Syllabus Wydział NAUK o ZDROWIU Kierunek ZDROWIE PUBLICZNE Specjalność OPIEKUN OSOBY STARSZEJ INFORMACJE OGÓLNE Studia (odpowiednie podkreślić) I stopnia - stacjonarne I stopnia - niestacjonarne I stopnia - pomostowe: poziom AB/ C/ D II stopnia - stacjonarne II stopnia - niestacjonarne Podyplomowe Profil kształcenia (odpowiednie podkreślić): ogólnoakademicki, praktyczny, praktyczno-ogólnoakademicki Nazwa przedmiotu (zgodnie z MEDYCYNA NATURALNA obowiązującym standardem kształcenia i/lub programem nauczania zatwierdzonym przez Radę WNoZ). Kod przedmiotu Jednostka organizacyjna prowadząca Katedra Biologii i Ochrony Środowiska zajęcia Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Wykaz osób prowadzących zajęcia: Stopień/tytuł/nazwisko i imię osób Prof. dr hab. Krzysztof Wiktorowicz, Prof. dr hab. Krzysztof Wiktorowicz, realizujących przedmiot mgr Mirosława Kaszkowiak dr Tomasz Rzepiński, dr Michał Chojnicki mgr Mirosława Kaszkowiak, Fizjologia, farmakologia, psychologia, filozofia Przedmioty wprowadzające. Samokształcenie: Znajomość układów integrujących organizm człowieka Wymagania wstępne Punkty ECTS 2 Liczba godzin Warunki zaliczenia przedmiotu Forma zaliczenia przedmiotu Forma zajęć dydaktycznych (odpowiednie podkreślić) 1. Ogółem Opanowanie materiału z zajęć Egzamin 50 seminaryjnych, praktycznych i Zaliczenie z oceną 2. Wykłady 10 samokształcenia Zaliczenie 3. Seminaria 20 4. Ćwiczenia 5. Zajęcia praktyczne 6. Praktyki zawodowe 7. Samokształcenie 20 8. E – learning INFORMACJE SZCZEGÓŁOWE Cele kształcenia przedmiotu (C) wynikowe: wiedza (W), umiejętności (U), kompetencje społeczne (KS) Symbol Cele kształcenia Poznanie kształtowania się zachowań prozdrowotnych w ujęciu historycznym i filozoficznym. Przekazanie wiedzy z zakresu C(W)1 metodologii związanej ze stosowaniem terapii medycyny naturalnej (MN) wspomagających zdrowie osobnicze i zdrowie populacji. Przedstawienie podstaw biologicznych medycyny naturalnej, roli procesów adaptacyjnych związanych ze starzeniem się oraz C(W)2 znaczenia uwarunkowań natury psychicznej i psychosomatycznej związanych z dbałością o zdrowie osób w wieku podeszłym. Poznanie podstawowych założeń różnych systemów medycznych w zakresie przyrodolecznictwa, ziołolecznictwa i właściwej diety, C(W)3 terapii aktywnych umożliwiających utrzymanie zdrowia psychicznego i kondycji fizycznej. Nabycie umiejętności interpretacji i oceny, z uwzględnieniem obecnego stanu wiedzy, metod terapeutycznych wykraczających poza C(U)1 paradygmat medycyny akademickiej, a praktykowanych na terenie Polski. Formułowanie prawidłowych wniosków dotyczących zagadnień związanych z funkcjonowaniem organizmu człowieka (np. zdrowie i C(U)2 choroba a dieta, aktywność fizyczna i umysłowa oraz w wieku podeszłym, stres, adaptacja) i stosowanych terapii naturalnych. Upowszechnianie wiedzy o ograniczeniach terapii, kształtowanie krytycznego podejścia w ocenie terapii naturalnych, alternatywnych, C(KS)1 komplementarnych, także przestrzegania zasad etycznych przez terapeutów praktykujących w Polsce. Otwartość wobec odmiennych poglądów. Przewidywane efekty kształcenia studenta w zakresie wiedzy (W), umiejętności (U), kompetencji społecznych (KS). Symbol EK(W)1 EK(W)2 EK(W)3 EK(U)1 Rozumie powiedzenie Hipokratesa „najlepszym lekarzem jest natura”. Zna podstawy filozoficzne i społeczne wybranych systemów medycznych zapewniających zdrowie jednostce, społeczeństwu i środowisku, a kształtujących obecny stan wiedzy o zdrowiu i chorobie. Rozumie rolę WHO w odniesieniu do CAM (medycyna komplementarna i alternatywna) i terapii opartych na doświadczeniu wielu pokoleń w zakresie troski o zdrowie, rekomendując ich koegzystencję z medycyną akademicką. Zna problemy stosowania wytycznych EBM w zakresie oceny skuteczności terapii medycyny naturalnej. Zna podstawowe założenia terapii wybranych systemów medycznych z zakresu przyrodolecznictwa, ziołolecznictwa i właściwej diety, terapii aktywnych umożliwiających utrzymanie do wieku podeszłego zdrowia psychicznego i kondycji fizycznej. Zna podstawy biologiczne medycyny naturalnej i rozumie mechanizm działania bodźców fizykalnych na ciało i umysł człowieka uwzględniając procesy starzenia organizmu. Potrafi dokonać krytycznej oceny i wybrać naturalne terapie medycyny naturalnej, bezpieczne i skuteczne, racjonalnie wspomagające zdrowie osób starszych. Odniesienie do celów kształcenia (symbol) C(W)1 C(W)3 C(W)1 C(W)3 C(W)2 C(W)3 C(U)1 C(U)2 1 Ma umiejętność formułowania prawidłowych wniosków dotyczących zagadnień związanych z funkcjonowaniem C(U)2 organizmu człowieka (np. zdrowie i choroba a dieta, wysiłek, stres, adaptacja). Umiejętnie, zachowując tolerancję i szanując preferencje pacjentów, upowszechnia wiedzę o ograniczeniach EK (KS)1 C(KS)1 terapii CAM, zwracając uwagę na przestrzeganie zasad etycznych przez terapeutów praktykujących w Polsce. Treści programowe (TP): opis przedmiotu wynikający z obowiązującego standardu kształcenia i/lub programu nauczania zatwierdzonego przez Radę WNoZ Symbol Forma realizacji Odniesienie treści kształcenia: do efektów wykład, seminaria, kształcenia ćwiczenia, (symbol) zajęcia praktyczne, samokształcenie, Rola Światowej Organizacji Zdrowia w zmniejszaniu przepaści pomiędzy medycyną wykład, TP1 EK(W)1 konwencjonalną, (ortodoksyjną) a naturalną opartą na doświadczeniu wielu pokoleń w zakresie seminarium, EK(W)2 troski o zdrowie. samokształcenie Omówienie i interpretacja definicji zdrowia Światowej Organizacji Zdrowia (1947): część oceny skuteczności terapii odnosi się do własnego poczucia bycia zdrowym, czyli subiektywnej oceny, trudnej do weryfikacji parametrami laboratoryjnym czy socjomedycznymi. Medycyna holistyczna w opiece nad osobą starszą. (odzwierciedlenie podstawowych zasad obowiązującej filozofii i kultury uwzględniających tryb życia, genetyczne uwarunkowania, wpływy środowiska fizycznego i społecznego). Konwencjonalne systemy medyczne praktykowane na świecie i posiadające własne paradygmaty (odzwierciedlające wiedzę z zakresu medycyny i filozofię obowiązująca w danym kręgu cywilizacyjnym): Obserwacje wielopokoleniowe a prozdrowotny algorytm zachowania w różnych systemach wykład, TP2 EK(W)3 medycznych. Ból i choroba jako objaw dysharmonii i nierównowagi energetycznej w różnych seminarium, EK(U)1 systemach medycznych. zajęcia praktyczne, Warunki zachowania dobrego zdrowia do wieku podeszłego: równowaga pomiędzy pracą, odpoczynkiem, zabawą, utrzymanie zdolności samokształcenie adaptacyjnych malejących z wiekiem. życie w zgodzie ze sobą i wiara w siłę swojego ciała, która pomaga radzić sobie z każdym fizycznym i emocjonalnym wyzwaniem. Bezpieczne zasady stosowania terapii naturalnych, jako pomoc w zwiększaniu odpowiedzialności seminarium, TP3 EK(W)3 za swoje zdrowie. zajęcia EK(KS)1 Racjonalne wspomaganie zdrowia i leczenia konwencjonalnego terapiami naturalnymi. Efekt praktyczne, placebo. samokształcenie Podstawy terapii aktywnych (kinezyterapia, chiropraktyka, gimnastyka, podstawy jogi, chi gong, taniec). Terapie wykorzystujące dźwięk, sztuki plastyczne. Wybrane zabiegi terapii manualnych: masaż punktowy i strefowy, schiatsu, refleksoterapia). Medycyna naturalna jako rozwinięcie powiedzenia Hipokratesa „ najlepszym lekarzem jest seminarium, TP4 EK(W)1 samokształcenie natura”. EK(U)2 Tradycyjna medycyna naturalna - terapie bazujące na potencjale natury i uwzględniające naturalną zdolność organizmu ludzkiego do zachowania zdrowia. Leczenie naturalne -zbiór tradycyjnych metod terapeutycznych, uzupełnianych i ulepszanych przez pokolenia, medycyna ludowa wykazująca skuteczność w życiu codziennym. Koncepcje leczniczego działania żywności. Racjonalizacja żywienia, stosowanie ziół i przypraw. wykład, TP5 EK(W)3 Działanie biotyczne produktów pszczelich. seminarium, EK(U)2 samokształcenie Przyrodolecznictwo- najstarsze naturalne sposoby i metody stosowane do łagodzenia lub usuwania wykład, TP6 EK(W)3 dolegliwości, metody stosujące bodźce a nie leki, wyzwalające i mobilizujące naturalne siły seminarium, EK(KS)1 organizmu do likwidacji schorzenia lub jego objawów. samokształcenie Lecznictwo uzdrowiskowe. Metody lecznicze: Hydroterapia, balneoterapia, klimatoterapia, helioterapia, talassoterapia, światło- i ciepłolecznictwo. Celowość stosowania zabiegów przyrodoleczniczych. Wrażliwość i reaktywność organizmu na zabiegi pacjentów w różnym wieku. Przegląd polskich uzdrowisk. Ziołolecznictwo w wschodnich i zachodnich systemach medycznych. Etnomedycyna. seminarium, TP7 EK(W)3 Podstawowy zestaw ziół – naturalna apteczka domowa. Ogólne zasady przygotowywania i zajęcia EK(U)2 stosowania samodzielnie produktów zielarskich, wskazania i przeciwwskazania. praktyczne, Ziołolecznictwo w Polsce (przychodnie np.oo. Bonifratrów). Problem zaopatrywania się w leki samokształcenie ziołowe odpowiedniej jakości (apteki i sklepy zielarskie). Zasady homeopatii a samoleczenie. seminarium, TP8 EK(W)2 EK(U)1 Zagadnienia metodologiczne związane ze stosowaniem terapii medycyny naturalnej (MN) we wykład, TP9 EK(W)2 współczesnej opiece zdrowotnej. seminarium, EK(KS)1 Zagadnienia związane z regulacją prawną dotyczącą działań w obszarze medycyny naturalnej w Polsce. Ubezpieczenie a alternatywne sposoby leczenia i samoleczenia. Prawo pacjenta do wolnego wyboru terapii a świadczenia NFZ. podające (, wykład, opis); Metody dydaktyczne (sposób pracy nauczyciela, umożliwiający osiągnięcie celów kształcenia) eksponujące (pokaz z elementami zangażowania emocjonalnego); programowe ( przy użyciu książki, komputera, filmu); praktyczne (metoda projektu); problemowe (metody aktywizujące). Środki naturalne Środki dydaktyczne wykorzystywane w procesie kształcenia Środki techniczne: wzrokowe, słuchowe, audiowizualne EK(U)2 2 Wykaz piśmiennictwa dla studenta Piśmiennictwo podstawowe do 4 pozycji Piśmiennictwo uzupełniające do 4 pozycji Brzeziński T., ”Historia medycyny”, PZWL, Warszawa, 1988. Janicki T., Rewerski W., „Medycyna naturalna”, PZWL, Warszawa, 2001. Trevelyan J., Booth B., „Medycyna niekonwencjonalna”. PZWL, Warszawa, 1998 Ponikowska I., Lecznictwo uzdrowiskowe. Poradnik dla chorych”, Oficyna Wydawnicza BRANTA, Bydgoszcz, 1996 Castleman M., „Naturalne metody leczenia”, Wydawnictwo AMBER, Warszawa, 1999. Edgson V., Marber I., „Leczenie przez żywienie”, Gr.Wyd. Bertelsmann Media, Warszawa, 2001. Górnicka J., „Apteka natury. Poradnik zdrowia”, Agencja Wydawnicza Morex, Warszawa, 2002. Monde T.,” Encyklopedia medycyn świata” ,Limbus, Bydgoszcz 1999. Sposób oceny pracy studenta Typ oceny: diagnostyczne (D), Formujące formujące (F), podsumowujące (P) Podsumowujące – zaliczenie Metody oceny np. test wiedzy, test test wiedzy wielokrotnego wyboru umiejętności, studium przypadku, proces pielęgnowania, projekt Kryteria oceny Ocena Definicja lokalna Ocena lokalna ECTS 5 Bardzo dobry – znakomita wiedza, umiejętności, A kompetencje 4,5 Ponad dobry – bardzo dobra wiedza, umiejętności, B kompetencje 4 Dobry – dobra wiedza, umiejętności, kompetencje C 3,5 3 2 Dość dobry – zadowalająca wiedza, umiejętności, kompetencje, ale ze znacznymi niedociągnięciami Dostateczny – zadowalająca wiedza, umiejętności, kompetencje, z licznymi błędami (próg 60% opanowania W,U,KS) Niedostateczny – niezadowalająca wiedza, umiejętności, kompetencje (poniżej 60% opanowania W,U,KS) Definicja ECTS Celujący – wybitne osiągnięcia Bardzo dobry – powyżej średniego standardu, z pewnymi błędami D Dobry – generalnie solidna praca z szeregiem zauważalnych błędów Zadowalający – zadowalający, ale ze znaczącymi błędami E Dostateczny – wyniki spełniają minimalne kryteria FX, F Niedostateczny – podstawowe braki w opanowaniu materiału INFORMACJE DODATKOWE Odniesienie efektów kształcenia i treści kształcenia do sposobów prowadzenia zajęć i metod oceniania Symbol efektu Numery symboli treści Sposoby prowadzenia zajęć umożliwiające kształcenia dla kształcenia realizowanych w osiągnięcie założonych efektów kształcenia przedmiotu trakcie zajęć EK(W)1 TP1, TP4 wykład, seminarium, samokształcenie Typy (D, F-dyskusja w trakcie zajęć, P) i metody oceniania stopnia osiągnięcia założonego efektu kształcenia D, F- EK(W)2 TP1, TP8, TP9 wykład, seminarium, samokształcenie D, F- wykład, seminarium, zajęcia praktyczne, D, Fsamokształcenie wykład, seminarium, zajęcia praktyczne, FEK(U)1 TP2, TP8 samokształcenie wykład, seminarium, zajęcia praktyczne, FEK(U)2 TP4, TP5, TP7 samokształcenie wykład, seminarium, zajęcia praktyczne, FEK (KS)1 TP3, TP6, TP9 samokształcenie Zestawienie przewidywanych efektów kształcenia przedmiotu do efektów kształcenia dla programu studiów tzw. programowych efektów kształcenia (PEK) oraz efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia (wyłącznie symbolami) Symbol Przyporządkowanie efektu kształcenia dla przedmiotu Odniesienie efektu Efekty kształcenia dla przedmiotu (EK) do efektów zdefiniowanych dla całego programu kształcenia dla przedmiotu (PEK) do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia K_W59 M1_W08 EK(W)1 K_W04 M1_W03 EK(W)2 M1_W10 K_W10 M1_W07 EK(W)3 M1_U07 EK(U)1 K_U12 M1_U13 EK(U)2 K_U02 K_K02 M1_K03 EK (KS)1 EK(W)3 TP2, TP3, TP5, TP6, TP7 3