Psychospołeczne aspekty zarządzania – wprowadzenie do

Psychospołeczne aspekty zarządzania – wprowadzenie do przedmiotu
Interdyscyplinarny przedmiot zainteresowania psychospołecznych aspektów zarządzania
Podstawowe psychospołeczne mechanizmy kształtujące zachowania jednostki w organizacji;
psychika, świadomość, zachowanie, osobowość, aktywność, procesy myślowe (uczenie się, zdolności,
myślenie twórcze, zapamiętywanie), emocje, rozwój.
Interdyscyplinarny charakter społecznych aspektów zarządzania
Psychospołeczne aspekty zarządzania to:
1) Psychologia (organizacji i zarządzania, społeczna, pracy)
2) Socjologia (organizacji, zarządzania, pracy)
3) Zachowania organizacyjne
4) Nauki o organizacji i zarządzaniu
Źródła wiedzy psychospołecznych aspektów zarządzania
Psychologia jest nauką zajmującą się:
1) Powstawaniem i przebiegiem procesów psychicznych
2) Stanami i cechami psychicznymi człowieka
3) Zależnością człowieka od własnej wewnętrznej organizacji oraz czynników zewnętrznych
4) Aktywnym udziałem człowieka w regulowaniu swoich stosunków ze światem otaczającym
Przedmiotem badań socjologii są:
1) Zjawiska i procesy tworzenia różnych form życia zbiorowego ludzi.
2) Struktury tych zbiorowości
3) Zjawiska i procesy zachodzące w tych zbiorowościach, wynikające ze wzajemnego
oddziaływania ludzi na siebie
4) Siły skupiające i rozbijające te zbiorowości
5) Zmiany i przekształcenia w nich zachodzące
Nauka o zachowaniach w organizacji zajmuje się:
1) Ludźmi w miejscu pracy – funkcjonowaniem jednostek i grup społecznych
2) Systematycznym badaniem działań i postaw ludzi w ramach organizacji oraz ich analizą i
interpretacją według zasad umożliwiających stwierdzenie przyczyn i skutków.
Przedmiotem zainteresowań nauki o organizacji i zarządzaniu jest:
1) Badanie i usprawnianie wszelkich form zorganizowanych działań, a w szczególności
organizacji gospodarczych
2) Badanie i racjonalizowanie zachowań indywidualnych i grupowych głównie w procesie pracy
3) Badanie funkcjonowania organizacji – ich istoty, kształtu ( struktury) oraz analiza zjawisk i
procesów z punktu widzenia sprawności funkcjonowania organizacji jako całości i jej
podsystemów.
CO TO JEST ORGANIZACJA?
CO NAM DAJE ORGANIZACJA?
CECHY WSPÓŁCZESNYCH ORGANIZACJI (co najmniej 6 cech)
Elementy organizacji
1) Ludzie – kapitał społeczny
2) Cele i zadania
3) Struktura formalna organizacji
4) Zasoby materialne
5) Otoczenie
Podstawowe psychospołeczne mechanizmy kształtujące zachowania jednostki w organizacji
Psychika =? świadomość
Psychika- świadomość- introspekcja
Psychika
Psyche – dusza, odnosi się do całokształtu procesów oraz dyspozycji niematerialnych,
psychicznych człowieka
Indywidualna realizacja psychiki nazywana jest osobowością
Psychika odnosi się do regulowania stosunków organizmu z otaczającym światem na podstawie
odzwierciedlenia aktywności, którego materialnym nosicielem są procesy nerwowe – bez nich i
poza nimi nie może występować, nie może istnieć psychika.
Świadomość
Wiedza o swoich stanach psychicznych, czyli o wszystkim co dzieje się w naszej duszy
To wyższa forma psychiki
To obraz świata, obraz samego siebie i własny stosunek do świata
Odzwierciedlenie(śpicie już?  ) własnej podmiotowości w działaniu to przeżywanie siebie jako
sprawcy działania i jego skutków
Zintegrowanie, uporządkowanie osobistego doświadczenia w określonym czasie
Każde zjawisko psychiczne jest świadome i wszystko co świadome jest psychiczne
Psychika – świadomość – zachowanie
PROSZĘ WYJAŚNIĆ NA CZYM POLEGA ZALEŻNOŚĆ PSYCHIKA-ŚWIADOMOŚĆ-ZACHOWANIE
Zachowanie
Zachowanie (czasem określane jako behawior) – to zespół odruchów warunkowych, które można
kształtować i można nimi sterować
Zachowanie to zespół obserwowanych reakcji ruchowych i werbalnych oraz zmian
fizjologicznych, którymi organizm odpowiada na bodźce płynące ze środowiska fizycznego bądź
społecznego
Zachowanie – skoordynowane postępowanie w odniesieniu do określonego otoczenia w
określonym (stosunkowo krótkim) czasie na który składają się reakcje ruchowe
Zachowanie może być reaktywne lub celowe – ukierunkowane na osiągnięcie celu (czynność):






Jest efektem działania bodźców zewnętrznych (behawioryzm)
Jest wynikiem działania popędów, uwarunkowane przez wcześniejsze doświadczenia i w
znacznym stopniu nieświadomie (psychoanaliza)
Jest efektem potrzeby eksploracji i procesów poznawczych(psychologia poznawcza)
Jest efektem doświadczanej akceptacji (psychologia humanistyczna)
Jest komunikatem pozostającym w sprzężeniu zwrotnym, zarówno przyczyną jak i
skutkiem (psychologia systemowa)
Jest usiłowaniem przystosowania się organizmu w celu przetrwania (psychologia
ewolucyjna)
CZY POTRAFIMY KONTROLOWAĆ SWOJE ZACHOWANIE?
Poziomy analizy zachowań w organizacji
Poziom jednostki -> Poziom grupy -> Poziom systemu (system społeczny organizacji)
Jaki jest wpływ kształtowania zachowań na poziomie jednostki na kształtowanie zachowań
grupowych i organizacyjnych??????????????????????????????????????????????????
Osobowość
Jest społecznie ukształtowanym sposobem świadomego istnienia jednostki na które składają się:
 Oparte na poznaniu rzeczywistości cele.
 Działalność realizacyjna
 Ustosunkowania do świata, do innych ludzi i do samego siebie
 Mechanizmy samoregulacyjne zabarwione w swej dynamice temperamentalnymi
właściwościami organizmu
Osobowość – wewnętrzny system regulacji pozwalający na adaptację i wewnętrzną integrację myśli,
uczuć i zachowania w określonym środowisku w wymiarze czasowy (poczucie stabilności)
Podział osobowości: sangwinik, choleryk, flegmatyk i czwartego zapomniałem 
Jest to zespół względnie trwałych cech lub dyspozycji psychicznych jednostki, różniących ją od innych
jednostek
To względnie stały sposób reagowania jednostki na środowisko społeczno-przyrodnicze, a także
sposób wchodzenia z nim w interakcje.
PROSZĘ WYKAZAĆ NA CZYM POLEGA ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY ŚWIADOMOŚCIĄ, OSOBOWOŚCIĄ A
ZACHOWANIEM
Aktywność to regulacja stosunku organizmu do otaczającego świata polegająca na zmianach
własnego położenia w przestrzeni, na zmianach stosunku do otoczenia oraz na manipulowaniu
przedmiotami.
Aktywność jest podstawą życia, opiera się na nieustannej regulacji stosunku jednostki ze światem –
bodźcami z otoczenia zewnętrznego i wewnętrznego.
Aby wywołać stan aktywności u jednostki, musi powstać w niej jakiś stan informacji o zdarzeniu.
Istota powstania aktywności nie zmienia się, zmienia się jej zakres i poziom – od takiej, którą można
uznać za quasi spoczynek, do bardzo intensywnej.
O kierunku natężeniu aktywności decyduje każdorazowo, sytuacja jednostki, jej stan wewnętrzny i
stan jej otoczenia.
Poziom naszej świadomości ma wpływ na poziom i rodzaj naszej aktywności.
JAKA JEST ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY ŚWIADOMOŚCIĄ, ZACHOWANIEM A AKTYWNOŚCIĄ!
Myślenie i procesy myślowe
Myślenie (inaczej poznanie lub rozumowanie) – złożony ciągły proces zachodzący w mózgu,
polegający na skojarzeniach i wnioskowaniu operujący elementami ludzkiej pamięci jak
symbole/pojęcia/frazy lub obrazy i dźwięki
Za miarę efektywności myślenia można uznać inteligencję
Myślenie to mniej lub bardziej uporządkowana sekwencja operacji poznawczych, dokonywana na
przedmiotach, zdarzeniach, procesach bezpośrednio postrzeganych lub na ich reprezentacjach
wyobrażeniowo – pojęciowych.
Czynność myślenia jest łańcuchem operacji umysłowych za pomocą których przetwarzamy
informacje zakodowane w spostrzeżeniach, wyobrażeniach i pojęciach. Dzięki myśleniu człowiek
lepiej poznaje rzeczywistość, tworzy plany i projekty dokonuje odkryć formułuje oceny i wnioski.
Myślenie to złożony proces umysłowy, polegający na tworzeniu nowych reprezentacji za pomocą
transformacji dostępnych informacji. Transformacja ta obejmuje wielu operacji umysłowych,
wnioskowanie, abstrahowanie, rozumowanie, wyobrażanie sobie, sądzenie, rozwiązywanie
problemów, twórczość.
Myślenie w szerokim znaczeniu myślenie to wszelki przebieg świadomych procesów psychicznych. W
węższym znaczeniu myślenie rozumiane jest jako aktywny proces poznawczy.
Myślenie jest ściśle związane z całokształtem procesów psychicznych człowieka, a szczególnie z
mową.
Emocje
 Oznaczenie silnych odczuć świadomych lub nieświadomych wywołujących pobudzenie
pozytywne lub negatywne

Względnie nietrwałe stany afektywne, o silnym zabarwieniu i wyraźnym wartościowaniu,
poprzedzone jakimś wydarzeniem i ukierunkowanie.
Na emocje składają się odrębne składniki:
 Wyraz mimiczny
 Pobudzenie fizjologiczne
 Subiektywne doznanie
Emocje stanowią reakcję na doświadczenie wydarzenia, a także własne stany wewnętrzne i
zmieniające się relacje z zewnętrznym światem.
PROSZĘ MI WYKAZAĆ ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY OSOBOWOŚCIĄ, ZACHOWANIEM I EMOCJAMI.
Uczucia – stan psychiczne wyrażające ustosunkowanie się człowieka do określonych zdarzeń, ludzi i
innych elementów otaczającego świata, polegające na odzwierciedleniu stosunku człowieka do
rzeczywistości.
Nastroje – uczucia długotrwałe o małej sile i spokojnym przebiegu (zadowolenie lub niezadowolenie,
wesołość lub smutek, niepokój, tęsknota)
Afekty – uczucia powstające najczęściej pod wpływem silnych bodźców zewnętrznych, zwłaszcza
działające nagle (gniew, złość, rozpacz, radość i strach)
Rozwój
 Wśród wyrażeń bliskoznacznych terminu „rozwój” wymienia się zmianę, proces, postęp,
progresję, ewolucję, wzrost, powstawanie, rewolucję, dojrzałość, rozkwit, innowację.
 Proces przeobrażeń, przemian, przechodzenia do stanów bardziej złożonych lub pod pewnym
względem doskonalszych – także pewne (wyższe) stadium tego procesu, rozkwit, rozrost
 „Rozwijać się” to przejść do stanu mniej doskonałego do bardziej doskonałego
 Rozwój psychiczny człowieka – rozwój poszczególnych dziedzin psychiki, to znaczy rozwój
motoryczny, percepcyjny, umysłowy, emocjonalny, społeczny, moralny i estetyczny
 „wzrost” i „rozwój” – wzrost dotyczy zmian ilościowych (powiększenia wielkości i struktury),
rozwój – zmian zarówno ilościowych, jak i jakościowych stanowiąc „progresywną serię
uporządkowanych i spójnych zmian”
PROSZĘ WYKAZAĆ ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY ŚWIADOMOŚCIĄ, AKTYWNOŚCIĄ, ZACHOWANIEM I
ROZWOJEM.