Marketing przemysłowy – istota Przedmiotowy zakres: nacisk położony jest na przepływ towarów i usług wykorzystywanych w procesie produkcji bądź takich, które ułatwiają funkcjonowanie przedsiębiorstw. Bussines marketing to marketing dóbr i usług w którym rynek potencjalny obejmuje raczej przedsiębiorstwa i organizacje niż ogół konsumentów. Marketing dóbr przemysłowych to marketing środków produkcji który jest strategią rynkową i zespołem działań przedsiębiorstwa wytwarzającego dobra produkcyjne lub prowadzącego handel tymi dobrami, zmierzających do maksymalizacji ich sprzedaży i tym samym zwiększenia zysku. Końcowymi nabywcami są głównie inne przedsiębiorstwa przemysłowe (produkcyjne) i jednostki administracyjne występujące na rynku w relatywnie mniejszej liczbie i tworzące popyt technicznie zdeterminowany. Marketing zakupu to odpowiednio przekształcone strategie i działania marketingowe w przedsiębiorstwach znajdujące też zastosowanie przy zakupach dóbr produkcyjnych. Podmioty rynku marketingu przemysłowego (3 rodzaje) 1. Przedsiębiorstwa funkcjonujące tylko na rynku produkcji 2. Przedsiębiorstwa nie wchodzące na rynek produkcji - specjalizujące się w działaniach na rynku konsumpcyjnym 3. Przedsiębiorstwa wielobranżowe – działające zarówno na rynku dóbr produkcyjnych jak i konsumpcyjnych Podmioty rynku I. Producenci i dostawcy • przeds. przemysłowe - wydobywające surowce - produkujące materiały i energię - produkujące maszyny i urządzenia - świadczące usługi • przeds. budujące obiekty • rolnicy • rzemiosło • przedstawiciele i dealerzy • hurt i detal wyspecjalizowany • hurt i detal wielobranżowy • giełdy towarowe • przeds.przemysłowe • przeds.budowlane • rolnicy • przeds.transportowe • przeds.handlu i usług • jednostki oświaty nauki i kultury • placówki ochrony zdrowia • wojsko, policja straż pożarna • rzemiosło • jednostki administracji • partie polityczne • związki zawodowe Pośrednicy handlowi Odbiorcy Przedmiotowy wymiar rynku czynników produkcji Rynek dóbr materialnych i usług dzieli się na: 1. Rynek dóbr i usług konsumpcyjnych rynek dóbr konsumpcji bezpośredniej rynek dóbr trwałego użytku rynek usług konsumpcyjnych 2. Rynek dóbr i usług produkcyjnych rynek dóbr inwestycyjnych - maszyn i urządzeń produkcyjnych - budynki i budowle - środki transportu rynek materiałów - paliwa stałe, płynne i gazowe - surowce mineralne i rolnicze - materiały w różnym stopniu przetworzenia - podzespoły - odzież robocza, ochronna i sprzęt ochronny - sprzęt przeciw pożarowy i środki gaśnicze - opakowania i narzędzia - przyrządy rynek usług produkcyjnych - usługi transportowe - usługi technologiczne - usługi konsultacyjne - usługi wspierające Przestrzenny wymiar marketingu dóbr przemysłowych jest określany ze względu jak daleko sięga oferta przedsiębiorstwa; może to być rynek krajowy, międzynarodowy, regionalny, europejski, światowy. Zachowania klienta na rynku dóbr i usług przemysłowych - przeważnie związek oparty na współpracy - niezbyt częste zakupy - motywacja racjonalna i profesjonalna - wysoka edukacja klienta - silna lojalność wobec sprzedawcy - czasem duża liczba osób biorących udział w rynku - silne zaangażowanie w proces produkcji Segmentacja rynku dóbr przemysłowych To wyłonienie grupy nabywców, którzy podobnie zareagują na określone działania marketingowe; segmentacji dokonuje się ze względu na różne cechy Kryteria segmentacji 1. Demografia organizacji: sektor, branża, wielkość firm, lokalizacja 2. Zmienne operacyjne technologia, status użytkownika, sytuacja finansowa 3. Podejście do zakupu organizacja zakupów, polityka zakupów, kryteria zakupów 4. Czynniki sytuacyjne pilność dostawy, zastosowanie, wielkość zamówienia 5. Charakterystyka personalna motywacja, relacja kupujący-sprzedający, zauważalne ryzyka 1 2 3 4 5 Do głównych korzyści wynikających z przeprowadzenia segmentacji zaliczyć należy: - lepsze zrozumienie nabywców; - ekonomiczność wysiłków działania; - wzrost specjalizacji dostawcy; - dokładne określenie metod oddziaływania na nabywcę; - określenie perspektyw rozwoju rynku; - pozyskiwanie rynku konkurencji. W wyniku oceny poszczególnych segmentów przedsiębiorstwa mogą zdecydować się na działania w obrębie jednego segmentu lub kilku segmentów rynku. Jest to tzw. problem wyboru rynku docelowego. Rynek docelowy składa się z nabywców o podobnych cechach charakteru, na których przedsiębiorstwo koncentruje swoje działania. Elementy przemysłowego marketingu MIX PRODUKT -jakość technologiczna -głębokość asortyment -marka -instalowanie i serwisy -gwarancja -doradztwo techniczne -szkolenia DYSTRYBUCJA -negocjacje -zawieranie transakcji -sprzedaż (kanały dystr.) -terminowość dostaw -magazynowanie przemysłowy marketing MIX PROMOCJA -sprzedaż bezpośrednia -promocja sprzedaży -reklama -public relations CENA -konkurencyjność cenowa -warunki płatności -polityka rabatowa -finansowanie transakcji Podstawowe elementy marketingu MIX wykorzystywane przez przedsiębiorstwa producentów dóbr produkcyjnych w realizacji strategii marketingowych. Marketingowa samoocena firmy badanie rynku i popytu obserwacja głównych konsumentów wybór właściwych kanałów dystrybucji elastyczności organizacji Elastyczności Kontakty z głównymi odbiorcami uczestnictwo w targach i wystawach Marketing Mix producenta dóbr produkcyjnyc h rozsyłanie katalogów i informatorów ograniczona reklama Public Relations oferta dostaw technologiczne Just in Time operowanie ceną i rabatami wielkość sprzedaży i zysku wprowadzenie wzrost dojrzałość spadek sprzedaż czas Podsumowanie cech życia produktu cechy charakterystyczne I faza wprowadzenie II faza wzrost III faza dojrzałość IV faza spadek sprzedaż niska gwałtowny wzrost maksymalne obroty spadek koszty wysokie średnie niskie niski zyski ujemne (strata) rosnące wysokie spadające odbiorcy innowatorzy wcześnie akceptujący produkt (naśladowcy) typowa większość konkurenci niewielu rosnąca liczba cele marketingowe I faza wprowadzenie sprzedaż stworzenie świadomości istnienia produktu i wzbudzenie chęci spróbowania ustabilizowana liczba zaczynająca spadać konserwatyści (maruderzy) malejąca liczba II faza wzrost III faza dojrzałość IV faza spadek maksymalizacja udziału w rynku maksymalizacja zysku przy równoczesnej ochronie udziału w rynku zmniejszanie nakładów i maksymalne wykorzystanie marki strategie I faza wprowadzenie II faza wzrost III faza dojrzałość IV faza spadek produkt oferowanie podstawowego produktu rozszerzenie oferty produktu, usługi, gwarancje różnicowanie marek i modeli eliminacja słabych produktów cena wysoka (narzut na koszty) dystrybucja promocja sprzedaży reklama dorównująca lub niszcząca konkurencję penetracja rynku obniżanie ceny tworzenie selektywnej tworzenie intensywnej tworzenie bardziej dystrybucji dystrybucji intensywnej dystrybucji postępowanie selektywne – eliminacja nierentownych punktów sprzedaży stosowanie silnej promocji sprzedaży dla wzbudzenie chęci spróbowania zmniejszenie w celu osiągnięcia korzyści z silnego popytu konsumpcyjnego wzrost w celu zachęcenia do zmiany marki zmniejszenie do minimalnego poziomu budowa świadomości istnienia produktu wśród wcześnie akceptujących produkt i sprzedawców tworzenie świadomości i zainteresowania na rynku masowym nacisk na różnice między markami i korzyści ograniczenie do poziomu niezbędnego dla utrzymania lojalnych odbiorców Produkty w zależności od fazy ich rynkowego życia w różnym stopniu przyczyniają się do tworzenia całościowego wyniku finansowego przedsiębiorstwa. Analiza portfolio zajmuje się wszystkimi dobrami i usługami oferowanymi przez firmę. Tworzy to tamy dla zakwalifikowania produktu do jednej z czterech grup (metoda BCG – Boston Consulting Group) znaki zapytania: gwiazdy: dojna krowa psy (kule u nogi) wysokie tempo wzrostu rynku (sprzedaży) niskie Gwiazdy Znaki zapytania Dojne krowy wysoki Psy (kule u nogi) udział w rynku niski Strategie marketingowe intensywnego wzrostu Strategia penetracji rynku: szuka się sposobów zwiększenia udziałów w rynku aktualnie sprzedawanych produktów na aktualnie obsługiwanych rynkach przez: zachęcenie obecnych klientów do nabywania większej ilości produktów, przyciągnięcie klientów konkurencji (zmiana marki) lub przekonać osoby, które do tej pory nie kupowały tych produktów do zakupu. Strategia rozwoju rynku: szuka się nowych rynków, których potrzeby mogłyby być zaspokajane naszym produktem. Należy wzbudzić zainteresowanie aktualnym produktem na nowych rynkach, rozszerzyć sieć handlową, szukać nowych kanałów dystrybucji Strategia rozwoju produktu: rozwój produktów o nowych właściwościach, wyższej jakości na aktualnych rynkach (już opanowanych) Strategia dywersyfikacji: stosowana tylko wtedy, gdy istnieje korzystna możliwość rozpoczęcia działalności, wejścia z nowym produktem na nowy rynek aktualne produkty nowe produkty aktualne rynki nowe rynki penetracja rynku rozwój rynku rozwój produktu dywersyfikacja Projektowanie strategii marketingowych ze względu na liderów, pretendentów, naśladowców i specjalistów strategie liderów rynkowych: poszerzanie rynku (nowi użytkownicy, nowe sposoby wykorzystania, zwiększenie zużycia) obrona udziału w rynku (pozycja obronna, chronienie słabych punktów, defensywa przewidująca zanim działanie podejmie konkurencja, defensywa konrofensywna, defensywa ruchoma, strategiczny odwrót) zwiększanie udziału w rynku strategie pretendentów rynkowych (firm zajmujących drugie, trzecie miejsce na rynku) określenie celów strategicznych i przeciwników (atak lidera rynkowego, atak firm o podobnej skali źle wykonujących swe działania, atak małych firm źle funkcjonujących i niedofinansowanych wybór strategii ataku (atak frontalny – naprzeciw, skrzydłowy – w słabych punktach, oblężenie (wiele miejsc), wymijający (omijanie wroga), partyzancki (drobne ataki) strategie naśladowców rynkowych klon: naśladuje produkt, dystrybucję promocję lidera, pasożytuje imitator: kopiuje niektóre elementy oferty lidera, może obronić lidera przed monopolizacją usprawniacz: ulepsza produkty liderów strategie specjalistów rynkowych mają oni do wykonania trzy zadania: tworzenie nisz rynkowych, ich poszerzanie i obrona