Psychologia w zarządzaniu - Instytut Organizacji i Zarządzania

Psychologia
w zarządzaniu
Wykład 1
Psychologia
 Psychologia definiowana jest jako naukowe
badanie zachowania jednostek i ich procesów
psychicznych
 Psychologia jest nauką:
 społeczną
 behawioralną
 o mózgu
 o poznawaniu
 o zdrowiu
Cele psychologii


Celem psychologii jest pogłębianie wiedzy o czynnościach
psychicznych, dzięki którym człowiek reguluje swoje stosunki z
otoczeniem, poznaje je i przekształca zgodnie ze swoimi potrzebami
(Tomaszewski, 1991)
Cele psychologii to:




Eksploracja i deskrypcja
Eksplanacja (wyjaśnianie)
Predykcja (przewidywanie)
Oddziaływanie
procesów psychicznych
i zachowań ludzkich
Przedmiot zainteresowania
psychologii






sfera motywacyjna człowieka –określająca mechanizmy ukierunkowujące
zachowania
sfera emocji i uczuć – dotycząca rozkładów stanów aktywacji i mobilizacji
energii, klasyfikacji stanów emocjonalnych i ich energetyzującej roli w
zachowaniu
procesy umysłowe o charakterze elementarnym – poszukiwania, odbioru i
selekcji informacji; integrowania, redukowania i transformowania informacji;
utrwalania, przechowywania i odtwarzania informacji oraz analiza i
przetwarzanie informacji
złożone programy umysłowe przewidywania, programowania, kontroli i
korekcji działania; świadomość; plany i programy działania; poziomy organizacji
zachowania, postawy wobec otoczenia
Mechanizmy komunikacji: geneza i struktura języka, komunikacja wewnętrzna i
zewnętrzna: językowe i pozajęzykowe środki komunikacji
Geneza i struktura osobowości: stabilne cechy podmiotu regulujące jego
zachowanie
Psychologia w zarządzaniu













Interakcjonistyczny model zachowania
Emocje i uczucia
Stres
Motywacja
Procesy grupowe
Komunikacja
Style kierowania
Podstawy procesu selekcji kadr
Psychologiczne aspekty doboru (rozmowa kwalifikacyjna i
testy psychologiczne)
Dopasowanie pracownika do pracy (kompetencje,
zainteresowania, cechy osobowości i temperamentu)
Ocena pracowników
Błędy w ocenianiu
Dopasowanie pracownika do organizacji – satysfakcja z
pracy i zaangażowanie
Funkcje zarządzania
PLANOWANIE – wyznaczenie celu, przygotowanie opcji
działania i wybór jednej z nich.
 ORGANIZOWANIE – stworzenie jednostek zadaniowych
(stanowisk, działów) o odpowiednich kompetencjach i
powiązaniach (kanały komunikacyjne).
 ZAPEWNIENIE OBSADY KADROWEJ – dobór
pracowników, ocena kadry, jej rozwój.
 KIEROWANIE – oddziaływanie na pracowników,
motywowanie do pracy.
 KONTROLA – rejestrowanie osiągniętych wyników i
porównywanie ich z planem.
Funkcje zarządzania są w procesie zarządzania traktowane
dynamicznie, jako fazy następujących po sobie zadań.

Role menedżera wg Mintzberga
Zakres
czynności
Role
Stosunki
międzyludzkie
Informacje
Decyzje
Reprezentant
Odbiornik
Innowator
Przełożony
Nadajnik
Rozwiązujący
problemy
Organizator
Rzecznik
Przydzielający
zasoby
Prowadzący
rokowania
Kompetencje kierownicze

Kompetencja techniczna – zdolność zastosowania wiedzy i
metod teoretycznych w konkretnym indywidualnym
przypadku, tj. w sytuacji pracy, na stanowisku pracy, w trakcie
wykonywania pracy.

Kompetencja społeczna – zdolność efektywnej współpracy z
innymi ludźmi, zarówno jako członek grupy jak i jej przywódca
(kooperowanie, rozumienie innych, itp.).

Kompetencja koncepcyjna – zdolność rozpoznawania
problemów, oceny szans oraz zysków, generowania rozwiązań
i koncepcji działania.
Literatura









Adamiec, M., Kożusznik B. (2000). Zarządzanie zasobami
ludzkimi. Aktor – Kreator - Inspirator. Kraków: Wydawnictwo
AKADE,
Armstrong, M. (2000). Zarządzanie zasobami ludzkimi. Kraków:
Oficyna Ekonomiczna,
Aronson, E. (2004). Człowiek istota społeczna. Warszawa: PWN
Bajcar, B., Borkowska, A., Czerw, A., Gąsiorowska, A. (2011).
Satysfakcja z pracy w zawodach z misją społeczną. Psychologiczne
uwarunkowania. Gdańsk: GWP
Sidor-Rządkowska, M. (2000). Kształtowanie nowoczesnych
systemów ocen pracowniczych. Oficyna Ekonomiczna, Kraków
Strelau, J. (2000) Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk:
GWP
Witkowski, T. (2007). Dobór personelu. Taszów: Wyd.
MODERATOR,
Zawadzka, A. M. (2010). Psychologia zarządzania w organizacji.
Warszawa: PWN
Zimbardo, P. (2001) Psychologia i życie. Warszawa: PWN