Święte Księgi Buddyzmu Nauka Buddyzmu ● Buddyzm nie jest religią „księgi” – przez długi czas nauki buddyzmu były przekazywane ustnie. Dopiero po jakimś czasie je spisano, ale księgi te nie są przedmiotem takiego kultu jak to znamy w judaizmie, chrześcijaństwie czy też islamie. Częściej traktuje się je jako „instrukcje” do praktyki. Jako że buddyzm nie jest jednolitą religią – ma wiele szkół i tradycji, tak też posiada wiele różnych „świętych ksiąg”. Niektóre teksty w buddyjskich świętych księgach są wspólne dla wszystkich lub poszczególnych tradycji. Jednak w większości różnią się one bardzo od siebie treścią, językiem i organizacją. Tradycja buddyzmu, sięgając do wczesnobuddyjskich szkół, wytworzyła pewne podziały sutr buddyjskich. Uznawane są one we wszystkich tradycjach. Ze względu na sposób przekazania nauk, wyróżnia się trzy rodzaje nauk: ● nauki, które zostały wypowiedziane przez samego Buddę , ● nauki, których udzielono za pozwoleniem Buddy ● nauki, których udzielono przez moc jego błogosławieństwa Inny podział obejmuje 12 kategorii spisanych nauk buddyjskich ● zbiory rozmów ● sutry łączące w sobie prozę i wiersze ● wyjaśnienia, odpowiedni na pytania oraz przepowiednie na temat przyszłości uczniów Buddy ● nauki wierszowane ● nauki oparte na szczególnie silnych emocjach, zapisane głównie w formie metrycznej ● tak zwane nauki wprowadzające ● porównania ● powiedzenia ● opowieści o poprzednich inkarnacjach Buddy ● obszerne nauki spisane ● sutry, które opisują wydarzenia o charakterze cudownym czy zdumiewającym ● nauki ostateczne lub finalne Buddyzm Theravada ● Zbiór świętych ksiąg określany jest mianem Tipitaka czyli Trójkosz lub Trzy Kosze. Tradycja podaje iż teksty w nim zawarte zostały zebrane na I soborze buddyjskim w Rajagriha ok. roku 486 p.n.e. tam to zebrano ustne nauki Buddy zapamiętane przez jego uczniów. Początkowo były przekazywane ustnie aż do 100 roku gdy to na Sri Lance król Vattagamani każe go spisać. Tipitaka jest spisana w języku pali. Obecnie Tipitaka składa się z: Vinaya Pitaka – zbiór klasztornej dyscypliny Sutta Pitaka – zbiór sutt czyli tekstów-mów Buddy Abhidhamma Pitaka – zbiór tekstów dotyczących wyższej nauki Za święte uznawane są także teksty nie wchodzące w skład Tipitaki i napisane znacznie później, jednak Tipitaki dotyczące. Są to: ● Komentarze ● Subkomentarze ● Quasi-kanoniczne teksty ● Kroniki i historyczne sprawozdania: ● Żywoty Buddy ● Przeróżne – niesklasyfikowane Buddyzm Mahajana ● W skład świętych tekstów buddyzmu mahajany wchodzą liczne sutry mahajany. W odróżnieniu od tekstów Kanonu Palijskiego są spisane w sanskrycie. Najważniejszymi sutrami mahajany są sutry (Doskonałości Mądrości). Jest ich wiele wersji. Najbardziej znana z nich to Sutra Serca. Sutry Pradżniaparamity to sutry tzw. II Obrotu Kołem Dharmy. Są też sutry III Obrotu Kołem Dharmy. Buddyzm tybetański ● Buddyzm tybetański za święte uznaje wszystkie teksty z Kanonu Palijskiego, a także sutry i siastry mahajany i teksty tantryczne. Tybetańczycy stworzyli także ogromny zbiór komentarzy do sutr i siastr, a także rozliczne teksty zawierające opisy praktyk. Każdy z tekstów zawierających odniesienia do Buddy, Dharmy i Sanghi jest traktowany jako święty. Kanon świętych tekstów został skompilowany przez Butona (1290-1364), który podzielił go na dwa zbiory: Kandziur i Tendziur . Kandziur obejmuje winaję, sutry i tantry. Tendziur zawiera komenatrze, traktaty, prace dotyczące gramatyki, astrologii i medycyny. Dziękujemy za uwagę ● Zosia Młodecka ● Weronika Stąpała