- 1/7 - TECHNIK BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY PROGRAM „UśYTKOWANIE KOMPUTERA” 1. CELE KSZTAŁCENIA • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • W wyniku procesu nauczania słuchacz (słuchacz) powinien umieć: zakładać logicznie zorganizowane drzewa katalogów i podkatalogów sprawnie zarządzać plikami w oparciu o poznane komendy kopiowania, kasowania, edytowania i przenoszenia plików zorganizować własne środowisko pracy pod nadzorem pakietu „Windows” zarządzać plikami i dyskami w oparciu o mechanizmy „MenedŜera plików” dokonywać swobodnej wymiany informacji pomiędzy aplikacjami przy uŜyciu mechanizmów „schowka” systemowego wykorzystywać programy: kalkulatora, kalendarza i kartoteki dla usprawnienia własnej pracy posługiwać się podstawowymi opcjami edytora „Write” dla potrzeb edycji tekstów uŜywać programu |”MenedŜera wydruku” dla celów zarządzania pracą drukarki (zalecać drukowanie, kasowanie zadania z kolejki wydruku, wstrzymać wydruk zadania) zdefiniować swój zestaw stylów dla wprowadzanych dokumentów rozplanować tekst oraz grafikę zgodnie ze swoimi potrzebami (np. logo firmy bądź graficzne przedstawienie częstotliwości zdarzeń) skonstruować średnio skomplikowany wzór matematyczny w oparciu o paletę symboli i wzorów posługiwać się słownikiem (umieć sprawdzić poprawność zastosowanej pisowni) wygenerować automatycznie spis treści dla edytowanego dokumentu (umieć stworzyć Ŝądaną strukturę tekstu) przygotować dokument tzw. seryjny drukować stworzone dokumenty i definiować własne opcje wydruku załoŜyć bazę danych dla swoich potrzeb zachowywać i zabezpieczać dane edytować i organizować wprowadzone rekordy dla celów przeszukiwania (zgodnie z przyjętym kluczem) stosować mechanizmy budowania widoków dla potrzeb wyszukiwania informacji wykorzystywać mechanizmy filtrowania danych i mechanizmy pól wyliczanych dla uzyskiwania zestawień i podsumowań z baz danych budować relację pomiędzy wybranymi plikami baz danych zaprojektować formularz dla przejrzystego wprowadzania danych do bazy - 2/7 • zastosować moduł tworzenia raportów celem wydrukowania całej zawartości bazy lub tylko wybranego jej fragmentu • zaprojektować arkusz kalkulacyjny dla swoich potrzeb • przeprowadzić wybrane obliczenia na jego zawartości • sprawnie dokonywać zmian w arkuszu zgodnie ze swoimi potrzebami • przedstawić uzyskane zaleŜności graficzne w wybranej postaci • wydrukować arkusz w całości lub tylko wybrany fragment • korzystać z sieci komputerowej 2. MATERIAŁ KSZTAŁCENIA Podział materiału kształcenia (22 godzin): Dział I Dział II Dział III Dział IV Dział V Podstawy pracy z komputerem Edytory tekstu Bazy danych Arkusze kalkulacyjne Oprogramowanie specjalistyczne Dział I Podstawy pracy z komputerem Szczegółowe cele kształcenia: W wyniku procesu nauczania słuchacz powinien umieć: • zdefiniować podstawowe konfiguracje sprzętowe oparte o komputery rodziny IBM PC • wyjaśnić rolę systemów operacyjnych i oprogramowania uŜytkowego oraz wymienić podstawowe ich cechy • wyjaśnić funkcje i mechanizmy nakładki „TotalCommander” • wymienić podstawowe cechy tego systemu niezbędne do spranego posługiwania się nim • dobrać podstawową konfigurację sprzętową dla realizacji prac związanych z wykonywaniem zawody technika BHP • stosować poznane mechanizmy programu NC do rozwiązywania problemów związanych z działaniami na plikach (kopiowanie, usuwanie, przenoszenia) • stosować mechanizmy tego systemu do prac związanych z działaniami na folderach i plikach Materiały kształcenia • Podstawowe pojęcia związane z pracą komputera; (bit najt, słowo maszynowe). • Rodzaje pamięci, z którymi ma do czynienia uŜytkownik: (HDD, FDD, RAM, CD ROM) oraz podstawowe podzespoły komputera, jak: - monitory i jego typy, - najczęściej uŜywane drukarki, - 3/7 - plotery i skanery wykorzystywane do sporządzania róŜnych dokumentacji graficznych i tekstowych. • Podstawowe pojęcia związane z systemem operacyjnym, pracą z plikami i katalogami. • Nakładka narzędziowa „TotalCommander”; (wygląd ekranu oraz omówienie kolejnych funkcji dolnego ekranu). • Podstawowe operacje związane z pracą na plikach jak kopiowanie, usuwani, przenoszenie, edytowanie oraz filtrowanie, przy uŜyciu zaleceń programy TotalCommandra. • Praca z programem WINDOWS, budowa okien/wygląd ekranów; „Panel Sterowania” • Organizowanie własnego środowiska pracy. Praca z ‘’MenadŜerem wydruku” praca z ‘’MenadŜerem Plików’’, pasek menu w oknie ‘’MenadŜera”, praca z katalogami i plikami w środowisku Windows przy uŜyciu dostępnych opcji ‘’MenadŜera plików”. Poznanie kolejnych programów z grupy ,,Akcesoria” (w miarę moŜliwości czasowych). Uwagi o realizacji działu I Przedstawione wyŜej treści kształcenia powinny być realizowane głównie metodą problemową a niepodającą i być ukierunkowane na rozwiązywanie zadań praktycznych. Zaliczenie tego fragmentu przedmiotu powinno nastąpić w wyniku rozwiązywania konkretnych zadań, związanych z utworzeniem odpowiednich katalogów i podkatalogów dla Ŝadnej ścieŜki dostępu, wykonania zaleconych przez prowadzącego operacji na plikach przy uŜyciu programy TotalCommandra, budowy własnego środowiska Windows czy teŜ wykorzystania „MenadŜera plików” do pracy z katalogami bądź plikami. DZIAŁ II EDYTOR TEKSTU Szczegółowe cele kształcenia W wyniku zorganizowanego procesu nauczania słuchacz powinien umieć: - wymienić dostępne rodzaje narzędzi edytorskich oraz wyjaśnić moŜliwości i uwarunkowania ich stosowania w pracy (np. sprawozdawczej) technik BHP, - dobierać formaty czcionek oraz formaty edytowania dokumentów, - definiować style dokumentów zgodnie z własnymi potrzebami, - sprawdzać poprawność gramatyczną pisanego tekstu, - pisać średnio skomplikowane wzory matematyczno/statystyczne, - planować strukturę dokumentu oraz dokonywać odpowiednie graficzne zestawienie w wyniku komunikacji z innymi programami, - 4/7 - tworzyć dokumenty seryjne, Materiały kształcenia - Charakterystyka edytora, wygląd ekranów oraz krótka charakterystyka opcji edytora ukrywanych w paskach menu i narzędziowych. - Rozpoznawanie nowego dokumentu, otwieranie juŜ istniejącego oraz zapisywanie jego treści w wybranym dysku i katalogu. - Prace redakcyjne związane z dokumentem, jak przenoszenie bloków tekstu, zmiana formatu czcionki, wyróŜnienia oraz usytuowanie akapitów na stronie. - Definiowanie nagłówków i stopek w dokumencie. - Konstruowanie symboli matematycznych. - Definiowanie struktury dokumentu oraz automatyczna generacja jego spisu treści. - Korespondencja seryjna, tworzenie pomocniczej bazy danych. - Import grafiki, współpraca z innymi programami graficznymi typu: Word Art. czy Paintbrush; Praca ze schowkiem. - Podgląd i drukowanie stworzonego dokumentu; dobór parametrów wydruku. Uwagi o realizacji działu II Przedstawione wyŜej treści kształcenia powinny być realizowane głównie metodą problemową a niepodającą i być ukierunkowane na rozwiązywanie zadań praktycznych. Zaliczenie bloku powinno nastąpić po przedstawieniu przez słuchacza pracy, napisanej przy uŜyciu omawianego edytora a wykorzystującej określone narzędzia edytorskie. (Np. wzór matematyczny, odpowiednia struktura dokumentu czy zdefiniowany własny styl pisania tekstu). DZIAŁ III BAZY DANYCH Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu nauczania słuchacz powinien umieć: - wymienić sposoby organizacji duŜych zbiorów danych celem ich porządkowania i przeszukiwania dla określonych potrzeb w oparciu o model relacyjny - zakładać bazy danych na własne potrzeby - modyfikować zawartości baz zgodnie z wymaganiami uŜytkownika - wyszukiwać Ŝądane informację z dostępnych baz poprzez budowę odpowiednich relacji, widoków i filtrów - przygotowywać odpowiednie formularze dla potrzeb edytowania zawartości baz, - drukować całość lub część zawartości baz, zgodnie z potrzebami uŜytkowników. - 5/7 - Materiał kształcenia - Uruchomienie programu obsługi baz danych oraz wygląd głównego ekranu, krótka charakterystyka najwaŜniejszych opcji menu i paska narzędziowego. Pojęcie pola, jego typu oraz struktury bazy, definiowanie konkretnych przypadków, ćwiczenia w zakładaniu przykładowych baz. Operacje sortowania i indeksowania bazy danych. Przyłączanie pomiędzy indeksami i budowa indeksów złoŜonych oraz funkcje indeksujące. Sposoby wyszukiwania informacji z przykładowej bazy danych. Zasady budowania widoków, filtrów oraz zakładania relacji pomiędzy bazami. Zasady projektowania formularzy dla wprowadzania informacji do bazy danych. Definiowanie wyglądu raportów i ich drukowanie. Uwagi o realizacji działu III Przedstawione wyŜej treści kształcenia powinny być realizowane głównie metodą problemową a nie podającą i być ukierunkowane na rozwiązywanie zadań praktycznych. Zaliczenie opisanych wyŜej zagadnień, powinno być efektem oceny rozwiązywania konkretnego zadania zleconego przez prowadzącego, a dotyczącego np. załoŜenia określonego typu bazy danych, realizacji określonego klucza przeszukiwań na przykładowej bazie, budowy odpowiedniego formularza lub raportu, bądź teŜ jako ocena fragmentu programu napisanego przez słuchacza a realizującego dowolne z wcześniej wymienionych zagadnień. DZIAŁ IV ARKUSZE KALKULACYJNE Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu nauczania słuchacz powinien umieć: • wymienić podstawowe cechy związane z budową arkusza kalkulacyjnego, • scharakteryzować podstawowe operacje moŜliwe do przeprowadzenia na danych arkusza, opisać jego moŜliwości graficzne, • załoŜyć arkusz kalkulacyjny dla swoich potrzeb, • wprowadzać dane do arkusza w ustalonym i zdefiniowanym własnym formacie, • stosować formuły matematyczne zgodnie z potrzebami, poprzez wybór z dostępnego menu, • rozwiązywać proste problemy przy uŜyciu arkusza, • przedstawiać uzyskane wyniki w wybranej formie graficznej (za pomocą odpowiedniego wykresu). - 6/7 - Materiał kształcenia − Uruchomienie programu, wygląd i budowa wierszy menu głównego, kontrolnego, belki narzędziowej oraz wiersza stanu. Adresy komórek i struktura arkusza. − Tworzenie prostego arkusza. Wprowadzenie danych i ich typy. Zachowanie, formatowanie oraz drukowanie zawartości arkusza. − WyraŜenia matematyczne i funkcje. Zasady tworzenia wyraŜeń oraz korzystanie z kreatora okien. − Tworzenie wykresów oraz ich modyfikacja. − Zamieszczenie kilku arkuszy, zawartości jednego bądź wybranego jego fragmentu. Uwagi o realizacji działu IV Przedstawione wyŜej treści kształcenia powinny być realizowane głównie metodą problemową a niepodającą i być ukierunkowane na rozwiązywanie zadań praktycznych. Zaliczenie omawianego bloku powinno nastąpić po przedstawieniu przez słuchacza pracy zawierającej projekt arkusza dla zagadnień zleconych przez prowadzącego. DZIAŁ V DO DYSPOZYCJI NAUCZYCIELA (OPROGRAMOWANIE SPECJALISTYCZNE) Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu nauczania słuchacz powinien umieć: • zdefiniować problemy zawodowe moŜliwe do rozwiązania przy uŜyciu specjalistycznego oprogramowania, • zidentyfikować potrzeby wymiany informacji zawodowej i jej cechy przy uŜyciu specjalistycznego oprogramowania, • Zidentyfikować potrzeby wymiany informacji zawodowej i jej cechy przy uŜyciu dostępnych narzędzi komunikacyjnych takich jak e-mail, faks czy terminal • Stosować mechanizmy obsługi poznanego oprogramowania specjalistycznego zgodnie ze swoimi potrzebami, • Zaproponować sposób komunikacji odpowiednio do wymagań i moŜliwości technicznych miejsca pracy. Materiał kształcenia - Omówienie zagadnień zawodowych, których rozwiązanie usprawnia programowanie specjalistyczne - 7/7 - Omówienie Interfejsu uŜytkownika oraz zalet i wad przyjętego rozwiązania programowego Prezentacja komunikacji przy uŜyciu e-maila’a. Uwagi o realizacji działu V Dobór treści uzaleŜnionych od wyposaŜenia szkoły. 3. UWAGI O REALIZACJI Aby przedstawiony program mógł spełni cele i zadania wymienione wyŜej, powinny być spełnione następujące warunki: - - - zajęcia lekcyjne powinny by prowadzone w pracowni komputerowej w układzie jeden słuchacz jeden komputer, przy realizacji ćwiczeń naleŜy kierować się metodą problemowego a nie podającego sposobu rozwiązywania zadań, zaliczenie wymienionych modułów treściowych powinno następować na podstawie samodzielnie rozwiązanego zagadnienia/zadania wskazanego przez prowadzącego, dla osób nie posiadających dostępu do komputera wskazane byłoby udostępnienie pracowni komputerowej w wymiarze przynajmniej 2 godz. tygodniowo celem realizacji pracy własnej słuchacza, przedstawiony program nauczania pozwala na uzyskanie podstawowych wiadomości i umiejętności dla sprawnego wykorzystania komputera jako narzędzia pracy w zawodzie technika bezpieczeństwa i higieny pracy a w szczególności zapewnia: • poznanie i umiejętności wykorzystywania podstawowych dyrektyw systemu operacyjnego, • sprawne posługiwanie się edytorem tekstu dla potrzeb pisania sprawozdań i dokumentacji powypadkowej, • umiejętność tworzenia bez danych dla potrzeb prowadzenia rejestru wypadków, rejestru szkoleń, rejestru chorób zawodowych oraz umiejętność wyszukiwania i organizowania informacji tam zgromadzonej dla swoich potrzeb, • opanowanie umiejętności niezbędnych do zastosowania arkusza kalkulacyjnego na potrzeby analizy statystycznej zdarzeń oraz oceny ryzyka, • umiejętność stosowania arkusza kalkulacyjnego do celów graficznej reprezentacji zdarzeń oraz np. rejestru wypadków.