krakowska szkoła wyższa

KRAKOWSKA AKADEMIA
im. A. Frycza Modrzewskiego
Wydział: Nauki o Rodzinie
Specjalność: terapia zajęciowa i opieka rodzinna
Studia I stopnia
Program autorski: mgr Dorota Siatka
ZASADY I CELE PRAKTYKI NA SPECJALNOŚCI
I. WSTĘP
Absolwenci studiów wyższych w zakresie nauk o rodzinie o specjalności terapia zajęciowa i opieka
rodzinna mogą znaleźć zatrudnienie w instytucjach szeroko rozumianej pomocy społecznej i rehabilitacji,
prowadzonych zarówno przez instytucje publiczne, jak i przez organizacje pozarządowe i prywatne.
Absolwenci powinni być przygotowani do pełnienia ról:
1. terapeutów zajęciowych;
2. doradców rodzinnych;
3. opiekunów ludzi starszych;
4. asystentów dorosłych osób niepełnosprawnych w stopniu lekkim, umiarkowanym i znacznym;
5. opiekunów niepełnosprawnych dzieci;
6. członków zespołu interdyscyplinarnego;
7. opiekunów środowisk zagrożonych wykluczeniem społecznym;
Kompetencje, wiedza i umiejętności to niezbędne elementy pozwalające na wykonywanie w sposób
profesjonalny zawodów związanych z terapią zajęciową, pomocą osobom niepełnosprawnym i
wykluczonym oraz ich rodzinom i środowisku lokalnemu.
Praktyki mają na celu umożliwienie studentom specjalizującym się w terapii zajęciowej i opiece
rodzinnej zinternalizowanie wiedzy z zakresu nauk o rodzinie i terapii zajęciowej, jak również
koniecznych wartości i umiejętności niezbędnych w kontakcie z klientami instytucji rehabilitacyjnych,
pomocowych, edukacyjnych i opieki zdrowotnej.
II. CELE PRAKTYKI
1. Skonfrontowanie wiedzy teoretycznej z praktyką;
2. Zrozumienie zasad organizacji, funkcjonowania i zarządzania instytucji wspierających jednostkę i
rodzinę;
3. Przygotowanie studenta do bezpośredniej i pośredniej pracy na rzecz pomocy jednostce i rodzinie
poprzez umożliwienie kształcenia umiejętności niezbędnych w działaniu diagnostycznym,
profilaktyczno-kompensacyjnym, terapeutycznym i rozwojowym;
4. Zrozumienie wpływu zajęć na zdrowie, dobre samopoczucie i jakość życia, jak również wpływu
otoczenia społecznego, zorganizowanego lub naturalnego na rezultat zajęć lub samo zajęcie;
3
5. Sprawdzenie własnych predyspozycji i ograniczeń w pracy z klientami instytucji opieki
zdrowotnej, społecznej, edukacji i rehabilitacji;
6. Kształtowanie umiejętności współpracy w zespole interdyscyplinarnym;
7. Budowanie terapeutycznych relacji, które są podstawą procesu terapii zajęciowej;
III. FORMY I CZAS ODBYWANIA PRAKTYK
Praktyki odbywane w ramach specjalizacji w zakresie terapii zajęciowej i opieki rodzinnej wynoszą
łącznie 240 godzin ( min. 120 godzin - do końca II roku, pozostałe do końca III roku ).
Zajęcia praktyczne odbywane są przez studenta w 4 różnych instytucjach działających na rzecz osób
niepełnosprawnych i ich rodzin:
a)
w placówce opiekuńczo-wychowawczej (dom dziecka, świetlica socjoterapeutyczna, itp.)
– 60 godz.
b) w placówce pomocowej dla dorosłych (Dom Pomocy Społecznej, Dzienny Dom Pomocy
Społecznej, itp.) – 60 godz.
c) w Warsztacie Terapii Zajęciowej dla osób z niepełnosprawnością intelektualną –60 godz.
d) w Warsztacie Terapii Zajęciowej lub Środowiskowym Domu Samopomocy dla osób
chorujących psychicznie – 60 godz.
Aby zaliczyć zajęcia praktyczne w całości, student zobligowany jest do przygotowania i realizacji ,
na III roku studiów licencjackich, indywidualnego programu terapii z uwzględnieniem potrzeb i
możliwości osób objętych rehabilitacją w sposób kompleksowy w wybranej przez siebie
placówce.
IV . SYSTEM KONTROLI ORAZ SPOSÓB ZALICZANIA ZAJĘĆ PRAKTYCZNYCH
Odbywane przez studenta praktyki są monitorowane oraz oceniane przez pracownika naukowego
KA - w ramach zajęć ewaluacyjnych na II roku ( 20 godz.).
W placówce, w której student odbywa praktykę wyznaczony jest pracownik, który pełni rolę
superwizora, pod okiem którego student odbywa zajęcia praktyczne. Po odbytej praktyce superwizor
wypełnia arkusz oceny zajęć praktycznych, która brana jest pod uwagę przy ocenie końcowej praktyk.
Opiekun praktyk utrzymuje stały kontakt z superwizorami.
4
KRAKOWSKA AKADEMIA
im. A. Frycza Modrzewskiego
Wydział: Nauki o Rodzinie
Specjalność: terapia zajęciowa i opieka rodzinna
Studia I stopnia
INSTRUKCJA
do zajęć praktycznych
odbywanych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych
(dom dziecka, świetlica socjoterapeutyczna, przedszkola integracyjne, oddziały szpitalne
pediatryczne - 80 godz.)
Celem praktyk jest :
-
umożliwienie studentom konfrontacji swoich wyobrażeń o szeroko rozumianej rzeczywistości
pomocowej, opiekuńczej i wychowawczej w praktyce;
-
poszerzenie wiedzy w obszarze szeroko rozumianej pomocy społecznej i terapii zajęciowej;
-
zrozumienie sensu i poznanie modeli, technik, procedur pracy z wychowankiem/ podopiecznym
placówki/instytucji;
-
zastosowania wiedzy teoretycznej w praktyce;
-
weryfikowanie umiejętności.
Umiejętności te, to przede wszystkim:

umiejętność diagnozy potrzeb wychowawczych i opiekuńczych;

umiejętności doboru odpowiednich metod i technik w terapii zajęciowej oraz
opiekuńczo-
wychowawczej;

umiejętność pracy w zespole;
Realizacja w/w celów następuje poprzez:

zapoznanie się ze specyfiką pracy w danej placówce poprzez analizę dokumentów placówki
(statut, regulamin pracy, teczki osobowe wychowanków, plan pracy z grupą, indywidualny plan
pomocy/rozwoju/wsparcia dziecka) – za zgodą dyrekcji;

obserwację prowadzonych przez pracowników placówki zajęć;

włączanie się w organizowanie i realizację określonych zajęć wg wskazań wychowawcy/opiekuna
i dyrekcji;

pogłębianie
wiedzy z
zakresu
pedagogiki
i
psychologii
przez
bezpośredni
kontakt
z wychowankami;

poznawanie problematyki, zakresu pracy wychowawcy i innych pracowników;

przeprowadzenie zajęć samodzielnie z chwilą gdy superwizor uzna, iż student jest gotów do ich
realizacji;
5

nawiązanie
kontaktu
z
wybranym
przez
superwizora
praktyki
wychowankiem,
z którym student będzie pracować indywidualnie;

przeprowadzenie, jeśli będzie to możliwe, wywiadu środowiskowego w rodzinie wychowanka;

uczestnictwo, jeśli będzie to możliwe, w opracowywaniu, wspólnie z zespołem terapeutycznym,
indywidualnego planu pomocy/ rozwoju dziecka;

uczestnictwo, w miarę możliwości, w zebraniach zespołu wychowawców, rady pedagogicznej
itp.;

wykonywanie wszelkich poleceń superwizora.
Zasady zaliczenia zajęć praktycznych w placówce opiekuńczo-wychowawczej
Student zalicza praktykę w placówce opiekuńczo-wychowawczej z chwilą oddania umowy o praktykę,
wypełnionego dzienniczka praktyk, arkusza oceny wypełnionego przez superwizora oraz pisemnego
sprawozdania z praktyki .
Sprawozdanie zawierać powinno:

informację na temat zasad funkcjonowania placówki (omówienie podstawowych punktów statutu,
regulaminu i innych podstawowych dokumentów);

informacje na temat materialnych zasobów placówki (baza lokalowa, wyposażenie, środki
dydaktyczne itp.);

informacje na temat struktury zespołu wychowawców (pracownicy etatowi, wolontariusze stale
współpracujący, wolontariusze - praktykanci);

informacje na temat wychowanków (struktura demograficzna, zasady podziału na grupy – w
przypadku domów dziecka);

informacje na temat podstawowych zasad i form pracy socjalnej oraz
opiekuńczo –
wychowawczej (indywidualne plany pomocy, plan pracy, plan dnia);

raport z obserwacji wychowanka poszerzony o analizę indywidualnego planu pomocy/ rozwoju
dziecka ( jeżeli student pracuje tylko z jednym wychowankiem) ;

raport
z
wywiadu
środowiskowego
przeprowadzonego
(jeśli
było
to
możliwe)
w rodzinie wychowanka;

relacje ze spotkań zespołu wychowawców, rady pedagogicznej itp., w których student brał udział;

własne uwagi (np. dotyczące atmosfery w placówce, zauważonych problemów itp.).
Nie należy w sprawozdaniu cytować in extenso dokumentów prawnych (ustawy, rozporządzenia,
regulaminy itp. ).
6
KRAKOWSKA AKADEMIA
im. A. Frycza Modrzewskiego
Wydział: Nauki o Rodzinie
Specjalność: terapia zajęciowa i opieka rodzinna
Studia I stopnia
INSTRUKCJA
do zajęć praktycznych
odbywanych w placówkach dla dorosłych (Dom Pomocy Społecznej, Miejski Dzienny Dom Pomocy
Społecznej, ośrodki wsparcia, warsztaty terapii zajęciowej, środowiskowe domy samopomocy,
oddziały szpitalne – 80 godz.)
Celem praktyk jest:
-
umożliwienie studentom konfrontacji swoich wyobrażeń o szeroko rozumianej rzeczywistości
pomocowej w praktyce;
-
poszerzenie wiedzy w obszarze szeroko rozumianej pomocy społecznej i terapii zajęciowej;
-
zrozumienie sensu i poznanie modeli, technik, procedur pracy z mieszkańcem/ użytkownikiem
placówki/instytucji;
-
dostrzeżenie wagi stosowania zdobytej wiedzy teoretycznej w praktyce;
-
sprawdzenie
w
praktyce,
w
trakcie
samodzielnie
wykonywanych
zadań,
umiejętności
i wiedzy nabytej w toku studiów.
Umiejętności te to przede wszystkim:

umiejętności stosowania podstawowych metod i technik terapii zajęciowej, w tym przede
wszystkim praca z beneficjentem indywidualna i grupowa;

umiejętności interpersonalne ;

umiejętności samodzielnego zbierania i przetwarzania informacji (prowadzenie dokumentacji
mieszkańców, korzystanie z zebranych informacji itp.) ;

umiejętności konstruowania indywidualnego planu terapii;

umiejętności pracy w zespole interdyscyplinarnym.
Realizacja w/w celów następuje poprzez:

zapoznanie się ze specyfiką pracy w danej placówce poprzez analizę, za zgodą
dyrekcji, dokumentów placówki (statut, regulamin pracy, zakresy obowiązków pracowników
zespołu merytorycznego placówki, itp.) oraz poznanie narzędzi pracy z mieszkańcem (kontrakt,
indywidualny plan terapii, itp.);

obserwację pracy pracowników merytorycznych;

pogłębianie wiedzy z zakresu pedagogiki i psychologii, terapii zajęciowej, andragogiki, socjologii
– przez rzeczywisty kontakt z mieszkańcami/użytkownikami;
7

poznanie
zakresu
pracy
terapeuty zajęciowego,
opiekuna
oraz
innych
pracowników
merytorycznych;

włączanie się w organizowanie i realizację określonych zajęć wg wskazań superwizora;

samodzielne wykonywanie zadań z chwilą gdy superwizor uzna, iż student jest gotów do ich
realizacji (terapia zajęciowa, opieka bezpośrednia nad pensjonariuszem, trening umiejętności
społecznych, itp.);

nawiązanie kontaktu z wybranym (wybranymi) przez superwizora praktyki pensjonariuszem/am,
z którym student będzie pracować indywidualnie;

uczestnictwo w opracowywaniu, wspólnie z pracownikami merytorycznymi, indywidualnego
planu terapii lub też zapoznania się z IPT wybranych użytkowników;

uczestnictwo,
w
miarę
możliwości,
w
zebraniach
zespołu
pracowników
(naradach
superwizyjnych);

wykonywanie wszelkich poleceń superwizora.
Zasady zaliczenia zajęć praktycznych placówce dla dorosłych
Student zalicza praktykę w placówce dla dorosłych z chwilą oddania umowy o praktykę, wypełnionego
dzienniczka praktyk, arkusza oceny wypełnionego przez superwizora oraz pisemnego sprawozdania z
praktyki.
Sprawozdanie zawierać powinno:

informacje na temat zasad funkcjonowania placówki (omówienie podstawowych punktów statutu,
regulaminu i innych podstawowych dokumentów);

informacje na temat materialnych zasobów placówki (baza lokalowa, wyposażenie, materiały do
terapii, itp.);

informacje na temat struktury zespołu pracowników merytorycznych (pracownicy etatowi,
wolontariusze stale współpracujący, wolontariusze - praktykanci);

informacje dotyczące struktury społeczno-demograficznej użytkowników;

informacje na temat podstawowych zasad i form pracy stosowanych w DPS (indywidualny plan
terapii, plan dnia , itp.);

analizę indywidualnego planu terapii wybranych pensjonariuszy, z którymi student pracował w
trakcie praktyki;

relacje ze spotkań zespołu pracowników, w których student brał udział;

własne uwagi (np. dotyczące atmosfery w placówce, zauważonych problemów itp.).
Nie należy w sprawozdaniu cytować in extenso dokumentów prawnych (ustawy, rozporządzenia,
regulaminy itp.)..
8
KRAKOWSKA AKADEMIA
im. A. Frycza Modrzewskiego
Wydział: Nauki o Rodzinie
Specjalność: terapia zajęciowa i opieka rodzinna
Studia I stopnia
INSTRUKCJA
do zajęć praktycznych
odbywanych w placówkach specjalistycznych (Warsztat Terapii Zajęciowej lub Środowiskowy
Domu Samopomocy, ośrodki wsparcia dla dorosłych osób niepełnosprawnych, zakłady aktywności
zawodowej, szpitale i oddziały psychiatryczne, szpitale i oddziały rehabilitacyjne – 80 godz.
Podstawowym celem tych zajęć jest umożliwienie studentom zapoznania się z formami terapii zajęciowej
realizowanymi w placówkach specjalistycznych.
Celem praktyk jest:
-
umożliwienie studentom konfrontacji swoich wyobrażeń o szeroko rozumianej rzeczywistości
pomocowej w praktyce;
-
poszerzenie wiedzy w obszarze szeroko rozumianej pomocy społecznej i terapii zajęciowej;
-
zrozumienie sensu i poznanie modeli, technik terapii zajęciowej;
-
dostrzeżenie wagi stosowania zdobytej wiedzy teoretycznej w praktyce;
-
sprawdzenie
w
praktyce,
w
trakcie
samodzielnie
wykonywanych
zadań,
umiejętności
i wiedzy nabytej w toku studiów.
Umiejętności te to przede wszystkim:

umiejętności stosowania podstawowych metod i technik terapii zajęciowej, w tym przede
wszystkim praca z beneficjentem indywidualna i grupowa;

umiejętności interpersonalne ;

umiejętności samodzielnego zbierania i przetwarzania informacji (prowadzenie dokumentacji
beneficjentów, korzystanie z zebranych informacji itp.) ;

umiejętności konstruowania indywidualnego planu terapii;

umiejętności pracy w zespole interdyscyplinarnym.
Realizacja w/w celów następuje poprzez:

zapoznanie się ze specyfiką pracy w danej placówce poprzez analizę, za zgodą
dyrekcji, dokumentów placówki (statut, regulamin pracy, zakresy obowiązków pracowników
zespołu merytorycznego placówki, itp.) oraz poznanie narzędzi pracy z mieszkańcem (kontrakt,
indywidualny plan terapii, itp.);

obserwację pracy pracowników merytorycznych;

pogłębianie wiedzy z zakresu pedagogiki i psychologii, terapii zajęciowej, psychiatrii, socjologii –
przez rzeczywisty kontakt z klientem;

poznanie zakresu pracy terapeuty zajęciowego oraz innych pracowników merytorycznych;
9

włączanie się w organizowanie i realizację określonych zajęć wg wskazań superwizora;

samodzielne wykonywanie zadań z chwilą gdy superwizor uzna, iż student jest gotów do ich
realizacji (terapia zajęciowa, opieka bezpośrednia nad uczestnikiem, trening umiejętności
społecznych, itp.);

nawiązanie kontaktu z wybranym (wybranymi) przez superwizora praktyki beneficjenta, z którym
student będzie pracować indywidualnie;

uczestnictwo w opracowywaniu, wspólnie z pracownikami merytorycznymi, indywidualnego
planu terapii lub też zapoznania się z IPT wybranych beneficjentów;

uczestnictwo,
w
miarę
możliwości,
w
zebraniach
zespołu
pracowników
(naradach
superwizyjnych);

wykonywanie wszelkich poleceń superwizora.
W ramach zajęć praktycznych w placówkach specjalistycznych, student poprzez obserwację
i towarzyszenie w pracy pracownikowi instytucji powinien:

zapoznać się z dokumentacją prowadzoną w placówce;

pracować zgodnie z zasadami praktyki skupionej wokół klienta;

uczestniczyć w przyjmowaniu nowych uczestników;

wybierać, modyfikować i stosować odpowiednie teorie, sposoby praktyki i metody, by zaspokoić
potrzebę aktywności i dobrego samopoczucia beneficjenta;

uczestniczyć w konstruowaniu indywidualnego planu terapii;

mieć możliwość dokonania oceny kluczowych kompetencji beneficjenta (wspólnie z
pracownikiem merytorycznym);

uczestniczyć w bezpośredniej pracy terapeuty zajęciowego, np. udzielaniu porady, pracy z rodziną
klienta itp.

pracować na zasadach partnerskich indywidualnie jak i grupowo, w celu zaangażowania w zajęcia
poprzez promocję zdrowia, prewencję, rehabilitację i leczenie.
Zasady zaliczenia praktyki
Student zalicza praktyki w placówce z chwilą oddania umowy o praktykę, wypełnionego dzienniczka
praktyk, arkusza oceny wypełnionego przez superwizora oraz pisemnego sprawozdania z praktyki.
10