Untitled - Profinfo.pl
advertisement
Wzorcowy plan kont a rachunkowość finansowa i zarządcza podmiotów leczniczych redakcja naukowa Maria Hass-Symotiuk Warszawa 2012 Wzorcowy plan kont.indd 3 2012-03-04 21:33:53 Spis treści Wstęp Maria Hass-Symotiuk.................................................................................... 11 Wykaz kont syntetycznych i analitycznych dla podmiotów leczniczych Maria Hass-Symotiuk.................................................................................... 17 Rozdział 1. Zakładowy plan kont jako element polityki rachunkowości podmiotu leczniczego Magdalena Kludacz....................................................................................... 35 1.1. Wzorcowy a zakładowy plan kont podmiotu leczniczego................ 1.2. Komponenty zakładowego planu kont podmiotu leczniczego........ 1.3. Projektowanie struktury kont syntetycznych i analitycznych oraz jej wpływ na zakres generowanych zbiorów informacji finansowych w podmiocie leczniczym................................................ 1.4. Potrzeba wyodrębnienia ewidencji księgowej dla projektów finansowanych ze środków unijnych w podmiocie leczniczym........ 1.5. Wymagania zakładowego planu kont w warunkach komputeryzacji ewidencji księgowej w podmiocie leczniczym........ 35 39 44 52 56 Rozdział 2. Prowadzenie ksiąg rachunkowych w podmiocie leczniczym Maria Hass-Symotiuk ................................................................................... 61 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. Istota, cechy i elementy ksiąg rachunkowych.................................... Otwieranie i zamykanie ksiąg rachunkowych................................... Techniki prowadzenia ksiąg rachunkowych...................................... Poprawianie błędów w zapisach księgowych . .................................. 61 67 73 75 Rozdział 3. Dokumentowanie operacji gospodarczych w podmiocie leczniczym Maria Hass-Symotiuk ................................................................................... 79 3.1. Rola dokumentów księgowych i ich klasyfikacja ............................. 79 3.2. Wymagania wobec dokumentów księgowych wynikające z ustawy o rachunkowości ................................................................................. 84 3.3. Wymagania dotyczące dokumentów służących ustaleniu i rozliczeniu podatku VAT . ............................................................... 87 Wzorcowy plan kont.indd 5 2012-03-04 21:33:53 Spis treści 6 3.4. Wymagania dodatkowe wobec dokumentów wynikające z umów lub decyzji przyznających środki na realizację projektów finansowanych ze środków unijnych................................ 98 3.5. Kontrola dokumentów księgowych....................................................103 Rozdział 4. Inwentaryzacja aktywów i pasywów w podmiocie leczniczym Kazimierz Sawicki..........................................................................................107 4.1. Pojęcie i cel inwentaryzacji składników aktywów i pasywów...........107 4.2. Przedmiot i częstotliwość inwentaryzacji..........................................108 4.3. Zasady i metody inwentaryzacji składników aktywów i pasywów..............................................................................................111 4.4. Organizacja inwentaryzacji składników aktywów i pasywów...........116 4.5. Rozliczanie różnic inwentaryzacyjnych w składnikach majątkowych........................................................................................117 Rozdział 5. Wycena aktywów i pasywów oraz zasady ustalania wyniku finansowego w podmiocie leczniczym Bożena Nadolna............................................................................................121 5.1. Podstawowe kategorie wyceny majątku i kapitałów (funduszy) podmiotów leczniczych a zasady rachunkowości..............................121 5.2. Składniki aktywów i źródła ich finansowania w podmiocie leczniczym oraz ich wycena początkowa...........................................134 5.3. Wycena zużycia i rozchodu składników aktywów w podmiocie leczniczym ...........................................................................................143 5.4. Wycena bilansowa aktywów i pasywów w podmiotach leczniczych............................................................................................146 5.5. Elementy kształtujące wynik finansowy podmiotu leczniczego i jego rozliczenie .................................................................................152 Rozdział 6. Aktywa trwałe w podmiocie leczniczym Maria Hass-Symotiuk....................................................................................159 6.1. Ogólna charakterystyka kont zespołu 0 „Aktywa trwałe” ..............159 6.2. Korespondencja kont zespołu 0 „Aktywa trwałe” wraz z komentarzem....................................................................................161 6.3. Konta pozabilansowe..........................................................................212 Rozdział 7. Środki pieniężne, rachunki bankowe oraz inne krótkoterminowe aktywa finansowe podmiotu leczniczego Magdalena Kludacz.......................................................................................214 7.1. Ogólna charakterystyka kont zespołu 1 „Środki pieniężne, rachunki bankowe oraz inne krótkoterminowe aktywa finansowe” w podmiocie leczniczym..................................................214 Wzorcowy plan kont.indd 6 2012-03-04 21:33:56 Spis treści 7 7.2. Korespondencja kont zespołu 1 „Środki pieniężne, rachunki bankowe oraz inne krótkoterminowe aktywa finansowe” wraz z komentarzem w podmiocie leczniczym.................................222 Rozdział 8. Rozrachunki i roszczenia podmiotu leczniczego Bożena Nadolna............................................................................................245 8.1. Ogólna charakterystyka kont zespołu 2 „Rozrachunki i roszczenia” podmiotu leczniczego...................................................245 8.2. Korespondencja kont zespołu 2 „Rozrachunki i roszczenia” wraz z komentarzem w podmiocie leczniczym.................................248 8.3. Konta pozabilansowe..........................................................................289 Rozdział 9. Materiały i towary podmiotu leczniczego Bożena Nadolna............................................................................................291 9.1. Ogólna charakterystyka kont zespołu 3 „Materiały i towary” podmiotu leczniczego . .......................................................................291 9.2. Korespondencja kont zespołu 3 „Materiały i towary” wraz z komentarzem w podmiocie leczniczym..........................................293 9.2. Konta pozabilansowe..........................................................................308 Rozdział 10. Koszty według rodzajów i ich rozliczanie w podmiocie leczniczym Maria Hass-Symotiuk....................................................................................310 10.1. Ogólna charakterystyka kont zespołu 4 „Koszty według rodzajów i ich rozliczanie” podmiotu leczniczego............................310 10.2. Korespondencja kont zespołu 4 „Koszty według rodzajów i ich rozliczanie” wraz z komentarzem w podmiocie leczniczym....316 Rozdział 11. Koszty według typów działalności i ich rozliczanie w podmiocie leczniczym Maria Hass-Symotiuk....................................................................................332 11.1. Ogólna charakterystyka kont zespołu 5 „Koszty według typów działalności i ich rozliczanie” w podmiocie leczniczym...................332 11.2. Korespondencja kont zespołu 5 „Koszty według typów działalności i ich rozliczanie” wraz z komentarzem w podmiocie leczniczym............................................................................................351 Rozdział 12. Produkty i rozliczenia międzyokresowe w podmiocie leczniczym Kazimierz Sawicki..........................................................................................364 12.1. Ogólna charakterystyka kont zespołu 6 „Produkty i rozliczenia międzyokresowe” w podmiocie leczniczym......................................364 Wzorcowy plan kont.indd 7 2012-03-04 21:33:57 Spis treści 8 12.2. Korespondencja kont zespołu 6 „Produkty gotowe i rozliczenia międzyokresowe” w podmiocie leczniczym......................................367 Rozdział 13. Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem w podmiocie leczniczym Maria Hass-Symotiuk ................................................................................. 376 13.1. Ogólna charakterystyka kont zespołu 7 „Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem” w podmiocie leczniczym...................376 13.2. Korespondencja kont zespołu 7 „Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem” wraz z komentarzem w podmiocie leczniczym............................................................................................382 Rozdział 14. Kapitały (fundusze) własne, fundusze specjalne, rezerwy i wynik finansowy w podmiotach leczniczych Bożena Nadolna............................................................................................415 14.1. Ogólna charakterystyka kont zespołu 8 „Kapitały (fundusze) własne, fundusze specjalne, rezerwy i wynik finansowy” w podmiotach leczniczych...................................................................415 14.2. Korespondencja kont zespołu 8 „Kapitały (fundusze) własne, fundusze specjalne, rezerwy i wynik finansowy wraz z komentarzem” w podmiotach leczniczych.....................................418 Rozdział 15. Wyodrębniona ewidencja księgowa projektów współfinansowanych ze środków UE w podmiocie leczniczym Magdalena Kludacz.......................................................................................440 15.1. Dostosowanie rachunkowości podmiotu leczniczego do potrzeb realizacji projektów współfinansowanych ze środków unijnych............................................................................440 15.2. Wyodrębniona ewidencja aktywów trwałych, aktywów obrotowych i zobowiązań związanych z finansowaniem projektów ze środków unijnych w podmiocie leczniczym................450 15.3. Zasady ewidencji środków pozyskiwanych na realizację projektów współfinansowanych ze środków unijnych w podmiocie leczniczym......................................................................457 15.4. Zasady ewidencji kosztów projektów współfinansowanych ze środków unijnych w podmiocie leczniczym..................................468 Rozdział 16. Powiązanie kont syntetycznych i analitycznych ze sprawozdaniem finansowym podmiotu leczniczego Kazimierz Sawicki..........................................................................................472 16.1. Zakładowy plan kont a sprawozdanie finansowe podmiotu leczniczego...........................................................................................472 Wzorcowy plan kont.indd 8 2012-03-04 21:33:57 Spis treści 9 16.2. Ujmowanie sald kont w bilansie podmiotu leczniczego..................475 16.3. Sporządzanie rachunku zysków i strat w podmiocie leczniczym............................................................................................480 16.4. Informacja dodatkowa w podmiocie leczniczym..............................485 16.5. Zasady sporządzania innych elementów sprawozdania finansowego w podmiocie leczniczym...............................................492 Załącznik nr 1. Zarządzenie w sprawie dokumentacji przyjętych zasad (polityki) rachunkowości w podmiocie leczniczym Maria Hass-Symotiuk....................................................................................499 Literatura.............................................................................................................503 Spis ilustracji . .....................................................................................................508 Spis tabel .............................................................................................................509 Wzorcowy plan kont.indd 9 2012-03-04 21:33:57 Wzorcowy plan kont.indd 10 2012-03-04 21:33:57 Wstęp Zasadniczym źródłem informacji finansowych niezbędnych do zarządzania każdą jednostką gospodarczą, w tym także podmiotem leczniczym, jest rachunkowość. Wszystkie podmioty są obowiązane do prowadzenia rachunkowości zgodnie z przepisami prawa gwarantującymi pozyskanie prawdziwego i rzetelnego obrazu stanu i zmian sytuacji majątkowej i sytuacji finansowej oraz ich dokonań. Temu celowi służą stosowane w systemie rachunkowości różne procedury pomiaru, dokumentowania, wyceny oraz rejestracji zdarzeń i procesów gospodarczych mających miejsce w określonym czasie. Trzonem systemu rachunkowości podmiotu leczniczego prowadzącego księgi rachunkowe bez względu na formę prawną czy zakres prowadzonej działalności jest zakładowy plan kont. Określa on sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych jednostki i jest zasadniczym, sformalizowanym dokumentem polityki rachunkowości. Od jego zawartości i struktury zależy nie tylko sposób prowadzenia ewidencji księgowej i jej pracochłonność, ale także potencjał informacyjny rachunkowości, który warunkuje realizację jej nadrzędnej funkcji, jaką jest funkcja informacyjna. Zakładowy plan kont stanowi usystematyzowany wykaz kont (z podaniem ich symboli i nazw) przeznaczony do rejestracji posiadanych i wykorzystywanych w prowadzonej działalności środków gospodarczych, źródeł ich finansowania i zachodzących w nim procesów gospodarczych oraz ich skutków (w tym także ponoszonych kosztów, uzyskiwanych przychodów i osiąganych wyników). Powinien być on wzbogacony o komentarz wyjaśniający treść i wzajemne powiązania poszczególnych kont. Zakładowy plan kont jest „centrum nerwowym” rachunkowości podmiotu leczniczego. Spełnia on rolę podstawy do generowania niezbędnych zbiorów informacji finansowych. Jego zadaniem jest umożliwienie prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z ustawą o rachunkowości oraz innymi obowiązującymi regulacjami prawnymi (np. przepisami podatkowymi) z równoczesnym Wzorcowy plan kont.indd 11 2012-03-04 21:33:58 12 Wstęp uwzględnieniem charakterystycznych cech działalności jednostki (specyfiki prowadzonej działalności, jej rodzaju, rozmiarów), potrzeb informacyjnych różnych użytkowników (zewnętrznych i wewnętrznych) oraz techniki prowadzenia ksiąg rachunkowych (ręcznie, komputerowo). Obowiązek ustalenia i aktualizacji zakładowego planu kont wynika z art. 10 ustawy o rachunkowości i należy do kierownika jednostki. W praktyce założenia do zakładowego planu kont przygotowuje na ogół główny księgowy. Warto dodać, że obowiązek posiadania własnego zakładowego planu kont dotyczy także tych podmiotów leczniczych, które dobrowolnie prowadzą pełną rachunkowość (mimo że ich przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i przychody finansowe za poprzedni rok obrotowy były niższe niż równowartość w walucie polskiej 1200 tys. euro). Przyjęcie takiego rozwiązania (prowadzenia pełnej rachunkowości) umożliwia bowiem uzyskanie bardziej szczegółowych informacji na potrzeby zarządzania niż przy prowadzeniu uproszczonych form ewidencyjnych, np. księgi przychodów i rozchodów. Niniejsza publikacja prezentuje szczegółowe rozwiązania dotyczące opracowywania, funkcjonowania i modyfikacji zakładowego planu kont dla podmiotów leczniczych o różnej formie prawnej, zarówno non profit (niebędących przedsiębiorcami), jak przedsiębiorców (działających dla zysku). Prezentowane w nim treści zostały dostosowane do specyfiki prowadzonej działalności leczniczej, zasad gospodarki finansowej oraz potrzeb informacyjnych odbiorców zewnętrznych i kierownictwa tych jednostek. Uwzględniono w nim także wymagania dotyczące prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej na potrzeby realizacji projektów współfinansowanych ze środków unijnych. Praca składa się z czterech części, które harmonijnie łączą problemy ogólne z praktycznymi występującymi w tych jednostkach. W części pierwszej przedstawiono wzorcowy plan kont dla podmiotów leczniczych o różnej formie prawnej (SP ZOZ, spółek prawa handlowego, spółek prawa cywilnego, spółdzielni, fundacji itp.) prowadzących pełne księgi rachunkowe. Zawiera on rozbudowany wykaz kont syntetycznych i analitycznych, który umożliwi nie tylko rejestrację operacji gospodarczych występujących w tych podmiotach, ale także zapewni pozyskanie informacji na potrzeby zarządcze ich kierownictwa oraz umożliwi sporządzanie obligatoryjnej sprawozdawczości finansowej w kształcie wymaganym przez ustawę o rachunkowości, przepisy ustawy o statystyce Wzorcowy plan kont.indd 12 2012-03-04 21:33:59 Wstęp 13 publicznej, jak też informacje finansowe wymagane przez Ministerstwo Zdrowia i organy założycielskie. W pracy przyjęto podział kont na 10 zespołów (od 0 do 9). W ramach kont zespołów 0–8 stosowanych w praktyce jednostek opieki zdrowotnej wydzielono także odrębne konta syntetyczne i analityczne służące do ewidencji projektów dotowanych ze środków unijnych. Natomiast ostatni zespół obejmuje konta pozabilansowe przeznaczone do całościowego odwzorowania, monitorowania, rozliczania i kontroli kosztów realizowanych przedsięwzięć współfinansowanych ze środków UE. Przyjęte w publikacji rozwiązania są zgodne z rozwiązaniami określanymi w ustawie o rachunkowości, w krajowych i międzynarodowych standardach rachunkowości, znowelizowanych ustawach podatkowych, jak też w ustawie o działalności leczniczej, kodeksie spółek handlowych, ustawie Prawo spółdzielcze itp.). Druga część opracowania obejmuje pięć rozdziałów, w których ukazano zasady i metody projektowania zakładowego planu kont dla podmiotów leczniczych, dokumentowania operacji gospodarczych, sposoby prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz ich weryfikacji w drodze inwentaryzacji, jak też zasady wyceny w ciągu roku obrotowego i na dzień bilansowy różnych składników aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego w tych jednostkach. W celu pozyskania rzetelnych danych szczególną uwagę zwrócono ma wymagania wobec dokumentów księgowych sformułowane przez prawo bilansowe, prawo podatkowe (na potrzeby ustalania i rozliczania podatku od towarów i usług) oraz wynikające z umów lub decyzji przyznających środki na realizację projektów współfinansowanych ze środków unijnych. W trzeciej część pracy zaprezentowano charakterystyki kont stosowanych w podmiotach leczniczych według zespołów wzorcowego planu kont. Każdy zespół kont zawiera komentarz, który obejmuje: wprowadzenie do poszczególnych kont z uwzględnieniem ich funkcji, obowiązujący sposób wyceny operacji gospodarczych, omówienie zasad funkcjonowania poszczególnych kont, aktualne rozwiązania ewidencyjne typowych operacji gospodarczych, sposób ustalania i rozliczania kosztów działalności medycznej według ośrodków kosztów oraz zasady ustalania kosztów jednostkowych świadczeń zdrowotnych, • sposób ujęcia kosztów i przychodów podlegających rozliczeniu w czasie, • • • • • Wzorcowy plan kont.indd 13 2012-03-04 21:34:00 14 Wstęp • obowiązujące rozwiązania dotyczące prowadzenia wyodrębnionej ewidencji aktywów trwałych, aktywów obrotowych, zobowiązań oraz kosztów projektów współfinansowanych ze środków UE, • zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych i kont ksiąg pozabilansowych. W końcowej części pracy ukazano powiązanie planu kont syntetycznych i analitycznych ze sprawozdawczością finansową podmiotów leczniczych, które będzie przydatne do sporządzenia sprawozdania finansowego, a także wzór zarządzenia dotyczący wprowadzenia dokumentacji przyjętych zasad (polityki) rachunkowości w tych jednostkach. Zaprezentowany w opracowaniu wzorcowy plan kont może być wykorzystany w całości jako zakładowy plan kont w konkretnym podmiocie leczniczym lub też stanowić podstawę do opracowania własnego planu kont jednostki opieki zdrowotnej. Zaletą opracowania jest przede wszystkim wszechstronne i wieloaspektowe przedstawienie problematyki zakładowego planu kont jako podstawy generowania wieloprzekrojowych informacji finansowych na potrzeby różnych użytkowników podmiotów leczniczych. Przedstawione w nim treści cechuje bezpośrednia przydatność i aktualność. Warto podkreślić, że w opracowaniu zaprezentowano zagadnienia najbardziej aktualne, istotne i kluczowe z uwzględnieniem możliwości różnych rozwiązań oraz z wykorzystaniem obowiązujących regulacji prawnych, a w szczególności prawa bilansowego, Krajowych i Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, prawa podatkowego oraz ustaw określających zasady gospodarki finansowej tych jednostek (ustawy o działalności leczniczej, kodeksu spółek handlowych itp.). Opracowanie jest przeznaczone dla podmiotów leczniczych zobowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych, bez względu na formę prawną (non profit oraz przedsiębiorców działających dla zysku). Jego adresatami są przede wszystkim osoby zajmujące się profesjonalnie prowadzeniem ksiąg rachunkowych: główni księgowi, dyrektorzy finansowi, pracownicy pionów finansowo-ekonomicznych oraz kontrolerzy i audytorzy wewnętrzni. Może być ono również wykorzystywane przez kierownictwo podmiotów leczniczych, w tym także przez przedstawicieli rad społecznych czy rad nadzorczych odpowiedzialnych za kształt systemu informacyjnego rachunkowości oraz przyjętą politykę w tym zakresie. Z uwagi na całościowe omówienie zagadnień generowania informacji finansowych może być ono także wykorzystane przez słuchaczy Wzorcowy plan kont.indd 14 2012-03-04 21:34:00 Wstęp 15 różnych form kształcenia zawodowego (słuchaczy studiów podyplomowych z zarządzania placówkami opieki zdrowotnej, studentów studiów ekonomicznych, a także przez biegłych rewidentów badających księgi rachunkowe podmiotów leczniczych. W niniejszej publikacji nie udało się poruszyć wszystkich istotnych dla praktyki problemów. Dlatego jeżeli będą mieli Państwo uwagi czy sugestie oraz zapytania dotyczące prezentowanej tematyki, prosimy je kierować na adres: [email protected] Maria Hass-Symotiuk Wzorcowy plan kont.indd 15 2012-03-04 21:34:00 Wzorcowy plan kont.indd 16 2012-03-04 21:34:01 Maria Hass-Symotiuk Wykaz kont syntetycznych i analitycznych dla podmiotów leczniczych Analitycznego poziom 1 Księgi głównej (syntetycznego) Symbol konta Nazwa konta Zespół 0 – Aktywa trwałe 010 Środki trwałe 00 Grunty 10 Budynki i lokale 20 Obiekty inżynierii lądowej i wodnej 30 Kotły i maszyny energetyczne 40 Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania 50 Specjalistyczne maszyny, urządzenia techniczne i aparaty 60 Urządzenia techniczne 70 Środki transportu 80 Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie 90 Środki trwałe niskocenne 011 Środki trwałe współfinansowane ze środków UE Analityka jak do konta 010 przy uwzględnieniu: Projekt (tytuł) Źródła finansowania 020 Wzorcowy plan kont.indd 17 Wartości niematerialne i prawne 10 Oprogramowanie 20 Wartość firmy 2012-03-04 21:34:02 Maria Hass-Symotiuk 18 30 Prawa autorskie i pokrewne prawa majątkowe 40 Inne wartości niematerialne i prawne 021 Wartości niematerialne i prawne współfinansowane ze środków UE Projekt UE (tytuł) Źródła finansowania 030 Długoterminowe aktywa finansowe i inne inwestycje 10 Udziały i akcje 20 Długoterminowe papiery wartościowe 30 040 Inne długoterminowe aktywa finansowe Inwestycje w nieruchomości i prawa 10 Nieruchomości (stanowiące inwestycje długoterminowe) 20 Wartości niematerialne i prawne stanowiące inwestycje długoterminowe 070 Umorzenie środków trwałych 00 Grunty 10 Umorzenie budynków i lokali 20 Umorzenie obiektów inżynierii lądowej i wodnej 30 Umorzenie kotłów i maszyn energetycznych 40 Umorzenie maszyn, urządzeń i aparatów ogólnego zastosowania 50 Umorzenie specjalistycznych maszyn, urządzeń technicznych i aparatów 60 Umorzenie urządzeń technicznych 70 Umorzenie środków transportu 80 Umorzenie narzędzi, przyrządów, ruchomości i wyposażenia 90 Umorzenie środków trwałych niskocennych 071 Umorzenie środków trwałych współfinansowanych ze środków UE Analityka jak do konta 011 072 073 Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych 10 Umorzenie oprogramowania 20 Umorzenie wartości firmy 30 Umorzenie praw autorskich i pokrewnych praw majątkowych 40 Umorzenie innych wartości niematerialnych i prawnych Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych współfinansowanych ze środków UE Analityka jak do konta 021 Wzorcowy plan kont.indd 18 2012-03-04 21:34:02 Wykaz kont syntetycznych i analitycznych... 074 19 Umorzenie i aktualizacja inwestycji w nieruchomości i prawa 10 Umorzenie inwestycji w nieruchomości 20 Umorzenie inwestycji w wartości niematerialne i prawne 075 Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości środków trwałych 076 Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości środków trwałych współfinansowanych ze środków UE 077 Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości niematerialnych i prawnych 078 Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości niematerialnych i prawnych współfinansowanych ze środków UE 079 Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe 10 Odpisy aktualizujące wartość udziałów i akcji 20 Odpisy aktualizujące wartość innych długoterminowych papierów wartościowych 30 Odpisy aktualizujące wartość innych długoterminowych aktywów finansowych 080 Środki trwałe w budowie 00 Zakup środków trwałych 10 Roboty budowlano-montażowe 20 Modernizacja np. oddziału kardiologicznego 30 Inne środki trwałe w budowie 40 Ulepszenia w obcych środkach trwałych 081 Środki trwałe w budowie współfinansowane ze środków UE 10 Projekt A (np. modernizacja systemu informatycznego) 101 Wkład UE – koszty kwalifikowane 102 Wkład własny – koszty niekwalifikowane 103 Koszty kwalifikowane – środki publiczne krajowe (od organu założycielskiego) 082 Odpisy aktualizujące środki trwałe w budowie 083 Odpisy aktualizujące środki trwałe w budowie współfinansowane ze środków UE Konta pozabilansowe 093 Środki trwałe w likwidacji 094 Środki trwałe dzierżawione 095 Środki trwałe obce (np. tomograf komputerowy, rezonans magnetyczny) 096 Środki trwałe oddane w leasing finansowy Wzorcowy plan kont.indd 19 2012-03-04 21:34:02 Maria Hass-Symotiuk 20 Zespół 1 – Środki pieniężne, rachunki bankowe oraz inne krótkoterminowe aktywa finansowe 100 Kasa 10 Kasa krajowych środków pieniężnych 20 Kasa zagranicznych środków pieniężnych 101 Kasa środków z UE Projekty finansowane ze środków UE 130 Rachunki bankowe 10 Bieżący rachunek bankowy 20 Rachunek środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych 30 Inne rachunki bankowe (depozyty, wadia) 40 Rachunek środków inwestycyjnych 50 Rachunki bankowe lokat terminowych 60 Rezydenci Rachunek bankowy środków na projekty współfinansowane przez UE 131 10 Projekty UE (np. Modernizacja systemu informatycznego) 101 Rachunek środków własnych 102 Rachunek środków UE 103 133 Rachunek dotacji organu założycielskiego Kredyty bankowe 10 Długoterminowe kredyty bankowe 20 Krótkoterminowe kredyty bankowe 134 Kredyty bankowe na obsługę projektów współfinansowanych przez UE 135 Inne środki pieniężne 10 Środki pieniężne w drodze 20 Czeki obce 30 Weksle obce 140 Wzorcowy plan kont.indd 20 Krótkoterminowe aktywa finansowe 10 Udziały i akcje 20 Inne papiery wartościowe (np. papiery dłużne) 30 Inne krótkoterminowe aktywa finansowe 40 Udziały i akcje własne przeznaczone do zbycia 2012-03-04 21:34:03 Wykaz kont syntetycznych i analitycznych... 149 21 Odpisy aktualizujące krótkoterminowe aktywa finansowe 10 Udziały i akcje 20 Inne papiery wartościowe 30 Inne krótkoterminowe aktywa finansowe 50 Udziały i akcje własne przeznaczone do zbycia Zespół 2 – Rozrachunki i roszczenia 200 Rozrachunki z NFZ 10 Leczenie szpitalne 20 Ambulatoryjna opieka zdrowotna (poradnie) 30 Świadczenia odrębnie kontraktowane 40 Świadczenia współfinansowane 50 Programy lekowe 60 Programy profilaktyczne 70 Pozostałe 80 Świadczenia ponadlimitowe (nadwykonania) 90 Podwyżka ustawowa 201 Rozrachunki z Ministerstwem Zdrowia 10 Procedury wysokospecjalistyczne 20 Programy polityki zdrowotnej 30 Nieubezpieczeni 202 Rozrachunki z odbiorcami usług medycznych 10 Osoby fizyczne – nieubezpieczeni 20 Osoby fizyczne – obcokrajowcy 30 Firmy ubezpieczeniowe (krajowe, zagraniczne) 40 SP ZOZ 50 Pozostałe podmioty lecznicze (niepubliczne) 60 Zakłady pracy 70 Samorząd terytorialny – staże 80 Pozostali odbiorcy usług medycznych 203 Wzorcowy plan kont.indd 21 Rozrachunki z odbiorcami usług niemedycznych 10 Dzierżawa i najem pomieszczeń 20 Wynajem aparatury i sprzętu medycznego 30 Pozostałe 2012-03-04 21:34:03 Maria Hass-Symotiuk 22 204 Rozrachunki z tytułu kształcenia kadr medycznych 10 Rezydentury 20 Staże podyplomowe 205 Rozrachunki z krajowymi dostawcami towarów i usług Analityka według tytułów i kontrahentów 206 Rozrachunki z zagranicznymi dostawcami towarów i usług 207 Rozrachunki z tytułu budowy środków trwałych 213 Rozrachunki z tytułu realizacji projektów Unii Europejskiej 10 Projekt A 20 Projekt B 215 Zobowiązania wekslowe 221 Rozrachunki z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych 222 Rozrachunki z tytułu pobranych zaliczek na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych 223 Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT 10 Rozliczenie VAT należnego 20 Korekty VAT należnego 30 Rozliczenie VAT naliczonego 40 Korekty VAT naliczonego 225 Rozrachunki z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych 10 Składki na ubezpieczenie emerytalne 20 Składki na ubezpieczenie rentowe 30 Składki na ubezpieczenie chorobowe 40 Składki na ubezpieczenie wypadkowe 50 Składki na ubezpieczenie zdrowotne 60 Składki na Fundusz Pracy 70 Składki na FGŚP 228 230 Wzorcowy plan kont.indd 22 Inne rozrachunki publicznoprawne 10 Podatek od nieruchomości 20 Podatek od środków transportowych 30 Pozostałe podatki i opłaty lokalne 40 Opłaty za korzystanie ze środowiska 50 PFRON Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń 2012-03-04 21:34:03 Wykaz kont syntetycznych i analitycznych... 10 Wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę 20 Wynagrodzenia z tytułu umowy-zlecenia i o dzieło 30 Wypłaty z tytułu rozwiązania rezerwy na świadczenia pracownicze 40 Wynagrodzenia obciążające ZFŚS 50 Rozrachunki z tytułu zastępczej służby wojskowej 60 Zasiłki płatne z ZUS 231 Rozrachunki dotyczące potrąceń z wynagrodzeń 10 ROR pracownika 20 Związki zawodowe 30 Okręgowa Izba Lekarska 40 Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych 50 Izba Aptekarska 60 Krajowa Izba Diagnostyki 70 Składki PZU 80 PKZP 90 Zajęcia wynagrodzeń 100 Ubezpieczenia OC 110 ROR pracownika UE Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń za udział w realizacji projektów UE 232 234 Pozostałe rozrachunki z pracownikami 10 Zaliczki 20 Roszczenia z tytułu niedoborów i szkód 30 Pozostałe rozrachunki (np. telefony) 235 Rozrachunki z tytułu pożyczek udzielanych pracownikom z ZFŚS 10 Pożyczki mieszkaniowe 20 Pożyczki krótkoterminowe Pozostałe rozrachunki z pracownikami uczestniczącymi w realizacji projektów UE 236 240 Wzorcowy plan kont.indd 23 23 Rozliczenie niedoborów i szkód 10 Niedobory i szkody niezawinione 20 Niedobory i szkody zawinione 30 Roszczenia z tytułu niedoborów skierowane na drogę postępowania sądowego 2012-03-04 21:34:03 Maria Hass-Symotiuk 24 40 241 Roszczenia z tytułu niedoborów i szkód uznane przez osoby materialnie odpowiedzialne Rozliczenie nadwyżek 10 Kompensata nadwyżek z niedoborami 20 Nadwyżki uznane za pozorne 30 Nadwyżki w składnikach środków trwałych 40 Pozostałe nadwyżki 245 Rozrachunki wewnątrzzakładowe 10 Zwroty za rozmowy telefoniczne 20 Inne rozrachunki wewnątrzzakładowe 246 Należności dochodzone na drodze sądowej 10 W stosunku do pracowników 20 W stosunku do odbiorców 30 W stosunku do dostawców 247 Pozostałe rozrachunki 10 Wadium na przetargi 20 Kaucje za opakowania 30 Depozyty od pacjentów 40 Pozostałe 248 Pozostałe rozrachunki z UE Analityka według realizowanych projektów 260 261 Odpisy aktualizujące wartość należności 10 Należności za świadczenia ponadlimitowe 20 Należności z tytułu leczenia osób nieubezpieczonych 30 Należności przeterminowane 40 Należności nieściągalne 50 Pozostałe (np. dłużnicy postawieni w stan likwidacji) Odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu realizacji projektów UE Konta pozabilansowe 291 Należności warunkowe projektów UE 292 Należności warunkowe 293 Zobowiązania warunkowe Wzorcowy plan kont.indd 24 2012-03-04 21:34:04 Wykaz kont syntetycznych i analitycznych... 25 Zespół 3 – Materiały i towary 300 Rozliczenie zakupu 10 Magazyn leków – apteka 20 Magazyn artykułów żywnościowych materiałów 30 Zakup usług 310 Materiały 10 Magazyn apteki 20 Magazyn krwi 30 Magazyn żywności 40 Magazyn sprzętu medycznego 50 Magazyn techniczny 60 Magazyn opakowań technicznych 70 Magazyn bielizny 80 Magazyn szwalni 90 Pozostałe 311 Materiały w magazynach do realizacji projektów UE 312 Materiały przekazane jednostkom organizacyjnym (magazyny podręczne) Analityka według ośrodków kosztów 320 Materiały w przerobie 330 Towary 340 Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów 341 Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów 342 Odpisy aktualizujące wartość towarów 343 Odpisy aktualizujące wartość materiałów 390 Konta pozabilansowe 10 Zapasy obce 20 Niskocenne przedmioty w użytkowaniu Zespół 4 – Koszty według rodzajów i ich rozliczenie Amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych 410 Wzorcowy plan kont.indd 25 10 Amortyzacja środków trwałych stanowiąca KUP 20 Amortyzacja środków trwałych niestanowiąca KUP 30 Amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych stanowiąca KUP 2012-03-04 21:34:04 Maria Hass-Symotiuk 26 40 420 Zużycie materiałów 10 Leki (antybiotyki, cytostatyki itd.) 20 Implanty 30 Krew i preparaty krwiopochodne 40 Odczynniki chemiczne i materiały diagnostyczne 50 Pozostałe materiały medyczne 60 Sprzęt medyczny jednorazowego użytku 70 Sprzęt medyczny wielorazowego użytku 80 Artykuły żywnościowe 90 Pozostałe materiały medyczne 100 Materiały do konserwacji i remontów 110 Bielizna i pościel jednorazowego i wielorazowego użytku 120 Odzież jedno- i wielorazowego użytku 130 Materiały na cele administracyjno-gospodarcze 140 Środki czystościowe 150 Środki higieniczno-pielęgnacyjne 160 Opakowania, środki dezynfekcyjne, środki do sterylizacji 170 Materiały eksploatacyjno-techniczne 180 Paliwo 190 Pozostałe materiały 421 Zużycie energii 10 Woda 20 Energia elektryczna 30 Energia cieplna 40 Pozostała 430 Wzorcowy plan kont.indd 26 Amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych niestanowiąca KUP Usługi obce 10 Remontowo-budowlane 20 Transportowe 30 Konserwacja i naprawa sprzętu medycznego 40 Konserwacja i naprawa sprzętu niemedycznego 50 Medyczne innych jednostek opieki zdrowotnej 60 Medyczne (kontrakty – lekarze) 2012-03-04 21:34:04 Wykaz kont syntetycznych i analitycznych... 70 Medyczne (kontrakty – pielęgniarki) 80 Kontrakty – pozostałe 90 Usługi telekomunikacyjne 100 Usługi pocztowe 110 Dozór mienia 120 Usługi komunalne, wywóz odpadów 130 Sprzątanie 140 Dezynfekcja, dezynsekcja 150 Usługi pralnicze 160 Usługi bankowe 170 Pozostałe usługi (opłaty RTV, ogłoszenia, dokumentacja techniczna) 180 Usługi konsultingowe (prawne, badanie bilansu) 190 Inne (np. wywóz nieczystości medycznych) 440 Podatki i opłaty 10 Podatek od nieruchomości 20 Opłaty roczne za wieczyste użytkowanie gruntów 30 Pozostałe podatki i opłaty lokalne 40 Podatek akcyzowy 50 Podatek VAT naliczony niepodlegający odliczeniu lub zwrotowi 60 PFRON 70 Opłaty skarbowe, sądowe, notarialne 80 Urzędowe opłaty administracyjne 90 Pozostałe (np. za korzystanie ze środowiska) 450 Wynagrodzenia 10 Wynagrodzenia osobowe 20 Umowy-zlecenia i o dzieło 30 Za dyżury 40 Za gotowość 50 Inne wynagrodzenia 460 Wzorcowy plan kont.indd 27 27 Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 10 Składki ZUS 20 Odpis na ZFŚS lub świadczenia urlopowe 30 Szkolenie kadr medycznych 2012-03-04 21:34:05 Maria Hass-Symotiuk 28 40 Szkolenie pozostałych pracowników 50 Odzież ochronna i robocza 60 Badania okresowe pracowników 70 Pozostałe świadczenia 470 490 Pozostałe koszty rodzajowe 10 Podróże służbowe 20 Ryczałty za używanie samochodów prywatnych do celów służbowych 30 Składki członkowskie obowiązkowe 40 Wypłaty pieniężne na rzecz pracowników niezaliczane do wynagrodzeń ani do świadczeń na rzecz pracowników 50 Ubezpieczenia majątkowe i ubezpieczenia OC podmiotu 60 Koszty reprezentacji i reklamy 70 Odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych 80 Inne koszty Rozliczenie kosztów rodzajowych Zespół 5 – Koszty według typów działalności i ich rozliczenie 500 Koszty działalności podstawowej medycznej – lecznictwo stacjonarne Analityka według ośrodków kosztów, na przykład oddziałów szpitalnych, pracowni 501 Koszty działalności podstawowej medycznej – lecznictwo ambulatoryjne (poradnie) Analityka według ośrodków kosztów, na przykład poradni, gabinetów 502 Koszty działalności podstawowej medycznej – procedury finansowane z budżetu państwa Analityka według realizowanych procedur 503 Koszty działalności podstawowej medycznej – profilaktyczne pogramy zdrowotne Analityka według realizowanych programów 504 Koszty podstawowej działalności medycznej – badania kliniczne Według rodzajów badań klinicznych 511 Koszty działalności podstawowej handlowej (np. apteka detaliczna) 530 Koszty działalności pomocniczej medycznej Analityka według ośrodków kosztów (jednostek usługowych medycznych) 531 Wzorcowy plan kont.indd 28 Koszty działalności pomocniczej niemedycznej 2012-03-04 21:34:05 Wykaz kont syntetycznych i analitycznych... 29 Analityka według ośrodków kosztów (jednostek usługowych niemedycznych) 535 Koszty działalności bytowej i socjalnej 550 Koszty zarządu Analityka według ośrodków kosztów Zespół 6 – Produkty i rozliczenia międzyokresowe 600 Produkty gotowe (preparaty krwiopochodne) 625 Odpisy aktualizujące wartość produktów 641 Długoterminowe czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów Analityka według tytułów 642 Krótkoterminowe czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów 10 Prenumeraty 20 Ubezpieczenia majątkowe 30 Ubezpieczenia OC 40 Ubezpieczenia komunikacyjne 50 Podatek od nieruchomości 60 Czynsz, dzierżawa roczna 70 Odpis roczny na ZFŚS Według ośrodków kosztów 643 Długoterminowe bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów 644 Krótkoterminowe bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów 10 Rezerwa na zobowiązania z tytułu wzrostu wynagrodzeń 20 Rezerwy na wydatki przyszłych okresów 650 Pozostałe rozliczenia międzyokresowe 10 Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Zespół 7 – Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem 700 Sprzedaż usług działalności podstawowej medycznej Analityka według płatników (źródeł finansowania), kontraktów i ośrodków kosztów Wzorcowy plan kont.indd 29 10 NFZ – lecznictwo stacjonarne 20 NFZ – lecznictwo ambulatoryjne 30 NFZ – rehabilitacja lecznicza 40 NFZ – świadczenia odrębnie kontraktowane 50 NFZ – programy lekowe 2012-03-04 21:34:05 Maria Hass-Symotiuk 30 60 NFZ – programy profilaktyczne 70 NFZ – Pozostałe 90 NFZ – świadczenia ponadlimitowe 100 MZ – procedury wysokospecjalistyczne 110 MZ – programy polityki zdrowotnej 120 MZ – nieubezpieczeni 130 MZ – rezydenci 140 Osoby fizyczne (ubezpieczone i nieubezpieczone) 150 Osoby fizyczne – obcokrajowcy 160 Firmy ubezpieczeniowe krajowe 170 Firmy ubezpieczeniowe zagraniczne 180 Zakłady Opieki Zdrowotnej publiczne 190 Niepubliczne podmioty lecznicze 200 Samorząd terytorialny 210 Inne zakłady pracy 220 Badania naukowe 230 Pozostali odbiorcy usług medycznych 701 Przychody z tytułu kształcenia kadry medycznej 10 702 Staże podyplomowe Przychody z badań klinicznych 10 Według ośrodków kosztów i płatników Przychody ze sprzedaży usług pomocniczej działalności niemedycznej 703 Według ośrodków kosztów i płatników 705 Wzorcowy plan kont.indd 30 Pozostała sprzedaż 10 Wynajem powierzchni użytkowej – dzierżawy 20 Energia elektryczna 30 Energia cieplna 40 Rozmowy telefoniczne 50 Woda 60 Sterylizacja 70 Za parkowanie samochodów 80 Dzierżawy sprzętu medycznego 90 Posiłki 2012-03-04 21:34:05 Wykaz kont syntetycznych i analitycznych... 100 Wynajem pokoju 110 Zamieszczenie reklamy 120 Wykonanie odpisów dokumentów ksero 130 Inne 710 31 Koszt własny sprzedaży usług medycznych (analityka jak do konta 700) 711 Koszt własny kształcenia kadry medycznej Analityka jak do konta 701 712 Koszt własny badań klinicznych Analityka jak do konta 702 Koszty własne sprzedaży usług działalności pomocniczej niemedycznej 713 Według ośrodków kosztów i płatników (źródeł finansowania) 715 Koszt własny – pozostała sprzedaż Analityka jak do konta 705 730 Sprzedaż materiałów 731 Wartość sprzedanych materiałów w cenie zakupu (nabycia) 740 Sprzedaż towarów 741 Wartość sprzedanych towarów w cenie zakupu (nabycia) 750 Przychody finansowe 10 Odsetki bankowe 20 Odsetki od niezapłaconych w terminie należności 30 Odsetki bankowe rachunku środków ZFŚS 40 Umorzone odsetki od dostawców 50 Dodatnie różnice kursowe 60 Inne przychody finansowe 751 Przychody finansowe dotyczące zadań współfinansowanych z UE Analityka według projektów i rodzajów przychodów finansowych 755 Wzorcowy plan kont.indd 31 Koszty finansowe 10 Odsetki zapłacone od zobowiązań 20 Odsetki od zobowiązań budżetowych 30 Odsetki od kredytów i pożyczek 40 Ujemne różnice kursowe 50 Pozostałe koszty finansowe 2012-03-04 21:34:06 Maria Hass-Symotiuk 32 756 Koszty finansowe dotyczące zadań współfinansowanych z UE Analityka według projektów i i rodzajów kosztów finansowych 760 Pozostałe przychody operacyjne 10 Przychody ze sprzedaży niefinansowych aktywów trwałych 20 Darowizny rzeczowe, spadki 30 Umorzone i przedawnione zobowiązania 40 Dotacje, subwencje i dopłaty (np. na realizację programów zdrowotnych, na odprawy) 50 Otrzymane odszkodowania, kary i grzywny 60 Rozwiązanie rezerw 70 Nadwyżki inwentaryzacyjne 80 Wpłaty należności odpisanych 90 Inne pozostałe przychody operacyjne 761 Pozostałe przychody operacyjne z tytułu dotacji UE Analityka według projektów i rodzajów pozostałych przychodów 765 Pozostałe koszty operacyjne 10 Wartość sprzedanych lub likwidowanych środków trwałych 20 Odpisy z tytułu aktualizacji wartości aktywów niefinansowych 30 Darowizny składników majątkowych 40 Zapłacone odszkodowania, kary umowne i grzywny 50 Należności przedawnione, umorzone i nieściągalne 60 Renty za utratę zdrowia 70 Odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych 80 Utworzenie rezerw na pewne i prawdopodobne straty 90 Inne pozostałe koszty operacyjne 766 Pozostałe koszty operacyjne UE Analityka według projektów i rodzajów pozostałych kosztów 770 Zyski nadzwyczajne 10 Otrzymane odszkodowania za skutki zdarzeń losowych 20 Odpisanie zobowiązań umorzonych 30 771 Wzorcowy plan kont.indd 32 Inne zyski nadzwyczajne Straty nadzwyczajne 10 Straty nadzwyczajne spowodowane zdarzeniami losowymi 20 Straty nadzwyczajne pozostałe 2012-03-04 21:34:06 Wykaz kont syntetycznych i analitycznych... 781 Obroty wewnętrzne 782 Koszty obrotów wewnętrznych 33 Zespół 8 – Kapitały (fundusze) własne, fundusze specjalne i wynik finansowy 801 Kapitał (fundusz) podstawowy 801 Fundusz założycielski SP ZOZ 10 Bilans otwarcia / Bilans zamknięcia 20 Dotacje otrzymane od organu założycielskiego 30 Dotacje z budżetu samorządu terytorialnego 40 Nieodpłatnie otrzymane składniki majątkowe 50 Dotacje Skarbu Państwa 60 Środki z innych źródeł 70 Straty bilansowe 801 Fundusz udziałowy – spółdzielnia 801 Kapitał zakładowy – spółka z o.o. 801 Kapitał zakładowy – spółka akcyjna 801 Kapitał właścicieli – spółka osobowa 802 Kapitał (fundusz) zapasowy 802 Fundusz zakładu SP ZOZ 10 Bilans otwarcia / Bilans zamknięcia 20 Dotacje z budżetu wojewody 30 Dotacje z budżetu samorządu terytorialnego 40 Dary majątku trwałego przeznaczone na cele rozwojowe 50 Dotacje budżetowe 60 Środki z innych źródeł 70 Starty bilansowe 80 Zyski bilansowe 90 Pokrycie straty bilansowej 802 Fundusz zasobowy – spółdzielnia 802 Kapitał zapasowy – spółka z o.o., spółka akcyjna 802 Pozostałe kapitały rezerwowe – spółka akcyjna 803 Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny 820 Rozliczenie wyniku finansowego 10 Wzorcowy plan kont.indd 33 Wynik finansowy z lat ubiegłych 2012-03-04 21:34:06 Maria Hass-Symotiuk 34 20 840 Wynik finansowy roku bieżącego Rezerwy na przyszłe zobowiązania i koszty 10 841 Według tytułów Rozliczenia międzyokresowe przychodów 10 Ujemna wartość firmy 20 Otrzymane zaliczki, przedpłaty, zadatki na poczet dostaw i usług 30 Inne rozliczenia międzyokresowe przychodów 40 Otrzymane dotacje, subwencje i dopłaty na zakup środków trwałych 50 Środki trwałe przyjęte w drodze darowizny Rozliczenia międzyokresowe przychodów związanych z projektami UE 845 Analityka według projektów 851 Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych 10 Bilans otwarcia / Bilans zamknięcia 20 Odpis bieżący na ZFŚS 30 Odsetki od pożyczek mieszkaniowych 40 Odsetki bankowe 50 Pozostałe zwiększenia 60 Dofinansowanie wypoczynku 70 Zapomogi dla pracowników, emerytów i rencistów 80 Imprezy okolicznościowe 90 Pozostałe zmniejszenia, np. bony 860 Wynik finansowy 870 Podatek dochodowy 871 Inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego Zespół 9 900 Wzorcowy plan kont.indd 34 Konta pozabilansowe Koszty związane z realizacją projektów finansowanych ze środków UE (według poszczególnych projektów) 10 Koszty kwalifikowane projektu – wkład UE 20 Koszty kwalifikowane projektu – dofinansowanie ze środków publicznych krajowych (organ założycielski) 30 Wkład własny – koszty niekwalifikowane 2012-03-04 21:34:07 Rozdział 1 Zakładowy plan kont jako element polityki rachunkowości podmiotu leczniczego Magdalena Kludacz 1.1. Wzorcowy a zakładowy plan kont podmiotu leczniczego Właściwe funkcjonowanie systemu rachunkowości podmiotu leczniczego wymaga opracowania określonej polityki rachunkowości, czyli zbioru zasad i koncepcji działania, które przedstawiają wybrane przez podmiot do stosowania rozwiązania dopuszczone przepisami ustawy o rachunkowości, na przykład metody amortyzacji środków trwałych czy metody wyceny zasobów. Integralnym elementem polityki rachunkowości jest zakładowy plan kont, który stanowi fundament systemu rachunkowości każdej jednostki gospodarczej prowadzącej księgi rachunkowe. Bardzo często jest on określany mianem układu nerwowego rachunkowości. Zakładowy plan kont, jako podstawa opracowywania informacji finansowych, powinien być dostosowany do rozmiarów i specyfiki prowadzonej działalności gospodarczej. Od jego zawartości i struktury zależy nie tylko sposób i pracochłonność prowadzenia ewidencji księgowej, ale również potencjał informacyjny systemu rachunkowości. Zakładowy plan kont to formalny dokument, będący częścią systemu księgowego, który określa obowiązujący w jednostce wykaz kont księgi głównej (kont syntetycznych) przeznaczonych do ewidencji operacji gospodarczych, przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń, zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych (kont analitycznych) oraz ich powiązania z kontami księgi głównej. Powiązanie kont bilansowych i wynikowych z odpowiednimi pozycjami bilansu i rachunku zysków i strat umożliwia Wzorcowy plan kont.indd 35 2012-03-04 21:34:07 Magdalena Kludacz 36 prowadzenie analiz zmian poszczególnych pozycji tych sprawozdań oraz podejmowanie decyzji korekcyjnych. Obowiązek posiadania własnego zakładowego planu kont dotyczy tych podmiotów leczniczych, które obowiązkowo lub dobrowolnie prowadzą pełną rachunkowość (księgi rachunkowe). Warto podkreślić, że pełną rachunkowość na mocy ustawy o rachunkowości muszą prowadzić podmioty lecznicze działające między innymi w formie: • samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, • spółek handlowych (kapitałowych i osobowych), a także innych osób prawnych (np. instytuty badawcze, fundacje), • jednostek budżetowych, • osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych, spółek partnerskich oraz spółdzielni socjalnych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro. Przy opracowaniu zakładowego planu kont należy uwzględnić nie tylko wymogi ustawy o rachunkowości i innych aktów prawnych (np. przepisów podatkowych), ale również potrzeby informacyjne otoczenia (np. płatnika, organów założycielskich, banków, zakładów ubezpieczeń, pacjentów, Głównego Urzędu Statystycznego, Ministerstwa Zdrowia). Odpowiednio rozbudowany zakładowy plan kont powinien stanowić konstrukcję nośną nie tylko dla rachunkowości finansowej, ale również zarządczej, co przedstawiono na ilustracji 1.1. Rachunkowość finansowa Rachunkowość zarządcza Rachunek kosztów Statystyka medyczna Zakładowy plan kont Źródło: B. Zaleska, Modyfikacja zakładowego planu kont na potrzeby zarządzania zakładem opieki zdrowotnej, [w:] Sterowanie kosztami w zakładach opieki zdrowotnej. Budżetowanie – kontrola – ocena, Zeszyty Naukowe, nr 478, Prace Katedry Rachunkowości, nr 30, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2007, s. 329. Ilustracja 1.1. Miejsce zakładowego planu kont w systemie rachunkowości podmiotu leczniczego Wzorcowy plan kont.indd 36 2012-03-04 21:34:08 1. Zakładowy plan kont jako element polityki rachunkowości... 37 Dlatego szczególnie istotne jest dostosowanie zakładowego planu kont do wewnętrznych potrzeb jednostki, które powinny podlegać weryfikacji w celu wyeliminowania zbędnych informacji oraz zapobiegania lukom informacyjnym. Przy szczegółowej konstrukcji zakładowego planu kont trzeba uwzględnić: specyfikę i rodzaje działalności, rozmiary podmiotu, realizowane cele, strukturę organizacyjną, problemy decyzyjne różnych szczebli zarządzania, a także obowiązujący standard sprawozdawczy i technikę prowadzenia ksiąg rachunkowych (ręczną lub komputerową). Zgodnie z ustawą o rachunkowości w celu ujednolicenia zasad ewidencji operacji gospodarczych i ograniczenia nakładu pracy związanego z ustaleniem zakładowego planu kont jednostki mogą stosować wzorcowe plany kont. Wzorcowy plan kont nie ma charakteru obligatoryjnego, ale może stanowić wzorzec przy opracowaniu zakładowego planu kont dla konkretnego podmiotu. Ustawa o rachunkowości zawiera delegację dla ministra finansów do wydania w drodze rozporządzenia wzorcowych planów kont dla różnych jednostek1. Niestety, w odniesieniu do podmiotów leczniczych wzorcowy plan kont nie został wydany, gdyż minister finansów do tej pory nie skorzystał ze wspomnianej delegacji ustawowej2. W takiej sytuacji przy tworzeniu zakładowego planu kont można posiłkować się uniwersalnym wzorcowym planem kont opracowanym przez Departament Rachunkowości Ministerstwa Finansów, na którym opierają się propozycje dostępne w publikacjach fachowych3. Należy jednak przyjęty wzorzec zaadaptować do specyfiki podmiotu leczniczego, gdyż4: • klasyfikacja kont księgi głównej, która jest proponowana we wzorcowym planie kont, ma jedynie charakter ogólny i może nie odpowiadać potrzebom konkretnego podmiotu leczniczego (niektóre konta bywają niepotrzebne, a inne mogą wymagać rozbudowy), Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.), art. 83. 2 Dotychczas uprawnienie to zostało wykorzystane jedynie w odniesieniu do jednostek sfery budżetowej i banków. 3 Rachunkowość. System informacji finansowych Zakładów Opieki Zdrowotnej, red. M. Hass-Symotiuk, Wolters Kluwer, Warszawa 2010; Rachunkowość i plan kont z komentarzem dla Zakładów Opieki Zdrowotnej, red. M. Hass-Symotiuk, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2006; Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa zakładów opieki zdrowotnej, red. M. Hass-Symotiuk, ODDK, Gdańsk 2008. 4 M. Hass-Symotiuk, Elementy rachunkowości ZOZ, [w:] Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa…, red. M. Hass-Symotiuk, op. cit., s. 162. 1 Wzorcowy plan kont.indd 37 2012-03-04 21:34:09
