburzeniami współwystępującymi. Zaburzenia odżywiania to w swej istocie „zaburzenia poznawcze” – zarówno anoreksja, jak i bulimia oraz większość przypadków zaburzeń odżywiania inaczej nieokreślonych mają wspólny, specyficzny „rdzeń psychopatologii”. Rdzeń ten ma charakter poznawczy i polega na przywiązywaniu zbyt dużej wagi do figury, wagi i ich kontroli. Podczas gdy większość ludzi ocenia siebie na podstawie osiągnięć i działań w różnych sferach życia (np. jakość związków, sukcesy w pracy czy sporcie), osoby cierpiące na zaburzenia odżywiania opierają poczucie własnej wartości w dużej mierze lub wyłącznie na figurze, wadze i umiejętności ich kontrolowania. Taka psychopatologia jest charakterystyczna dla zaburzeń odżywiania (oraz – choć w nieco zmodyfikowanej postaci – dla dysmorfofobii) i ma taką samą postać u kobiet i mężczyzn, nastolatków i osób dorosłych. Takie postrzeganie samego siebie nie jest jednak zjawiskiem powszechnym w populacji ogólnej. Nadmierna koncentracja na figurze i wadze powinna być też odróżniona od niezadowolenia z własnego ciała, która dotyczy niezadowolenia z własnego wyglądu. Takie poczucie jest dość powszechne w populacji, opisuje się je czasem jako „normatywne niezadowolenie”. (FRAGMENT) TOM ZAWIERA: WPROWADZENIE • O tej książce i o tym, jak jej używać • Zaburzenia odżywiania: perspektywa transdiagnostyczna i teoria poznawczo-behawioralna • Wzmocniona terapia poznawczo-behawioralna zaburzeń odżywiania (CBT-E): struktura ogólna • Pacjenci: ich ocena, przygotowanie do terapii i opieka medyczna WZMOCNIONA TERAPIA POZNAWCZO-BEHAWIORALNA ZABURZEŃ ODŻYWIANIA: PROTOKÓŁ GŁÓWNY • Dobry początek • Osiąganie zmiany na wczesnym etapie • Ocena postępów terapii i planowanie jej dalszego ciągu • Obawy o figurę, kontrola kształtu ciała, poczucie bycia grubym/grubą i nastawienie psychiczne • Ograniczenia dietetyczne, reguły dietetyczne i kontrolowanie jedzenia • Sytuacje zewnętrzne, zmiany nastroju i jedzenie • Niedowaga i niedojadanie • Dobre zakończenie ADAPTACJE CBT-E • • Perfekcjonizm, niska samoocena i problemy interpersonalne Wzmocniona terapia poznawczo-behawioralna i młodsi pacjenci Różne wersje wzmocnionej terapii poznawczo-behawioralnej: stacjonarna, w ramach opieki dziennej i dwie formy ambulatoryjne „Przypadki złożone” i zaburzenia współwystępujące • • Christopher G. Fairburn, profesor psychiatrii na Uniwersytecie Oksfordzkim. Znany międzynarodowy autorytet w dziedzinie zaburzeń odżywiania; specjalizuje się w opracowaniach i ewaluacji procedur leczenia psychologicznego. Dwukrotnie współpracował ze Stanford’s Center for Advanced Study in the Behavioral Sciences; jest członkiem U.K. Academy of Medical Sciences i ambasadorem największej międzynarodowej biomedycznej fundacji badawczej – Wellcome Trust. W tym nowatorskim opracowaniu przygotowanym przez grupę najwybitniejszych badaczy zajmujących się diagnostyką i leczeniem zaburzeń odżywiania omówiono wszystkie kategorie tych zaburzeń, a także stany wykraczające poza uznane obecnie kryteria diagnostyczne. Oparta na solidnej empirycznej podstawie, transdiagnostyczna wzmocniona terapia poznawczo-behawioralna szybko zyska miano najlepszej formy leczenia zaburzeń odżywiania. David H. Barlow, PhD, ABPP, profesor wydziałów psychologii i psychiatrii, Uniwersytet Bostoński ISBN 978-83-233-3432-3, 2013, format B5, s. 384, cena 69,92 zł Terapia poznawczo-behawioralna więcej na www.wuj.pl 9 Adrian Wells TERAPIA POZNAWCZA ZABURZEŃ LĘKOWYCH Przekład Marta Kapera Podręcznik opisuje zmodyfikowane techniki dialektycznej terapii behawioralnej o udokumentowanej skuteczności w leczeniu nastolatków mających wiele problemów psychicznych, w tym narażonych na najwyższe ryzyko zachowań samobójczych i samouszkadzających. Autorzy – doświadczeni klinicyści – przedstawiają przesłanki konceptualne i empiryczne terapii oraz krok po kroku wyjaśniają cały jej proces. Początkowe rozdziały opisują kluczowe czynniki ryzyka związane z występowaniem zachowań samobójczych wśród młodzieży oraz zawierają przegląd literatury fachowej. Następnie przedstawiony jest zarys dialektycznej terapii behawioralnej ze szczególnym uwzględnieniem sposobów adaptowania jej dla celów leczenia nastolatków. Książka wyjaśnia, co, dlaczego i jak należy poddać ocenie w przypadku nastolatków cierpiących na silną dysregulację emocjonalną, aby zaplanować właściwe leczenie, zaangażować w nie pacjenta oraz skutecznie wdrażać starannie ustrukturyzowane interwencje terapii indywidualnej, rodzinnej i grupowej. Wskazówki obejmujące całość problematyki – od diagnozy po zakończenie leczenia – przeplatane są przykładami dotyczącymi pacjentów oraz fragmentami rozmów. Książka daje terapeutom niezwykle wartościowe narzędzia do pracy klinicznej z nastolatkami oraz z ich rodzinami. Powinna zagościć na biurkach wszystkich specjalistów związanych z opieką psychiatryczną: psychologów klinicznych, psychiatrów oraz pracowników socjalnych. SPIS TREŚCI • Wstep • Zachowania samobójcze u nastolatków. Kto jest najbardziej narażony na ryzyko? • Co wiemy o skutecznych rodzajach terapii nastolatków z tendencjami samobójczymi • Dialektyczna terapia behawioralna – fazy terapii, jej pierwszorzędowe cele oraz strategie • Struktura programu leczenia w dialektycznej terapii behawioralnej • Dylematy dialektyczne dla nastolatków – praca nad drugorzędowymi celami leczenia • Ocena diagnostyczna nastolatka – ryzyko samobójstwa, diagnoza zaplanowanie interwencji • Zaznajamianie nastolatków i ich rodzin z terapią oraz współpraca w leczeniu • Terapia indywidualna nastolatków • Włączanie członków rodziny w proces leczenia • Trening umiejętności dla nastolatków • Ocena postępów leczenia, prowadzenie tzw. grupy absolwentów oraz zakończenie leczenia • Problemy związane z realizacją programu leczenia Jest to książka wybitna. Stanowi ogromny wkład w zapobieganie samobójstwom wśród nastolatków. Szczegółowo informuje klinicystów, jak stosować ten skuteczny rodzaj leczenia psychospołecznego, pracując z nastolatkami, u których na początku leczenia występują specyficzne czynniki ryzyka. Została napisana przez pionierów dialektycznej terapii behawioralnej. Jest obowiązkową lekturą dla każdego specjalisty zajmującego się zdrowiem psychicznym, niezależnie od doświadczenia i wyszkolenia. Cynthia R. Pfeffer, MD, Department of Psychiatry, Cornell University Alec L. Miller, PsyD jest profesorem psychiatrii i nauk behawioralnych. Kieruje sekcją psychologii dzieci i nastolatków, jest dyrektorem programu leczenia depresji i zachowań samobójczych u nastolatków oraz dyrektorem opieki psychiatrycznej w ramach programu zdrowotnego dla szkół PS 8 School-Based Health Program. Jill H. Rathus, PhD jest profesorem psychologii, założycielką i dyrektorem programu dialektycznej terapii behawioralnej oraz dyrektorem jednostki zajmującej się przemocą w rodzinie. Marsha M. Linehan, PhD jest profesorem psychologii oraz wykładowcą psychiatrii i nauk behawioralnych w University of Washington, Seattle, gdzie pracuje także jako dyrektor kliniki badań behawioralnych i terapii behawioralnej. ISBN 978-83-233-3040-0, 2011, format B5, s. 448, cena 59,85 zł Terapia poznawczo-behawioralna 10 więcej na www.wuj.pl Red. Philip C. Kendal TERAPIA DZIECI I MŁODZIEŻY PROCEDURY POZNAWCZO-BEHAWIORALNE Przekład Robert Andruszko Książka prezentuje niezbędną teorię i praktyczne narzędzia dla wszystkich specjalistów w dziedzinie zdrowia psychicznego pracujących z dziećmi i ich rodzinami, w tym dla psychologów klinicznych i szkolnych, pracowników społecznych, terapeutów rodzinnych i psychiatrów. Problemy psychiczne „młodocianych pacjentów”, jak określa się tutaj dzieci i adolescentów, stały się ostatnio przedmiotem zasadniczego zainteresowania instytucji zajmujących się zdrowiem psychicznym. (...) Psychologowie zaczęli zwracać większą uwagę na konteksty, a w przypadku młodocianych pacjentów kluczowym kontekstem jest „rodzina”. Od dawna przypisuje się rodzinom ważną rolę w psychologicznej terapii dzieci i młodzieży, ale pierwsze zastosowania terapii rodzin nie miały oparcia w badaniach empirycznych; niektórzy badacze sugerują, że mogło to być przyczyną opóźnienia rozwoju tych metod. Natomiast wiele współczesnych metod terapii rodzin i treningów dla rodziców, których zastosowanie jest przedmiotem zainteresowania, ma swoje źródło w badaniach empirycznych – są one poddawane empirycznym ewaluacjom i zyskują empiryczne potwierdzenie. SPIS TREŚCI TEORIA PRZEWODNIA • Teoria przewodnia w terapii dzieci i młodzieży ZABURZENIA EKSTERNALIZACYJNE • Dzieci agresywne – diagnoza i terapia poznawczo-behawioralna • Terapia dzieci i młodzieży z ADHD • Kontrola gniewu u dzieci i młodzieży – terapia poznawczo-behawioralna ZABURZENIA INTERNALIZACYJNE • Leczenie depresji młodzieńczej – program terapeutyczny ACTION • Strategie poznawczo-behawioralne ukierunkowane na zachowania samobójcze u adolescentów • Leczenie zaburzeń lękowych u dzieci i młodzieży POPULACJE SPECJALNE • Poznawczo-behawioralna terapia młodzieży z zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym • Poznawczo-behawioralna terapia młodzieży z zaburzeniami odżywiania się i otyłością • Leczenie dzieci i adolescentów będących ofiarą klęsk żywiołowych i aktów terrorystycznych • Leczenie dzieci, które doświadczyły wykorzystywania seksualnego ZAGADNIENIA SPECJALNE • Poznawczo-behawioralna terapia adolescentów z perspektywy psychologii rozwojowej • Zagadnienia związane z procesem w terapii poznawczo-behawioralnej dzieci i młodzieży • Empirycznie potwierdzone metody terapii dzieci i młodzieży Autorzy przedstawiają własne, oparte na wieloletnim doświadczeniu ujęcia zaburzeń klinicznych i terapii, odnosząc się do wielu sfer funkcjonowania dziecka: poznawczej, emocjonalnej, behawioralnej i społecznej. W zajmujący sposób opisują ogromne postępy, jakie dokonały się w zakresie terapii dzieci i adolescentów, metody poznawcze terapii poszczególnych zaburzeń oraz obiecujące skutki zastosowania tych metod. Dr Alan E. Kazdin, Wydział Medyczny Uniwersytetu Yale Niezwykle wartościowe dzieło napisane przez znanych i cenionych badaczy. Szczegółowy opis interwencji terapeutycznych u dzieci z zaburzeniami internalizacyjnymi, eksternalizacyjnymi i innymi poważnymi problemami oraz staranne rozważenie kwestii związanych z rozwojem i procesem terapii czynią z tej książki znakomite źródło wiedzy dla studentów i zawodowych terapeutów. Prof. Philip C. Kendall członek American Board of Professional Psychology (ABPP), jest profesorem psychologii oraz dyrektorem Poradni Zaburzeń Lękowych Dzieci i Młodzieży na Uniwersytecie Temple. Międzynarodowej sławy ekspert w dziedzinie psychologii klinicznej dzieci i młodzieży oraz badań nad skutecznością psychoterapii, najlepiej znany z opracowania i ewaluacji poznawczo-behawioralnej terapii zaburzeń lękowych u dzieci i młodzieży. Autor lub współautor ponad 350 prac badawczych i książek. Był członkiem grupy roboczej ds. zaburzeń psychicznych dzieci i młodzieży w Instytucie Medycyny Narodowej Akademii Nauk, konsorcjum fundacji Williama T. Granta zajmującego się propagowaniem kompetencji społecznych w szkole oraz komitetu egzaminacyjnego American Association of State and Provincial Psychology Boards Był także konsultantem Światowej Organizacji Zdrowia oraz profesorem wizytującym w United States Air Force. ISBN 978-83-233-2909-1, 2010, format B5, s. 526, cena 94,40 zł Dr John R. Weisz, Judge Baker Children’s Center, Uniwersytet Harvarda Terapia dzieci i młodzieży więcej na www.wuj.pl 11 Lisa M. Najavits POSZUKIWANIE BEZPIECZEŃSTWA TERAPIA PTSD I NADUŻYWANIA SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH Przekład Marta Kapera W tej książce próbowałam określić model leczenia, który, mam szczerą nadzieję, pomoże innym. Przedstawia on połączenie wpływów z różnych źródeł, badań empirycznych prowadzonych z pacjentami przez ponad sześć lat w różnych projektach oraz dużej liczby prób i błędów. Terapia ta również znajduje się we wczesnej fazie rozwoju. Była to jednak pierwsza terapia dla pacjentów z tą podwójną diagnozą, której empiryczną ocenę, opartą na pierwotnym badaniu pilotażowym, opublikowano. Jest zdecydowanie więcej do zbadania, na przykład jak ten model spisuje się w różnych warunkach, przy różnych charakterystykach pacjentów, terapeutach i modalnościach oraz czy jest specyficzny dla tej podwójnej diagnozy. Do tej pory zakończono kilka badań, a inne są nadal w toku. Pomimo wczesnego stadium rozwoju niniejsza terapia przyniosła już pewne niezwykle pozytywne rezultaty zarówno w badaniach, jak i w praktyce klinicznej, o czym donoszą terapeuci i pacjenci, którzy ją stosowali. (Z PRZEDMOWY) Prof. Lisa M. Najavits SPIS TREŚCI jest profesorem nadzwyczajnym psychologii w Department of Psychiatry Harvard Medical School, dyrektorem Trauma Research Program w Alcohol and Drug Abuse Treatment Program w McLean Hospital (Belmont w stanie Massachusetts). Jest autorką ponad 60 publikacji naukowych oraz laureatką wielu nagród. Była prezesem New England Society for Behavior Analysis and Therapy (1998). Jest członkiem zaspołu doradców czasopism: „Psychotherapy Research”, „Journal of Traumatic Stress”, „Clinical Psychology”, „Science in Practice” oraz National Center for Responsible Gaming. Jest licencjonowanym psychologiem zarejestrowanym w stanie Massachusetts oraz superwizorem psychoterapii. Prowadzi także praktykę psychoterapeutyczną. Jej główne zainteresowania kliniczne i badawcze obejmują: zaburzenie po stresie traumatycznym, nadużywanie substancji psychoaktywnych, badania nad psychoterapią oraz terapie zdrowia psychicznego kobiet. PRZEGLĄD ZAGADNIEŃ ISBN 978-83-233-2915-2, 2010, format B5, s.420 cena 62,99 zł Terapia stresu pourazowego (PTSD) • PTSD i nadużywanie substancji psychoaktywnych • Ta terapia • Zasady poszukiwania bezpieczeństwa • Jak stworzono tę terapię • Wyniki badań empirycznych • Czym poszukiwanie bezpieczeństwa różni się od istniejących terapii • Doświadczenie pewnej pacjentki związane z PTSD i nadużywaniem substancji psychoaktywnych PROWADZENIE TERAPII • Kształt terapii • Dostosowanie terapii poszukiwanie bezpieczeństwa do różnych kontekstów • Przygotowanie • Działanie • Prowadzenie sesji • Wskazówki do terapii • Sytuacje problemowe i nagłe wypadki • Lista sprawdzająca przed rozpoczęciem terapii • Materiały do wszystkich sesji TEMATY TERAPII • Wprowadzenie do terapii/zarządzanie przypadkiem • Bezpieczeństwo • PTSD: odzyskiwanie siły • Odciecie się od bólu emocjonalnego (ugruntowanie) • Kiedy substancje mają nad Tobą kontrolę • Proszenie o pomoc • Dbanie o samego siebie • Współczucie • Czerwone i zielone flagi • Uczciwość • Uzdrawiające myślenie • Integracja podzielonego „ja” • Zobowiązanie • Tworzenie znaczenia • Zasoby społeczne • Stawianie granic w relacjach • Odkrywanie • Włączanie innych do wspierania swojego zdrowienia • Radzenie sobie z bodźcami wyzwalającymi • Szanowanie swojego czasu • Zdrowe relacje • Opieka nad samym sobą • Leczenie się ze złości • Gra życiowych wyborów (podsumowanie) Dialektyczna terapia behawioralną stanowi jedno z najważniejszych osiągnięć praktyki klinicznej ostatnich dwudziestu lat. Choć zrodziła się z interwencji opracowanych z myślą o leczeniu zaburzeń osobowości z pogranicza, stała się poważną terapią, którą można stosować w pracy z wieloma grupami pacjentów i w rozmaitych warunkach leczenia. Książka ta jest niezwykle wymownym świadectwem tej ewolucji i na pewno okaże się wartościowym źródłem wiedzy zarówno dla terapeutów, jak i studentów. Steven D. Hollon, PhD, Department of Psychology, Yanderbilt University Ta książka wieńczy kolejny etap pracy, przedstawiając praktyczne doświadczenia osób, które jako pierwsze osiągały sukcesy, wdrażając dialektyczną terapię behawioralną - opartą na ścisłych zasadach, a jednocześnie elastyczną - w rozmaitych warunkach leczenia odmiennych populacji. Elizabeth B. Simpson, MD, dyrektor Dialectical Behavior Therapy Program, Massachusetts Mental Health Center 12 więcej na www.wuj.pl Judith A. Cohen, Anthony P. Mannarino, Esther Deblinger TERAPIA TRAUMY I TRAUMATYCZNEJ ŻAŁOBY U DZIECI I MŁODZIEŻY Przekład Marta Kapera Książka niniejsza, przejrzyście ułożona i przystępnie napisana, przedstawia wszechstronną koncepcję rozpoznawania zespołu stresu pourazowego (PTSD), depresji, lęku i innych objawów związanych z urazem psychicznym oraz wskazówki do opracowania elastycznego planu terapii przystosowanego do indywidualnych potrzeb. Chociaż model ten jest oparty głównie na teorii poznawczo-behawioralnej, autorzy kładą także znaczny nacisk na czynniki rozwojowe, znaczenie systemu rodzinnego oraz wartości humanistyczne. Przykładowe instrukcje, przypadki kliniczne oraz wskazówki dotyczące przezwyciężania możliwych trudności pomagają terapeucie w zachęceniu dzieci, nastolatków i ich rodziców do wspólnej pracy nad kształtowaniem i utrwalaniem zasadniczych umiejętności w takich sferach, jak regulacja emocji i bezpieczeństwo. Szczególną uwagę poświęcono sposobom dopasowania terapii do potrzeb pacjentów wywodzących się z różnych kultur oraz tych ze złożonymi problemami klinicznymi, a także trudną sytuacją rodzinną. W przydatnych aneksach można znaleźć listę lektur, ulotki oraz informacje na temat uzyskania dodatkowego przeszkolenia. Model terapii przedstawiony w tej książce – terapia poznawczo‑behawioralna ukierunkowana na traumę (TF-CBT) – został opracowany z myślą o dzieciach, które doznały traumy, na co wskazują objawy opisane w następnej części. Model ten może nie być odpowiedni dla dzieci bez takich objawów. Dokładnie biorąc, dzieci, które nie wykazują objawów PTSD, depresji lub lęku, przypuszczalnie nie będą potrzebowały wszystkich modułów tego modelu terapii. Na przykład dziecko, które ma nieliczne objawy nadmiernego wzbudzenia i unikania, przejawia niewielki lęk i nie wykazuje depresji związanej z traumatycznym doświadczeniem, najprawdopodobniej nie będzie musiało tworzyć narracji na temat traumy w trakcie terapii; takie dziecko przypuszczalnie już na początku terapii będzie swobodnie rozmawiać o swoich doświadczeniach związanych z traumą bez większej zachęty. Takie dziecko mogłoby odnieść korzyść ze skróconej wersji TF-CBT, obejmującej np. psychoedukację, trening relaksacyjny, regulację emocji i być może niektóre moduły dotyczące przetwarzania poznawczego. Nie oznacza to, że bezpośrednia rozmowa o tym, co się zdarzyło, nie byłaby dla takich dzieci wartościowa, a jedynie to, że poświęcenie dużej ilości czasu na taką rozmowę w terapii może nie być konieczne. (FRAGMENT) Ten nowoczesny podręcznik do terapii zaznajomi zarówno nowicjusza, jak i doświadczonego klinicystę z podstawowymi interwencjami niezbędnymi w terapii dzieci, które cierpią z powodu urazu psychicznego i straty kogoś bliskiego. Wybitni klinicyści, a zarazem badacze zajmujący się urazem psychicznym przedstawili bardzo skuteczny, oparty na dowodach program terapeutyczny, udoskonalony na podstawie informacji zwrotnych od terapeutów pracujących w lokalnych ośrodkach. Obowiązkowa pozycja w zestawie narzędzi każdego klinicysty!. Lisa Amaya-Jackson, MD, MPH,UCLA-Duke National Center for Child Traumatic Stress Jest to książka, na którą czekali klinicyści i wychowawcy zajmujący się stresem pourazowym u dzieci! Terapia poznawczo-behawioralna ukierunkowana na traumę to niewątpliwie wzorcowa metoda terapii dzieci poddanych urazowym doświadczeniom i ich rodzin. Ujęcie terapeutyczne oparte na dowodach zostało opisane w praktyczny sposób, który doceni każdy klinicysta. Szczególnie wartościowe było dla mnie szerokie odwoływanie się do przykładów klinicznych oraz odpowiedzi na typowe pytania dotyczące praktyki. Książkę.tę powinien przeczytać każdy terapeuta i każdy student pracujący z dziećmi, które przeżyły traumę i ich rodzinami. Benjamin E. Saunders, PhD, National Crime Victims Research and Treatment Center, Uniwersytet Medyczny Karoliny Południowej Dr Judith A. Cohen jest certyfikowanym psychiatrą dziecięcym, dyrektorem medycznym Center for Traumatic Stress in Children and Adolescents przy Allegheny General Hospital w Pittsburghu oraz wykładowcą psychiatrii w Drexel University College of Medicine. Dr Anthony P. Mannarino licencjonowany psycholog kliniczny, jest dyrektorem Center for Traumatic Stress in ChildrenandAdolescents przy Allegheny General Hospital w Pittsburghu. Dr Esther Deblinger jest zastępcą dyrektora Instytutu CARES (Child Abuse Research Education and Senice) oraz wykładowcą psychiatrii na wydziale medycyny osteopatycznej University of Medicine and Dentistry of New Jersey (UMDNJ). ISBN 978-83-233-3136-0, 2011, format B5, s. 278, cena 49,88 zł Terapia stresu pourazowego (PTSD) 13 więcej na www.wuj.pl Aaron T. Beck, Neil R. Rector, Neal Stolar, Paul Grant SCHIZOFRENIA W UJĘCIU POZNAWCZYM TEORIA, BADANIA I TERAPIA Przekład Marta Kapera Schizofrenia w ujęciu poznawczym: teoria, badania i terapia to kompendium wiedzy na temat schizofrenii i stosowania terapii poznawczej w jej leczeniu. Autorzy prezentują obecny stan badań w wielu dziedzinach (neurologii, genetyce, fizjologii, psychologii) i dane pozwalające na tworzenie rozmaitych modeli tego zaburzenia. Przedstawiają konceptualizację poznawczą urojeń, omamów, objawów negatywnych i zaburzeń myślenia, narzędzia pomiaru psychoterapeutycznego oraz sposoby budowania pozytywnej relacji między terapeutą a osobą cierpiącą na schizofrenię. Rozpatrują możliwości współdziałania psychiatry i psychoterapeuty dzięki zastosowaniu – w odpowiednich proporcjach – farmakoterapii i psychoterapii. Zwieńczeniem tego starannego opracowania jest przedstawienie zintegrowanego modelu poznawczego schizofrenii, łączącego aspekty biologiczne i psychologiczne tego wciąż nie do końca poznanego zaburzenia. SPIS TREŚCI • Schizofrenia – przegląd problematyki • Uwarunkowania biologiczne • Konceptualizacja poznawcza urojeń • Konceptualizacja poznawcza omamów słuchowych • Konceptualizacja poznawcza objawów negatywnych • Konceptualizacja poznawcza zaburzeń myślenia • Ocena stanu chorego • Nawiązanie i pielęgnowanie relacji terapeutycznej • Ocena i terapia poznawcza urojeń • Ocena i terapia poznawcza omamów słuchowych • Ocena i terapia poznawcza objawów negatywnych • Ocena i terapia poznawcza zaburzeń myślenia • Terapia poznawcza a farmakoterapia • Zintegrowany model poznawczy schizofrenii Najbardziej wszechstronna i przystępnie napisana książka na temat teorii i terapii poznawczej schizofrenii. Jej wyróżniającą cechą jest optymalna równowaga między zakresem problematyki (od biologii i farmakologii po psychologię i środowiskowe usługi medyczne) a dogłębnością jej analizy (szczegółowe opisy deficytów poznawczych i ich leczenia). Przykłady z codziennej praktyki i rozmowy zaczerpnięte z sesji terapeutycznych w połączeniu z omówieniem odpowiednich skal oceny, wyników badań i obszerną bibliografią sprawiają, że książka jest wyczerpującym źródłem zawierającym wszystkie potrzebne informacje z tej dziedziny. Prof. Dilip V. Jeste, University of California, San Diego i VA San Diego Healthcare System A.T. Beck i jego współpracownicy znowu odnoszą sukces! W swojej książce dokonują przeglądu zagadnień naukowych dotyczących etiologii schizofrenii i szczegółowych analiz przyczyn poznawczych objawów psychotycznych oraz podają zarys konkretnego postępowania w dostosowywaniu technik poznawczych do leczenia tych objawów. Prof. Elaine F. Walker, Emory University Prof. Aaron T. Beck jest profesorem psychiatrii w University of Pennsylvania oraz prezesem Beck Institute for Cognitive Therapy. Na początku lat 60. ubiegłego wieku stworzył terapię poznawczą. Opublikował ponad 500 artykułów i 19 książek, prowadził wykłady na całym świecie. Dr Neil A. Rector dyrektorem do spraw badań w Departamencie Psychiatrii Sunnybrook Health Sciences Centre w Toronto oraz profesorem psychiatrii w University of Toronto. Dr Paul Grant jest dyrektorem do spraw badań nad schizofrenią oraz członkiem Psychopathology Research Unit w Departamencie Psychiatrii na University of Pennsylvania. Dr Neal Stolar jest dyrektorem projektu poświęconego terapii poznawczej w leczeniu psychozy w Project Transition w okolicach Filadelfii oraz konsultantem psychiatrycznym Creative Health Services. ISBN 978-83-233-2891-9, 2010, format B5, s. 354, cena 61,95 zł Terapia poznawczo-behawioralna 14 więcej na www.wuj.pl Aaron T. Beck, Fred D. Wright, Bruce S. Liese TERAPIA POZNAWCZA UZALEŻNIEŃ Przekład Jan Chodkiewicz, Joanna Witkowska Podręcznik proponuje dobrze udokumentowany psychospołeczny model leczenia zaburzeń związanych z uzależnieniami. Książka w wyczerpujący i przystępny sposób wyjaśnia model poznawczy uzależnienia, specyfikę studium przypadku, kierowanie relacją terapeutyczną i strukturę sesji terapeutycznych. Przedstawia sposoby zaznajamiania pacjentów z modelem i procedurami terapii oraz uczenia ich jak radzić sobie z głodem narkotyków i alkoholu. Opisuje specyficzne strategie oraz techniki poznawcze i behawioralne, a także metody pracy z pacjentami, u których współwystępują inne problemy, na przykład depresja, lęk, niska tolerancja frustracji, złość i zaburzenia osobowości. Autorzy podejmują też tak ważne zagadnienia, jak radzenie sobie z kryzysem i profilaktyka nawrotów. SPIS TREŚCI • Słowo wstępne do wydania polskiego • Wprowadzenie • Przegląd problematyki uzależnień • Poznawczy model uzależnień • Teoria i terapia uzależnień • Relacja terapeutyczna • Tworzenie studium przypadku • Struktura sesji terapeutycznych • Wprowadzenie pacjentów w model poznawczy • Ustalanie celów terapeutycznych • Techniki stosowane w terapii poznawczej • Radzenie sobie z pragnieniem i głodem • Przekonania • Radzenie sobie z problemami zyciowymi • Interwencja kryzysowa • Terapia depresji u pacjentów uzaleznionych • Złość i lęk • Zaburzenia osobowości i uzależnienia • Zapobieganie nawrotom Dr n. med. Aaron T. Beck jest twórcą terapii poznawczej, profesorem emerytowanym na Wydziale Psychiatrii Uniwersytetu Pensylwanii oraz honorowym prezesem Instytutu Psychiatrii Poznawczej noszącym jego imię. Otrzymał wiele nagród za dorobek naukowy i szczególne zasługi w dziedzinie zdrowia psychicznego. W książce znajdziemy sposoby zastosowania terapii poznawczej w leczeniu uzależnień proponowane przez Aarona Becka i poszerzone o klarowne i szeroko opisane połączenie teorii z praktyką. General Hospital Psychiatry Ważnym aspektem modelu poznawczego jest możliwość łączenia występujących w nim technik z innymi modelami terapii uzależnień, takimi jak AA czy budowanie wsparcia rodzinnego lub sieci wsparcia społecznego. American Journal of Psychiatry Warto korzystać z tego opracowania i polecać je innym jako bogaty w treści przewodnik po praktyce klinicznej (…). Wzbogacona informacjami na temat rezultatów terapii, ta mądra i niosąca nadzieję książka w ogromnym stopniu przyczyni się do włączenia terapii poznawczej do programów leczenia uzależnień Contemporary Psychology ISBN 978-83-233-2365-5, 2007, format B5, s. 364, cena 49,90 zł Terapia poznawczo -behawioralna więcej na www.wuj.pl 15 Marsha M. Linehan ZABURZENIE OSOBOWOŚCI Z POGRANICZA TERAPIA POZNAWCZO-BEHAWIORALNA Przekład Robert Andruszko Dla przeciętnego klinicysty, kliniki czy oddziału stacjonarnego jednostki z zaburzeniem osobowości z pogranicza często są najtrudniejszymi i niedającymi się rozwikłać przypadkami. Książka ta – będąca pierwszą pracą zawierającą strategie, które dowiodły swojej skuteczności w kontrolowanych badaniach klinicznych – przedstawia wszechstronne, zintegrowane podejście do leczenia tej populacji. Autorka udziela konkretnych wskazówek, które twórczo łączą najlepsze elementy metod behawioralnych, psychoanalitycznych, systemowych i innych powszechnie stosowanych. Jako innowator kliniczny Linehan dokonała rozbioru aspektów osobowości z pogranicza na części składowe i opracowała systematyczne ujęcie każdej z nich. Marsha M. Linehan, PhD jest twórcą dialektycznej terapii behawioralnej (DBT), profesorem na wydziałach psychologii oraz psychiatrii i nauk behawioralnych Uniwersytetu Waszyngtońskiego i dyrektorem Behavioral Research and Therapy Clinics – ośrodka badań klinicznych działającego przy tym uniwersytecie. Głównym przedmiotem jej zainteresowań badawczych jest opracowywanie i ocena opartych na dowodach metod leczenia osób z silnymi tendencjami samobójczymi i poważnymi zaburzeniami psychicznymi. Za swój wkład w badania nad samobójstwem i prace w dziedzinie psychologii klinicznej doktor Linehan otrzymała liczne nagrody. Na jej cześć Amerykańskie Towarzystwo Suicydologiczne utworzyło specjalną nagrodę za wybitne osiągnięcia badawcze w leczeniu zachowań samobójczych. Doktor Linehan jest mistrzem zen i uczy uważności oraz praktyk kontemplacyjnych na warsztatach i szkoleniach dla pracowników służby zdrowia. ISBN 978-83-233-2266-5, 2007, format B5, s.560 cena 55,00 zł Terapia poznawczo-behawioralna W pierwszej części książki autorka przedstawiła ogólny obraz tego zaburzenia i naszkicowała ramy teoretyczne, które wyznaczają kierunek terapii. W drugiej szczegółowo opisała sposób oceny pacjentek z osobowością z pogranicza oraz hierarchicznej organizacji celów behawioralnych. Omawiając najbardziej stresujące zachowania pacjentów, z jakimi mają do czynienia klinicyści, autorka opisuje krok po kroku, jak ocenić ryzyko samobójstwa, radzić sobie z groźbami samobójczymi i pracować nad przewlekłym zachowaniem samobójczym. Przedstawia także ujęcia integracyjne tak specyficznych problemów, jak kryzysy, niestosowanie się do zaleceń i załamania w relacji terapeutycznej. W jasny sposób wyszczególniając skuteczne techniki, które można odtworzyć w praktyce klinicznej, praca ta naświetla przeżycia wewnętrzne jednostek z osobowością z pogranicza i dostarcza klinicystom praktyczne narzędzia kliniczne do pracy z nimi. Jest nieocenionym źródłem dla wszystkich specjalistów, którzy pracują z tą trudną do leczenia populacją. Opracowane przez Marshę M. Linehan poznawczo-behawioralne ujęcie leczenia zaburzenia osobowości z pogranicza jest rzadko pojawiającą się w naszej dziedzinie innowacją kliniczną, która przyczynia się do zasadniczej poprawy opieki nad pacjentem. Jej techniki są zrozumiałe, łatwe w uczeniu się i nauczaniu oraz aprobowane zarówno przez terapeutę, jak i pacjenta. Metody dr Linehan wywarły duży wpływ na moje podejście do leczenia jednostek z osobowością z pogranicza oraz wskazywania innym, jak najlepiej zajmować się tymi pacjentami. Z przedmowy dra med. Allena Francesa Niezwykle głęboka i pouczająca książka Marshy Linehan dają wskazówki potrzebne do przeprowadzenia terapii poznawczo-behawioralnej zaburzenia osobowości z pogranicza (…). Jej metoda tak się upowszechniła wśród klinicystów, że eksperci w dziedzinie terapii psychospołecznych uważają ją za jedną z najlepszych (…). Metody Marshy Linehan są w wysokim stopniu eklektyczne, ponieważ opierają się na badaniach empirycznych; zostały one dobrane ze względu na swą skuteczność w przypadku pacjentek z zaburzeniami osobowości z pogranicza. Dr Lester Luborsky 16 więcej na www.wuj.pl Anita Bryńska ZABURZENIE OBSESYJNO-KOMPULSYJNE ROZPOZNAWANIE, ETIOLOGIA, TERAPIA BEHAWIORALNO-POZNAWCZA Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (Obsessive-Compulsive Disorder – OCD), zwane kiedyś nerwicą natręctw, jest zaburzeniem psychicznym stosunkowo częstym, będącym źródłem cierpienia nie tylko dla dotkniętych nim osób, lecz także ich rodzin. Objawy trwają wiele lat, wpływają na funkcjonowanie zawodowe, życie rodzinne, kontakty społeczne i czynności dnia codziennego. OCD jest jednocześnie jednym z niewielu zaburzeń, w którego leczeniu psychoterapia, a dokładnie psychoterapia poznawczo-behawioralna, ma pozycję bezdyskusyjną - nie jest jedną z metod, po które warto sięgnąć, ale sposobem postępowania jednoznacznie zalecanym. Oznacza to, że każda osoba dotknięta tym schorzeniem powinna mieć możliwość poddania się takiemu właśnie leczeniu, choć nie zawsze jest to możliwe i łatwe w realizacji. SPIS TREŚCI • Rys historyczny, terminologia, rozwój poglądów na istotę zaburzenia • Rozpoznawanie, zagadnienia epidemiologiczne, obraz kliniczny, przebieg i rokowanie • Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne a inne zaburzenia psychiczne oraz zachowania o charakterze obsesyjno-kompulsyjnym występujące • Etiopatogeneza – czynniki biologiczne • Metody oceny objawów obsesyjno-kompulsyjnych • Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne. Model behawioralny • Terapia behawioralna (ekspozycyjna) • Planowanie, wdrażanie i prowadzenie terapii ekspozycyjnej • Modele poznawcze • Terapia poznawcza • Farmakoterapia zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego • Leczenie psychochirurgiczne zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego Dr Anita Bryńska jest psychiatrą dzieci i młodzieży oraz psychoterapeutą poznawczo-behawioralnym. Wiele lat pracy naukowej i klinicznej poświęciła zaburzeniu obsesyjno-kompulsyjnemu. Napisana przez nią książka wydaje się unikatowa w polskim piśmiennictwie psychiatrycznym i psychoterapeutycznym. Z jednej bowiem strony ma ona wszelkie walory nowoczesnej monografii, omawiającej etiologię, epidemiologię, obraz kliniczny i sposoby leczenia zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego, z drugiej zaś jest książką o terapii, wręcz szczegółowym podręcznikiem terapeuty. Pozwalam sobie twierdzić, że dzięki tej właśnie dwoistości, po jej przeczytaniu nie pozostajemy z uczuciem niespełnienia i niepokoju, jakie rodzi się zwykle po przeczytaniu najlepszej nawet monografii. Kiedy wiemy już wszystko (lub sądzimy, że wiemy) o stanie badań, pewniej czujemy się, stawiając diagnozę i określając rokowanie, lecz tak naprawdę wiedza ta niewiele zmniejsza nasze poczucie bezradności terapeutycznej, z jakim stajemy wobec objawów i skarg konkretnego pacjenta. Medycyna i psychoterapia mają bowiem wciąż wiele z rzemiosła, w którym umiejętności nabywa się w czasie własnej praktyki lub podpatrując innych, bardziej w tym rzemiośle doświadczonych. . Dr hab. med. Tomasz Wolańczyk, prof. AM w Warszawie W książce przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat psychopatologii, etiopatogenezy, diagnozy, rozumienia i terapii zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych. (…) Zainteresuje (ona) niewątpliwie większość psychoterapeutów poznawczo-behawioralnych oraz osoby biorące udział w takich szkoleniach. Mogą chcieć się z nią zapoznać psychoterapeuci innych orientacji, psychologowie kliniczni oraz psychiatrzy leczący chorych na zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne. (…) Z jednej strony napisana jest językiem przeglądów piśmiennictwa publikowanych w czasopismach naukowych, a z drugiej zawiera wiele bardzo łatwych w odbiorze przykładów rozmów terapeutycznych z pacjentami. (…) W obecnej postaci jest bardzo cenną pomocą dla osób zajmujących się leczeniem zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, bądź szkolących się w tym kierunku. Z recenzji Prof. Andrzeja Kokoszki ISBN 978-83-233-2254-2, 2007, format B5, s. 226, cena 42,32 zł Terapia poznawczo -behawioralna 17 więcej na www.wuj.pl Monica Ramirez Basco, A. John Rush ZABURZENIA AFEKTYWNE DWUBIEGUNOWE Przekład Małgorzta Cierpisz Poprawione i rozszerzone wydanie drugie tego znakomitego podręcznika proponuje sprawdzone strategie służące poprawie długoterminowych skutków leczenia oraz jakości życia osób cierpiących na zaburzenia afektywne dwubiegunowe. Czerpiąc wiedzę z wielu badań i bogatego doświadczenia, autorzy opracowują pełne ramy zindywidualizowanej terapii poznawczo-behawioralnej. Podręcznik pełen jest przykładów i opisów przypadków. Został zaprojektowany tak, by uwzględnić złożoność procesu leczenia trudnych, przewlekłych zaburzeń. W tym wydaniu dawny protokół dwudziestu sesji terapii (w dodatku na końcu książki) został zastąpiony nowym, bardziej elastycznym modelem oceny i procesu leczenia. Format książki ułatwia przeprowadzenie skutecznych interwencji w pracy z pacjentami o różnych historiach choroby i profilach klinicznych – osobami z niedawno rozpoznanymi zaburzeniami, chorymi z objawami ustabilizowanymi oraz pacjentami codziennie zmagającymi się z objawami. Podręcznik zawiera jasne wskazówki dotyczące konceptualizacji indywidualnych potrzeb pacjentów oraz współpracy, która ma im pomóc w: • lepszym zrozumieniu natury zaburzeń afektywnych dwubiegunowych; • systematycznym przestrzeganiu sposobu i pór dawkowania leków; • rozpoznawaniu wczesnych sygnałów ostrzegających o epizodach maniakalnych i depresyjnych; • radzeniu sobie z objawami poznawczymi, behawioralnymi i afektywnymi; • rozwijaniu umiejętności radzenia sobie i rozwiązywania problemów; • wzmacnianiu relacji nadwątlonych zaburzeniem. Podręcznik ma charakter praktyczny i został napisany w przystępny sposób. Na końcu każdego rozdziału zamieszczono najważniejsze informacje, które terapeuta powinien zapamiętać oraz zagadnienia, które należy omówić z pacjentem. Stało się jasne, że optymalny proces leczenia większości osób z zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi wymaga ujęcia integrującego farmakoterapię i psychoterapię. Widok tego poprawionego, uaktualnionego podręcznika poświęconego jednej z głównych form psychoterapii jest pokrzepiający. Basco i Rush, jak zwykle, piszą bardzo klarownie. Czytelnicy na pewno wyniosą wiele korzyści, czytając kompendium ich wspólnej wiedzy na temat metod interwencji w leczeniu tych trudnych zaburzeń. Ellen Frank, PhD, Department of Psychiatry University of Pittsburgh School of Medicine, Western Psychiatric Institute and Clinic Autorzy wyczerpująco i przekonująco omawiają kwestie poświęcone stosowaniu się do zaleceń lekarskich. Dają solidne podstawy zapobiegania nawrotom zaburzeń. Wydanie drugie jest wyjątkowe. Jego format pozwala klinicystom na zastosowanie zalecanych metod leczenia w różnych fazach choroby pacjentów z niedawno rozpoznanymi zaburzeniami i osób z objawami w utrzymującej się remisji… Przydatny podręcznik zarówno dla studentów ostatnich lat, jak i dla doświadczonych klinicystów. Edward Altman, PsyD, Department of Psychiatry, University of Illinois at Chicago Monica Ramirez Basco jest psychologiem klinicznym, autorką publikacji, wykładowcą i profesorem psychologii w Southwestern Medical Center na University of Texas w Dallas. Jest znanym w kraju i za granicą specjalistą z dziedziny terapii poznawczo-behawioralnej oraz współzałożycielką Academy of Cognitive Therapy. A. John Rush jest wicedyrektorem badań w instytucie psychiatrii Southwestern Medical Center na University of Texas w Dallas. W swojej pracy koncentrował się na diagnozowaniu oraz leczeniu psychoterapeutycznym, psychofarmakologicznym i somatycznym dużej depresji, zaburzeń afektywnych dwubiegunowych oraz innych zaburzeń nastroju. Jest autorem dziesięciu książek i ponad czterystu artykułów. Prace dr Rusha są znane na całym świecie i były wielokrotnie nagradzane. ISBN 978-83-233-2269-6, 2007, format B5, s. 280, cena 49,90 zł Terapia poznawczo-behawioralna więcej na www.wuj.pl 18 Monica Ramirez Basco ZABURZENIA AFEKTYWNE DWUBIEGUNOWE. PODRĘCZNIK PACJENTA JAK OPANOWAĆ WAHANIA NASTROJU Przekład Małgorzata Cierpisz Wahania nastroju mogą być częścią naszego życia, ale walka z nimi wcale nie musi w nim dominować. Wraz z odpowiednio dobraną farmakoterapią Podręcznik pacjenta pomoże nam w odzyskaniu kontroli. Monica Ramirez Basco przedstawia zbiór wszechstronnych narzędzi – strategii o potwierdzonej skuteczności, dzięki którym rozpoznamy wczesne sygnały nawrotu choroby, oprzemy się pokusom epizodu manii i unikniemy paraliżu w depresji. Ten prosty program postępowania z chorobą pozwala na przejęcie inicjatywy każdemu pacjentowi, niezależnie od tego, czy dopiero niedawno postawiono mu diagnozę (i nie jest pewien jej trafności), czy też chce wzbogacić dotychczasowy plan leczenia. Łatwe wskazówki i ćwiczenia pomagają w rozpoznawaniu problemów i łagodzeniu konsekwencji. Podczas lektury nauczymy się: Monica Ramirez Basco jest psychologiem klinicznym, autorką publikacji, wykładowcą i profesorem psychologii w Southwestern Medical Center na University of Texas w Dallas. Jest znanym w kraju i za granicą specjalistą z dziedziny terapii poznawczo-behawioralnej oraz współzałożycielką Academy of Cognitive Therapy. Dr Basco jest autorką Never Good Enough: How to Use Perfectionism to Your Advantage without Letting It Ruin Your Life i współautorką Getting Your Life Back: The Complete Guide to Recovery from Depression. We współpracy z A. Johnem Rushem napisała Zaburzenia afektywne dwubiegunowe. Terapia poznawczo-behawioralna Ten podręcznik będzie codziennie przypominał osobom z rozpoznaniem zaburzeń afektywnych dwubiegunowych o tym, jak wiele mogą zrobić, aby prowadzić szczęśliwe i konstruktywne życie. Dr Robert T. Leahy, autor Technik terapii poznawczej • zwalniać tempo życia i wysypiać się podczas ataku manii; • znajdować motywację i nie odkładać spraw na później w depresji; • wynosić możliwie największe korzyści w różnych metod leczenia; • nie tracić z oczu wyznaczonych celów i konsekwentnie je realizować. Ponieważ każdy pacjent jest niepowtarzalny i przeżywa chorobę na swój sposób, Basco zachęca do opracowania planu leczenia, który będzie najlepiej dostosowany do naszych indywidualnych potrzeb. Warto więc przejąć kontrolę i zmienić swoje życie na lepsze. SPIS TREŚCI • Co wiem o zaburzeniach afektywnych dwubiegunowych? • Jak przejąć kontrolę nad chorobą? KROK 1 JAK ZAUWAŻYĆ NADEJŚCIE OBJAWÓW? • Co warto wiedzieć o zaburzeniach afektywnych dwubiegunowych? • Wykres życia z chorobą • Jak opracować system wczesnego ostrzegania? KROK 2 ZASTOSOWAĆ ŚRODKI ZAPOBIEGAWCZE • Jak zmniejszyć podatność na nawroty zaburzeń? • Jak najlepiej wykorzystać leki? • Jak poradzić sobie z zaprzeczeniem? KROK 3 JAK ZŁAGODZIĆ OBJAWY? • Jak zauważyć i rozpoznać błędy w myśleniu? • Jak opanować emocjonalne myśli? • Jak powstrzymać „awarię” umysłu? KROK 4 KONTROLA POSTĘPÓW ISBN 978-83-233-2426-3, 2008, format B5, s.226 cena 45,99 zł Terapia poznawczo-behawioralna • Jak wprowadzić zmiany na lepsze? więcej na www.wuj.pl 19 Jacek Kubitsky VADEMECUM TERAPEUTY POZNAWCZEGO Vademecum terapeuty poznawczego jest praktycznym poradnikiem przystępnie przedstawiającym główne założenia i zasady działania terapii poznawczej. Może służyć jako repetytorium dla początkujących terapeutów poznawczych, a dla studentów psychologii lub terapeutów innych kierunków jako wprowadzenie w teorię i praktykę tej formy leczenia. Oprócz rozważań teoretycznych Czytelnik znajdzie zwięzły opis pracy terapeuty – od zgłoszenia się pacjenta na terapię aż do zakończenia leczenia. Autor omawia również takie tematy jak współpraca terapeutyczna, zagadnienia etyczne czy problem tajemnicy zawodowej. Liczne komentarze i przykłady zaczerpnięte z praktyki klinicznej mogą się okazać pożyteczne nie tylko dla początkujących terapeutów poznawczych. Przez wiele dziesięcioleci większość pacjentów korzystających z leczenia psychoterapeutycznego wywodziła się z uprzywilejowanych warstw społecznych. Dotyczyło to zwłaszcza psychoanalizy i psychoterapii wglądowej. Niewielu pacjentów o przeciętnych zarobkach mogło sobie pozwolić na leczenie psychoanalityczne, które zwykle obejmuje co najmniej trzy wizyty tygodniowo przez 3–5 lat. Ponadto wyniki terapii o orientacji psychodynamicznej nie zawsze były proporcjonalne do wysiłku i wyrzeczeń, które wiążą się z długotrwałym leczeniem. Okoliczności te uległy radykalnej zmianie po pojawieniu się terapii poznawczo-behawioralnej (Cognitive Behaviour Therapy – CBT), która przez wiele lat pozostawała w cieniu innych kierunków terapeutycznych. Obecnie terapia poznawczo-behawioralna należy do najczęściej stosowanych form terapii w większości krajów zachodnich i USA. Placówki lecznictwa otwartego i zamkniętego, ośrodki lecznicze i rehabilitacyjne udzielają dziś terapii poznawczej pierwszeństwa w leczeniu większości zaburzeń psychicznych. Terapia poznawczo-behawioralna jest formą psychoterapii, która stanowi połączenie teorii behawioralnych i poznawczych. To nie tylko metoda leczenia, lecz także model wyjaśniający genezę wielu zaburzeń. Jej główna teza głosi, że sposób myślenia wywiera decydujący wpływ na uczucia i zachowanie. Jacek Kubitsky jest psychologiem klinicznym specjalizującym się w psychoterapii ukierunkowanej na uważność i współ-czucie. Prowadzi ćwiczenia i konsultacje w zakresie psychologii klinicznej na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Harvarda, a także warsztaty i wykłady poświęcone uważności i współczuciu dla siebie na całym świecie. Na bezprecedensową popularność terapii poznawczo-behawioralnej złożyło się kilka czynników, spośród których należy wymienić: zorientowanie na cel, skuteczność, przystępność metod leczenia oraz krótkoterminowość. Inną jej zaletą jest jasna struktura sesji terapeutycznych, przejrzystość procedur i wymóg sprawdzalności. Podkreślanie udziału pacjenta w procesie terapeutycznym – począwszy od sformułowania problemu, a skończywszy na wyborze metod i technik – jest wyrazem jego emancypacji oraz poczucia współodpowiedzialności za proces leczenia. Ze Wstępu TOM ZAWIERA • Tło historyczne • Podstawowe pojęcia • Proces terapeutyczny • Przed spotkaniem • Postawa terapeutyczna i współpraca terapeutyczna • Zgłoszenie i wywiad diagnostyczny • Notatki, etyka i tajemnica zawodowa • Organizacja kolejnych sesji • Prace domowe • Techniki • Zakończenie terapii • Postawa i cechy terapeuty • Poznawcza terapia rodzinna ISBN 978-83-233-3775-1, 2014, format B5, s. 240, cena 49,88 zł Terapia poznawczo-behawioralna więcej na www.wuj.pl 20 Robert L. Leahy, Dennis Tirch, Lisa A. Napolitano REGULACJA EMOCJI W PSYCHOTERAPII PODRĘCZNIK PRAKTYKA Przekład Karolina Zamojska Praktyczna i przystępna książka stanowiąca użyteczne narzędzie dla terapeutów, dzięki któremu będą mogli skuteczniej pomagać pacjentom w radzeniu sobie z unikanymi lub budzącymi lęk przeżyciami emocjonalnymi. Autorzy przedstawiają wiele metod interwencji, takich jak modyfikacja schematów, zarządzanie stresem, rozwijanie akceptacji, uważności i współczucia wobec siebie czy restrukturyzacja poznawcza, oraz podpowiadają, w jaki sposób wybrać te najlepsze. W książce znajdujemy pytania, które warto zadać pacjentom, konkretne przykłady interwencji, sugestie odnoszące się do pracy osobistej, dialogi ilustrujące poszczególne zagadnienia oraz wskazówki dotyczące rozwiązywania problemów. Dlaczego „regulacja emocji”? Doświadczeni lekarze zdają sobie sprawę, że jednym z najbardziej niepokojących doświadczeń jest dla pacjentów poczucie przytłoczenia przez własne emocje i nieumiejętność radzenia sobie z ich nasileniem. W rezultacie niektórzy pacjenci uciekają się do problematycznych metod zaradczych, takich jak nadużywanie alkoholu lub narkotyków, objadanie się, prowokowanie wymiotów i nadużywanie środków przeczyszczających, obwinianie innych ludzi, kompulsywne uzależnienie od pornografii, ruminacje, zamartwianie się oraz inne autodestrukcyjne strategie. Wielu pacjentów unika sytuacji wywołujących „problematyczne emocje” lub wybiera bierność i zamknięcie się w sobie, co dodatkowo zwiększa ich poczucie przygnębienia i własnej nieudolności. Niektórzy o swoje uczucia obwiniają albo samych siebie, albo innych, co prowadzi do eskalacji przygnębienia lub odsunięcia się od ważnych źródeł wsparcia. Kiedy emocje są już wzbudzone i osiągają problematyczne nasilenie, szczególnie trudno jest korzystać z tradycyjnych technik restrukturyzacji poznawczej, co sprzyja dalszemu pogłębianiu stresu. Może to również utrudniać stosowanie technik behawioralnych, zwłaszcza techniki ekspozycji wymagającej od pacjenta zaangażowania się w zachowanie budzące lęk, gdyż dodatkowo nasila emocjonalne wzburzenie. Rozwinięcie umiejętności tolerowania i regulowania reakcji emocjonalnych pozwala pacjentom rozszerzyć zakres zachowań i reakcji, które mają do dyspozycji w okresach wzmożonego napięcia. Aby zastosować bardziej „konwencjonalne” formy CBT, niekiedy trzeba poczekać, aż emocje się uspokoją. Takie problemy również są przedmiotem tej książki. (FRAGMENT) TOM ZAWIERA: • • Dlaczego regulacja emocji jest ważna? Terapia ukierunkowana na schematy emocjonalne Uprawomocnienie Rozpoznawanie i obalanie mitów na temat emocji Uważność Akceptacja i gotowość Trening współczującego umysłu Usprawnione przetwarzanie emocji Restrukturyzacja poznawcza Redukcja stresu • • • • • • • • Autorzy dokonali rzeczy niezwykłej. Swobodnie łącząc liczne metody psychoterapeutyczne z ostatniego stulecia i podstawową wiedzę naukową, opracowali ujęcie transdiagnostyczne przydatne dla terapeutów wszystkich dyscyplin. Książka zawiera obszerny wybór zasad, dzięki którym pomożemy pacjentom zrozumieć własne emocje, zmierzyć się z nimi oraz wykorzystać je do budowania pełnego współczucia i celowego życia zamiast pogrążania się w zaklętej spirali ograniczających nawyków unikania i zwalczania uczuć. Cieszy mnie ten holistyczny, a jednocześnie pragmatyczny zwrot w rozwoju interwencji w zakresie zdrowia psychicznego. Dr Warren Mansell , School of Psychological Sciences, University of Manchester Dr Robert L. Leahy jest dyrektorem American Institute for Cognitive Therapy i profesorem psychologii w Instytucie Psychiatrii w Weill Cornell Medical College w Nowym Jorku. Napisał lub był redaktorem 19 książek na temat terapii poznawczej i procesów psychicznych. Dr Dennis Tirch jest członkiem zarządu i dyrektorem działu Clinical Services w American Institute for Cognitive Therapy oraz założycielem i dyrektorem The Center for Mindfulness and Compassion Focused CBT. Jest autorem i współautorem książek, artykułów w czasopismach i rozdziałów w książkach na temat terapii poznawczo-behawioralnej oraz terapii opartych na uważności i ukierunkowanych na współczucie. Dr Lisa A. Napolitano jest założycielką i dyrektorką CBT/ DBT Associates w Nowym Jorku i adiunktem w Instytucie Psychiatrii w New York University School of Medicine. Jest dyplomowaną terapeutką, członkinią Academy of Cognitive Therapy i członkinią założycielką New York City Cognitive Behavioral Therapy Association. ISBN 978-83-233-3661-7, 2014, format B5, s. 408, cena 69,92 zł Terapia poznawczo-behawioralna więcej na www.wuj.pl 21 Robert L. Leahy TECHNIKI TERAPII POZNAWCZEJ PODRĘCZNIK PRAKTYKA Przekład Marta Kapera Podręcznik prezentujący poszczególne techniki terapii poznawczej. Opisy kolejnych technik zostały przedstawione według stałego schematu (specyficzne problemy odpowiadające danej technice, przykładowy dialog między terapeutą a pacjentem, konkretne przykłady zadań domowych dla pacjenta, wzory tabel, schematów, formularzy, sposoby radzenia sobie z ewentualnymi problemami, jakie może stworzyć „trudny” pacjent, relacje między daną techniką a innymi technikami pracy). Tak opracowane opisy autor podzielił na kilka części, dotyczących: rozdzielania myśli od emocji, związku pomiędzy myślami, emocjami i przekonaniami wynikającymi ze schematów poznawczych, badania zasad jakimi kieruje się pacjent w swoim postępowaniu, systemu wartości pacjenta, samomonitorowania emocji negatywnych, błędów logicznych w myśleniu. Dr Robert L. Leahy jest dyrektorem American Institute for Cognitive Therapy i profesorem psychologii w Instytucie Psychiatrii w Weill Cornell Medical College w Nowym Jorku. Napisał lub był redaktorem 19 książek na temat terapii poznawczej i procesów psychicznych. Jest laureatem nagrody im. Aarona T. Becka przyznawanej za ustawiczny i trwały wkład w rozwój terapii poznawczej. Regularnie prowadzi warsztaty na całym świecie i często pojawia się w popularnych mediach. Czy korzystamy z tych samych technik poznawczych w pracy z większością pacjentów – a może nawet ze wszystkimi? Czy mamy wrażenie, że utknęliśmy w miejscu, używając wciąż tych samych wypróbowanych i skutecznych „trików” bez ciekawych alternatyw? (…) Wielu specjalistów grzęźnie w znajomych wzorcach i schematach, wybierając w pracy klinicznej tę taktykę, która przeważnie się sprawdza. Możemy w ten sposób przeoczyć szeroki repertuar metod, które zapewnią nam elastyczność i otworzą przed pacjentami zupełnie nowe możliwości terapii. (...) Napisałem tę książkę zarówno dla początkujących terapeutów, którzy nie chcą się ograniczać do zbioru kilku technik, jak i dla doświadczonych specjalistów szukających nowych pomysłów na zastosowanie metod i rozszerzenie możliwości terapii proponowanej pacjentom. Rzeczywistość w pracy terapeuty poznawczego jest niezwykle ekscytująca, ponieważ nieustannie opracowujemy nowe techniki, strategie i konceptualizacje. W miarę postępu prac badacze i klinicyści udoskonalili oraz przetestowali dziesiątki interwencji terapeutycznych, które możemy dzisiaj wykorzystać. W tej książce przedstawiam określone kategorie interwencji i technik terapeutycznych. Zaczynam od tradycyjnych metod rozpoznawania oraz oceny myśli i założeń. Aby się przekonać, jak nowatorskie techniki terapii poznawczej pomagają w rozwiązywaniu rozmaitych problemów pacjenta, przeanalizowałem wyniki najnowszych badań nad modelami poznawczymi zamartwiania się i ruminacji. Wybrałem również niektóre techniki z modelu terapii zorientowanego na schematy. (ZE WSTĘPU AUTORA). SPIS TREŚCI ISBN 978-83-233-2385-3, 2008, format B5, s.288 cena 59,00 zł Terapia poznawczo -behawioralna • Ujawnianie myśli i założeń • Ocena i podważanie słuszności myśli • Ocena założeń i zasad • Ocena zmartwień • Przetwarzanie informacji i błędy logiczne • Jak uzyskać dystans • Terapia zorientowana na schematy • Techniki przetwarzania emocjonalnego • Analiza i podważanie słuszności zniekształceń poznawczych • Jak modyfikować potrzebę aprobaty • Jak podważyć słuszność samokrytycyzmu więcej na www.wuj.pl 22 Red. Agnieszka Popiel, Ewa Pragłowska SUPERWIZJA W PSYCHOTERAPII POZNAWCZO-BEHAWIORALNEJ KONCEPCJE, PROCEDURY, NARZĘDZIA Superwizja jest immanentną metodą kształcenia psychoterapeutów – niezależnie od modelu teoretycznego psychoterapii. Wymóg korzystania z superwizji znajduje się w standardach stowarzyszeń i towarzystw szkolących do uzyskania certyfikatu psychoterapeuty – bez względu na model teoretyczny, w jakim szkolony jest przyszły psychoterapeuta. Obowiązek superwizji dotyczy również certyfikowanych psychoterapeutów. Jest jednym z podstawowych narzędzi doskonalenia umiejętności terapeutycznych oraz warunkiem aktualizacji certyfikatu potwierdzającego posiadane kwalifikacje psychoterapeuty/ superwizora w Polskim Towarzystwie Terapii Poznawczej i Behawioralnej (PTTPB). Książka wpisuje się w ogólnoświatową dyskusję na temat superwizji. Jest wartościowym i pierwszym w Polsce podręcznikiem poświęconym zagadnieniom superwizji w terapii poznawczo-behawioralnej. Prezentuje zestaw podstawowych problemów dotyczących superwizji, które mogą być wykorzystane w różnych modelach/ sposobach psychoterapii (wykraczających poza terapię poznawczo-behawioralną). Praca ma wybitne walory dydaktyczne nie tylko dla psychoterapeutów i superwizorów, ale także dla nauczycieli akademickich i studentów, zwłaszcza takich kierunków jak psychologia kliniczna, psychiatria czy pedagogika specjalna. Czym jest superwizja? W języku polskim w kontekście psychoterapii używamy słowa „superwizja” (pochodzącego od angielskiego supervision), a słowo to z kolei ma swoje korzenie w łacinie. Superwizja jest procesem, w którym superwizor, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, obserwuje przebieg psychoterapii i kieruje nim. Wspiera terapeutę w wyborze skutecznych strategii oraz przewiduje konsekwencje ich zastosowania, a celem jest poprawa jakości życia pacjenta. (Z PRZEDMOWY) SPIS TREŚCI: SUPERWIZJA ZAGADNIENIA OGÓLNE • Znaczenie superwizji • Superwizja – zagadnienia ogólne i szczegółowe • Superwizja w terapii poznawczo-behawioralnej WYBRANE ASPEKTY PSYCHOTERAPII POZNAWCZO-BEHAWIORALNEJ ISTOTNE DLA PROCESU SUPERWIZJI • Superwizja w psychoterapii poznawczo-behawioralnej dzieci i młodzieży • Występowanie objawów psychopatologicznych w schorzeniach ogólnoustrojowych – znaczenie w konceptualizacji problemu pacjenta • Podstawy psychofarmakologii w kontekście konceptualizacji poznawczej • Terapeuta poznawczo-behawioralny jako terapeuta empatyczny • Dopasowanie osobowości pacjent–terapeuta a skuteczność psychoterapii • Higiena psychiczna psychoterapeuty – jak skutecznie dbać o siebie • Terapia poznawczo-behawioralna i superwizja w kontekście wielokulturowym Prof. dr hab. Magdalena Marszal-Wiśniewska ZAGADNIENIA ETYCZNE I PRAWNE W TERAPII I SUPERWIZJI Szkolenie w psychoterapii me może być już ujmowane jako przedsięwzięcie prywatne, ale jako proces, który dotyczy zdrowia publicznego. Superwizja odgrywa główną rolę w trakcie szkolenia, gwarantując, że psycho-terapeuci nieustannie zapewniają swoim klientom wysoki standard opieki – są efektywni, skuteczni, z pasją zaangażowani w problemy pacjenta i empatyczni oraz przestrzegają zasad etycznych. Filozoficzne aspekty kodeksu etycznego w zawodzie psychologa/psychoterapeuty Aspekty etyczne psychoterapii i superwizji terapii poznawczo-behawioralnej Prawne aspekty psychoterapii Prof. Eduardo Keegan, Uniwersytet w Buenos Aires, Argentyna ISBN 978-83-233-3553-5, 2013, format B5, s.364 cena 59,96 zł Terapia poznawczo-behawioralna • • • ANEKSY • Niezbędnik superwizora • Kształcenie superwizorów • Kodeks etyczny Polskiego Towarzystwa Terapii Poznawczej i Behawioralnej im. Prof. Zdzisława Bizonia Co decyduje o tym, że ktoś jest dobrym superwizorem? Niewątpliwie taka osoba musi mieć umiejętność modelowania i wspierania rozwoju umiejętności terapeutycznych oraz być zajmująca, inspirująca i godna. Wielcy superwizorzy zapewniają swoim uczniom doświadczenia, które będą pamiętane, roztrząsane i wykorzystywane przez lata. Ukazują tajemnicę, możliwości i atrakcyjność skutecznej psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Niniejsza książka pomoże Ci stać się jeszcze bardziej zajmującym, inspirującym i godnym zapamiętania superwizorem. Pomoże Ci stać się superwizorem wyjątkowym. Prof. Mark A. Reinecke, PhD, ABPP, ACT Wydział Psychiatrii i Nauk Behawioralnych Uniwersytet Northwestern, Stany Zjednoczone więcej na www.wuj.pl 23 Szymon Chrząstowski, Bogdan de Barbaro POSTMODERNISTYCZNE INSPIRACJE W PSYCHOTERAPII Książka jest pisana z myślą o osobach zajmujących się, a w każdym razie zaciekawionych psychoterapią. Nie używamy w tym miejscu sformułowania „dla praktyków”, gdyż sugeruje ono zgoła fałszywą, by nie rzec – szkodliwą, rozłączność między teorią a praktyką. Z jednej strony, towarzyszy nam zamiar przybliżenia koncepcji leżących u podstaw postmodernistycznych ujęć psychoterapeutycznych, a z drugiej – chcemy pokazać, w jaki sposób mogą one być obecne podczas rozmowy prowadzonej z pacjentem czy klientem. Można więc będzie znaleźć w książce wiele konkretnych wskazówek dotyczących prowadzenia terapii, a także krótkie przykłady kliniczne. Należy je jednak odczytać jako propozycję pewnych sposobów uczestnictwa w rozmowie, a nie jako gotowe wzory do naśladowania. Mają one ilustrować, jak postulaty postmodernistyczne są realizowane w trakcie sesji terapeutycznych. Mimo tych stałych odniesień do metod terapii uważamy, że najważniejsza jest sama wrażliwość terapeuty na to, co mówi (albo szerzej – jak się komunikuje) klient/pacjent. Wrażliwość ta powinna być jednak poparta wiedzą i praktyką. (OD AUTORÓW) Dr Szymon Chrząstowski jest psychologiem, psychoterapeutą adiunktem na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Szkolenie w zakresie terapii rodzin odbył między innymi w TavistockClinic w Londynie. Czlonek Association for Family Therapy and Systemic Practice Prof. Bogdan de Barbaro jest psychiatrą, psychoterapeutą, superwizorem psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Kieruje Zakładem Terapii Rodzin Katedry Psychiatrii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Szkolenie w zakresie terapii rodzin odbył między innymi w University of Rochester, NY. Członek Korespondent Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. ISBN 978-83-233-3198-8, 2011, format B5, s.250 cena 39,90 zł Psychoterapia SPIS TREŚCI TŁO – KORZENIE – WPŁYWY • • Postmodernizm w (trudnych do zdefiniowania) czasach postmoderny Nieco historii, czyli o tym, jak (niektórzy) terapeuci rodzinni zostali postmodernistami Konstrukcje, wieloobraz, niewiedzenie (oraz inne nieoczywiste idee), czyli o postmodernizmie w psychoterapii. • PRAKTYKA… • O wielowersyjności i optymalnej różnicy, czyli o tym, jak prowadzić (nie tylko terapeutyczny) dialog • O terapii narracyjnej (a zwłaszcza o eksternalizacji), czyli o rozmowach, które prowadzą ku poczuciu sprawstwa • Zmiana narracji, czyli o (różnych sposobach tworzenia) opowieści alternatywnej • Zwrot ku przyszłości, czyli o tym, jak w krótkoterminowej terapii poszukuje się cudu (i czasem się go odkrywa). …I CO Z TEGO WYNIKA • Terapia prowadzona w duchu konstrukcjonizmu społecznego jest etyczna, czyli o tym, że postmoderniści (wbrew pozorom) nie muszą być nihilistami • Teoria jest użyteczna (niekoniecznie „prawdziwa”) pod warunkiem, że nie zasłania osoby • Postmodernizm może się przydać terapeutom (nie jako spójny model, lecz) jako inspiracja świadoma swych ograniczeń. Książka Szymona Chrząstowskiego i Bogdana de Barbaro jest kompetentnym i świetnie napisanym wprowadzeniem do nowych, postmodernistycznych podejść w psychoterapii. (...) Publikacja z pewnością przyciągnie szerszy krąg odbiorców nie tylko psychoterapeutów i osoby szkolące się w psychoterapii, lecz także badaczy i studentów nauk społecznych oraz humanistycznych, intelektualistów zaciekawionych nowymi ujęciami, zapewne też osoby nieprofesjonalnie zainteresowanie pomaganiem, np. pacjentów i ich bliskich. (...) Nie ma wątpliwości, ze Autorzy znają z doświadczenia to, o czym piszą, i potrafią abstrakcyjne pojęcia teoretyczne przełożyć na przykłady konkretnych zjawisk i sytuacji z życia (nie tylko z życia terapeuty). (...) Nie bez znaczenia jest też to, że książkę napisano swobodnym, bogatym językiem, pełnym metafor oddających nie tylko słownikowy sens, ale i ducha opisanych pojęć i praktyk. Dr hab. Katarzyna Stemplewska-Żakowicz więcej na www.wuj.pl 24 Andrzej Kokoszka WPROWADZENIE DO TERAPII POZNAWCZO-BEHAWIORALNEJ PODSTAWOWE ZASADY I PRZYKŁADY Z PRAKTYKI KLINICZNEJ Z OPISAMI ARTHURA FREEMANA, FRANKA DATTILIA I TULLIA SCRIMALEGO W książce znajdują się opisy terapii prowadzonych przez moich wybitnych nauczycieli. Artur Freeman szczegółowo przedstawił cały proces terapii pacjenta z depresją, omawiając dokładnie przebieg większości sesji terapeutycznych. Tullio Scrimali opisał i zilustrował opracowaną przez niego metodę poznawczej terapii schizofrenii, Frank Dattilio – terapii małżeńskiej. SPIS TREŚCI • • I. HISTORIA I ZASADNICZE ZAŁOŻENIA TERAPII POZNAWCZO-BEHAWIORALNEJ • • Definicje terapii behawioralnej, poznawczej i poznawczo-behawioralnej Kontekst odkrycia i rozwoju terapii poznawczo-behawioralnej Źródła współczesnej terapii poznawczo-behawioralnej Aksjomaty terapii poznawczej Zakres skuteczności terapii poznawczej/poznawczo-behawioralnej Historia terapii poznawczo-behawioralnej w Polsce Prof. Andrzej Kokoszka kierownik II Kliniki Psychiatrycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medy-cznego, certyfikowany psychoterapeuta orientacji psychodynamicznej oraz poznawczo-behawioralnej, superwizor, analityk grupowy . Prof. Frank M. Dattilio profesor University of Pennsylvania School of Medicine oraz w Harvard School of Medicine. Specjalista terapii poznawczo-behawioralnej, w szczególności terapii małżeńskiej. Prof. Arthur Freeman profesor psychologii Governors State University, University Park, Illinois. Bliski współpracownik Aarona Becka, jednego z twórców terapii poznawczej. Autor ponad 50 książek i rozdziałów w książkach. Prof. Tullio Scrimali profesor psychiatrii, psycholog i psychoterapeuta. Jeden z pionierów terapii poznawczo-behawioralnej we Włoszech. Pracuje na Uniwersytecie w Katanii oraz w utworzonej przez niego ALETAIA School. ISBN 978-83-233-2621-2, 2009, format B5, s.298 cena 45,99 zł Terapia poznawczo -behawioralna • • • II. PODSTAWY TERAPII POZNAWCZO-BEHAWIORALNEJ • • • Warunki wstępne terapii poznawczo-behawioralnej Behawioralne podstawy terapii poznawczo-behawioralnej Główne cechy terapii poznawczo-behawioralnej Modyfikacje terapii poznawczo-behawioralnej • • III. PRAKTYCZNA ILUSTRACJA • Zaburzenia lękowe z napadami lęku i współistniejącymi objawami depresyjnymi: opis terapii Depresyjna postać zaburzeń adaptacyjnych: opis terapii Poznawcza terapia depresji: opis procesu Poznawcze i kompleksowe podejście do terapii schizofrenii: entropia umysłu i entropia negatywna Przepracowanie dysfunkcjonalnych schematów rodzinnych: podejście poznawczo-behawioralne • • IV. ZASADY POZNAWCZO-BEHAWIORALNEGO ROZUMIENIA WŁASNYCH PRZEZYĆ I ZACHOWAŃ ORAZ INNYCH OSÓB • • Ogólne założenia niezbędne do skutecznego stosowania poznawczo-behawioralnego podejścia w terapii i w życiu codziennym Rozwijanie rozumienia siebie za pomocą metod poznawczo-behawioralnych o szerokim zakresie stosowania Poznawczo behawioralne strategie rozumienia stresujących reakcji oraz sposobów radzenia sobie ze stresem Założenia metody GROW jako podstawa poznawczego podejścia do problemów życia codziennego Poznawcze podejście do problemów życia codziennego – podsumowanie • • • • V. RELAKSACJA • • • Wstęp: skorzystanie z relaksacji wymaga dobrego opanowania tej umiejętności Teoretyczne podstawy relaksacji Ogólna teoria relaksacji: relaksacja jako kulturowy mechanizm ochronny Integrujący model głównych stanów świadomości Koncepcja mechanizmów obronnych metabolizmu informacyjnego Klasyfikacja zjawisk relaksacyjnych Wielopoziomowy model stanów świadomości w relaksacji Model relaksacji z zalecaną nauką pod fachowym kierunkiem Metody relaksacji możliwe do samodzielnego opanowania • • • • • Epilog: O możliwościach rozwijania umiejętności poznawczo-behawioralnych W języku polskim opublikowano kilka tłumaczeń uznanych podręczników tej szybko rozwijającej się dziedziny psychoterapii. Książka Andrzeja Kokoszki, będąc dobrym podręcznikiem terapii-behawioralnej, nie usiłuje z nimi konkurować, wydaje się ich naturalnym uzupełnieniem. Zawiera właściwie wszystkie informacje potrzebne zarówno początkującemu terapeucie, jak i studentowi, psychologowi lub psychiatrze chcącemu zapoznać się z teorią i praktyką terapii poznawczo-behawioralnej. Moim zdaniem, książka jest interesującą lekturą zarówno dla studentów psychologii, medycyny, lekarzy, psychologów, jak i osób pragnących poszerzyć swoją wiedzę o metodzie psychoterapii, która w znaczący sposób wpływa na myślenie i postrzeganie świata w rozwiniętych społeczeństwach XXI wieku. Z przedmowy prof. Tomasza Wolańczyka
