Wymagania edukacyjne z geografii klasa II a i II b poziom podstawowy
advertisement
Wymagania edukacyjne z geografii klasa II a i II b poziom podstawowy Ocena dopuszczający: - Uczeń zna terminy: minerał, skała, litosfera, magma, stopień geotermiczny; zna terminy: okres geologiczny, fałdowanie, tarcza, platforma, zrąb, uskok; zna podstawowe grupy i rodzaje skał, terminy: wulkan, magma, lawa, erupcja, krater, komin wulkaniczny, trzęsienie Ziemi, sejsmologia, hipocentrum, epicentrum, obszar asejsmiczny; wie za pomocą, jakich skal określa się trzęsienie Ziemi, wie, jakie skutki towarzyszą trzęsieniom; zna terminy: ruchy epejrogeniczne, orogeniczne, ryft, geosynklina, fałd, antyklina, synklina. - Uczeń zna podział dziejów Ziemi na ery i okresy geologiczne, zna znaczenie nazw er i okresów, umie dokonać podziału er , potrafi pokazać góry w Europie powstałe w czasie fałdowania kaledońskiego, hercyńskiego i alpejskiego. - Uczeń zna terminy: wietrzenie mechaniczne, chemiczne, gołoborze, erozja eoliczna, hamada, serir, erg, grzyb skalny, misa deflacyjna, wydma. - Uczeń zna terminy: rzeka, dolina, koryto, nurt, bieg rzeki, stożek napływowy, terasy akumulacyjne, erozja rzeczna, spadek rzeki, zna typy ujść rzecznych. - Uczeń zna termin: kras, żłobek krasowy, lejek, polje, jaskinia, stalaktyt, stalagmit, stalagnat, ponor, wywierzysko, mogot. - Uczeń zna terminy: abrazja, klif (faleza), nisza abrazyjna, kosa, mierzeja, lido, zalew, zna różne rodzaje wybrzeży. - Uczeń zna terminy: lodowiec górski, lądolód, śnieg, firn, lód lodowcowy, góra lodowa, transgresja, regresja, ablacja, cyrk lodowcowy, morena, ozy, sandry. - Uczeń zna terminy: depresja, kryptodepresja, nizina, wyżyna, góra, kotlina, wysokość względna i bezwzględna, zna czynniki kształtujące obecny wygląd Ziemi, zna największe wzniesienia i depresje na kontynentach. Uczeń zna terminy: szelf, stok kontynentalny, basen oceaniczny, grzbiet oceaniczny, ryft, rów oceaniczny. - Uczeń potrafi zdefiniować proces glebotwórczy i wyliczyć podstawowe typy gleby, potrafi wymienić i pokazać na mapie podstawowe formacje roślinne kuli ziemskiej, gatunki zwierząt i zasięgi ich występowania. - Uczeń potrafi wymienić, jakie istnieją relacje pomiędzy poszczególnymi elementami środowiska. Ocena dostateczny: - Uczeń wie jak zmienia się temperatura i ciśnienie w głębi Ziemi, potrafi wyjaśnić jak powstają różne struktury geologiczne. - Uczeń zna i rozróżnia podstawowe rodzaje skał. - Uczeń wie, jakie produkty towarzyszą wybuchowi wulkanów, potrafi podzielić wulkany ze względu na ich aktywność. - Uczeń potrafi wyjaśnić znaczenie terminów: tsunami, skala Richtera, potrafi wskazać na mapie grzbiety oceaniczne, umie podzielić trzęsienia Ziemi na: tektoniczne, wulkaniczne i zapadliskowe. - Uczeń zna rodzaje gór w zależności od ich powstawania, zna rodzaje fałdów potrafi wskazać na mapach największe rowy tektoniczne. - Uczeń zna warunki tworzenia się skamieniałości, zna definicję skamieniałości przewodnich, umie posługiwać się tabelą stratygraficzną, potrafi na mapach kontynentów pokazać platformy i tarcze prekambryjskie oraz obszary fałdowań kaledońskich, hercyńskich, zna skamieniałości przewodnie; omówi i wskaże na mapie obszary fałdowań alpejskich na innych kontynentach, wyjaśni przyczyny transgresji i regresji morza w mezozoiku, wymieni skamieniałości przewodnie. - Uczeń potrafi wyjaśnić rozwój procesów niszczenia skał w zależności od warunków klimatycznych budowy geologicznej, potrafi wskazać na mapie różne rodzaje pustyń, wie gdzie występują pokrywy lessowe. - Uczeń potrafi wyjaśnić proces erozji wstecznej, wgłębnej i bocznej. - Uczeń analizuje proces krasowienia w zależności od rodzaju skał. - Uczeń potrafi omówić procesy zachodzące na wybrzeżu morskim, wskaże na mapie różne rodzaje wybrzeży. - Uczeń potrafi wyjaśnić mechanizm zmian położenia czoła lodowca: transgresji, stagnacji i regresji, potrafi wyjaśnić jak powstają charakterystyczne formy terenu w wyniku oddziaływania lodowca, potrafi wyjaśnić warunki powstawania lodowców górskich i kontynentalnych. - Uczeń wie, co to jest odmłodzenie rzeźby, inwersja rzeźby, powierzchnia zrównania, potrafi wskazać na mapie największe góry, niziny, wyżyny, depresje, kryptodepresje. Uczeń potrafi wyjaśnić znaczenie powyższych terminów z podaniem przykładów. - Uczeń zna podstawowe typy gleb i potrafi je krótko scharakteryzować, rozróżnia i krótko charakteryzuje poszczególne formacje roślinne na kontynentach, wymienia poszczególne gatunki zwierząt i umie uzależnić ich biologiczną egzystencję w poszczególnych regionach geograficznych świata, umie wyjaśnić, na czym polega różnorodność w środowisku naturalnym roślin i zwierząt w poszczególnych ekosystemach. Ocenę dobry: - Uczeń potrafi omówić na schemacie budowę wnętrza Ziemi z określeniem występowania poszczególnych warstw stref nieciągłości, zna teorie płyt litosfery i potrafi określić, jakie zjawiska towarzyszą strefom subdukcji, wyjaśnia związek między rodzajem skał a sposobem ich powstawania, zna cechy law wulkanicznych i typów wulkanów i wyjaśni, czym są spowodowane różnice, potrafi powiązać występowanie stref sejsmicznych z granicami płyt litosfery, grzbietami śródoceanicznymi, rowami, łańcuchami wysp, młodymi górami fałdowymi, potrafi wytłumaczyć rozmieszczenie stref sejsmicznych i asejsmicznych, wie jak dochodzi do powstawania grzbietów oceanicznych, ryftu, geosynkliny, potrafi podać przykłady gór zrębowych, fałdowych i wulkanicznych. - Uczeń potrafi określić warunki tworzenia się skał użytecznych, potrafi omówić zmiany klimatyczne i ewolucje życia organicznego, wyjaśni przyczyny tworzenia się peneplen, omówi zmiany klimatyczne, porówna obszary fałdowań alpejskich z obszarami obecnej aktywności sejsmicznej na świecie. - Uczeń potrafi scharakteryzować przebieg i efekty wietrzenia w różnych strefach klimatycznych; potrafi wytłumaczyć, dlaczego istniejące formy rzeźby eolicznej mają urozmaicone kształty, potrafi odróżnić wydmę paraboliczną od barchanu, zna różnicę miedzy korazją a deflacją, potrafi wyjaśnić proces powstawania starorzeczy, umie rozróżnić materiał niesiony przez rzekę w odcinku górnym, środkowym i dolnym, wie, jaki rodzaj erozji przeważa na poszczególnych odcinkach, potrafi scharakteryzować typy ujść rzecznych; potrafi rozpoznać na ilustracjach różne formy krasowe i wyjaśni sposób ich powstawania, potrafi wytłumaczyć zależność między rodzajem wybrzeża a działalnością morza; potrafi określić i wskazać, jaki obszar zajmował lodowiec plejstoceński w czasie swojego największego rozprzestrzeniania, potrafi wyjaśnić przyczyny powstawania zlodowaceń i zanikania pokryw lodowych, wskaże granice wiecznego śniegu i zasięgi zlodowaceń chwili obecnej. - Uczeń potrafi wyjaśnić źródła energii procesów rzeźbotwórczych, potrafi scharakteryzować strukturę wysokościową powierzchni Ziemi przy pomocy krzywej hipsograficznej; potrafi oszacować procentowy udział gór, wyżyn, nizin na poszczególnych kontynentach, charakteryzuje góry wysokie, średnie i niskie, potrafi scharakteryzować strukturę wysokościową den oceanicznych przy pomocy krzywej hipsograficznej, potrafi opisać rozkład grzbietów oceanicznych na podstawie mapy geologicznej, potrafi wyjaśnić fakt że dno oceaniczne budują utwory coraz starsze w miarę odsuwania się od grzbietu. - Uczeń potrafi wyjaśnić na wybranych przykładach jak przebiega proces glebotwórczy, od czego zależy i do jakich konsekwencji prowadzi, potrafi wyjaśnić i scharakteryzować poszczególne formacje roślinne i podać przykłady gatunków charakterystycznych dla stref, potrafi wyjaśnić i scharakteryzować jak wyglądają poszczególne gatunki i wskazać ich przystosowania biologiczne do życia w określonych warunkach przyrodniczych; potrafi wyjaśnić związki, jakie istnieją pomiędzy światem roślin, glebą, klimatem i światem zwierząt; Ocenę bardzo dobry: - Uczeń potrafi wykazać różnicę w budowie poszczególnych warstw wnętrza Ziemi (skład chemiczny); potrafi wyjaśnić związek występowania bogactw mineralnych budowy geologicznej, potrafi czytać mapy geologiczne; potrafi posługując się rysunkiem wyjaśnić budowlę wulkanu oraz formy terenu będące wynikiem działalności wulkanicznej, potrafi podać przykłady wielkich katastrof wulkanicznych w przeszłości i współczesności; potrafi scharakteryzować gdzie na Ziemi strefy sejsmiczne pokrywają się z obszarami gęsto zaludnionymi; potrafi wyjaśnić teorię płyt litosfery oraz narysować kolizje kontynentu z oceanem i drugim kontynentem, potrafi wytłumaczyć na schematycznym rysunku teorie ruchów górotwórczych. - Uczeń zna i umie przedstawić różne metody określenia wieku skał, objaśnia ewolucje życia organicznego; potrafi ocenić rozmieszczenie kontynentów względem siebie do końca paleozoiku, potrafi scharakteryzować formatowanie rzeźby, praatmosfery i początków życia na Ziemi; omowi współczesne dokonujące się zmiany w rzeźbie wywołane ciągłymi procesami endo i egzogenicznymi. - Uczeń potrafi wykazać różnice w rozwoju procesów wietrzenia w górach na różnych piętrach klimatycznych; potrafi narysować wydmę paraboliczną i barchan oraz wytłumaczyć zróżnicowanie nachylenia stoków wydm i mechanizm ich przemieszczania się, potrafi wytłumaczyć tworzenie się pokryw lessowych w strefie półsuchej, scharakteryzuje bieg górny, środkowy i dolny rzeki, posługując się rysunkiem tłumaczy proces powstawania starorzeczy; potrafi posługując się schematycznym rysunkiem wyjaśnić procesy tworzenia się różnych form naciekowych w jaskiniach, potrafi wskazać na mapach miejsca głównych obszarów krasowych i podać przykłady największych jaskiń; potrafi porównać budującą i niszczącą działalność morza na wybrzeżach wysokich i niskich, potrafi wyjaśnić proces cofania się wybrzeża wysokiego; potrafi charakteryzować ruchy lodowców na wybranych przykładach, wskazuje na mapie polodowcowe formy terenu, wyjaśnia, jaki wpływ na wzrost poziomu wody w oceanach ma szybkie topnienie lodowców. - Uczeń potrafi scharakteryzować główne formy ukształtowania powierzchni lądów, potrafi wykazać, że powierzchnia Ziemi zmienia się w sposób dostrzegalny, potrafi wyjaśnić przebieg rozwoju rzeźby w zależności od czynników egzo i endogenicznych, warunków klimatycznych, odporność skał i ich ułożenia. - Uczeń potrafi przedstawić na rysunku rozrastanie się dna oceanicznego, potrafi powiązać występowanie wulkanizmu bazaltowego z obszarami rozrastania się den oceanów, potrafi wykazać, że dwa systemy geologiczne: grzbietów i rowów stanowią podstawowe granice płyt litosfery. - Uczeń potrafi ocenić i wnioskować, że poszczególne typy gleb są zależne od podłoża i klimatu lub są konsekwencją innych uwarunkowań przyrodniczych; potrafi ocenić, co jest przyczyną takiego występowania szaty roślinnej na poszczególnych kontynentach; potrafi ocenić istnienie danych gatunków zwierząt w odpowiednim środowisku i dostosowanie się poszczególnych gatunków do bytowania w regionie. - Uczeń potrafi porównywać i sklasyfikować poszczególne elementy środowiska przyrodniczego wykazać związki pomiędzy przyrodą ożywioną (biocenozą) i nieożywioną (biotopem). Ocenę celujący: - Uczeń potrafi wyjaśnić deklinację magnetyczną i inklinację magnetyczną. - Uczeń potrafi wykazać, że rozmieszczenie wulkanów wiąże się z wewnętrzna stroną młodych gór fałdowych i łuków wysp; potrafi ocenić, w jakim stopniu trzęsienia Ziemi są przewidywalne oraz na ile człowiek jest w stanie przeciwstawić się potężnym siłom przyrody; potrafi ocenić teorie tłumaczące genezę ruchów górotwórczych. - Na zajęciach terenowych uczeń potrafi omówić odkrywkę geologiczną. - Uczeń potrafi przewidzieć jak będzie się zmieniała działalność erozyjna rzeki w przypadku kilkakrotnej zmiany bazy erozyjnej, potrafi przeprowadzić analizę profilu poprzecznego rzeki przy założeniu, że zmieniał się klimat i baza erozyjna. - Uczeń potrafi porównać i scharakteryzować różne typy wybrzeży morskich oraz wyjaśnić, jakie czynniki miały wpływ na ich kształtowanie (z przykładami). - Na podstawie różnych źródeł potrafi przewidzieć jak działalność lodowców może wpływać na ukształtowanie powierzchni, poziom wód, działalność człowieka. - Uczeń potrafi przewidzieć wygląd powierzchni Ziemi w następnym wieku przy założeniu, że klimat będzie się oziębiał lub ocieplał, potrafi wyjaśnić różne sposoby powstawania form ukształtowania powierzchni Ziemi, potrafi scharakteryzować poszczególne stadia rozwoju rzeźby i przedstawić je na rysunku. - Uczeń uczestniczy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych i uzyskuje wymierne efekty - Uczeń potrafi opisać główne cechy budowy litosfery i przedstawi podstawowe etapy jej formowania się, potrafi ocenić, w jakim stopniu badania dotyczące spredingu w połączeniu z badaniami magnetometrycznymi są wykorzystywane do odtwarzania coraz dokładniejszego obrazu dryfu kontynentów. - Uczeń umie wykazać wzajemne relacje pomiędzy poszczególnymi typami gleb, klimatem, szatą roślinną i jaki mają związek z poszczególnymi elementami przyrody; potrafi dowieść i wykazać wzajemne relacje pomiędzy poszczególnymi elementami przyrody; potrafi wykazać wzajemne relacje pomiędzy poszczególnymi gatunkami zwierząt, szatą roślinną a klimatem jako pewien etap ewolucji konieczny dla przetrwania gatunku; potrafi ocenić wzajemne relacje pomiędzy poszczególnymi elementami środowiska i wykazać ich współzależności i współistnienie np. producenci, konsumenci i reducenci. - Czynnie uczestniczy w olimpiadach i konkursach przedmiotowych z wymiernymi sukcesami.
