Archeologia szczątków ludzkich — wprowadzenie
advertisement
Archeologia szczątków ludzkich mgr Elżbieta Jaskulska Czym jest antropologia? • Wiedzą o rodzaju ludzkim • Nauką o kulturze człowieka, jego biologicznym zróżnicowaniu i ewolucji Antropologia 1. Łączy odkrycia wielu pokrewnych dziedzin 2. Zwraca uwagę na wszystkie aspekty ludzkiej egzystencji — jest holistyczna 3. Zajmuje się biologicznymi i kulturowymi zmianami w kolejnych generacjach (ewolucją) Antropologia Antropologia kulturowa Antropologia biologiczna (fizyczna) Antropologia Antropologia kulturowa Antropologia biologiczna (fizyczna) Archeologia Antropologia biologiczna • Bada biologię człowieka w kontekście ewolucji • Kładzie nacisk na interakcje pomiędzy biologią a kulturą • Zajmuje się zróżnicowaniem rodzaju ludzkiego i adaptacją Dziedziny antropologii biologicznej paleoantropologia bioarcheologia prymatologia antropologia sądowa genetyka osteologia Paleoantropologia Paleoantropologia badanie wczesnych form ludzkich, ich chronologii, budowy fizycznej, pozostałości kopalnych i środowiska Prymatologia badanie pozostałych prymatów (poza rodzajem Homo) Osteologia badanie materiału szkieletowego, interpretacja szczątków ludzi współczesnych lub wcześniej żyjących Genetyka zastosowanie genetyki do rozwikłania problemów ludzkiej ewolucji i związków pomiędzy żyjącymi ludźmi Antropologia sądowa zastosowanie podejścia antropologicznego do procesu sądowego; identyfikacja i analiza szczątków ludzkich Antropologia Antropologia kulturowa Antropologia biologiczna (fizyczna) Archeologia Archeologia szczątków ludzkich Archeologia szczątków ludzkich • Antropolog na wykopaliskach Żadne inne znaleziska nie dają nam możliwości tak głębokiego wglądu w duchowe aspekty kultur archeologicznych, jak właśnie odkryte i przebadane pochówki i cmentarzyska. Jeśli do tego doliczyć pozostałe elementy życia ludzi, które możemy poznać badając ich szczątki, takie jak dieta, warunki życia, struktura populacji, pokrewieństwo genetyczne, zdrowie, ewolucja zarówno w dalekich pradziejach, jak i w czasach znacznie nam bliższych, to jasne jest, że potencjalna wartość informacji możliwych do uzyskania na podstawie badania pochówku i znajdujących się w nim szczątków jest bezcenna. Antropolog na wykopaliskach 24 862 500 = przewidywana liczba Indian, którzy żyli w Kalifornii przed przybyciem białych = 100 000 ludzi 24 862 500 = przewidywana liczba Indian, którzy zmarli w Kalifornii przed przybyciem białych = 100 000 szkieletów Antropolog na wykopaliskach 8 000 odnalezionych, wykopanych, zrekonstruowanych i przechowywanych w kolekcjach muzealnych Szczątki ludzkie podczas wykopalisk • Konteksty, w których znajdowane są szczątki ludzkie – groby – jamy zasobowe i śmietniska – znaleziska luźne Powody chowania zmarłych: • Prozaiczne - usunięcie ciała z pola widzenia, zapobieganie chorobom, higiena, estetyka • Kulturowe – obrzęd grzebania zmarłych jest formą przejścia z jednego świata do drugiego, zrytualizowaną i zależną od zespołu wierzeń Pochówki • uchwytne archeologicznie • nieuchwytne archeologicznie Uchwytne archeologicznie = możliwe do znalezienia i przebadania przy pomocy metod archeologicznych Pochówki • Nieuchwytne archeologicznie Brak znalezisk funeralnych, szczątków ludzkich w kontekście pochówku (intencjonalnej depozycji ciała zmarłego) Pochówki nieuchwytne archeologicznie • sposób chowania zmarłych (pochówki nad powierzchnią ziemi, w rzekach/morzu, porzucanie ciał, i inne, nie pozostawiające śladów) • warunki geologiczne (odczyn gleby, układ wód podskórnych, itp. mogą powodować całkowity rozkład szczątków ludzkich) Pochówki nieuchwytne archeologicznie
