Psychoterapia

Rola diagnozy klinicznej jako
głównego wskazania do
psychoterapii
Psychoterapia: Ćwiczenia
Pedagogika Specjalna III rok
APS
Prowadząca: mgr Agnieszka Kałwa
Czym jest psychoterapia ?
„ Zastosowanie każdej metody, która ma
łagodzące lub lecznicze oddziaływania na
wszelkie zaburzenia psychiczne,
emocjonalne lub zachowania.(…)
Psychoterapię wykonuje osoba o
odpowiednim przeszkoleniu, stosująca
ogólnie przyjęte metody.”
Słownik Psychologii 2000r
Psychoterapia :





Opiera się na diagnozie klinicznej (medycznej
i psychologicznej)
Odwołuje się do koncepcji zdrowia i choroby
Korzysta ze współpracy z lekarzem
psychiatrą
Korzysta z innych konsultacji (np.
neuropsychologa)
Przez cały okres jest procesem
diagnostyczno-terapeutycznym
Psychoterapia to


Interakcja pomiędzy osobami: terapeutą a
pacjentem lub grupą terapeutyczną
Jest ukierunkowana na proces przemiany
psychicznej pacjenta lub pacjentów
Psychoterapię określamy

„ jako zamierzony i systematyczny proces interakcji
rozwijany między pacjentem a terapeutą lub grupą
terapeutyczną w celu usunięcia u pacjenta zaburzeń
komunikacji, nieprawidłowych procesów
psychicznych lub dolegliwości somatycznych i
uzyskanie lepszego przystosowania społecznego.
Celem dalszym psychoterapii może być także
polepszenie struktury osobowości i stymulacja
możliwości rozwojowych pacjenta” (J. Strojnowski
1985)
Diagnoza Kliniczna
Jest to pewien charakterystyczny sposób
postępowania badawczego.
•
Jest to proces poznawania ludzi, mających
trudności w regulowaniu własnych
stosunków z otoczeniem.
Rodzaje Diagnoz Klinicznych
1.
A.
Ze względu na zakres:
O charakterze bardziej ogólnym odpowiadająca na
pytanie, jaka jest osobowość badanego tzn. jakie są
jego procesy poznawcze, sfera uczuciowo-dążeniowa,
kontakty społeczne, rodzaje zaburzeń i mechanizmów
ich powstawania, zawiera też opis aktualnego stanu z
pokazaniem rozwoju i z podkreśleniem tych czynników
i cech, które mogły mieć wpływ na funkcjonowanie
osoby badanej.
Rodzaje Diagnoz Klinicznych
Ze względu na zakres:
B. Odpowiadająca na konkretnie sformułowane
pytania i wyjaśniająca określony proces
psychiczny czy cechę osobowości oraz udział
tychże w funkcjonowaniu osoby badanej.
1.
Czy to jest kot?
(www.acc.umu.se)
Czy to jest kot?
(www.acc.umu.se)
Czy to jest kot?
(www.acc.umu.se)
A jednak...
(www.acc.umu.se)
Rodzaje Diagnoz Klinicznych
2. Ze względu na użyteczność.
A. Diagnoza nozologiczna czyli różnicowa – jej
zadaniem jest pomoc w trafnym rozpoznaniu
choroby, odbywa się zawsze równolegle do
lekarskiej, ma znaczenie uzupełniające, przy
dysponowaniu innymi metodami badawczymi.
Rodzaje Diagnoz Klinicznych
2. Ze względu na użyteczność.
B. Diagnoza funkcjonalna – dotyczy funkcjonowania
pacjentów tzn. zajmuje się adekwatnością
zachowania pacjenta w stosunku do wymagań
otoczenia, funkcjonalnością procesów psychicznych
odpowiedzialnych za prawidłową regulację
zachowania.
Diagnoza Kliniczna -nozologiczna

Lekarska
•
Pacjent 
Symptomy ujawniane
naturalnie 
Syndrom objawów 
Jednostka nozologiczna 
Postępowanie lecznicze
•
•
•
•

Psychologiczna
•
Pacjent 
Symptomy ujawniane w
badaniu psychologiczny
•
•
•
Jednostka nozologiczna 
Postępowanie terapeutyczne
Diagnoza Kliniczna
Warunki poprawności:
1.
Powinna być jednolita, oparta w całości na tych
samych założeniach teoretycznych i poprawnym
metodologicznie wnioskowaniu.
2. Powinna posługiwać się prostym i jasnym
językiem.
3. W sposób zrozumiały odpowiada na postawione
pytania.
Diagnoza Kliniczna
4. W żaden sposób nie może być tożsama z wynikami
testów.
5. Powinna zawierać syntezę wszystkich otrzymanych
w procesie diagnostycznym danych.
6. Powinna w miarę możliwości zawierać dane
prognostyczne i wskazówki do postępowania
terapeutycznego.
Diagnoza Kliniczna
Sporządzana jest na podstawie:
1. obserwacji:
ogólnego wyglądu pacjenta
reakcji uczuciowych
sposobu mówienia
poruszanych treści
2. wywiadu
od pacjenta,
od rodziny
3. analizy dostępnej dokumentacji medycznej, psychologicznej czy
sądowej
4. przeprowadzonych aktualnie badań psychologicznych (możliwość
porównania wyników badań z wcześniejszymi)
Wskazania do konkretnej szkoły i rodzaju
psychoterapii
1. Na podstawie diagnozy:
 psychologicznej
 psychiatrycznej
 pedagogicznej
Diagnoza pedagoga (nauczyciela) a diagnoza psychologa w
odniesieniu do ucznia sprawiającego problemy w szkole i/lub w
domu – podobieństwa i różnice
Diagnoza czy ocena: nauczyciela, pedagoga, psychologa ?
Rola nauczyciela
A. Nauczanie
Realizowane cele
B. Wychowywanie
3. rozwój psychospołeczny
4. mobilizacyjne: dojrzałość, autonomia,
wytrwałość, staranność,
sumienność
1.poznawcze: rozwój intelektualny,
ekspresja werbalna
2. mobilizacyjne: motywacja
Wskazania do psychoterapii



W zależności od diagnozy psychoterapia
może być:
Podstawową, jedyną metodą leczenia (np.
zaburzenia osobowości)
Metodą wspomagającą (np. choroby
psychiczne)
Wskazania do psychoterapii






W zaburzeniach psychogennych, będących wynikiem urazów
psychicznych lub niezaspokojonych podstawowych potrzeb
emocjonalnych powstałych np. we wczesnym okresie
dzieciństwa, w sytuacji przewlekłej choroby somatycznej, w
sytuacji zagrożenia życia
W zaburzeniach psychosomatycznych, gdzie np. typ osobowości
A sprzyja problemom kardiologicznym a typ C chorobom
onkologicznym
W sytuacji utraty pełnosprawności np. utrata kończyn, paraliż,
utrata wzroku,
W chorobach psychicznych z kręgu psychoz, depresji
W sytuacji żałoby, utraty pracy itd.
Naużywanie substancji psychoaktywnych (problem uzależnień)
Wskazania do psychoterapii




Czas trwania konkretnego zaburzenia
Faza choroby
Wiek pacjenta (specyfika pracy z pacjentami
w różnym okresie życia)
Motywacja pacjenta do podjęcia terapii
(wewnętrzna, zewnętrzna)