Polscy badacze rzucili nowe światło na migracje w historii

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Polscy badacze rzucili nowe światło na migracje w historii
Mezopotamii
Analiza cech niemetrycznych zębów starożytnych mieszkańców północnej Mezopotamii wykonana
przez polski zespół pokazała, że w tym regionie nie nastąpiły większe migracje od III tysiąclecia
p.n.e. aż do średniowiecza.
Dopiero najazd Mongołów w XIII wieku doprowadził do znaczącej wymiany ludności. Dotychczas badacze uważali
na podstawie źródeł pisanych, że ruchy ludnościowe w tej części Bliskiego Wschodu były zdecydowanie większe.
Wyniki najnowszych badań zostały opublikowane w Homo – Journal of Comparative Human Biology. Autorem
analiz są Arkadiusz Sołtysiak i Marta Bialon z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Badacze przeanalizowali cechy niemetryczne zębów, na przykład kształt siekaczy, liczbę guzków na
trzonowcach, które są w dużym stopniu dziedziczone i mogą być wykorzystywane zamiast badań DNA do
śledzenia zmian ludnościowych w pradziejach.
Historia polityczna, społeczna i ekonomiczna starożytnej południowej Mezopotamii jest dobrze znana dzięki
zachowanym licznym archiwom zawierającym tabliczki zapisane pismem klinowym.
„Dla północnej Mezopotamii mamy znacznie mniej źródeł i przez to nasza wiedza o tym regionie jest uboższa.
Powiększyliśmy ją badając szczątki ludzkie z tego regionu” – wyjaśnia Sołtysiak.
Zespół z Uniwersytetu Warszawskiego przebadał cechy niemetryczne zębów 350 osobników z trzech stanowisk
położonych w środkowej dolinie Eufratu (wschodnia Syria) i zamieszkanych z przerwami od początku III
tysiąclecia p.n.e. do późnej starożytności, a później wykorzystywanych jako miejsce grzebania zmarłych.
Okazało się, że aż do okresu abbasydzkiego (VIII-XIII wiek n.e.) nie nastąpiła na tym obszarze znacząca zmiana
ludnościowa, pomimo burzliwej historii tej części Bliskiego Wschodu, którą wiele razy podbijali agresorzy z
południa (Hammurabi z Babilonu), ze wschodu (Asyryjczycy i Persowie) i z zachodu (Aleksander Macedoński).
„Braku większych migracji spodziewaliśmy się dla epoki brązu, ale już nie dla czasów wielkich imperiów, które
nastały wraz z ekspansją państwa asyryjskiego w IX/VIII wieku p.n.e. Wtedy to źródła pisane zaczynają
odnotowywać duże ruchy migracyjne, zaczynając od masowych przesiedleń milionów ludzi przez władców
asyryjskich, poprzez ekspansję Greków w okresie hellenistycznym aż po masowe migracje w czasach wojen
rzymsko-perskich” – dodaje archeolog.
Badania Polaków wykazały, że ówczesne przemieszczenia ludności nie wpływały znacząco na lokalną populację
zamieszkującą środkową część doliny Eufratu i dopiero najazd Mongołów pod dowództwem Hulagu, który
spustoszył całą Mezopotamię, zmienił sytuację. Źródła historyczne podają, że dopiero w XVII wieku wyludniona
środkowa dolina Eufratu zaczęła być zasiedlana przez Beduinów z Półwyspu Arabskiego. Jedynie ta migracja
doprowadziła do wyraźnych zmian w częstościach cech niemetrycznych zębów – dowodzą naukowcy.
Projekt badawczy zrealizowano dzięki grantowi przyznanemu przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
PAP - Nauka w Polsce
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)