MIKROEKONOMIA Autor: GREGORY N. MANKIW MARK P. TAYLOR Wydawnictwo: PWE Wstęp O Autorach Podziękowania Część I. WPROWADZENIE Rozdział 1. Dziesięć głównych zasad ekonomii 1.1. W jaki sposób ludzie podejmują decyzje? Zasada 1. Ludzie zmuszeni są dokonywać wyborów Zasada 2. Kosztem jest to, z czego musisz zrezygnować, aby osiągnąć swój cel Zasada 3. Racjonalni ludzie biorą pod uwagę wielkości krańcowe Zasada 4. Ludzie reagują na bodźce 1.2. W jaki sposób ludzie współdziałają ze sobą? Zasada 5. Handel może być opłacalny dla wszystkich Zasada 6. Rynki są zwykle dobrą formą organizowania aktywności gospodarczej Zasada 7. Niekiedy państwo może poprawić wyniki działania rynku 1.3. W jaki sposób działa cała gospodarka? Zasada 8. Poziom życia zależy od ilości wyprodukowanych dóbr i usług Zasada 9. Ceny rosną, kiedy państwo drukuje zbyt dużo pieniędzy Zasada 10. W krótkim okresie społeczeństwo wybiera między inflacją a bezrobociem Podsumowanie Rozdział 2. Myśleć jak ekonomista 2.1. Ekonomista jako naukowiec Metoda naukowa: obserwacja, teoria i znowu obserwacja Rola założeń Modele ekonomiczne Pierwszy model: wykres ruchu okrężnego Drugi model: granica możliwości produkcyjnych Mikroekonomia i makroekonomia 2.2. Ekonomista jako doradca polityka Analiza pozytywna a analiza normatywna Ekonomiści w instytucjach państwowych i ponadpaństwowych 2.3. Dlaczego ekonomiści różnią się poglądami? Różnice poglądów naukowych Różnice sądów wartościujących Wrażenia a rzeczywisty świat Podsumowanie Dodatek. Krótki przegląd wykresów Wykresy jednej zmiennej Wykresy dwóch zmiennych: układ współrzędnych Krzywe w układzie współrzędnych Nachylenie Przyczyna i skutek Rozdział 3. Współzależność i korzyści z handlu 3.1. Współczesna gospodarka Możliwości produkcyjne Specjalizacja i handel 3.2. Zasada korzyści komparatywnych Przewaga absolutna Koszt alternatywny i przewaga komparatywna Korzyści komparatywne i wymiana 3.3. Zastosowania zasady przewagi komparatywnej Czy David Beckham powinien sam kosić swój trawnik? Czy Wielka Brytania powinna handlować z innymi krajami? Podsumowanie Część II. PODAŻ I POPYT I: JAK DZIAŁAJĄ RYNKI? Rozdział 4. Siły rynkowe, czyli podaż i popyt 4.1. Rynki i konkurencja Rynki konkurencyjne Konkurencja doskonała i inne formy konkurencji 4.2. Popyt Krzywa popytu: związek między ceną i wielkością zapotrzebowania Popyt rynkowy a popyt indywidualny Przesunięcia linii popytu 4.3. Podaż Krzywa podaży: związek między ceną a ilością oferowaną Podaż rynkowa a podaż indywidualna Przesunięcia krzywej podaży 4.4. Podaż i popyt łącznie Stan równowagi rynkowej Trzy etapy analizy zmian stanu równowagi rynkowej Podsumowanie Rozdział 5. Elastyczność i jej zastosowania 5.1. Elastyczność popytu Cenowa elastyczność popytu i czynniki, od których zależy jej poziom Obliczanie cenowej elastyczności popytu Metoda punktu środkowego: lepszy sposób obliczania zmian procentowych i elastyczności Różnorodność krzywych popytu Utarg całkowity a cenowa elastyczność popytu Elastyczność i utarg całkowity w różnych punktach linii popytu, która jest prostą Inne elastyczności popytu 5.2. Elastyczność podaży Cenowa elastyczność podaży i czynniki, od których zależy jej poziom Sposób obliczania cenowej elastyczności podaży Różne krzywe podaży 5.3. Trzy zastosowania podaży, popytu i elastyczności Czy nowina, która jest dobra dla rolnictwa, może być złą nowiną dla rolników? Dlaczego OPEC nie zdołał utrzymać wysokiej ceny ropy naftowej? Czy zakaz zażywania i posiadania narkotyków zwiększa, czy też zmniejsza przestępczość narkotykową? Podsumowanie Rozdział 6. Podaż, popyt i polityka państwa 6.1. Kontrola cen W jaki sposób cena maksymalna wpływa na sytuację na rynku? W jaki sposób cena minimalna wpływa na sytuację na rynku? Ocena kontroli cen 6.2. Podatki Wpływ podatków obciążających nabywców na wynik działania rynku Wpływ podatków obciążających sprzedawców na wynik działania rynku Elastyczność a obciążenie podatkowe Podsumowanie Część III. PODAŻ I POPYT II: RYNKI A DOBROBYT Rozdział 7. Konsumenci, producenci i efektywność rynków 7.1. Nadwyżka konsumenta Skłonność do płacenia Wykorzystanie krzywej popytu do mierzenia nadwyżki konsumenta Jak spadek ceny zwiększa nadwyżkę konsumenta? Co się mierzy za pomocą nadwyżki konsumenta? 7.2. Nadwyżka producenta Koszt i skłonność do płacenia Wykorzystanie krzywej podaży do mierzenia nadwyżki producenta Jak wzrost ceny zwiększa nadwyżkę producenta? 7.3. Efektywność rynku Altruistyczny planista społeczny Ocena stanu równowagi rynkowej Podsumowanie Rozdział 8. Koszt opodatkowania 8.1. Strata dobrobytu spowodowana opodatkowaniem Jak podatek wpływa na uczestników transakcji rynkowych? Straty dobrobytu i korzyści z handlu 8.2. Czynniki, od których zależy strata dobrobytu 8.3. Strata dobrobytu i przychód z opodatkowania a zmiany wysokości podatku Podsumowanie Rozdział 9. Handel międzynarodowy 9.1. Czynniki, od których zależy wymiana Stan równowagi bez handlu Cena światowa a korzyści komparatywne 9.2. Kto korzysta, a kto traci na handlu? Korzyści i straty kraju, który jest eksporterem Korzyści i straty kraju, który jest importerem Skutki wprowadzenia cła Skutki wprowadzenia kontyngentu Wnioski dotyczące polityki handlowej 9.3. Argumentacja za ograniczeniem wolnego handlu Argument o miejscach pracy Argument o bezpieczeństwie narodowym Argument o wschodzących gałęziach gospodarki Argument o nieuczciwej konkurencji Protekcjonizm jako argument w trakcie negocjacji Podsumowanie Część IV. EKONOMIA SEKTORA PUBLICZNEGO Rozdział 10. Efekty zewnętrzne 10.1. Efekty zewnętrzne i nieefektywność rynku Ekonomia dobrobytu: zwięzłe przypomnienie głównych tez Negatywne efekty zewnętrzne Pozytywne efekty zewnętrzne 10.2. Prywatne rozwiązania problemu efektów zewnętrznych Rodzaje reakcji podmiotów prywatnych Twierdzenie Coase\'a Dlaczego prywatne rozwiązania nie zawsze są skuteczne? 10.3. Kontrola efektów zewnętrznych przez państwo Regulacja Podatki Pigou i subsydia Zbywalne zezwolenia na zanieczyszczanie Zastrzeżenia wobec ekonomicznej analizy zanieczyszczenia środowiska Podsumowanie Rozdział 11. Dobra publiczne i wspólne zasoby 11.1. Różne rodzaje dóbr 11.2. Dobra publiczne Problem gapowicza Niektóre ważne dobra publiczne Trudne zadanie: analiza kosztów i korzyści 11.3. Wspólne zasoby Tragedia wspólnego pastwiska Niektóre ważne wspólne zasoby Podsumowanie Rozdział 12. System podatkowy 12.1. Finanse państwa w Wielkiej Brytanii Dochody Wydatki 12.2. Podatki i efektywność Straty dobrobytu spowodowane opodatkowaniem Obciążenia administracyjne Krańcowa i przeciętna stawka podatkowa Podatki zryczałtowane 12.3. Podatki i sprawiedliwość Zasada "płaci ten, kto korzysta" Zasada zdolności do płacenia Obciążenie podatkowe a sprawiedliwość podatku Podsumowanie Część V. ZACHOWANIE PRZEDSIĘBIORSTWANA RYNKU Rozdział 13. Koszty produkcji 13.1. Co to są koszty? Utarg całkowity, koszt całkowity i zysk Koszty alternatywne produkcji w przedsiębiorstwie Koszty alternatywne kapitału finansowego Zysk ekonomiczny a zysk księgowy 13.2. Produkcja i koszty Funkcja produkcji Od funkcji produkcji do krzywej kosztu całkowitego 13.3. Różne miary kosztów Koszty stałe i koszty zmienne Koszt przeciętny i koszt krańcowy Krzywe kosztów i ich kształty Typowe krzywe kosztów 13.4. Koszty w krótkim i długim okresie Związek między krótko- i długookresowym przeciętnym kosztem całkowitym Korzyści i niekorzyści skali Podsumowanie Rozdział 14. Przedsiębiorstwa na rynkach konkurencyjnych 14.1. Co to jest rynek konkurencyjny? Konkurencja Utargi przedsiębiorstw konkurencyjnych 14.2. Maksymalizacja zysku a krzywa podaży przedsiębiorstwa konkurencyjnego Prosty przykład maksymalizacji zysku Krzywa kosztu krańcowego i decyzje przedsiębiorstwa o wielkości podaży Decyzja przedsiębiorstwa o czasowym zaprzestaniu produkcji Rozlane mleko i inne koszty utopione Długi okres i decyzja przedsiębiorstwa o wejściu na rynek lub wyjściu z rynku Pomiar zysku przedsiębiorstwa konkurencyjnego 14.3. Krzywa podaży na rynku konkurencyjnym Krótki okres: podaż rynkowa przy stałej liczbie przedsiębiorstw Długi okres: wejścia i wyjścia a podaż rynkowa Dlaczego przedsiębiorstwa konkurencyjne kontynuują produkcję, mimo że ich zysk jest równy zeru? Zmiana popytu w krótkim i długim okresie Dlaczego krzywa podaży długookresowej może być nachylona ku górze? Podsumowanie Rozdział 15. Monopol 15.1. Dlaczego powstają monopole? Zasoby zmonopolizowane Monopole państwowe Monopole naturalne 15.2. Decyzje monopoli o wielkości produkcji i poziomie cen Monopol a konkurencja Utarg monopolu Maksymalizacja zysku Zysk monopolowy 15.3. Monopolizacja zmniejsza dobrobyt Strata dobrobytu spowodowana monopolizacją Czy zysk monopolowy jest kosztem społecznym? 15.4. Polityka państwa wobec monopoli Ochrona konkurencji Regulacja Własność publiczna Nicnierobienie 15.5. Różnicowanie cen Ustalanie cen Wnioski Analiza różnicowania ceny Przykłady różnicowania ceny Podsumowanie Rozdział 16. Oligopol 16.1. Między monopolem a konkurencją doskonałą 16.2. Rynki, na których działa kilku sprzedawców Przykład duopolu Konkurencja, monopole i kartele Równowaga oligopolu Jak wielkość oligopolu wpływa na sytuację na rynku? 16.3. Teoria gier i ekonomia kooperacji Dylemat więźnia Oligopol a dylemat więźnia Inne przykłady dylematu więźnia Dylemat więźnia a dobrobyt społeczeństwa Dlaczego niekiedy ludzie kooperują? 16.4. Państwo a oligopole Ograniczenia handlu a prawo o ochronie konkurencji Spory wokół polityki ochrony konkurencji Podsumowanie Rozdział 17. Konkurencja monopolistyczna 17.1. Konkurencja zróżnicowanych produktów Firma na rynku konkurencji monopolistycznej w krótkim okresie Stan równowagi długookresowej Konkurencja monopolistyczna a konkurencja doskonała Konkurencja monopolistyczna a dobrobyt społeczny 17.2. Reklama Dyskusja o reklamie Reklama jako sygnał jakości Marka Podsumowanie Część VI. EKONOMIA RYNKÓW PRACY Rozdział 18. Rynki czynników produkcji 18.1. Popyt na pracę Przedsiębiorstwo konkurencyjne maksymalizujące zysk Funkcja produkcji i produkt krańcowy pracy Wartość produktu krańcowego pracy i popyt na pracę Co powoduje przesunięcia krzywej popytu na pracę? 18.2. Podaż pracy Wybór między pracą a czasem wolnym Co powoduje przesunięcia krzywej podaży pracy? 18.3. Stan równowagi na rynku pracy Zmiany podaży pracy Zmiany popytu na pracę 18.4. Inne czynniki produkcji: ziemia i kapitał Stan równowagi na rynkach ziemi i kapitału Związki między czynnikami produkcji Podsumowanie Rozdział 19. Płace i dyskryminacja na rynku pracy 19.1. Niektóre czynniki decydujące o poziomie płac równowagi Wyrównawcze różnice płac Kapitał ludzki Zdolności, wysiłek i rola przypadku Alternatywne spojrzenie na wykształcenie - teoria sygnalizacji Fenomen megagwiazdy Wynagrodzenia wyższe od płac równowagi: płace minimalne i płace efektywnościowe 19.2. Ekonomia dyskryminacji Pomiar dyskryminacji na rynku pracy Dyskryminacja przez pracodawców Dyskryminacja przez klientów i państwo Podsumowanie Rozdział 20. Nierówności dochodowe i ubóstwo 20.1. Sposoby pomiaru nierówności dochodowych Nierówności dochodowe w Wielkiej Brytanii Problemy z pomiarem nierówności dochodowych Mobilność ekonomiczna jednostek 20.2. Filozofia polityczna redystrybucji dochodu Utylitaryzm Liberalizm Libertarianizm 20.3. Polityka ograniczania sfery ubóstwa Płaca minimalna Ubezpieczenia społeczne Negatywny podatek dochodowy Transfery rzeczowe Polityka ograniczania ubóstwa a zachęty do podejmowania pracy Podsumowanie Część VII. TEMATY DALSZYCH STUDIÓW Rozdział 21. Teoria podejmowania decyzji przez konsumenta 21.1. Ograniczenie budżetowe: na co może sobie pozwolić konsument? 21.2. Preferencje: czego chce konsument? Krzywe obojętności jako narzędzie opisu preferencji Cztery cechy krzywych obojętności Krzywe obojętności: dwa skrajne przypadki 21.3. Optymalizacja: jaki koszyk dóbr wybiera konsument? Decyzje optymalne konsumenta Jak zmiany dochodu wpływają na decyzje konsumenta? Jak zmiany cen wpływają na decyzje konsumenta? Efekt dochodowy i efekt substytucyjny Wyprowadzenie krzywej popytu 21.4. Trzy zastosowania teorii podejmowania decyzji przez konsumenta Czy wszystkie krzywe popytu są nachylone ku dołowi? Jak zmiany płac wpływają na podaż pracy? Jak zmiany stóp procentowych wpływają na wielkość oszczędności gospodarstw domowych? Podsumowanie Rozdział 22. Kierunki rozwoju mikroekonomii 22.1. Asymetria informacji Ukryte działania: "panowie", "słudzy" i pokusa nadużycia Ukryte właściwości: negatywna selekcja i "cytryny" Sygnalizacja jako sposób zdobywania brakującej informacji Badanie jako sposób ujawniania informacji Asymetria informacji a polityka państwa 22.2. Ekonomia polityczna Paradoks głosowania Condorceta Twierdzenie Arrowa o niemożności Twierdzenie o środkowym glosującym Politycy również są ludźmi 22.3. Ekonomia behawioralna Ludzie nie zawsze zachowują się racjonalnie Ludziom zależy na sprawiedliwości Kiedy w grę wchodzi upływ czasu, ludzie podejmują niekonsekwentne decyzje Podsumowanie Słownik Indeks ISBN: 978-83-208-1794-2