Ocena projektów inwestycyjnych

Analiza ekonomiczna - Rozdział 10 - Ocena projektów inwestycyjnych
OCENA PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH
10.1 Proste metody oceny projektów inwestycyjnych
Inwestycje to nakłady kapitałowe ponoszone na różnego rodzaju przedsięwzięcia mające
na celu przyniesienie określonych efektów. Efekt to zarówno wzrost zysku, cash – flow,
rozszerzenie produkcji, modernizacja technologii, wzrost udziału na rynku, przyrost wartości
firmy, poziomu konkurencyjności, itp. Wyróżniamy 2 podstawowe rodzaje inwestowania:
rzeczowe – w materialne składniki majątku stałego,
finansowe.
Rozróżniamy trzy cykle inwestycyjne :
przedinwestycyjny
inwestycyjny
operacyjny.
Najważniejsza faza to przedinwestycyjna, która odpowiada za określenie potrzeb, możliwości,
zebranie wariantów, określenie warunków ogólnoinwestycyjnych, określenie metod ocen
projektów itp.
Narzędziem
oceny
i
wyboru
najlepszych
rozwiązań
jest
rachunek opłacalności
inwestycyjnych. Jest to rodzaj rach. ekonomicznego jako sposób wyboru rozwiązania
najlepszego spośród wielu możliwości.
W rachunku ekonomicznym stosowanym do oceny opłacalności projektów inwestycyjnych ,
zależnie od użytej metody, wyróżnić można następujące jego elementy składowe:
1) efekty w postaci przewidywalnych przychodów , zysku, przepływów pieniężnych,
odpowiednio dla każdego z rozpatrywanych wariantów inwestycyjnych.
2) nakłady w postaci kosztów , wydatków inwestycyjnych, czasu realizacji inwestycji,
związanych z funkcjonowaniem każdego z rozpatrywanych wariantów inwestycyjnych, oraz
inne wydatki finansowe.
3) kryterium wyboru w postaci miary , wskaźnika, będącego relacją między efektami i
nakładami , wynikające z algorytmu obliczeniowego odpowiedniego do danej metody.
Kryteriami tymi mogą być: zaktualizowana wartość netto ( NPV ) , wewnętrzna stopa zwrotu
( IRR ) , okres zwrotu, stopa zwrotu nakładów.
Wyróżniamy dwie metody rachunku opłacalności:
Statyczna – są proste w obliczeniach, łatwe do zastosowania, mało pracochłonne.
Nie uwzględniają zmian wartości w czasie. Metody te wykorzystywane są do ocen
projektów o niewielkim znaczeniu, na etapie prac wstępnych, kiedy brak pełnego
zestawu informacji.
www.wkuwanko.pl
1
Analiza ekonomiczna - Rozdział 10 - Ocena projektów inwestycyjnych
Dynamiczna – należą do tej metody zaktualizowana wartość netto ( NPV ), wewnętrzna
stopa zwrotu ( IRR ), zdyskontowany okres zwrotu, metoda równych rat. Metoda ta pozwala
wyrażanie wszystkich przyszłych wpływów i wydatków w dzisiejszej wartości nałogów.
Metoda ta wykorzystywana jest w projektach o dużym znaczeniu.
Okres zwrotu nakładów ( OZ ) – jest to czas w jakim zwracają się nakłady inwestycyjne
z osiągniętych nadwyżek finansowych lub innych wielkości określających przewidywane
efekty. Zaletą tej metody jest prostota obliczeń, a wadą pomijanie efektów jakie są osiągane
po okresie zwrotu , nieuwzględnienie zmian wartości efektów w czasie ( brak dyskonta ).
Stopa zwrotu nakładów – jest to relacja efektu, jaki można uzyskać z inwestycji do
poniesionych nakładów inwestycyjnych. Jest odwrotnością okresu zwrotów nakładów. Wady i
zalety jak wyżej.
Ocena efektywności projektów inwestycyjnych metodami dyskontowymi.
Zaktualizowana wartość netto (NPV) – metoda ta pozwala na określenie rzeczywistej
(aktualnej) wartości nakładów i efektów związanych z danym przedsięwzięciem. NPV jest
wartością otrzymaną przez zdyskontowanie, oddzielnie dla każdego roku, różnicy między
wpływami i wydatkami w całym okresie przy stałym poziomie stopy dyskontowej. Poziom
NPV zależy od wielkości i rodzaju w czasie przepływów pieniężnych netto, oraz od przeciętnej
stopy dyskontowej.
Poziom stopy dyskontowej – określa dwa zasadnicze czynniki: oczekiwaną stopę zwrotu,
ryzyko.
Oczekiwaną stopę zwrotu – wyraża minimalną rentowność, przy której inwestor jest
gotów zaangażować swój kapitał. Drugą część stopy dyskontowej jest premia za ryzyko
inwestowania. Wielkość tej premii jest uzależniona od wielu czynników zarówno z samym
przedsiębiorstwem jak i zewnętrznych. Dlatego przypisujemy jej wartość liczbową. Trzecim
składnikiem stopy dyskontowej mogła być stopa inflacji przewidywana w okresie projektów
przepływów pieniężnych. Wymagało by to jednak prognozowania wpływów i wydatków w
cenach bieżących. Przewidywalny poziom inflacji jak i takie prognozowanie obarczone jest
znacznym marginesem błędu. Dlatego też w praktyce pomija się stopę inflacji jako składnik
stopy dyskontowe. , a prognozowanie przepływów pieniężnych wyraża się w cenach stałych.
Wewnętrzna stopa zwrotu – IRR – jest metodą najczęściej wykorzystywaną do oceny
projektu inwestycyjnego metodą dyskontową IRR jest to stopa dyskontowa, przy której
wartość zaktualizowana netto (NPV) równa się zero. Oznacza to, że IRR wyraża wewnętrzną,
rzeczywistą rentowność projektu inwestycyjnego. W przypadku, gdy stopa ta jest wyższa lub
równa od stopy dyskontowej przyjętej do wyliczenia NPV, ocena projektu wypada korzystnie.
IRR można wyznaczyć metodą kolejnych przybliżeń, licząc NPV dla każdych stóp
www.wkuwanko.pl
2
Analiza ekonomiczna - Rozdział 10 - Ocena projektów inwestycyjnych
dyskontowych tak, aby otrzymać NPV równa zeru. Taka stopa równa jest wewnętrznej stopie
zwrotu IRR.
www.wkuwanko.pl
3