Zapobieganie wadom postawy u dzieci W roku szkolnym 20016

Zapobieganie wadom postawy u dzieci
W roku szkolnym 20016/2017 w naszej szkole w ramach programu Szkoły Promującej Zdrowie
działania nauczycieli i dyrekcji szkoły skupiają się na zapobieganiu wadom postawy. Działania
zapobiegające wadom postawy mają ogromne znaczenie zarówno ze względu na kształtowanie
harmonijnej i estetycznej sylwetki u dzieci, jak też dlatego, że przeciwdziałają powstawaniu w
późniejszym wieku zniekształceń i bólów kręgosłupa. Wadliwie ukształtowany kręgosłup jest bardziej
podatny na uszkodzenia i przedwczesne zużywanie się częściej ulegających zwyrodnieniom chrząstek
stawowych i krążków międzykręgowych.
Jak rozpoznać niektóre wady postawy?
Najczęściej spotykane wady postawy to:




plecy okrągłe,
plecy wklęsłe,
plecy okrągło – wklęsłe,
plecy płaskie,
Plecy okrągłe: kręgosłup charakteryzuje się nadmierne zwiększonym wygięcie ku tyłowi w odcinku
piersiowym ( kifoza ). Dziecko ma głowę i barki wysunięte do przodu, łopatki odstające (dziecko się
garbi). Wada ta może mieć charakter przejściowy. Przyczynami garbienia są często: zmęczenie
dziecka, które pozostaje zbyt długo w pozycji siedzącej, zwłaszcza, gdy kształt i wysokość krzesła oraz
stołu, czy też ławki szkolnej są nieodpowiednie, osłabienie po chorobie, słaby wzrok, nadmierna
wysokość ciała w stosunku do rówieśników itp. W plecach okrągłych osłabione są mięśnie grzbietu
i mięśnie ściągające łopatki, natomiast nadmiernie napięte i przykurczone są mięśni piersiowe.
Plecy wklęsłe: kręgosłup charakteryzuje się silnym uwypukleniem w odcinku lędźwiowym ( lordoza ).
Dziecko ma brzuch wypukły, wysunięty do przodu, klatka piersiowa i piersiowy odcinek kręgosłupa
może być nieco spłaszczony lub pozostawać w normie. Mięśnie brzucha, pośladkowe wielkie oraz
zginacze stawu kolanowego są osłabione. Natomiast nadmiernie napięte są mięśni grzbietu w
odcinku lędźwiowym i zginacze stawu biodrowego.
Plecy okrągło – wklęsłe: jest to połączenie zarówno kifozy piersiowej, jak i lordozy lędźwiowej. Obie
krzywizny są nadmiernie uwypuklone.
Plecy płaskie: charakteryzują się spłaszczeniem obu krzywizn. Kifoza i lordoza są spłaszczone,
kręgosłup nie spełnia swej resorującej roli. Spotyka się je głównie u dzieci wątłych, z ogólnym słabym
umięśnieniem. Zmniejszenie krzywizn fizjologicznych obniża kilkunastokrotnie wytrzymałość
kręgosłupa oraz usposabia do bocznych skrzywień kręgosłupa i bólów.
Jeszcze poważniejszą wadą jest boczne skrzywienie kręgosłupa ( skolioza ). Kręgosłup widziany od
tyłu powinien przedstawiać obraz prostej, pionowo ustawionej kolumny. Wszystkie odstępstwa od
pionu powinny być traktowane jako sygnał ostrzegawczy i poddane obserwacji lekarskiej.
„Jak sprawdzić, czy dziecko ma problemy z kręgosłupem?
1.
Poproś, by dziecko (…) stanęło tyłem do ciebie. Przyjrzyj się, czy ma ramiona na tej samej
wysokości i równe łopatki. Jeśli któreś ramię jest bardziej pochyłe, a któraś z łopatek niżej, sygnalizuje
to wadę postawy. To samo dotyczy bioder. Gdy któreś jest bardziej wypchnięte w bok, mamy powód
do zmartwienia.
2.
Powiedz, żeby dziecko wykonało skłon do przodu, jakby chciało chwycić dłońmi palce stóp,
ale nie zginało nóg w kolanach. Obejrzyj teraz dokładnie jego plecy - powinny być jednakowo
wysklepione po jednej i po drugiej stronie kręgosłupa (każda asymetria jest niepokojąca). Przejedź
kciukiem po kręgosłupie, delikatnie naciskając. Różowa linia, która się pojawi, powinna być prosta.
Na koniec niech dziecko stanie do ciebie bokiem. Zobacz, czy plecy nie są zbyt okrągłe (garbate), a
brzuch zanadto wypięty.” *
Przyczyny powstawania wad postawy:
- wady wrodzone, zwłaszcza klatki piersiowej i kręgosłupa
- złe warunki bytowe, niedożywienie, zmęczenie, brak snu
- przebywanie przez dłuższy czas w pozycjach stojących czy siedzących, mała ilość ruchu,
- noszenie zbyt ciężkiego tornistra, uniemożliwiającego wyprostowanie pleców,
- nieprawidłowej postawy podczas odrabiania lekcji (np. siedzenie z podkuloną nogą),
- niewłaściwe ustawienie monitora komputera, co zmusza ucznia do przyjmowania nienaturalnej
pozycji,
- nadwaga,
- niewłaściwe obuwie,
- niewłaściwa dieta.
Aby zapobiec wadom postawy należy dbać o:
• prawidłowe odżywianie pokarmami bogatymi w białko, jarzyny i owoce,
• praca fizyczna i umysłowa, obowiązki i zabawa powinna być harmonijnie i proporcjonalnie
zaplanowane i realizowane ( po przyjściu ze szkoły, po posiłku obowiązkowy jest odpoczynek,
odrabianie lekcji powinno być przerywane drobnymi pracami wymagającymi ruchu co wpływa też
pozytywnie na pracę umysłową ),
• ważne jest codzienne przebywanie na świeżym powietrzu, dużo gier i zabaw sportowych,
• korzystne jest plażowanie i uprawianie sportów wodnych,
• odzież powinna być lekka, nie krępująca, dostosowana do temperatury otoczenia,
• przy odrabianiu lekcji krzesło powinno być tak wysokie, aby łokcie swobodnie opierały się na
biurku, oparcie krzesła powinno być niskie sięgająca do kąta łopatek, stopy oparte na podłodze,
dobre jest przyzwyczajenie aby czytać leżąc na brzuchu, plecy są wówczas wyprostowane, mięśni
rozluźnione, odpoczywają, a wyprostowane ustawienie kręgosłupa zapobiega tworzeniu się okrągłych
pleców i nadmiernej kifozie piersiowej,
• obuwie powinno być miękkie, elastyczne, z szerokimi noskami, wysokie obcasy mogą pogłębiać
lordozę lędźwiową, lekkie nierówności kończyn można wyrównywać odpowiednim obuwiem, które
ustali lekarz ortopeda,
• po dłuższej chorobie podejmowanie czynności codziennych, wymagających stania i chodzenia,
powinno być stopniowe ponieważ mięśnie i stawy stóp wymagają czasu aby przystosować się do
ponownego dźwigania ciężaru ciała,
• ważne jest wpojenie wagi utrzymywania prawidłowej postawy przez całe życie,
Żródła:
Jolanta Chybowska Zapobieganie wadom postawy u dzieci
http://nauczyciel.szm.com/nauczaniepoczatkowe/Chybowskazapobieganie.htm
Kuś W. M. : Dziecko z wadą postawy. Warszawa 1994, IW CRZZ.
Profilaktyka wad postawy http://majery.pl/blog/profilaktyka-wad-postawy/
Jak zapobiegać wadom postawy u dzieci http://www.zdroweplecy.com/jak-zapobiegac-wadom
*B. Prasełek Wady postawy u dzieci – przyczyny, leczenie i zapobiegania skrzywieniom
kręgosłupahttp://www.poradnikzdrowie.pl/ciaza-i-macierzynstwo/zdrowie-dziecka/wady-postawy-udzieci-przyczyny-leczenie-i-zapobieganie-skrzywieniom-k_33548.html