Wyższa Szkoła Gospodarowania Nieruchomościami w Warszawie Kierunek Ekonomia Studia licencjackie niestacjonarne II rok studiów WSPÓŁCZESNE TEORIE ROZWOJU HANDLU MIĘDZYNARODOWEGO Referat z przedmiotu ekonomia integracji europejskiej Warszawa 2009r. Teorie handlu międzynarodowego swoje źródło mają już w merkantylizmie doktrynie zalecającej wywóz własnych towarów, przy jednoczesnym ograniczaniu importu w celu uzyskania nadwyżek złota, którego ilość decydowała o bogactwie. Pierwszą pełną teorię handlu zagranicznego, do dziś uważaną za klasyczną, stworzył Adam Smith jest to teoria przewagi absolutnej. Model Smitha zakłada międzynarodowy podział pracy. W produkcji danego dobra specjalizuje się kraj, który ma przewagę w wydajności pracy (lub niższe koszty pracy). Teorię Smitha rozszerzył Ricardo, który stworzył teorię przewag komparatywnych. Udowodnił, że do korzyści w handlu międzynarodowym może dojść również wtedy, gdy jeden z krajów ma absolutną przewagę w wytwarzaniu wszystkich dóbr. Sytuacja taka może zaistnieć wówczas, gdy między krajami zachodzą różnice względne w produkcji. Kraj będący tańszym (wydajniejszym) producentem towarów nie ma nad droższym (mniej efektywnym) producentem jednakowej przewagi w produkcji dóbr. Inaczej mówiąc warunek ten zakłada, że koszty (wydajność) produkcji towarów w jednym kraju nie stanowią identycznej wielokrotności kosztów (wydajności) wytwarzania tych towarów drugim kraju. Teoria Ricarda została w późniejszym czasie rozwinięta między innymi o ujęcie pieniężne - biorące pod uwagę koszt pracy, wielkość płac, cenę danego towaru, a także o jej zastosowanie przy wymianie większej ilości produktów. Teorię taką stworzyli Dornbusch, Fischer oraz Samuelson. Teorie neoczynnikowe Autorzy tych teorii - opierając się na zasadzie kosztów względnych - uważają za celowe uwzględnienie dodatkowo zasobów naturalnych oraz niejednorodności czynników pracy i kapitału. Proponują m.in. dzielić pracę na prostą i złożoną, kapitał zaś na rzeczowy i tzw. kapitał ludzki (human capital), który w zasadzie jest niczym innym jak tzw. pracą złożoną. Wspólnym mianownikiem wszystkich tych teorii jest uogólnienie zasady obfitości zasobów, zgodnie z którą każdy kraj (i innego rodzaju podmiot gospodarczy) powinien eksportować towary, których wytwarzanie wymaga większego zastosowania relatywnie obfitych czynników produkcji, i jednocześnie importować towary, których produkcja wymaga większego zastosowania czynników względnie mało obfitych. Stosowanie tej zasady zawsze przynosi mniejsze lub większe korzyści. W tej teorii kraj powinien produkować i specjalizować się w wymianie międzynarodowej w takiej gałęzi dla funkcjonowania której dysponuje w kraju czynnikiem względnie obfity. W Azji takim czynnikiem jest siła robocza 3,5 miliarda. Gdzie indziej dobra ziemia, dużo wody. Każdy czynnik może i powinien być wykorzystany do specjalizacji. Teorie neoczynnikowe dzielą się na: -Teorie trójczynnikowe – uwzględnienie obok zasobów pracy i kapitału również zasoby naturalne kraju, - Teorie wieloczynnikowe – różnice w wyposażeniu w pracę prostą, kapitał ludzki ( pracę złożoną) , kapitał rzeczowy i zasoby naturalne Bibliografia: 1. Paweł Bożyk „Międzynarodowe Stosunki Ekonomiczne” Warszawa 2008 2. Adam Budnikowski „Międzynarodowe stosunki gospodarcze” Warszawa 2003 3.Adam Budnikowski i Elżbieta Kawecka-Wyrzykowska gospodarcze” Warszawa 1999 „ Międzynarodowe stosunki