Sieci komputerowe. Nowe technologie komputerowe Cel: Poznanie sieci komputerowych i nowych technologii komputerowych Uczeń klasyfikuje sieci komputerowe i nowe technologie komputerowe Zagadnienia dot. sieci komputerowych • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Pojęcie sieci komputerowej Główne zadanie sieci Plusy stosowania sieci Urządzenia niezbędne do uruchomienia sieci komputerowej Podstawowe definicje – Terminal, System wielodostępny, Stacja robocza, sieć komputerowa a system wielodostępny Sieć komputerowa - schemat Normy, protokoły, Podział sieci, Podział sieci ze względu na sposób udostępniania zasobów ... Sieć typu peer to peer - równorzędny do równorzędnego Sieci z wydzielonym serwerem – typu klient – serwer, Schemat sieci typu Klient - serwer SERWER a KLIENT, Rodzaje serwerów:, Sieciowy system operacyjny SOS – NOS Podział sieci ze względu na zasięg, Podstawowe usługi sieciowe Układy połączenia komputerów w sieci – topologie sieci TOPOLOGIE I STRUKTURY SIECI KOMPUTEROWYCH Topologie sieci LAN Magistrala Topologia magistralowa Pierścień Topologia pierścieniowa (ring) – schemat Gwiazda, Topologia gwiaździsta (STAR) - schemat Drzewo, Topologia drzewiasta – schemat Model referencyjny ISO/OSI a standardy sieci komputerowych Warstwy w modelu OSI, Elementy składowe sieci komputerowych , Hub (koncentrator), Przełącznik (switch), Router, Modem Urządzenia łączące sieci komputerowych, Urządzenia sieciowe – opis Protokoły sieciowe, Transmisja w sieciach komputerowych, Tryby transmisji w sieciach komputerowych Okablowanie sieciowe, Pytania kontrolne Pojęcie sieci komputerowej • Sieć komputerowa - zespół urządzeń i oprogramowania pozwalającego na połączenie komputerów, w celu wymiany danych, korzystania ze wspólnych zasobów (dysków, pamięci, informacji, programów, urządzeń peryferyjnych). Jest to zespół komputerów i towarzyszących tym komputerom urządzeń peryferyjnych. • Sieć komputerowa – to grupa oddalonych od siebie komputerów (tzw. Hostów) i urządzeń peryferyjnych połączonych w zależności od rodzaju i stopnia złożoności sieci, różnymi sieciami telekomunikacyjnymi. Główne zadanie sieci • Urządzenia i komputery w sieci mogą się ze sobą komunikować. • Sieć umożliwia wymianę informacji miedzy różnymi komputerami. • Głównym zadaniem sieci jest podłączenie użytkowników do wspólnych zasobów, takich jak np. dyski twarde, fax modemy, drukarki. Plusy stosowania sieci • Dzięki zastosowaniu sieci komputerowej usprawnia się zbieranie, przetwarzanie i wykorzystanie informacji które są powszechnie dostępne dla użytkowników. • Sieć wspomaga komunikację między użytkownikami, a tym samym realizację wspólnych projektów. Dzięki sieci wiele osób może wykonywać swoją pracę w domu. • Sieć pozwala na lepsze wykorzystanie sprzętu przez udostępnianie użytkownikom odległych zasobów i urządzeń (np.: drukarki). • Sieć umożliwia dzielenie programów i wykorzystywanie aplikacji do pracy grupowej przez pracowników danej firmy. Urządzenia niezbędne do uruchomienia sieci komputerowej • Urządzeniami niezbędnymi do uruchomienia sieci komputerowej są – – – – komputery centralne (serwery, hosty), karty sieciowe, okablowanie (skrętki, kable koncentryczne) i sieciowy system operacyjny (NOS). • Przy większej liczbie terminali pracę sieci komputerowej wspomagają koncentratory aktywne i pasywne (hub) do realizacji rozgałęzień. • Transmisję między różnymi rodzajami sieci mogą wspomagać modemy, routery, bramki komunikacyjne (gateway), mosty (bridge) i tranceivery. Podstawowe definicje - Terminal • Terminal urządzenie elektroniczne składające się z monitora i klawiatury. • Terminal nie posiada oprogramowania nie może więc pracować samodzielnie, ani łączyć się z innym terminalem. System wielodostępny System wielodostępny: zbiór terminali połączonych z centralnym komputerem. Komputer centralny posiada zainstalowane oprogramowanie (system operacyjny NOS oraz aplikacje), z którego korzystają terminale. Stacja robocza sieć komputerowa a system wielodostępny • Stacja robocza (workstation) – komputer wraz z jego oprogramowaniem, pracujący w sieci komputerowej. • Sieć komputerowa (network) zbiór wzajemnie połączonych komputerów (stacji roboczych), które mogą pracować samodzielnie i komunikować się z pozostałymi komputerami. • Istotną różnicą sieci w stosunku do systemu wielodostępnego jest możliwość komunikowania się komputerów (stacji) między sobą w obszarze sieci. Sieć komputerowa - schemat Normy, protokoły • Wymianę informacji w sieci regulują ustalone zasady które noszą nazwę norm i protokołów. • Normy – opisują jak powinny działać i wyglądać elementy sieci. • Protokoły – stanowią zestawy reguł określających zasady współpracy elementów sieci. Najbardziej znany jest TCP/IP. Podział sieci • Ze względu na sposób udostępniania zasobów sieci (zdefiniowania komputera centralnego) rozróżnia się sieci typu: – Klient - serwer (dedykowany serwer) – Peer to peer (równorzędnych komputerów), gdzie rolę komputera centralnego można określić na poziomie oprogramowania. • Ze względu na zasięg sieci komputerowe dzieli się na: – LAN (lokalne) – MAN (metropolitalne) – WAN (rozległe) Podział sieci ze względu na sposób udostępniania zasobów sieci • Sieci równorzędne – peer to peer Funkcje serwera rozdzielone wśród wielu komputerów. • Każde urządzenie może być zarówno klientem jak i serwerem. Wszystkie komputery w tej sieci mogą bezpośrednio pobierać dane, programy itp. W sieci tej nie ma hierarchii, każdy komputer jest równorzędny do innych. Sieć typu peer to peer - równorzędny do równorzędnego Każdy komputer może być równocześnie serwerem i klientem Sieci z wydzielonym serwerem – typu klient - serwer • Dedykowany komputer pełni rolę serwera, zwykle nie jest on przynależny do użytkownika bezpośredniego, lecz jest komputerem wielodostępnym. • Sieci takie zapewniają bezpieczeństwo, dobrą administrację danymi oraz możliwość szybkiej reakcji na pojawiające się problemy. • Sieci tego typu nazywane są sieciami typu klientserwer. Schemat sieci typu Klient - serwer Serwer udostępnia swoje zasoby, a klient korzysta z nich SERWER a KLIENT • SERWER - komputer, który oferuje innym komputerom (klientom) usługi sieciowe, np. : – dostęp do plików na dysku twardym – serwer plików, – dostęp do drukarki – serwer druku, – dostęp do różnych aplikacji, – dostęp do modemu, – dostęp do napędów CD-ROM • KLIENT - komputer, który korzysta z różnych usługi sieciowych oferowanych przez serwer Rodzaje serwerów: 1. Serwer plików – udostępnia pliki 2. Serwer bazy danych – daje możliwość pracy z bazą danych 3. Serwer wydruków – zapewnia możliwość wydruku 4. Serwer aplikacji ( np.: serwery WWW) – umożliwia pracę z jakimś programem zainstalowanym na serwerze. Sieciowy system operacyjny SOS - NOS • Sieciowy system operacyjny - system zainstalowany na serwerze, który steruje i zarządza siecią komputerową. • Najbardziej znane sieciowe systemy operacyjne: – UNIX, Linux, – Novell – Windows NT, Windows Sever 2000, 2003, 2008 Podział sieci ze względu na zasięg • LAN (Local Area Network) – lokalna sieć komputerowa. Jest to sieć zawierająca od 2 do około 100 komputerów połączonych ze sobą na małym obszarze geograficznym np. w jednym budynku lub pokoju (przykład: sieć lokalna w pracowni szkolnej). Sieci LAN umożliwiają łączenie komputerów w obrębie budynku lub budynków - firma (bank, szkoła). Niewielkie ilości danych w tysięcznych sek. Większe ilości danych przesyłane z szybkością 10 mln do 100 mln bit/sek. i szybciej. (1 GB Ethernet). Dopuszczalne połączenie radiowe (podczerwień) między budynkami • MAN (Metropolitan Area Network) –sieć metropolitalna, zasięgiem obejmują miasto. Są to szybkie sieci komputerowe zbudowane w oparciu o światłowody. Udostępniają różne usługi, w tym połączenia miedzy lokalnymi sieciami komputerowymi, z centralami PBX, dają możliwość korzystania z mocy obliczeniowej dużych komputerów "mainframe", przesyłanie głosu i obrazów. Sieci te są budowane w oparciu o protokoły FDDI, IEEE 802.6 DQDB, ATM. • WAN (Wide Area Network) – rozległa sieć komputerowa. Jest to sieć łącząca różne sieci LAN na większym obszarze geograficznym np. miasta (przykład: Trójmiejska Akademicka Sieć Komputerowa) lub całego świata np. Internet. Sieć WAN łączy komputery oddalone o tysiące kilometrów (miast, państw). Do łączenia wykorzystuje się istniejące okablowanie - najczęściej linie telefoniczne. Jest z reguły wolniejsza od LAN. Umożliwia łączenie milionów komputerów na całej kuli ziemskiej. Przesyłanie informacji od 64 Kbit/sek do Gbit/sek. Przykładem sieci jest Internet. Podstawowe usługi sieciowe • • Używanie programów zainstalowanych na innych komputerach, Dzielenie danych, bazy danych. W sieci występuje tzw. dzielenie czy współużytkowanie danych • sieciowych. Jeden dokument czy wspólna baza danych jest dostępna dla grupy danych, np. księgowości, kadr. Komunikowanie się poprzez sieć. Sieć pozwala nie tylko na posługiwanie się zdalnymi urządzeniami, lecz umożliwia także komunikowanie się z innymi ludźmi. Aplikacje służące do takiej komunikacji dzielą się na 3 kategorie: poczta elektroniczna, rozmowy elektroniczne i grupy robocze. • • Przesyłanie informacji (danych) w postaci tekstów, obrazów, dźwięków, Rozmowy w sieci. Wiadomości prowadzone w trakcie elektronicznych rozmów w sieci są wymieniane na bieżąco. Zdania wypisywane przez jedną osobę z klawiatury pojawiają się na ekranie drugiego komputera. W przypadku poczty e-mail trzeba było wpisać całą wiadomość i dopiero wysłać. • • • Poczta elektroniczna, Używanie sprzętu (np. drukarek, skanerów) dołączonego do innych komputerów Aplikacje grup roboczych - są najnowszym narzędziem komunikacyjnym, pozwalającym kontrolować i koordynować pracę zespołów ludzkich, pracujących nad jednym przedsięwzięciem. Do aplikacji grup roboczych zaliczamy: – programy szeregujące, – wspólnie użytkowane tablice – wideo konferencje. Układy połączenia komputerów w sieci – topologie sieci • Układ połączeń komputerów w sieci nazywa się topologią sieci. TOPOLOGIE I STRUKTURY SIECI KOMPUTEROWYCH • 1. Połączenia typu punkt - punkt (między 2 komputerami poprzez pojedynczy kanał) – Gwiazda - centralny komputer (gwiazda) – Drzewo • 2. Wielopunktowe – Magistrala – Pierścień • 3. Struktury mieszane Struktury sieci mogą tworzyć hierarchie – Sieci lokalne (najniższa warstwa), – sieć miejska (warstwa wyższa), – komputery odpowiadające za ruch między miastami - poziom najwyższy. Topologie sieci LAN • Topologia to sposób połączenia stacji roboczych w sieci lokalnej. • Wyróżnia się 4 topologie sieci lokalnych LAN: – Magistralowa - szynowa (bus), – pierścieniowa (ring), – gwiaździsta (star), z centralnym komputerem – drzewiasta (tree) Magistrala • W tego typu rozwiązaniu komputery są przyłączone do jednego kabla. • Informacja wysłana z jednego komputera dociera do wszystkich komputerów w sieci, jednak odbiera ją jedynie komputer do którego była ona zaadresowana. • W celu umożliwienia przesyłania sygnału przez magistralę, na jej końcach założone są specjalne rezystory nazywane terminatorami, które oznaczają koniec sieci. • Zaletą takiej topologii jest m.in. prosta rozbudowa o kolejne komputery. • Wadą zaś fakt, że przerwanie kabla magistrali powoduje awarię całej sieci (ponieważ uszkodzony kabel staje się końcem magistrali pozbawionym terminatora). Topologia magistralowa - schemat Pierścień • W tym układzie kabel łączący komputery tworzy pętlę. • Zaletą tego układu, podobnie jak w przypadku magistrali, jest prosta rozbudowa sieci. • Wada: jeśli jednak któryś z komputerów ulegnie uszkodzeniu lub przerwany zostanie kabel łączący komputer, przestaje działać cała sieć. • Inna odmiana topologii pierścienia to tzw. podwójny pierścień, w którym połączenia między stacjami w sieci są podwójne. Topologia pierścieniowa (ring) - schemat Gwiazda • Komputery w tym układzie połączone są urządzeniem zwanym hubem (koncentratorem), a za jego pośrednictwem np.: z serwerem. • Największą zaletą tego układu jest niezależność pracy poszczególnych komputerów – sieć może pracować w przypadku uszkodzenia jednego z komputerów lub kabla przyłączonego do komputera. • Pomimo wady, jaką jest duża liczba kabli oraz wyższe niż w przypadku innych topologii koszty rozbudowy sieci, jest to najpopularniejsza obecnie topologia sieciowa. Topologia gwiaździsta (STAR) - schemat Topologia gwiazdy Drzewo • Topologia ta podobna jest do magistrali, jednak tutaj możliwe są rozgałęzienia z wieloma węzłami. • Takie rozwiązanie stosowane jest np.: w dużych firmach (kilkaset komputerów w sieci LAN). • Na początku rozgałęzień znajduje się centralny hub, od niego rozchodzą się huby podrzędne, do których z kolei podłączone są komputery danego wydziału firmy. Topologia drzewiasta - schemat Model referencyjny ISO/OSI a standardy sieci komputerowych • Biuro Międzynarodowych Standardów (ISO) opracowało model wzorcowy sieci komputerowych. Wyszczególnia poziomy składowe - warstwy i opisuje funkcje. Model ten nazywa się OSI (Open System Interconnection Reference Model). • W modelu OSI wyróżnia się 7 warstw: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. fizyczna (na dole, najbliżej sprzetu) łącza danych sieci transportu sesji prezentacji zastosowań /aplikacji Warstwy w modelu OSI 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Warstwa fizyczna leży najniżej, kolejne coraz wyżej, 7-a ma kontakt z procesami. Warstwa fizyczna to podstawowa warstwa komunikacyjna, można ją utożsamiać z medium komunikacyjnym. Są to niejako impulsy elektroniczne wysyłane przez kartę sieciową lub np. drogą radiową. Dotyczy transmisji zer i jedynek. Najbardziej znanym protokołem tej warstwy jest IP (Internet Protocol). Warstwa łącza danych pozwala na niezawodne przesyłanie pakietów między węzłami. Pakiety w tej warstwie są uzupełniane o informacje kontrolne pozwalające na wykrywanie błędów w transmisji. W tej warstwie są zaimplementowane protokoły sieci Ethernet, Token Ring. Warstwa sieciowa dokonuje zestawienia fizycznego przez sieć lub kilka sieci. Przetwarza dane w postaci pakietów, w przypadku komutacji pakietów, analizuje adresy. Warstwa transportowa odpowiada za bezbłędne przekazywanie danych w postaci bloków. Sprawdza ustala kolejność w jakiej zostały wysłane i odpowiednio zestawia. Może zlecić hostowi ponowne wysłanie danych utraconych. Najczęściej używanymi protokołami tej warstwy są TCP oraz TP4. Warstwa sesji odpowiada za logiczne połączenie między komputerami. Określa sposób przesyłania danych, początek dialogu i koniec. Warstwa ta pozwala dowolnej stacji roboczej komunikować się z kilkoma urządzeniami na raz, otwierając nowe sesje komunikacyjne. Do programów tej warstwy należy NETBIOS Extender User Interface. Warstwa prezentacji odpowiada za interpretację danych, dokonuje szyfrowania, deszyfrowania, kompresji. Są w niej zaimplementowane wirtualne terminale. Warstwa zastosowań (aplikacji) pozwala na różnorodne zastosowania sieci komputerowej. Komunikuje się z programami. Umożliwia zarządzanie bazami danych, korzystanie z poczty, zarządzanie sieciami, umożliwia pracę na zdalnym komputerze, przesyłanie plików itp. Do warstwy tej można zaliczyć dowolny program, który komunikuje się z serwerem za pośrednictwem sieci. Przykłady: aplikacje baz danych oparte na architekturze klient /serwer, programy Internetowe (Telnet, Gopher, przeglądarki WWW), aplikacje grup roboczych (Lotus Notes). Elementy składowe sieci komputerowych • Serwery – komputery o bardzo dużej wydajności, • Stacje robocze • Zasoby sieciowe: dyski twarde, streamery, plotery, drukarki, skanery, … • Sieciowe systemy operacyjne, • Karty sieciowe, • Okablowanie i gniazda, • Huby, • Wzmacniaki, • Routery, • Bramy • Mosty Hub (koncentrator) • Hub (koncentrator) – to podstawowe urządzenie w sieci lokalnej mającej układ gwiazdy. • Za pomocą huba możliwe jest połączenie ze sobą wielu komputerów, a jego zadaniem jest odbieranie sygnału pochodzącego od któregoś z komputerów w sieci i równoczesne przesłanie go do wszystkich innych. • Należy pamiętać, że długość kabla pomiędzy komputerem a hubem zazwyczaj nie może przekraczać 100 metrów. Przełącznik (switch) • Przełącznik (switch) – aby komputery znajdujące się w różnych częściach sieci mogły się ze sobą komunikować, są łączone za pomocą „inteligentnych” hubów nazywanych przełącznikami (switchami). • Aby np.: aby komputer z segmentu A mógł przesłać informację do któregoś z komputerów w segmencie B, musi istnieć urządzenie, które pokieruje właściwie tym sygnałem. Taką funkcję pełni właśnie switch. Router • Router – to urządzenie, które służy do łączenia różnych sieci i tym samym umożliwia komunikowanie się ze sobą pracujących w nich komputerom. Podstawowym zadaniem jest kierowanie ruchem danych w sieci, czyli wyznaczanie drogi z jednej sieci do drugiej. • Może się zdarzyć, że komputery w obrębie różnych sieci posługują się odmiennym „językiem” nazywanym protokołem sieciowym. Dlatego nierzadko, oprócz sterowania informacją, zadaniem routera jest także tłumaczenie protokołów. Modem • Modem – jest urządzeniem przeznaczonym do połączenia dwóch stacji sieciowych (komputerów) poprzez komutowaną, publiczną (najczęściej analogową) sieć telefoniczną. • Zamienia on sygnał cyfrowy generowany przez komputer na sygnał analogowy, który następnie „wędruje” poprzez sieć telefoniczną do odbiorcy (u odbiorcy następuje operacja odwrotna). Urządzenia łączące sieci komputerowych Urządzenia łączące sieci komputerowe są ważnymi elementami sieci. Są to komputery odpowiedzialne za komunikację LANu z LANem, LANu z WANem, Wanu z MANem itp. Do najważniejszych należą: – Mosty (bridges) - 2 warstwy OSI – Routery (routers) - 3 warstwy – Bramy (gateways) - 7 warstw Urządzenia sieciowe - opis • • • • • Mosty - dostarczają połączenia typu punkt-punkt między 2 różnymi LAN-ami. Mosty są wyposażone tylko w 2 pierwsze warstwy protokołów OSI (fizyczna i łącza danych). Most przekopiowuje pakiety. Procesury MAC dokonują retransmisji Routery są przeznaczone do połączeń sieci o różnych sposobach adresowania przez warstwę MAC. Pozwalają na budowę sieci rozległych, łączenie LAN z LANem, WANem. Filtrują sieć, sprawdzają, znajdują optymalną drogę. Router jest wyposażony w 3 warstwy. Znajduje optymalną drogę. Jest drogi - ok. 150000USD. Każda uczelnia, większa firma ma ruter. Np. w Cyfronecie jest wiodący router dla Krakowa. Bramy są używane do połączenia ze sobą różnych sieci. Są bardzo inteligentne, mają 7 warstw OSI. Mogą zajmować się trasowaniem pakietów działają jako rutery, przełącznikami (switches), konwersją protokołów itp. Software inteligentny. Bramy są bardzo drogie - miliony dolarów. Komputer bramowy jest w Instytucie UW. Koncentratory są używane w sieciach FDDI. Są to komputery, które posiadają dodatkowe porty. Pozwala to na przyłączenie do nich jednego lub 2 pierścieni FDDI. Są wyposażone tylko w pierwszą warstwę protokołu OSI, tzn. dokonują tylko transmisji bitów, nie sprawdzając pakietów. Brak roli filtrów. Przełączniki (switches) są urządzeniami stosowanymi w szybkich sieciach komputerowych. Pozwalają osiągnąć skalowanie szerokości pasma transmisji. Fizycznie przełącznik jest wieloportowym mostem tworzącym oddzielne segmenty sieci. Używa się dla sieci z dużymi szybkościami (FDDI, FastEthernet, ATM) lub dla grup roboczych, np. CAD/CAM. Protokoły sieciowe • Token Ring (pierścień) specyfikuje najniższe warstwy OSI, dodatkowo opisano warstwę sieciową i transportową. Obsługę wyższych poziomów zleca innym protokołom. • Ethernet definiuje sposób porozumiewania się komputerów na najniższych warstwach modelu OSI. Wyższe warstwy są obsługiwane przez protokoły takie jak: IPX, TCP/IP i NetBIOS. • NetBEUI (NetBIOS Extended User Interface)- opracowany w 1985 r. przez IBM dla małych sieci LAN, był używany w sieciowych systemach operacyjnych Windows • Protokół TCP/IP jest niskopoziomowym językiem służącym do określenia miejsca dostarczenia danych. W protokole tym każdy host i sieć mają swe unikatowe adresy - w formie 32-bitowych liczb, 4 x 8 oktetów, oddzielonych kropkami, np. 192.217.215.12 Występuje tu system nazw domen (DNS). Domeną jest grupa hostów. Opracowany w latach 70-tych przez agencję DARPA na zlecenie Departamentu Obrony USA, w celu połączenia wszystkich komputerów jedną ogólnoświatową sieć i na jego bazie powstał dzisiejszy Internet. • IPX/SPX (Internet Packet Exchange / Sequential Packet Exchange) używany w sieciowym systemie operacyjnym Novell Netware. Został na ogół zastąpiony przez protokół TCP/IP. Transmisja w sieciach komputerowych • Transmisja analogowa - przesyłane dane przyjmują ciągłe wartości (przekształcone sinusoidy) i mogą dotyczyć np. natężenia dźwięku, jasności. • Transmisja cyfrowa - dane przyjmują ściśle określone wartości - ze skończonego przedziału - mogą to być impulsy cyfrowe o wartości maks. • Komputery są cyfrowe. Transmisja miedzy nimi cyfrowo lub analogowo - używane wtedy są modemy. • Modulacja może być amplitudowa, częstotliwościowa i fazowa. • Najważniejszymi własnościami transmisji są: szybkość w bit/s oraz zasięg w km. – LAN ma zasięg do 10 km, szybkość do 10 Mbit/s oraz 100 Mbit/s dla High Speed LAN. – WAN - zasięg do 20 tys. km, szybkość od 1200 bit/s do 150 Mbit/s. – MAN ma dużą przepustowość (od 150 Mbit/s) ale zasięg do kilkuset km. Tryby transmisji w sieciach komputerowych • Asynchroniczny - odstępy między przesyłanymi znakami o dowolnej długości. Musi być początek ramki (bit startu 0) i koniec (bit stopu 1) • Synchroniczny - wymaga synchronizacji komputerów - ta sama podstawa czasu. Sieci bardzo drogie. Sygnały startu i stopu nie są wymagane. • Izochroniczny - ramka opatrzona bitem startu i stopu, przedziały pomiędzy znakami są wielokrotnością czasu trwania - kompromis obu trybów poprzednich. Okablowanie sieciowe • Do transmisji danych w sieciach LAN używane są 3 rodzaje kabli: – koncentryczne, – skrętka i – kable światłowodowe. • • • • Kabel koncentryczny jest zakończony wtykiem BNC (Bayonet-Neill-Connection). Kabel składa się z przewodnika wewnętrznego (miedzianego), grubej izolacji plastikowej, przewodnika zewnętrznego i pokrywy plastikowej. Skrętka nieekranowana (UTP - unshielded twisted-pair) jest podobna do amerykańskich kabli telefonicznych. Zawiera z reguły 8 przewodów pogrupowanych w 4 pary. Przewody każdej pary są wokół siebie skręcone. Wtyk sieciowy grubszy od telefonicznego dla kabli UTP nosi nazwę RJ45. Skrętka ekranowana (STP - shielded twisted-pair) wyposażona jest dodatkowo w specjalny ekran, chroniący przed zakłóceniami wywołanymi interferencją elektromagnetyczną. Ekran pokrywa każdy z przewodów i z powłoki, która pokrywa wszystkie skręcone pary. W kablach STP są z reguły 2 skręcone pary, a w UTP aż 4 pary. Kable światłowodowe Kabel taki jest złożony z cienkiej nici ze szkła lub plastiku, przez którą przechodzi promień świetlny. Na impulsy świetlne nie wpływa interferencja elektromagnetyczna, dlatego światłowody mogą przenosić fale nośne na bardzo duże odległości. Zaletą światłowodów jest też szybkość transmisji. Wadą jest cena. Pytania kontrolne 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. Zdefiniuj pojęcia: system wielodostępny i sieć komputerowa Czym różni się system wielodostępny od sieci komputerowej? Zdefiniuj pojęcie stacji roboczej Przedstaw podział sieci komputerowych: typy i rodzaje ze względu na zasięg. Wyjaśnij pojęcie sieciowego systemu operacyjnego Wyjaśnij pojęcia serwer i klient Co to jest protokół sieciowy? Wymień topologie sieci LAN Objaśnij pojęcia sieci magistralowej, pierścieniowej, gwiaździstej Narysuj schemat sieci LAN w topologii magistralowej Opisz typ sieci serwer klient i typ sieci peer to peer Wymień 3 podstawowe protokoły sieciowe Jakie są używane rodzaje kabli sieciowych? Wymień rodzaje transmisji w sieci Wymień najważniejsze urządzenia sieci komputerowych Podaj ile jest warstw w OSI i wymień choć 3 warstwy. Urządzenia łączące w sieciach komputerowych Okablowanie sieciowe – rodzaje kabli