Irena Sosin Poznawczo-behawioralny trening zmiany nastawień
advertisement
IRENA SOSIN POZNAWCZO-BEHAWIORALNY TRENING ZMIANY NASTAWIEŃ – WPROWADZENIE DO TERAPII Dwudziestego piątego lipca 2007 roku zmarł znany nowojorski psychoterapeuta dr Albert Ellis, twórca racjonalno-emotywnej psychoterapii. Doktor Ellis był pierwszym terapeutą, który podkreślał wpływ naszych myśli i postaw na uczucia i zachowania. W latach pięćdziesiątych jego koncepcja była absolutnie rewolucyjna jeśli się uwzględni kontekst królującej wówczas psychoanalizy. Jego cenny wkład w modną obecnie terapię poznawczobehawioralną niekiedy jest pomijany, a przecież to doktor Albert Ellis opracował koncepcję i wykreował formę psychoterapii, akcentującą rolę negatywnych monologów wewnętrznych zawierających imperatywy „muszę” i „powinienem” np. „muszę we wszystkim być idealny” oraz akcentujących irracjonalne przekonania w wielu sferach problemów emocjonalnych. Doktor Ellis opublikował ponad pięćdziesiąt książek na temat racjonalno-emotywnego podejścia, wielokrotnie też zdobywał amerykańskie nagrody dla najskuteczniejszego psychoterapeuty. Myśląc o terapii poznawczo-behawioralnej warto o Nim pamiętać. W latach sześćdziesiątych dr Aaron Beck zaadaptował wspomniane koncepcje i techniki terapeutyczne do pracy klinicznej nad depresją, opisał różne aspekty psychiki pacjenta, między innymi negatywny obraz samego siebie, świata i przyszłości. Nazwał ją terapią poznawczą, która koncentruje się przede wszystkim na tym, by pomóc pacjentowi zmienić jego negatywne, dezadaptacyjne wzory myślenia. Jest usystematyzowana, krótkoterminowa i zorientowana na teraźniejszość, nastawiona na rozwiązywanie aktualnych problemów. Model poznawczy terapii opiera się na przekonaniu, że zniekształcone i nieprzystosowawcze myślenie (wpływające na nastrój i zachowanie pacjenta) jest nieodłączną cechą wszystkich zaburzeń psychicznych. Dlatego tylko realistyczna ocena rzeczywistości i zmiana myślenia prowadzi do poprawy nastroju i zachowania, a utrzymująca się poprawa jest wynikiem zmiany głębokich przekonań pacjenta, z powodu których z trudem przystosowuje się do dziejącej się rzeczywistości. Terapia poznawcza stała się jedną z najszerzej stosowanych i najdokładniej zbadanych naukowo form psychoterapii na świecie. Jak wykazały wyniki badań longitudinalnych, opartych o neuroobrazowanie mózgu, stosowanie technik poznawczo-behawioralnych zmienia trwale struktury mózgu odpowiedzialne za dobry nastrój i poczucie spełnienia i szczęścia. Najnowsze badania naukowe wskazują na fakt, że terapia ta zmienia chemiczne procesy w obrębie zwojów nerwowych w mózgu. L. Baxter, J. Schwartz i K. Bergman z UCLA School of Medicine posługując się pozytronową tomografią emisyjną (PET – positron emission tomography) oceniali zmiany metabolizmu mózgu w dwóch grupach pacjentów przed i po terapii i nie ma wątpliwości co do tego, że terapia poznawczo-behawioralna pomaga ludziom, zmieniając chemię i architekturę połączeń neuronów w mózgu.1 Podstawowa zasada terapii poznawczej brzmi: na początku zawsze jest akt poznawczy, myśl, percepcja- nasze myśli mają decydujący wpływ na to jak się czujemy. Możemy wpływać na to jak myślimy i dzięki temu zmieniać nasze samopoczucie psychiczne. Możemy także dzięki technikom CBT (cognitive behavioural therapy) zmieniać nasze zachowanie. (…) 1 Baxter L.R., Schwarz J .M., Bergman K.S. i in. (1992). Caudate glucose metabolic rate changes with both drug and behavioral therapy for obsessive-compulsive disorders. Archives of General Psychiatry, 49, 681-689
