Zaburzenia mowy u osób niedowidzących i niewidomych

Semestr
Przedmiot
Punkty ECTS
Kod przedmiotu
Forma zajęć/
Liczba godzin
Skrócony opis
przedmiotu
III
Zaburzenia mowy u osób niedowidzących i niewidomych
2
0100-LMA300
Wykład/ 15h
Wymagania
wstępne
Efekty kształcenia
Wiedza
Podstawowa wiedza z zakresu rozwoju mowy i jej zaburzeń.
Umiejętności
Kompetencje
społeczne
Treści kształcenia
Przedmiot ma zapoznać słuchaczy z podstawowymi zagadnieniami
tyflopedagogiki, specyfiką rozwoju procesów językowych i ich zaburzeniami u
słabo widzących i niewidomych oraz przygotować do prowadzenia terapii
logopedycznej z osobami z problemami wzrokowymi.
Student:
Q1 - opisuje rozwój widzenia i zaburzenia wzrokowe u dzieci (01L-2A_W11);
Q2 - definiuje grupy osób z uszkodzonym wzrokiem i ocenia poziom ich
funkcjonowania (01L-2A_W04, 01L-2A_W11);
Q3 – zna pomoce optyczne i nieoptyczne potrzebne w pracy z dziećmi słabo
widzącymi (01L-2A_W04);
Q4 - wyjaśnia zasady pracy tyflologopedy (01L-2A_W03);
Q5 – zna narzędzia diagnostyczne wykorzystywane w pracy z dzieckiem
niewidomym i słabo widzącym (01L-2A_W01, 01L-2A_W03);
Q6 - zna metody pracy z dziećmi niewidomymi i słabo widzącymi (01L-2A_W03,
01L-2A_W05 );
Student:
Q7 -zestawia i porównuje ze sobą procesy językowe i umiejętności wzrokowe w
rozwoju dzieci (01L-2A_U04, 01L-2A_U05));
Q8 - interpretuje i rozpoznaje zaburzenia wzrokowe w oparciu o przedstawiony
materiał o dziecku (01L-2A_U01);
Q9 - stosuje odpowiednie metody pracy logopedycznej w zależności od
zaburzeń wzrokowych (01L-2A_U04);
Student:
Q10 - zna placówki w których osoba słabo widząca i niewidoma otrzyma pomoc
(01L-2A_K06);
Q11 - prawidłowo ocenia poziom funkcjonowania dziecka niewidomego (01L2A_K06);
Q12 - jest wrażliwy na problemy dotykające osoby słabo widzące i niewidome
(01L-2A_K03);
1. Rozwój widzenia u dzieci i zaburzenia rozwoju widzenia;
2. Schorzenia wzrokowe;
3. Procesy językowe a umiejętności wzrokowe;
4. Grupy osób z uszkodzonym wzrokiem;
5. Funkcjonalna definicja dziecka niewidomego i słabo widzącego z punktu
widzenia logopedy;
6. Dotyk jako podstawowy zmysł służący poznawaniu rzeczywistości;
7. Kompensacyjna rola zmysłu słuchu;
8. Specyfika rozwoju mowy u dzieci niewidomych i słabo widzących;
9. Zasady pracy tyflologopedy;
10.Pomoce optyczne i nieoptyczne w pracy logopedy z dziećmi z dysfunkcją
Metody i kryteria
oceniania
Metody
dydaktyczne
Literatura
wzroku;
11. Podstawowe zasady diagnozy logopedycznej u słabo widzących i
niewidomych;
12. Metody terapii podstawowych zaburzeń logopedycznych stosowane u słabo
widzących i niewidomych;
13. Specyfika ćwiczeń logopedycznych w pracy z dzieckiem niewidomym;
14. Specyfika ćwiczeń logopedycznych w pracy z dzieckiem słabo widzącym;
Studenci są oceniani w sposób ciągły na podstawie uczestnictwa i aktywności na
wykładach. Dodatkowymi kryteriami oceny są: wykonanie zadań oraz
dostosowanie się do wymagań dotyczących sposobu ich wykonania,
określonych przez prowadzącego zajęcia.
Metody:
- bieżąca ocena i ewentualna korekta realizacji zadań wykonywanych w trakcie
zajęć;
- ostateczna, końcowa ocena na podstawie przygotowanego przez studenta
scenariusza zajęć logopedycznych z dzieckiem słabo widzącym lub niewidomym
Wykład problemowy z elementami wykładu konwersatoryjnego, wykorzystanie
metod eksponujących w postaci pokazu.
Literatura podstawowa:

E. Sękowska (red), Jak pomóc dzieciom słabowidzącym, Lublin 1995;

E. Bendych (red), Rewalidacja dzieci i młodzieży z uszkodzonym
wzrokiem. Wybrane zagadniennia;

T. Majewski, Tyflopsychologia rozwojowa, Warszawa 2002;

Z. Sękowska, Tyflopedagogika, Warszawa, PWN

R. Walthes, Tyflopedagogika, GWP Gdańsk 2007;

M. Kalbarczyk, Świat otwarty dla niewidomych – szanse i możliwości –
Warszawa: Wydaw. Szk. i Pedagogiczne 2004;

J. Kuczyńska-Kwapisz, Dzieci niewidome i słabo widzące – Warszawa:
Cen. Metod. Pomocy Psychol.-Pedagogicznej 2004;

E. Łobacz, Współczesne tendencje w edukacji i rehabilitacji osób
niepełnosprawnych wzrokowo, Szkoła Specjalna nr 5 2006;

S. Kotowski, Przewodnik po problematyce osób niewidomych i
słabowidzących, W-wa 2008;

M. Walkiewicz, Funkcjonalna ocena wzroku i proces wspomagania
rozwoju widzenia u dzieci słabo widzących z niesprawnością złożoną,
WSPS Warszawa 2000;

J. Rutkowska, Deficyty w rozwoju somatycznym i motorycznym dzieci
i młodzieży z dysfunkcją wzroku, AWF warszawa 2013;
Literatura uzupełniająca:

E. M. Skorek, Oblicza wad wymowy, Warszawa 2001;

J. Cieszyńska, Metody wywoływania głosek, Kraków 2003;

E. Wianecka, Manualne torowanie głosek, Kraków 2008;

H. Rodak, Terapia dziecka z wadą wymowy, Warszawa 1994;

D. Pluta – Wojciechowska, Zaburzenia czynności prymarnych i
artykulacji, Bytom 2013;

S. Milewski (red), Biomedyczne podstawy logopedii, Gdańsk 2014;

B. Winczura (red), Dzieci o specjalnych potrzebach komunikacyjnych,
Kraków 2014;

Z.M. Kurkowski, Stymulacja audio-psycho-lingwistyczna, Audiofonologia,
2001;

Z.M. Kurkowski, Audiogenne uwarunkowania zaburzeń komunikacji
językowej, Lublin UMCS 2013;
Informacje
dodatkowe
Oświadczenie autora programu:
Oświadczam, że przygotowany sylabus jest moim autorskim opracowaniem w rozumieniu
art. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Podpis: Agnieszka Zarzycka