Rola diagnozy klinicznej jako głównego wskazania do psychoterapii

Rola diagnozy klinicznej jako głównego wskazania
do psychoterapii
Psychoterapia: Ćwiczenia
Pedagogika Specjalna III rok
APS
Prowadząca: mgr Agnieszka Kałwa
Czym jest psychoterapia ?
„ Zastosowanie każdej metody, która ma łagodzące lub lecznicze
oddziaływania na wszelkie zaburzenia psychiczne, emocjonalne lub
zachowania.(…) Psychoterapię wykonuje osoba o odpowiednim
przeszkoleniu, stosująca ogólnie przyjęte metody.”
Słownik Psychologii 2000r
Psychoterapia :
Opiera się na diagnozie klinicznej (medycznej i psychologicznej)
 Odwołuje się do koncepcji zdrowia i choroby
 Korzysta ze współpracy z lekarzem psychiatrą
 Korzysta z innych konsultacji (np. neuropsychologa)
 Przez cały okres jest procesem diagnostyczno-terapeutycznym

Psychoterapia to
Interakcja pomiędzy osobami: terapeutą a pacjentem lub grupą
terapeutyczną
 Jest ukierunkowana na proces przemiany psychicznej pacjenta lub
pacjentów

Psychoterapię określamy

„ jako zamierzony i systematyczny proces interakcji rozwijany między
pacjentem a terapeutą lub grupą terapeutyczną w celu usunięcia u pacjenta
zaburzeń komunikacji, nieprawidłowych procesów psychicznych lub
dolegliwości somatycznych i uzyskanie lepszego przystosowania społecznego.
Celem dalszym psychoterapii może być także polepszenie struktury
osobowości i stymulacja możliwości rozwojowych pacjenta” (J. Strojnowski
1985)
Diagnoza Kliniczna
Jest to pewien charakterystyczny sposób postępowania
badawczego.
•
Jest to proces poznawania ludzi, mających trudności w regulowaniu
własnych stosunków z otoczeniem.
Rodzaje Diagnoz Klinicznych
Ze względu na zakres:
A. O charakterze bardziej ogólnym odpowiadająca na pytanie, jaka jest osobowość
badanego tzn. jakie są jego procesy poznawcze, sfera uczuciowo-dążeniowa, kontakty
społeczne, rodzaje zaburzeń i mechanizmów ich powstawania, zawiera też opis
aktualnego stanu z pokazaniem rozwoju i z podkreśleniem tych czynników i cech,
które mogły mieć wpływ na funkcjonowanie osoby badanej.

Rodzaje Diagnoz Klinicznych
Ze względu na zakres:
B.
Odpowiadająca na konkretnie sformułowane pytania i wyjaśniająca
określony proces psychiczny czy cechę osobowości oraz udział tychże w
funkcjonowaniu osoby badanej.

Czy to jest kot?
Czy to jest kot?
Czy to jest kot?
A jednak...
(www.acc.umu.se)
(www.acc.umu.se)
(www.acc.umu.se)
(www.acc.umu.se)
Rodzaje Diagnoz Klinicznych
2. Ze względu na użyteczność.
A. Diagnoza nozologiczna czyli różnicowa – jej zadaniem jest pomoc w trafnym
rozpoznaniu choroby, odbywa się zawsze równolegle do lekarskiej, ma
znaczenie uzupełniające, przy dysponowaniu innymi metodami badawczymi.
Rodzaje Diagnoz Klinicznych
2. Ze względu na użyteczność.
B. Diagnoza funkcjonalna – dotyczy funkcjonowania pacjentów tzn. zajmuje się
adekwatnością zachowania pacjenta w stosunku do wymagań otoczenia,
funkcjonalnością procesów psychicznych odpowiedzialnych za prawidłową
regulację zachowania.
Diagnoza Kliniczna -nozologiczna

Lekarska
•
•
Pacjent
Symptomy ujawniane naturalnie
•
Syndrom objawów
•
•
Jednostka nozologiczna
Postępowanie lecznicze

Psychologiczna
•
Pacjent 
Symptomy ujawniane w badaniu psychologiczny 
•
•
•


Jednostka nozologiczna 
Postępowanie terapeutyczne
Diagnoza Kliniczna
Warunki poprawności:
1.
Powinna być jednolita, oparta w całości na tych samych założeniach
teoretycznych i poprawnym metodologicznie wnioskowaniu.
2. Powinna posługiwać się prostym i jasnym językiem.
3. W sposób zrozumiały odpowiada na postawione pytania.
Diagnoza Kliniczna
4. W żaden sposób nie może być tożsama z wynikami testów.
5. Powinna zawierać syntezę wszystkich otrzymanych w procesie
diagnostycznym danych.
6. Powinna w miarę możliwości zawierać dane prognostyczne i wskazówki do
postępowania terapeutycznego.
Diagnoza Kliniczna
Sporządzana jest na podstawie:
1. obserwacji:
ogólnego wyglądu pacjenta
reakcji uczuciowych
sposobu mówienia
poruszanych treści
2. wywiadu
od pacjenta,
od rodziny
3. analizy dostępnej dokumentacji medycznej, psychologicznej czy sądowej
4. przeprowadzonych aktualnie badań psychologicznych (możliwość porównania wyników badań z
wcześniejszymi)
-
Wskazania do konkretnej szkoły i rodzaju psychoterapii
1. Na podstawie diagnozy:
 psychologicznej
 psychiatrycznej
 pedagogicznej
Diagnoza pedagoga (nauczyciela) a diagnoza psychologa w odniesieniu do ucznia sprawiającego
problemy w szkole i/lub w domu – podobieństwa i różnice
Diagnoza czy ocena: nauczyciela, pedagoga, psychologa ?
Rola nauczyciela
A. Nauczanie
B. Wychowywanie
Realizowane cele
1.poznawcze: rozwój intelektualny, ekspresja werbalna
2. mobilizacyjne: motywacja
3. rozwój psychospołeczny
4. mobilizacyjne: dojrzałość, autonomia, wytrwałość, staranność, sumienność
Wskazania do psychoterapii
W zależności od diagnozy psychoterapia może być:
 Podstawową, jedyną metodą leczenia (np. zaburzenia osobowości)
 Metodą wspomagającą (np. choroby psychiczne)

Wskazania do psychoterapii






W zaburzeniach psychogennych, będących wynikiem urazów psychicznych lub niezaspokojonych
podstawowych potrzeb emocjonalnych powstałych np. we wczesnym okresie dzieciństwa, w
sytuacji przewlekłej choroby somatycznej, w sytuacji zagrożenia życia
W zaburzeniach psychosomatycznych, gdzie np. typ osobowości A sprzyja problemom
kardiologicznym a typ C chorobom onkologicznym
W sytuacji utraty pełnosprawności np. utrata kończyn, paraliż, utrata wzroku,
W chorobach psychicznych z kręgu psychoz, depresji
W sytuacji żałoby, utraty pracy itd.
Naużywanie substancji psychoaktywnych (problem uzależnień)
Wskazania do psychoterapii
Czas trwania konkretnego zaburzenia
 Faza choroby
 Wiek pacjenta (specyfika pracy z pacjentami w różnym okresie życia)
 Motywacja pacjenta do podjęcia terapii (wewnętrzna, zewnętrzna)
