Łańcuch dostaw
advertisement
Łańcuch dostaw Wprowadzenie Dynamiczny rozwój rynku końca XX w skłania coraz więcej firm do osiągania przewagi konkurencyjnej poprzez wdrażanie nowoczesnych technik zarządzania. Poszukiwania w zakresie oszczędności kosztów, poprawy jakości i skrócenia czasu procesów tworzących ostatecznie łączną wartość dla klienta doprowadziły do koncentracji działań w ramach Zarządzania Łańcuchem Dostaw. Koncepcja łańcucha dostaw uwzględnia źródła pozyskania surowców, miejsca ich przetwarzania, dostawców materiałów i podzespołów, montaż i produkcję wyrobów gotowych oraz ich dystrybucję i sprzedaż. Łańcuch dostaw rozumiany jest zatem jako przepływ surowców, materiałów, podzespołów i wyrobów gotowych od momentu pozyskania tych pierwszych, do momentu konsumpcji wyrobu finalnego przez użytkownika końcowego. Zasadniczymi procesami pozwalającymi na realizację dostaw w takim układzie są transport i magazynowanie. A więc łańcuch dostaw stanowi połączenie poszczególnych przedsiębiorstw uczestniczących w procesie dostarczania danego produktu na rynek. Logistykę najkrócej definiuje się jako zarządzanie łańcuchem dostaw. Zarządzanie łańcuchem dostaw nie ogranicza się do określonej firmy, ale uwzględnia także jej dostawców i odbiorców. Ostatnio mówi się o zintegrowanych łańcuchach dostaw, które są swego rodzaju ,,rozszerzonym przedsiębiorstwem’’, a o ich wydzieleniu z sieci kooperujących przedsiębiorstw decyduje pogłębiony charakter partnerstwa. Pomiędzy uczestnikami łańcucha dostaw następuje przepływ produktów, informacji oraz pieniędzy: Podstawową rolę w zarządzaniu łańcuchem dostaw odgrywa przejrzystość w zakresie zapasów utrzymywanych w całym łańcuchu. Celem jest tu koordynacja poziomu zapasów w całym łańcuchu, nie zaś ich przesuwanie między współpracującymi przedsiębiorstwami . Przepływ rzetelnych i dokładnych informacji pomiędzy uczestnikami łańcucha zapewnia, że plany produkcyjne, planowanie zakupów oraz zapasów mogą być obniżane do minimum co w konsekwencji prowadzi do obniżania poziomu kosztów. Taki system gwarantuje możliwość opracowywania wieloletnich planów strategicznych opartych na wzajemnym partnerstwie zaangażowanych firm. Rolę koordynatora działań w łańcuchu dostaw tworzy firma będąca liderem łańcucha. Decyduje o tym głównie jej pozycja w łańcuchu, siła ekonomiczna oraz wielkość i autorytet. Lider winien dbać o to aby spełniane były wszystkie cele stawiane przed łańcuchem. Przykładowy schemat działania lidera przedstawia rysunek Kwintesencją liderowania jest dopilnowanie, aby funkcje niezbędne do logistycznej integracji łańcucha dostaw mogły być należycie wypełnione przez odpowiednie ogniwa łańcucha przy jednoczesnym utrzymaniu nadrzędnych racji całego łańcucha. Stworzenie wizji potencjalnych korzyści włączenia się w łańcuch dostaw, akceptowalnych przez jego członków, należy do krytycznych zadań jego architekta . Klasycznym liderem łańcucha dostaw jest sieć Marks & Spencer. Nie posiada ona swoich własnych fabryk, lecz ogromny zespół ludzi, którzy spotykają się z producentami i dostawcami. Wypracowują oni wspólne metody w zakresie skracania ogniw w ich łańcuchach zaopatrzenia od poszczególnych poddostawców . Jedną z głównych przyczyn integracji łańcucha dostaw jest świadomość tego, że sprawny system logistyki jest kluczowym warunkiem właściwego reagowania na zmieniającą się sytuację na rynku. Przemieszczanie towarów pomiędzy uczestnikami zintegrowanego łańcucha dostaw stało się istotnym elementem przewijającym się przez cały łańcuch. Tę rolę najczęściej spełniają przedsiębiorstwa transportowo-spedycyjne. Tworzą one wartość dodaną produktu poprzez umieszczanie go coraz bliżej ostatecznego odbiorcy. Oddanie na zewnątrz obsługi logistycznej podyktowane jest głównie obniżaniem kosztów poprzez optymalizację zaopatrzenia i dystrybucji (rys.3.). Objawia się to tendencją do przekazywania magazynów i przewozów z przedsiębiorstw produkcyjnych do wyspecjalizowanych firm. Jak wynika z badań przeprowadzonych w 5 państwach północnoeuropejskich na 70 przedsiębiorstwach przez P.van Laarhovena i G.Sharmana największe zapotrzebowanie na usługi logistyczne jest w dziedzinie dystrybucji Do niedawna uważano, że magazyn dystrybucyjny winien znajdować się w danym regionie lub na terenie danego kraju. Doświadczenia Europejskie sugerują, że jeden magazyn obecnie wystarczy do obsługi dystrybucyjnej kilku krajów. Przykładem może być dystrybucja komputerów Compaq, obsługiwana z magazynu w (Holandia) przez BTL w Europie i w dystrybucji w Polsce poprzez sieć transportową Spedpolu. W niedalekiej przyszłości kiedy Polska stanie się członkiem Unii Europejskiej i nastąpi swobodny przepływ informacji, towarów i kapitałów, schemat taki upowszechni się i coraz częściej powstawać będą Międzynarodowe Centra Logistyczne obsługiwane przez logistycznych operatorów łańcuchów dostaw. Operator logistyczny poza częścią dystrybucyjną w łańcuchu realizuje często również zaopatrzenie producenta zarówno w surowce jak i półprodukty. Globalizacja gospodarki światowej stwarza dziś nowe możliwości swobodnej realizacji zamówień. Zarządzanie łańcuchem dostaw stało się szeroko uznawaną koncepcją, mimo że nie we wszystkich branżach udało się wprowadzić ją w życie. Pomysł integracji procesów w ramach firm i pomiędzy nimi stanowi znaczne odejście od konwencjonalnych praktyk. Przedsiębiorstwa, które zarządzają sieciami w sposób pozwalający na wytworzenie większej wartości dla klienta, przy równoczesnym zwiększeniu zysków własnych i swoich partnerów w łańcuchu dostaw niewątpliwie staną się liderami na rynku . Znaczenie rozwiązania Firma IBM może być najlepszym przykładem korzyści konkurencyjnych i finansowych związanych z doskonałym zarządzaniem łańcuchem dostaw. IBM jest centrum największych łańcuchów dostaw na świecie. Kilka lat temu łańcuch ten stwarzał poważne problemy: słaba terminowość dostaw, mała wrażliwość na potrzeby klientów, niski współczynnik obrotu zapasami. Rezultatem byli niezadowoleni klienci i rozczarowani akcjonariusze. Sprzedawcy i partnerzy handlowi uważali, że trudno jest pracować z IBM, a firma traciła rynek na rzecz konkurencji. W roku 1993 IBM rozpoczął całkowitą przebudowę swojego łańcucha dostaw. Proces ten obejmował przekształcenia w działalności firmy i jej technologii informatycznej, które w rezultacie dały zintegrowany model łańcucha dostaw, odpowiedzialny po części za dramatyczny zwrot efektywności procesów logistycznych. Znaczenie rozwiązania 2 Obecne rezultaty w porównaniu z danymi z roku 1993 są znaczące: oszczędności w wysokości 3,6 mld dolarów na kosztach pozyskania materiałów ogólne koszty logistyczne obniżone o 24% roczne koszty informatyczne zredukowane o 45% terminowość dostaw polepszona do 90-98% cykl dostaw skrócony o 55% obrót zapasów polepszony o 44% cykl planowania popytu/podaży skrócony z 60 do 20 dni. Oprogramowanie Oprogramowanie do zarządzania łańcuchem dostaw dzieli się zwykle na następujące komponenty: Rozwój produktu: Rozwój produktu obejmuje wymagania dotyczące produktu, projekt i testowanie produktu oraz opracowanie cyklu produkcyjnego. Rozwiązania z tej dziedziny pozwalają firmom szybciej projektować lepsze produkty i usługi, udostępniając konstruktorom w trakcie produkcji bezpośrednie dane wejściowe dotyczące bieżących oczekiwań klientów oraz możliwości dostawców w zakresie pomocy. Narzędzia te skracają czas wprowadzania nowych towarów na rynek, obniżają koszty produktu i eliminują nieporozumienia w komunikacji między grupami konstruktorów. Oprogramowanie 2 Planowanie: Systemy planowania obejmują prognozowanie poziomu sprzedaży i zamówień oraz dopasowują przyszłe potrzeby klientów do dostępnych surowców. Procesy te mogą usprawnić operacje związane z produkcją i dostawą towaru, umożliwiając terminową realizację zleceń przy niższych kosztach. Dystrybucja i logistyka: Systemy dystrybucyjne i logistyczne obejmują zarządzanie zapasami i stanami magazynowymi, transport wewnętrzny i zewnętrzny, zarządzanie zleceniami, fizyczną dystrybucję towarów oraz zarządzanie informacjami o niezależnych partnerach. Systemy te pozwalają zagwarantować, że firma w łańcuchu dostaw ma odpowiednią liczbę produktów we właściwej lokalizacji i po najniższym możliwym koszcie. Poprawiają one efektywność transportu i przechowywania towarów oraz zapewniają odpowiedni przepływ środków pieniężnych od początku do końca łańcucha dostaw. W systemach tych można śledzić klientów, dostawy i zamówienia, można także monitorować firmowe zakupy, transport i potrzeby klientów. Oprogramowanie 3 Zakupy: Systemy obsługi zakupów obejmują kwestie zaopatrzenia w podzespoły, surowce i indywidualne materiały niezbędne do wytworzenia produktu końcowego. Dzięki zastosowaniu technologii internetowych, można usprawnić proces zaopatrzenia oraz obniżyć wydatki i skrócić czas związany z czynnościami zakupu. Produkcja: Systemy produkcyjne obsługują automatyzację produkcji, montaż i podzlecenia. Systemy te gromadzą i analizują informacje produkcyjne w czasie rzeczywistym oraz sporządzają na ich podstawie raporty - od warsztatu produkcyjnego po terenowe punkty serwisowe. Pozwalają łatwo wskazać i wyeliminować obszary nadprodukcji, przesunięć materiałowych, nadmiernego przetwarzania, zbyt dużych zapasów czy wreszcie wąskich gardeł. Oprogramowanie 4 Integracja partnerów biznesowych: Systemy integracji partnerów biznesowych pozwalają skoncentrować się na tym, co się robi najlepiej, oraz wykorzystać kompetencje swoich partnerów. Systemy tego rodzaju pomagają opracować strategie partnerskie poprzez identyfikację korzyści płynących z relacji między partnerami i dostawcami; pozwalają definiować procesy związane z tymi relacjami, a także wykorzystywać technologie sieciowe do wymiany informacji i do rozbudowy sieci partnerów i dostawców.
