EHN
advertisement
PIWet Egzotyczne choroby E h b ryb: b wirus i epizootycznej i j martwicy układy krwiotwórczego (EHN) i epizootyczny zespół wrzodowy (EUS) (EUS). p p naukowa i techniczna z Współpraca Referencyjnym Laboratorium Chorób Ryb w Danii. Mgr g inż. Ewa Borzym y Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego EHN Wywoływana y y jest j przez p Iridowirusy należące do rodziny Ranawirusów. Iridowirusy: materiał genetyczny DNA Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego EHN Wirus z rodziny Iridoviridae, posiadający otoczkę. Genom: G ddwuniciowy i i DNA Wirion wielkości 150-180 nm Duża wytrzymałość na działanie niesprzyjających czynników środowiska ( w wodzie i osadach dennych do roku zachowuje właściwości infekcyjne) Wirus wykazuje wrażliwość na 70% etanol, 200mg/l podchloryn sodu, w temperaturze 60°C ulega inaktywacji po 15 minutach Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego EHN Naturalne zakażenie stwierdzano u okonia (Perca fluviatilis) i pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss mykiss)) Wrażliwość podczas zakażenia eksperymentalnego potwierdzono u następujących gatunków ryb: - okoń australijski ((Macquaria Macquaria australasica australasica), ), - okoń srebrzysty ((Bidyanus Bidyanus bidyanus), bidyanus), -g galaxias g górski ((Galaxias olidus), ), - gambuzja pospolita (Gambusia affinis). Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego EHN Ogniska EHN stwierdzane są najczęściej przy temperaturze wody 11°C - 20°C, Wystąpieniu wirusa EHN sprzyja złe warunki hodowli (przerybienie, niewłaściwy przepływ wody, osady, zła jakość wody), uszkodzenia skóry Rozprzestrzenienie geograficzne: -Północna Ameryka -Azja A j (J (Japonia, i T Tajwan, j Korea, K Chiny) Chi ) -Europa (Austria, Belgia, Czechy, Francja, Niemcy, Polska, Słowenia, Szwajcaria, Włochy) Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego EHN Sposoby rozprzestrzeniania się wirusa EHN: kontakt bezpośredni be pośredni za pośrednictwem wody za pośrednictwem wektorów za pośrednictwem ś d i sprzętu rybackiego, b ki basenów b ó i skrzynek k k do d transportu ryb. Patogeneza: brama wejścia: skóra okres inkubacji: pstrąg tęczowy 33--10 dni w temp. 19 - 21° 21°C 14--32 dni w temp. 8 - 10° 14 10°C okoń 10– 10 –28 dni w temp. temp 12 - 18 18°° 10 dni w temp. 19 19--21° 21°C śmiertelność: u pstrąga wynosi 4% 4%, masowe śnięcia u okonia Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego EHN Objawy kliniczne: zwiększone liczba ruchów wieczka skrzelowego ciemne zabarwienie skóry zmiany skórne Zmiany anatomopatologiczne: powiększona wątroba, nerki, śledziona Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego EHN Niektóre jednostki chorobowe wywoływane przez iridowirusy: EHN ECV – wirus sumika kanałowego DFV – Doctor fish virus FV3 – wirus żabi ESV – wirus suma pospolitego p p g BIV – Bohle Iridovirus GV – Gutapo virus Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego EHN Identyfikacja iridowirusa wywołującego EHN możliwa jest przy użyciu metody PCR, w której analizie poddawane są główne białka otoczki wirusa,, MCP ((ang. g major j capsid p protein g p gene). ) W tym celu izoluje się DNA wirusa z supernatantu z hodowli komórkowej (najczęściej EPC), na której wystąpiły zmiany cytopatyczne. Równolegle z PCR, przeprowadza się analizę restrykcyjną w celu szybkiego odróżnienia szczepów EHN i restrykcyjną, innych szczepów wywołujących pochodzących h d h z Australii. A t lii ECV, FV3 i idirowirusów Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego EHN Nazwa primerów MCP-1 MCP-2 Sekwencja M151 AAC-CCG-GCT-TTCGGG-CAG-CA M152 CGG-GGC-GGG-GTTGAT GAG AT GAT-GAG-AT M153 ATG-ACC-GTC-GCCCTC-ATC-AC M154 CCA-TCG-AGC-CGTTCA-TGA-TG Wielkość produktu amplifikacji 321 pz 625pz Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego EHN PCR MCP-1 MCP-2 Enzymy Przewidywana wielkość restrykcyjne prążków po analizie y yj j restrykcyjnej PflM I 321 Hinc II Acc I Fnu4H I Identyfikowany typ ranavirusa EHN, BIV 131, 190 FV3, WV 100 138, 100, 138 387 EHN 100, 525 BIV, FV3 100, 40, 285 WV 238, 387 EHN 625 145, 461 BIV, ESV, ECV, WV FV3, GV 33, 38, 44, 329, 271 EHN 3, 33, 38, 44, 108, 399 BIV 3, 38, 44, 108, 432 FV3, GV 3, 9, 38, 44, 108, 151, 272 ESV, ECV 3 44, 3, 44 71, 71 108, 108 399 WV Epizootyczny zespół wrzodowy - EUS powodowany przez grzyba wodnego Aphanomyces invadans występuje t j na znaczymy obszarze b Azji, A ji Australii A t lii i na Florydzie Fl d i optymalną temperaturą do wzrostu grzyba jest 20-30°C gatunki szczególnie wrażliwe to: ryby wężogłowe (Chana strata) i ryby łaźcowate np. gurami pierwsze objawy choroby to utrata apetytu i popadanie w letarg, letarg czerwone plamki na głowie, płetwach, a następnie wody skórne o średnicy 2-4 cm, utrata łusek, wybroczyny i obrzęk, niekiedy dochodzi do całkowitego zniszczenia płetwy ogonowej, plecha grzyba może wrastać w głąb czaszki lub docierać do jjamyy ciała,, obnażając ją pę pęcherz ppławny y Epizootyczny zespół wrzodowy - EUS eksperymentalnie wstrzykiwano zoospory Aphanomyces invadans karpiom i wykazano, że wzrost grzyba został zahamowany przez intensywną reakcję zapalną przy temperaturze wody 18°C u pstraga tęczowego można eksperymentalnie wywołać ł ć zmiany i anatomopatologiczne l i charakterystyczne h k dla dl EUS Aphanomyces invadans przy temperaturze wody 11-16°C jest w nieznacznym stopni zakaźny stopniu akaźn dla ciernika, ciernika płoci i kraspopiórki w Polsce u raków występuje grzyb wodny Aphanomyces astaci, a w wodzie jezior i rzek szereg innych saprofitycznych gatunków grzybów rodzaju Aphanomyces w Polsce nigdy nie stwierdzono obecności Aphanomyces invadans Epizootyczny zespół wrzodowy - EUS Istnieje realna obawa, że EUS może być łatwo przewieziony z Azji lub Australii do Europy, za pośrednictwem małych ryb akwariowych, które są wrażliwe na inwazję tego grzyba. Do grupy ryb chorujących często w warunkach naturalnych na EUS należą powszechnie hodowane w Europie ryby akwariowe, a mianowicie: prętnik karłowy, gurami dwuplamiste, gurami wężoskóre oraz ryby z rodziny łaźcowatych. Uważa się również, żę źródłem tego grzyba mogą być chore na EUS skalary, w okresie kiedy wystąpią u nich zmiany wrzodowe skóry Epizootyczny zespół wrzodowy - EUS Epizootyczny zespół wrzodowy - EUS Funkcje Wspólnotowego Laboratorium Referencyjnego w Aarhus w Danii: Koordynują metody przyjęte w państwach członkowskich do celów diagnozowania danej choroby Aktywie y udzielają j wsparcia p w zakresie diagnozy g y ognisk g choroby yw państwach członkowskich Umożliwiają szkolenie w zakresie diagnostyki laboratoryjnej w celu harmonizacji technik diagnostycznych na obszarze Wspólnoty Współpracują z właściwymi laboratoriami państw trzecich trzecich, w których choroby te występują Współpracują W ół j z laboratoriami l b t i i referencyjnymi f j i OIE w zakresie k i chorób h ób egzotycznych Porównują j i przesyłają ł j informacje i f j na temat chorób h b egzotycznychh i endemicznych, które pojawiają się w akwakulturze Wspólnoty Obowiązki Wspólnotowego Laboratorium Referencyjnego w Aarhus w Danii: odpowiednio wykwalifikowany personel posiadać odpowiednie wyposażenie i materiały infrastruktura administracyjna zagwarantować poufność wyników i informacji odpowiednia znajomość międzynarodowych norm, prawa i praktyk dysponować yp substancjami, j , odczynnikami y i materiałami referencyjnymi uwzględnić działalność badawczą na poziomie krajowym i wspólnotowym
