Michał Topór Ia Co to jest promieniowanie? Promieniowanie – strumień cząstek lub fal wysyłanych przez ciało. Wytwarzanie promieniowania jest nazywane emisją. Pierwotnie pojęcie promieniowanie używano do promieni słonecznych. Potem do tych rodzajów wysyłanych cząsteczek i fal (bez wnikania w ich naturę), którego wąski strumień rozchodząc się w przestrzeni może być traktowany jak linia w geometrii (nie rozdziela się). Zalety promieniotwórczości 1.Niszczące działanie promieniowania jądrowego jest wykorzystywane w terapii nowotworowej i innych chorób. Izotopy promieniotwórcze znalazły liczne zastosowanie w badaniach naukowych, technice, przemyśle, medycynie, i wielu innych dziedzinach ludzkiego działania. Budując elektrownie jądrowe, które nie produkują popiołów itp. nie zanieczyszczamy środowiska. Mniejsze koszty wytwarzania energii. Reaktory jądrowe używane są jako źródła napędu statków i okrętów. Zastosowanie pierwiastków promieniotwórczych Kobalt 60Co Jod 131J Uran 235U Węgiel 14C - sterylizacja żywności, niszczy pasożyty i pleśnie bomba kobaltowa, do niszczenia tkanek nowotworowych defektoskopia, do wykrywania pęknięć i uszkodzeń stali - stosowany do badań i leczenia tarczycy - paliwo w lodołamaczach - zegar archeologiczny, określa wiek wykopalisk, w których znajdują się szczątki zawierając związki węgla Okres połowicznego rozpadu - okres w którym połowa atomów pierwiastka promieniotwórczego ulega rozpadowi Okres połowicznego rozpadu Uran (238) - 4,5 . 109 lat Węgiel (14) - 5700 lat Jod (131) - 8,1 dnia Polon (214) - 1,6 . 10-7s Polon (212) - 3. 10-7s Wady promieniotwórczości Promieniowanie jonizujące jest bardzo szkodliwe i niebezpieczne dla organizmu człowieka. Występują wysokie koszty budowy elektrowni jądrowych. Ryzyko skażenia środowiska poprzez składowanie odpadów promieniotwórczych. Zmiany w ekosystemach spowodowane odprowadzeniem do rzek ciepłej wody. Emitowanie promieniotwórcze wywołane po próbach jądrowych. Broń jądrowa wykorzystuje energię, w wyniku której powstaje ogromna fala uderzeniowa, o wielkiej sile rażenia i burzenia, wywołująca promieniowanie cieplne tworząca oparzenia i pożary, promieniowanie jonizujące, promieniotwórcze i zostawiająca ogromne spustoszenie i zatrucie terenu. Istnieje również ryzyko katastrofy w elektrowni jądrowej. W napędzie statków wykorzystuje się promieniowanie. W wypadku zatopienia potencjalne źródło poważnego skażenia środowiska pierwiastkami promieniotwórczymi może stanowić ich paliwo. Jeśli dawka, jaką otrzymał cały organizm lub najbardziej czułe na napromieniowanie organy (szpik kostny, gruczoły płciowe, błony śluzowe układu pokarmowego) jest duża, to po tych etapach choroby następuje śmierć. Dawka śmiertelna dla człowieka wynosi około 500 rem. Napromieniowanie niektórych części ciała np. rąk, dawką dziesięciokrotnie przewyższającą dawkę śmiertelną, nie wywołuje poważnych zmian w organizmie. Istotne jest, że zmiany w organizmie wywołane długotrwałym działaniem promieniowania o małej mocy lub wielokrotnymi dawkami małymi stopniowo nakładają się. Ich końcowy rezultat nie jest jednakże tak groźny dla organizmu jak jednorazowe otrzymanie dużej dawki równej sumie małych Jeśli otrzymana dawka nie jest śmiertelna, następuje powolny, mogący trwać wiele miesięcy, powrót do zdrowia. Napromieniowanie nie wywołujące nawet choroby popromiennej może mieć cały szereg groźnych dla organizmu skutków w postaci rozwoju nowotworów złośliwych lub białaczki. Promieniowanie może być także przyczyną zmian genetycznych w organizmach żywych. Niewielkie zmiany genetyczne (mutacje) nie wywołują natychmiastowej śmierci komórki, są jednak przekazywane następnym pokoleniom. Najczęściej są to zmiany ukryte, ujawniające się nieraz dopiero w dalszych pokoleniach, kiedy zdarzają się jednakowe mutacje u obojga rodziców. Większość mutacji jest szkodliwa i w przyszłości może być przyczyną śmierci organizmu lub jego potomstwa. Rem jednostka równoważnika dawki promieniowania jonizującego pochłoniętego przez organizm.