Lekcja 50. Temat: Wpływanie na elementy rynku pracy Rynek pracy
advertisement
Krzysztof Gergelewicz Lekcja 50. Temat: Wpływanie na elementy rynku pracy Temat w podręczniku: Rynek pracy Rynek pracy są to relacje zachodzące między poszukującymi pracy (podaż pracy) a pracodawcami, oferującymi miejsca pracy (popyt na pracę). Rynek pracy funkcjonuje na podobnej zasadzie, jak rynek dóbr i usług konsumpcyjnych. Spotyka się na nim podaż z popytem, w wyniku czego kształtuje się cena pracy. Ceną, w zależności od systemu płac, może być np. stawka godzinowa, dniówka, stawka za wykonanie jednostki produktu. Podaż pracy jest to liczba osób, które chcą w danym okresie pracować za określoną stawkę wynagrodzenia. Popyt na pracę jest to wielkość zgłaszanego przez pracodawców zapotrzebowania na pracę, przy danej stawce płacy. Podmiotami na rynku pracy są: pracodawcy, pracownicy, samozatrudnieni, bezrobotni. Pracodawca jest to osoba fizyczna lub osoba prawna, a także inna jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, która, spełniając wymogi prawne, zatrudnia pracowników. Pracownik jest to osoba fizyczna zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Samozatrudniony jest to osoba prowadząca własną firmę, w której sama dla siebie stworzyła miejsce pracy i nie zatrudnia pracowników najemnych, a jedynie mogą z nim współpracować członkowie rodziny. Pracownikiem jest tylko osoba wykonująca pracę w ramach stosunku pracy. Zatem nie jest pracownikiem osoba, która np. świadczy pracę w ramach przepisów prawa cywilnego, np. na podstawie umowy o dzieło, czy umowy zlecenia. Pracownikiem w rozumieniu prawa pracy może być wyłącznie pełnoletnia osoba fizyczna. Pod pewnymi warunkami pracownikiem może być osoba, która nie ukończyła 18 lat. Nie może być natomiast pracownikiem osoba prawna (np. spółka, instytucja, stowarzyszenie). 1 Krzysztof Gergelewicz Czynniki wpływające na wielkość popytu i podaży pracy Popyt na pracę Podaż pracy Wyszczególnienie Objaśnienie Wyszczególnienie Objaśnienie Poziom płac Im wyższe są stawki Poziom płac Im wyższe jest płac w gospodarce, tym proponowane niższy jest popyty na wynagrodzenie, tym pracę zgłaszany przez więcej osób jest pracodawców. skłonnych podjąć daną pracę. Zmiany Wzrost wydajności Migracje Wyjazdy do pracy za w wydajności powoduje, że zmniejsza zagraniczne granicę zmniejszają pracy się zapotrzebowanie na podaż pracy na rynku pracę. krajowym. Koniunktura Ożywienie gospodarcze Mobilność Im mniejsza jest ich gospodarcza wpływa na zwiększenie potencjalnych skłonność do zmiany zapotrzebowania na pracowników miejsca zatrudnia (a co za pracę, natomiast tym często idzie też w okresie recesji popyt miejsca zamieszkania), na pracę się zmniejsza. tym niższa podaż pracy. Inne Na popyt pracy Inne Na podaż pracy wpływają wpływają także m.in. także m.in. preferencje przemiany strukturalne i tradycje społeczne, w gospodarce, wielkość poziom cen towarów i struktura zasobów siły i sług oraz system roboczej oraz poziom kształcenia. mechanizacji. Ćwiczenia 1. Zdefiniuj pojęcia: rynek pracy, podaż pracy, popyt na pracę, pracodawca, pracownik, samozatrudniony. 2. Omów skutki nadwyżki podaży pracy nad popytem na pracę. 3. Wymień podmioty tworzące rynek pracy. 4. Wyjaśnij, dlaczego praca jest wartością w życiu człowieka. 5. Podaj motywy aktywności zawodowej człowieka. 6. Wskaż rolę, którą planujesz w przyszłości pełnić – pracodawcy, pracownika, czy samo zatrudnionego. Swój wybór uzasadnij. 7. Wymień czynniki wpływające na wielkość popytu na pracę. 8. Wymień czynniki wpływające na wielkość podaży na pracę. 9. Omów poszczególne czynniki wpływające na wielkość popytu na pracę. 10. Omów poszczególne czynniki wpływające na wielkość podaży na pracę. Zadania testowe 1. Rynek pracy są to relacje zachodzące między A. poszukującymi pracy a pracobiorcami. B. pracodawcami a przedsiębiorcami tworzącymi miejsca pracy. C. między poszukującymi pracy a pracodawcami, oferującymi miejsca pracy. D. pracodawcami a przedsiębiorcami. 2 Krzysztof Gergelewicz 2. Podmiotami na rynku pracy są: A. pracodawcy, pracobiorcy, samozatrudnieni, bezrobotni. B. pracodawcy, pracownicy, samozatrudnieni, bezrobotni. C. pracodawcy, przedsiębiorcy, samozatrudnieni, bezrobotni. D. pracodawcy, pracownicy, samozatrudnieni, pracobiorcy. 3. Na podaż pracy wpływa m.in. A. migracja zagraniczna. B. poziom płac. C. mobilność potencjalnych pracowników. D. koniunktura gospodarcza. 4. Samozatrudniony A. jest to osoba fizyczna lub osoba prawna. B. jest to osoba, która sama sobie zalazła zatrudnienie, bez pośrednictwa agencji pośrednictwa pracy. C. jest to osoba zatrudniona na podstawie wyboru. D. jest to osoba prowadząca własną firmę, w której sama dla siebie stworzyła miejsce pracy i nie zatrudnia pracowników najemnych. 3
