OGÓLNE ZASADY PROJEKTOWANIA DOCIEPLEŃ W związku z dostosowywaniem polskich standardów do wymogów Unii Europejskiej jak również wzrostem cen nośników energii cieplnej oraz wymaganiami dotyczącymi ochrony środowiska zachodzi konieczność radykalnego obniżenia zużycia ciepła do ogrzewania i wentylacji budynków. Przy budowie nowych budynków uwzględnia się obowiązujące normy z zakresu energooszczędnego budownictwa, również montaż instalacji grzewczych i wentylacyjnych musi posiadać możliwość ich energooszczędnego eksploatowania. Dla budynków już istniejących jedynym rozwiązaniem jest termomodernizacja czyli działanie polegające na: ocieplaniu z równoczesnym przystosowaniem instalacji c.o. i źródeł ciepła do warunków zaistniałych w zmodernizowanych budynkach wymianie starych kotłów o małej sprawności na nowoczesne o wysokiej sprawności, modernizacji instalacji c.o., wentylacji i klimatyzacji w istniejących budynkach przemysłowych i użyteczności publicznej, wykorzystaniu w zakładach przemysłowych ciepła odpadowego np. do ogrzewania wody technologicznej wprowadzenie rozliczeń za pobierane ciepło na podstawie wskazań ciepłomierzy W polskim budownictwie sprzed 1990 r. (gdzie ze względu na niski koszt wytwarzania energii w pracach konstrukcyjnych nie brano pod uwagę jej oszczędności) zużycie ciepła jest ok. 2-3 razy wyższe niż w krajach zachodnich o podobnym klimacie tak np.: Lp Przeznaczenie ciepła 1 2 Jednostkowe zapotrzebowanie w moc cieplną.[W/m3] w latach 1958 1968 1980 Ogrzewanie i wentylacja w budownictwie 15 mieszkaniowym w Polsce Ogrzewanie i wentylacja w budownictwie 15 mieszkaniowym w RFN 25 30-35 15 11 Jak wynika z powyższej tabeli możliwe obniżenie zużycia energii cieplnej powoduje obniżenie kosztów ponoszonych na jej uzyskanie. W praktyce jest to oszczędność rzędu kilkudziesięciu procent pod warunkiem przeprowadzenia pełnej termomodernizacji ponieważ samo ocieplenie budynku i wymiana okien - co jest często u nas praktykowane - nie daje należytych wyników. Powodowane jest to faktem, że stara instalacja daje nadmiar ciepła, które ze względu na złą wentylację (a już na pewno nie energooszczędną) pomieszczeń zmusza nas do ich wietrzenia co powoduje niepotrzebne straty energii. O tym jak ważnym problemem jest termomodernizacja może świadczyć fakt że jest on regulowany ustawą o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych z dnia 18 grudnia 1998 r (Dz. U. Nr 162, poz. 1121) - która to dokładnie mówi jak ten proces ma wyglądać i w jaki sposób może być finansowany. Jednym ze sposobów finansowania przedsięwzięć termomodernizacyjnych jest system ESCO (Energy Saving Company), którego wdrażaniem i adaptacją na rynku Polskim zajmuje się firma AGIS S.A. System ESCO oznacza firmę oferującą kompleksowe usługi eksperckie w zakresie energetyki. Gwarantuje ona potencjalnym klientom oszczędność energii i zmniejszenie ponoszonych kosztów. Projekty realizowane w formule ESCO są finansowane z oszczędności kosztów energii. Celem ESCO są inwestycje prowadzące do: odnowienia inwestycji kapitałowych dostarczenia środków na konserwację i utrzymanie w ruchu istniejących urządzeń oszczędzanie energii oszczędzanie pieniędzy System ten polega na tym, że firma modernizująca podjęte działania finansuje z własnych środków. Postępowanie to poprzedzone jest przeprowadzeniem audytu energetycznego zawierającego dokładną analizę sytuacji energetycznej oraz możliwości jej poprawy, jak również opis techniczny zalecanego sposobu wykonania. Zaoszczędzone, nie wydawane na energię środki pieniężne służą do spłaty modernizacji. Dopiero po uregulowaniu kosztów poniesionych przez firmę energetyczną, działającą w formule ESCO klient w pełni zaczyna odczuwać zmniejszenie obciążeń finansowych. I od tej pory zainstalowane urządzenia przechodzą na jego własność. Kolejną zaletą jest fakt że użytkownik energii nie jest obciążany żadnymi początkowymi kosztami inwestowania w oszczędzanie energii. Zatem dla użytkownika energii, który nie dysponuje odpowiednim kapitałem, to właśnie finansowanie przez firmę modernizującą oferuje rozwiązanie, dzięki któremu można uzyskać redukcję kosztów energii. Ten czynnik może być również ważny dla użytkowników, mających do dyspozycji wolne środki finansowe, gdyż pozwala im na uzyskanie korzyści z oszczędzania energii bez zamrażania na pewien czas tego kapitału, co z kolei umożliwia przeznaczenie go na inne cele. Ponadto W umowie o finansowaniu przez stronę trzecią ryzyko techniczne a także w pewnym (zmiennym) stopniu finansowe, obciąża nie użytkownika energii, lecz przedsiębiorstwo usług energetycznych. Kolejnym plusem zawarcia umowy o finansowaniu przez stronę trzecią (AGIS S.A.)daje użytkownikowi komfort współpracy z jednym tylko przedsiębiorstwem, zamiast korzystania z usług licznych niezależnych firm. W konsekwencji wdrożenie i realizacja projektu może nastąpić szybciej. Cieplejsze ściany w naszych domach Od kwietnia 1998 roku zaczęły obowiązywać nowe zmienione warunki techniczne jakim powinny odpowiadać budynki. Między innymi zaostrzono wymagania dotyczące izolacyjności cieplnej ścian budynków. Zwiększono wymagania w stosunku do ścian zewnętrznych. Nowe wartości współczynników k max są mniejsze od podanych w ciągle jeszcze obowiązującej normie PN-91/B02020, dotyczącej ochrony cieplnej budynków. Dla ścian o budowie warstwowej, z izolacją cieplną z materiałów takich jak np. styropian, wełna mineralna, wełna szklana lub ekofiber - obniżono maksymalną wartość współczynnika przenikania ciepła do 0,30 (W/m2xK). Jeżeli ściana jest jednorodna, czyli wykonana z jednego materiału o właściwościach jednocześnie izolacyjnych i konstrukcyjnych - to współczynnik k nie może być większy niż 0,50 (W/m2xK). Poprzednio wartość współczynnika k dla obu typów ścian nie mogła przekroczyć kmax=0,55 (W/m2xK). Jakie wobec tego materiały i o jakiej grubości możemy stosować na ściany zewnętrzne aby zostały spełnione powyższe warunki. Dla ścian jednorodnych (jednowarstwowych) nowe normy spełniają np.: 1.ściana z bloczków betonu komórkowego gr.36cm odmiany 500 (YTONG, HEBEL, MILICZ, űELISŁAWICE, BIELSKO-BIAŁA) ko=0,42 (W/m2xK). 2. ściana z bloczków betonu komórkowego gr.36cm odmiany 400 (YTONG, HEBEL) ko=0,31(W/m2xK). 3. ściana z pustaków z porowatej ceramiki gr.36,5cm (POROTERM, POROTON, BTS) ko=0,44 (W/m2xK). 4. ściana z pustaków z porowatej ceramiki gr.44,0cm (POROTERM, POROTON, BTS) ko=0,31-0,38 (W/m2xK). Dla ścian dwuwarstwowych nowe normy spełniają np.: 1. ściana z bloczków betonu komórkowego gr.24cm odmiany 600 + styropian 10cm z tynkiem szlachetnym na siatce ko=0,26. 2. ściana z pustaków ceramicznych Max - gr.28,8cm + styropian 12cm z tynkiem szlachetnym na siatce ko=0,29 Dla ścian trójwarstwowych nowe normy spełniają np.:1. ściana z bloczków betonu komórkowego gr.24cm odmiany 600 + styropian 10cm + bloczek z betonu komórkowego gr.12cm odmiany 600 ko=0,29 (W/m2xK). 2. ściana z pustaków ceramicznych Max - gr.18,8cm + styropian 13cm + cegła klinkierowa gr.12cm ko=0,29 (W/m2xK). 3. ściana z pustaków ceramicznych Max - gr.18,8cm + styropian 15cm + cegła dziurawka gr.12cm ko=0,25 (W/m2xK). 4. ściana z pustaków ceramicznych Max - gr.28,8cm + wełna mineralna 12cm + szczelina powietrzna gr.3cm + cegła klinkierowa gr.12cm ko=0,28 (W/m2xK). Wnioski nasuwają się same: przy ścianach jednorodnych powinniśmy stosować materiały jak najlżejsze np. bloczki z betonu komórkowego odmiany 400 (400kg/m3), natomiast dla ścian warstwowych 12cm styropianu lub wełny mineralnej to niezbędne minimum aby spełnić nowe warunki prawa budowlanego. Dotyczy to również starych docieplanych budynków. Wobec rosnących co roku cen energii opłaca się budować domy o małym zapotrzebowaniu na ciepło. Gdy koszty ogrzewania domu są wysokie pieniądze wydane na gruby materiał izolacyjny zwrócą się bardzo szybko. Współczynniki ciepła wybranych materiałów izolacyjnych Współczynnik przewodzenia ciepła (oznacza się jako U) - im wyższy, tym przenikanie ciepła przez przegrodę większe, czyli izolacyjność cieplna gorsza. Według polskich norm dopuszczalne, maksymalne U wynosi: dla ścian zewnętrznych - 0,3-0,5 W (m kw. K) dla stropu pod nieogrzewanym poddaszem lub dla stropodachu - 0,3 W (m kw. K) dla stropu nad nieogrzewaną piwnicą - 0,6 W (m kw. K) Celuloza - w postaci luźnych włókien lub płyt prasowanych. Współczynnik przewodzenia ciepła 0,039. Włókna celulozy zrobione są z makulatury i soli boru, mają zdolność wiązania wilgoci równocześnie niw tracąc właściwości izolacyjnych. Układa się ją na sucho lub mokro (natryskowo albo przez spienienie z agregatu pod ciśnieniem). Keramazyt - wytwarzany z gliny wypalanej w bardzo wysokiej temperaturze. Współczynnik przewodzenia ciepła 0,055-0,065. Z kerazytu wykonuje się izolacje stropów albo podłóg, ma on także właściwość podciągania kapilarnego wody. Korek - z kory dębu dębowy, często stosowany jako materiał wykończeniowy wnętrz, odporny na wilgoć i gnicie. Pianka polietylenowa - postać mat do podłóg pływających, paneli i wykładzin. Współczynnik przewodzenia ciepła 0,034-0,039. Z tego materiału produkowane są również otuliny na ruru instalacji sanitarnych i grzewczych. Pianka poliuretanowa - występuje w postaci płyt, otulin lub do natrysku. Współczynnik przewodzenia ciepła 0,023-0,04. Nie atakują jej gryzonie, jest odporna na butwienie i gnicie. Płyta pilśniowa - stosowana do izolacji dachów, podłóg i ścian. Współczynnik przewodzenia ciepła 0,04-0,06. Powszechnie stosowana w domach budowanych w technologii szkieletowej (szczególnie w Europie Zachodniej). Odporna na korozje biologiczną. Styropian - w postaci płyt o różnej grubości. Współczynnik przewodzenia ciepła 0,034-0,04. Łatwy w obróbce (tnie się piłą), odporny na wilgoć. Wełna mineralna - stosowana do każdego rodzaju dociepleń. Współczynnik przewodzenia ciepła 0,03-0,045. Postać płyt, mat, otulin, granulatu, luźnych płyt. Tzw. skalna jest bardziej odporna na ściskanie i ma odporność ogniową do ok. 1000 stopni, drugi typ tzw. wełna szklana jest bardziej sprężysty co umożliwia jej dopasowanie do różnych przestrzeni. Wiórocement - w postaci płyt z wiórów drzew iglastych + zaprawa cementowa. Współczynnik przewodzenia ciepła 0,04-0,06 Ocieplanie płyta pilśniową Płytę pilśniową montuje się na elementach konstrukcyjnych od strony zewnętrznej ściany lub dachu. Na nich dopiero nabijane są łaty pod montowane na sucho pokrycie elewacyjne, np. deski, siding, płyty elewacyjne lub dachówki. Płyty pilśniowe mogą być montowane na dachach o spadku powyżej 20 st. i rozstawie krokwi do 70 cm. Łączy się je na styk, wpust-pióro lub złącze klinowe. Dostępne są także twarde płyty pilśniowe pod elewacje (z naniesioną od strony zewnętrznej warstwą asfaltu). Płyty te prócz funkcji wyrównania i dodatkowej izolacji spełniają również rolę wiatroizolacji oraz dodatkowego usztywnienia konstrukcji szkieletowej domu. Płyty pilśniowe miękkie są bardzo dobrym materiałem stosowanym do izolacji cieplnej ścian zewnętrznych i poddaszy. Stosowane są też jako izolacja pod podłogi pływające. Ocieplanie poliuretanem (żywica poliestrowa) Poliuretan występuje w postaci płyt, pianek oraz otulin do wszystkich typów instalacji. Płyty poliuretanowe stosowane są jako izolacja ścian zewnętrznych , dachów, stropodachów, balkonów, podłóg, tarasów. Najczęściej stosowane mają szerokość 500-1250 mm i długość 1200-2500 mm. Po obłożeniu powierzchni ocieplanej łączone są za pomocą zakładek i piórowpustów. Pianka poliuretanowa jest najlepszym termoizolatorem. Współczynnik przewodności cieplnej U wynosi 0,025-0,028. Ma dużą wytrzymałość mechaniczną i jest dobrym izolatorem dźwięku. Otuliny stosowana jest na praktycznie wszystkie rury instalacyjne. Ma ona postać kształtki zakładanej na rurę. Po założeniu otulinę spina się taśmą spinającą lub samoprzylepną. Zasady projektowania dociepleń stosuje się również w oparciu o normę PNEN ISO 6946 Zakres normy W normie podano metodę obliczania oporu cieplnego i współczynnika przenikania ciepła komponentów budowlanych i elementów budowlanych, z wyjątkiem drzwi ,okien i innych komponentów szklonych , komponentów przez które odbywa się wymiana ciepła z gruntem oraz komponentów, przez które przewiduje się nawiew powietrza . W obliczeniach wykorzystuje się obliczeniowe wartości współczynnika przewodzenia ciepła lub oporu cieplnego materiałów i wyrobów. Metodę stosuje się do komponentów i elementów składających się z jednorodnych cieplnie warstw (w tym powietrza) Definicje: Element budynku : Główna część budynku np. ściana strop lub dach Komponent budowlany : Element budynku lub jego część. Obliczeniowy współczynnik przewodzenia ciepła : Wartość współczynnika przewodzenia ciepła materiału lub wyrobu budowlanego w określonych warunkach wewnętrznych i zewnętrznych , jak można nazwać za typowe dla właściwości użytkowej tego wyrobu wbudowanego w komponent budowlany. Obliczeniowy opór cieplny : Wartość oporu cieplnego wyrobu budowlanego w określonych warunkach wewnętrznych i zewnętrznych , jakie można uważać za typowe dla właściwości użytkowej tego wyrobu wbudowanego w komponent budowlany . Warstwa jednorodna cieplnie : Warstwa o stałej grubości, o właściwościach cieplnych jednorodnych lub takich , które można uważać za jednorodne. Symbol Wielkość Jednostka A R Rg Rse pole powierzchni obliczeniowy opór cieplny opór cieplny przestrzeni powietrznej opór przejmowania ciepła na zewnętrznej powierzchni m2 m2xK/W m2xK/W m2xK/W Rsi Rt R`t R"t Ru U d h opór przejmowania ciepła na wewnętrznej powierzchni całkowity opór cieplny kres górny całkowitego oporu cieplnego kres dolny całkowitego oporu cieplnego efektywny opór cieplny przestrzeni nieogrzanej współczynnik przenikania ciepła Grubość współczynnik przejmowania ciepła m2xK/W m2xK/W m2xK/W m2xK/W m2xK/W W/(m2xK) m W/(m2xK) Zasada metody obliczania polega na: a) obliczeniu oporu cieplnego każdej jednorodnej cieplnie komponentu b) zsumowaniu tych indywidualnych oporów w celu uzyskania całkowitego oporu cieplnego komponentu, z uwzględnieniem oporów przejmowania ciepła . W większości przypadków przyjmuje się wartość oporów przejmowania ciepła w przypadku powierzchni o niskiej emisyjności , określonych prędkości wiatru i powierzchni niepłaskich .Na koniec uwzględnia się , w miarę potrzeby , poprawki dotyczące współczynnika przenikania ciepła uwzględniającego nieszczelność w izolacji , łączniki mechaniczne przechodzące przez warstwy izolacyjne i zawilgocenia dachów odwróconych w wyniku opadów atmosferycznych. Obliczony współczynnik przenikania ciepła ma zastosowanie do obliczania strumienia ciepła między środowiskami z obu stron elementu, np. środowiskiem wewnętrznym a zewnętrznym , dwoma środowiskami wewnętrznymi- w przypadku ścian działowych wewnętrznych , środowiskiem wewnętrznym a nieogrzewanym pomieszczeniem . Opór cieplny warstw jednorodnych Obliczeniowe wartości cieplne mogą być podane jako obliczeniowy współczynnik przewodzenia ciepła lub obliczeniowy opór cieplny .Jeżeli dany jest współczynnik przewodzenia ciepła , to opór cieplny warstwy otrzymuje się z poniższego wzoru R= d/ w którym : d- grubość warstwy materiału w komponencie - obliczeniowy współczynnik przewodzenia ciepła materiału przyjęty z tablic . Niewentylowana warstwa powietrza – jest taka warstwa , w której nie umożliwiono specjalnie przepływu powietrza. Warstwę powietrza bez izolacji cieplnej między nią a środowiskiem zewnętrznym , z małymi otworami do środowiska zewnętrznego ,też można uważać za niewentylowaną , jeżeli otwory te nie są przewidziane do stałego przepływu powietrza przez warstwę i pole ich powierzchni nie przekracza : - 500mm2na długości – w przypadku pionowych warstw powietrza. - 500mm2 na m2 powierzchni – w przypadku poziomych warstw powietrza. Dobrze wentylowana warstwa powietrza – jest taka , w której pole powierzchni otworów między warstwa powietrza a otoczeniem zewnętrznym przekracza : - 1500mm2 na długości – w przypadku pionowej warstwy powietrza - 1500mm2 na m2 powierzchni – w przypadku poziomej warstwy powietrza. Opór cieplny przestrzeni nieogrzewanych Przestrzenie dachowe W przypadku dachów stromych z płaskim izolowanym stropem , przestrzeń poddasza można uznać za jednorodną termicznie warstwę o oporze cieplnym podanym poniżej Lp. Charakterystyka dachu Ru ( m2 x K/W) 1 Pokrycie dachówką bez papy poszycia itp.. 0,06 2 Pokrycie arkuszowe lub dachówką z papą , poszyciem pod dachówką 0,2 3 Jak w 2 , lecz z okładziną aluminiową lub inną niskoemisyjną powierzchnią od spodu dachu 0,3 4 Pokrycie papą na poszyciu 0,3 Całkowity opór cieplny komponentu budowlanego składającego się z warstw jednorodnych Całkowity opór cieplny Rt płaskiego komponentu budowlanego składającego się z termicznie jednorodnych warstw prostopadłych do kierunku przepływu ciepła, należy obliczać ze wzoru Rt = Rsi +R1+R2+......+Rn+Rse Rsi – opór przejmowania ciepła na wewnętrznej powierzchni R1+R2+....Rn –obliczeniowe opory cieplne każdej warstwy Rse – opór przejmowania ciepła na zewnętrznej powierzchni Całkowity opór cieplny komponentu Całkowity opór cieplny ,Rt komponentu składającego się zwarstw cieplnie jednorodnych i niejednorodnych równoległych do powierzchni oblicza się jako średnia arytmetyczną górnego i dolnego kresu całkowitego oporu powierzchniowego wzór: Rt = R`t+R”t/2 R`t – kres górny całkowitego oporu cieplnego R”t – kres dolny całkowitego oporu cieplnego Rysunek Kres górny całkowitego oporu cieplnego – określa się przy założeniu jednowymiarowego przepływu ciepła prostopadle do powierzchni komponentu 1/R`t = fa/Rta+Fb/Rtb+.......+ Fg/Rtg w którym : Rta, Rtb, Rtg całkowite opory cieplne od środowiska do środowiska każdego wycinka Fa,Fb,Fg – względne pole powierzchni każdego wycinka Kres dolny całkowitego oporu cieplnego – określa się zakładając , że wszystkie powierzchnie równoległe do powierzchni komponentu są izotermiczne. 1/Rj = fa/Raj+ Fb/Rbj+.....+ fg/Rgj Oszacowanie błędu Metodę szacowania max błędu względnego można stosować wtedy , gdy przy obliczaniu współczynnika przenikania wymagane jest uzyskanie określonej dokładności. Max błąd względny e określa się w procentach Współczynnik przenikania ciepła U = 1/Rt W miarę potrzeby współczynnik ten można skorygować, stosując poprawki. Opór przejmowania ciepła Rs = 1/hc+hr hc – współczynnik przejmowania ciepła przez konwekcję hr - współczynnik przejmowania ciepła przez promieniowanie hr = hro hro = 4Tm3 - emisyjność powierzchni hro współczynnik przejmowania ciepła przez promieniowanie ciała czarnego -8 - stała Stefana – Boltzmana ( 5.67x 10 W/( m2 xK4) Tm3 - średnia wartość temperatury absolutnej powierzchni i jej otoczenia Temperatura C -10 0 10 20 30 hro W/ (m2xK4b ) 4,1 4,6 5,1 5,7 6,3 W przypadku powierzchni zewnętrznych hc=hce przy czym : Hce = 4+4v Gdzie v prędkość wiatru w pobliżu powierzchni w m/s Wartości oporu przejmowanego ciepła na zewnętrznej powierzchni Rse przy różnych prędkościach wiatru Prędkość wiatru m/s 1 Rse (m2xK/W) 0,08 2 3 4 5 7 10 0,06 0,05 0,04 0,04 0,03 0,02 Obliczanie współczynnika przenikania ciepła komponentów z warstwami o zmiennej grubości W przypadku tego typu komponentów (np. w zewnętrznych warstwach izolacji dach do wyrobienia spadku) opór cieplny zmienia się po powierzchni komponentu . U + 1/R1ln [1 + R1/Ro] Współczynnik ten określa się przez scałkowanie gęstości strumienia cieplnego po powierzchni komponentu. Obliczenia należy przeprowadzić oddzielnie dla każdej części (np. dachu) z różnym pochyleniem i / lub kształtem w sposób przedstawiony na rysunku Procedura obliczenia 1) oblicza się Ro jako całkowity opór cieplny komponentu z wyłączeniem warstwy o zmiennej grubości , jeżeli wszystkie warstwy są cieplne jednorodne to z w/w wzoru a jeżeli występują warstwy niejednorodne : dzieli się obszar z warstwami o zmiennej grubości na poszczególne części . 2) oblicza się R1 dla każdej warstwy , stosując wzór R1 + d1/1 3) oblicza się współczynnik przenikania dla każdej części (Uj) 4) oblicza się współczynnik przenikania dla całego obszaru A stosując wzór U = Ujx Aj / Aj Jeżeli potrzebny jest całkowity opór cieplny komponentu z pochylonymi warstwami ,to Rt = 1/U Współczynnik przenikania ciepła Uk przegród z mostkami cieplnymi liniowymi 1 Mostki liniowe cieplne spowodowane są nieciągłośćiami lub pocienieniem warstwy izolacji cieplnej , np. na długości ościeży okien lub drzwi balkonowych i nadproży oraz w obszarze węzłów konstrukcyjnych i wieńców w ścianach zewnętrznych . 2 Współczynnik przenikania ciepła Uk w watach na metr kwadratowy i kelwin , przegród z mostami cieplnymi liniowymi służy do obliczania mocy grzejnej i sezonowego zapotrzebowania na ciepło lub do porównania z wymaganiami przepisów . Uk = Uc + i Li / A W którym : Uc – współczynnik przenikania ciepła przegrody bez uwzględnienia wpływów mostków cieplnych . i – liniowy współczynnik przenikania ciepła A – pole powierzchni w m2 , przegrody w osiach przegród do niej prostopadłych , pomniejszone o pole powierzchni ewentualnych okien i drzwi balkonowych , obliczone w świetle ośnieży . W projektowaniu indywidualnym dopuszcza się nie wykonywać szczegółowych obliczeń współczynnika przenikania ciepła przegród z mostkami cieplnymi z uwzględnieniem wartości i, wyznaczając wartość Uk Uk= Uc +U Uc – współczynnik przenikania ciepła przegrody bez uwzględnienia wpływu mostków cieplnych U – dodatek na metr kwadratowy i kelwin , do współczynnika Uc Ściany zewnętrzne pełne , stropy poddasza,stropodachy,stropy nad piwnicami Wartość dodatku U wyrażającego wpływ mostków cieplnych Rodzaj przegrody Ściany zewnętrzne z otworami okiennymi i drzwiowymi delta U W / (m2xK) 0 0,05 Ściany zewnętrzne z otworami okiennymi i drzwiowymi oraz płytami balkonów 0,15 Temperaturę wewnętrznej powierzchni przegrody w miejscu mostka cieplnego Vm należy określić na podstawie eksperymentów lub obliczać z użyciem programów numerycznych. Ciśnienie początkowe pary wodnej w pomieszczeniu należy określać z wzoru i = ini/100 w którym: i – obliczeniowa wilgotność względna , w procentach , powietrza w pomieszczeniu , przyjmowania według tablicy poniżej ni – ciśnienie cząstkowe , w hektopascalach ,pary wodnej nasyconej przy temperaturze a1a