Podstawy badań społecznych

Rok akademicki:
Grupa przedmiotów:
2016/2017
kierunkowe
Numer katalogowy:
Podstawy badań społecznych
Nazwa przedmiotu
ECTS
Tłumaczenie nazwy na jęz. angielski
Basics of Social Research
Kierunek studiów
Socjologia
Koordynator przedmiotu
dr Marta Makowska, dr Barbara Post
Prowadzący zajęcia
dr Marta Makowska
Jednostka realizująca
Wydział Nauk społecznych, Katedra Socjologii, Zakład Socjologii Struktur i Działań Społecznych
2
Wydział, dla którego przedmiot jest
realizowany
Status przedmiotu
a) przedmiot: kierunkowy
semestr letni
Cykl dydaktyczny
Założenia i cele przedmiotu
Formy dydaktyczne, liczba godzin
Metody dydaktyczne
Pełny opis przedmiotu
b) stopień: I
rok: I
c) stacjonarne
Jęz. wykładowy: polski
Celem przedmiotu jest przedstawienie socjologii jako teoretycznej i empirycznej dyscypliny naukowej, określenie jej specyfiki i
umiejscowienia względem innych nauk. Celem zasadniczym jest zdobycie przez studenta podstawowego warsztatu pojęciowego
(analitycznego) umożliwiającego dalsze rozwijanie kompetencji badawczych i wdrażanie się do bardziej zaawansowanych strategii i
metod badawczych. W rezultacie student powinien umieć samodzielnie odpowiedzieć na pytanie - na czym polega naukowy charakter
socjologii, jakie istnieją ograniczenia, a jakie możliwości naukowego poznania rzeczywistości społecznej. Podstawowe problemy
metodologiczne socjologii będą prezentowane na wybranych przykładach teorii i badań empirycznych. Wzbogacenie w ten sposób
wiedzy i wyobraźni socjologicznej studenta ułatwi efektywny rozwój jego kompetencji badawczych w trakcie kolejnych przedmiotów
metodologicznych.
a)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
ćwiczenia
liczba godzin
30
analiza i interpretacja tekstów źródłowych,
dyskusje, rozwiązywanie problemów,
prezentacje multimedialne
gry symulacyjne
case study
burza mózgów
konsultacje
Celem ćwiczeń jest zapoznanie studentów z podstawowymi problemami metodologicznymi nauk społecznych: specyfiką wiedzy
socjologicznej i jej rozwoju, rolą teorii w badaniach socjologicznych. Zajęcia zaczynają się od ogólnej charakterystyki wiedzy naukowej
i jej rozwoju Tematy kolejnych zajęć:
1.
Po co nam badania społeczne? Aktywność poznawcza człowieka a nauka – laicy i eksperci.
2.
Nauka a wartości
3.
Osobliwości nauk społecznych.
4.
Co to znaczy, że socjologia jest nauką o faktach?
5.
Język nauki, pojęcia, definicje - poprawianie języka naturalnego.
6.
Wyjaśnianie i rozumienie w naukach społecznych
7.
Teorie w socjologii. Jak rozwija się nauka?
8.
Paradygmaty i zwroty w naukach społecznych.
9.
Obserwacja jako metoda naukowa w naukach społecznych
10. Struktura procesu badawczego w naukach społecznych
11. Porównanie podstawowych zasad metodologii badań ilościowych i jakościowych
12. Miejsce nauki we współczesnym społeczeństwie.
13. Podstawowe cele i funkcje badań społecznych – społeczne role socjologa.
Wymagania formalne (przedmioty
wprowadzające)
Założenia wstępne
Zakłada się, że studenci posiadają podstawową, humanistyczna wiedzę na temat języka, dziedzin naukowych i badań naukowych,
wyniesioną ze szkół maturalnych.
Efekty kształcenia
Student:
01 - ma ogólną wiedzę o relacjach między socjologią a innymi naukami społecznymi, o jej przedmiotowych i metodologicznych
powiązaniach z innymi naukami społecznymi
02 - zna i rozumie podstawowy podział metod badawczych na ilościowe i jakościowe
03 - ma ogólną, podstawową wiedzę na temat możliwości zastosowania poszczególnych rodzajów metod badań społecznych
04 - ma ogólną wiedzę o normach i zasadach obowiązujących w pracy socjologa
05 - posiada wiedzę niezbędną do przygotowania prostej analizy zjawiska lub procesu społecznego na podstawie literatury przedmiotu
i danych zastanych
06 – potrafi definiować pojęcia, przeprowadzić konceptualizację problemu badawczego
Sposób weryfikacji efektów
kształcenia
Wymienione wyżej efekty kształcenia zostaną zweryfikowane za pomocą wejściówek i kolokwium na zakończenie semestru.
Forma dokumentacji osiągniętych
efektów kształcenia
Elementy i wagi mające wpływ na
ocenę końcową
Pisemne kolokwium i wejściówki na zaliczenie przedmiotu
Kolokwium jest zdane przy uzyskaniu 60% poprawnych odpowiedzi.
Miejsce realizacji zajęć
Sala dydaktyczna
Literatura podstawowa:
1.Babbie E., Badania społeczne w praktyce. PWN, Warszawa, 2013 (wyd.3), cz. I, rozdz. 1
2.Giddens A. Socjologia., PWN, Warszawa, 2005, rozdz.1
3.Frankfort-Nachmias Chava, Nachmias David, Metody badawcze w naukach społecznych., Zysk i s-ka, Poznań, 2001, rozdz.1 i 2
4. S.Nowak, Metodologia badań społecznych, PWN, Warszawa, 2011
5. Krasnodębski Z., Rozumienie ludzkiego zachowania, PIW, Warszawa, 1986 , rozdz. Czy rozumienie jest empatią?
6. Kuhn T.S., Struktura rewolucji naukowych, Alatheia, Warszawa 2011, Wstęp: O rolę dla historii.
7. Hempel C.G., Filozofia nauk przyrodniczych, rozdz. 5, Prawa i ich rola w wyjaśnianiu naukowym, Alatheia Warszawa 2001, s. 99-123
8. Ossowski S., 0 osobliwościach nauk społecznych, Warszawa: PWN., 2001
.
Charles Tilly, Historia i wyobraźnia socjologiczna., , W: Współczesne teorie socjologiczne., red. A.Jasińska-Kania. L. Nijakowski, J.Szacki, M. Ziółkowski, t.1, PWN,
Warszawa, 2006, t.2,
10. M. Ziółkowski, Teoria socjologiczna na początku XXI wieku. W: Współczesne teorie socjologiczne., red. A.Jasińska-Kania. L. Nijakowski, J.Szacki, M.Ziółkowski,
PWN, Warszawa, 2006, t.1, s.15-32
11. Lakoff, G., Johnson M., Metafory w naszym życiu, Warszawa, PIW, 1988
12. Goffman E., Człowiek w teatrze życia codziennego., Aletheia , Warszawa, 2011
13. M. Makowska, Prowadzenie wywiadów swobodnych na tematy trudne - przykład badań nad etyką pracy przedstawicieli medycznych. Dyskursy młodych andragogów,
nr 14, 2013, s. 287-304.
Literatura uzupełniająca:
1.
Lewicka M., Psychologia miejsca, Scholar, Warszawa, 2012, rozdz.1.4, W stronę (ukrytej) teorii miejsca.
2.
Émile Durkheim, Zasady metody socjologicznej., PWN, Warszawa, 2011
3.
Sztompka P., Zaufanie., Znak, Kraków, 2007, rozdz.9, Zaufanie do nauki.
4.
Kaufmann J.C., Ego. Socjologia jednostki., Oficyna Naukowa, Warszawa, 2006, rozdz.2, Nauki humanistyczne: krok w przód, dwa kroki w tył.
5.
J. Poleszczuk, Czym jest społeczeństwo? W: Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku., red. M.Marody, Scholar, Warszawa, 2002
6.
Dunbar R., Kłopoty z nauką., Gdańsk ,,Marabut”, Warszawa ,,Volumen”, 1996, rozdz. 1. Co to takiego nauka?
UWAGI
Zajęcia wymagają od studentów systematycznej pracy nad tekstami. Studenci uczestniczą w kolokwiach w trakcie semestru, uzyskując zaliczenie na ostatnich w semestrze
zajęciach.
Wskaźniki ilościowe charakteryzujące moduł/przedmiot
Szacunkowa sumaryczna liczba godzin pracy studenta (kontaktowych i pracy własnej) niezbędna dla osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia - na tej
podstawie należy wypełnić pole ECTS:
Łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
50 h
1.5 ECTS
Łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, takich jak zajęcia laboratoryjne, projektowe, itp.:
-
Tabela zgodności kierunkowych efektów kształcenia efektami przedmiotu
Nr /symbol
efektu
01
02
Odniesienie do efektów dla programu
kształcenia na kierunku
Wymienione w wierszu efekty kształcenia:
Student ma ogólną wiedzę o relacjach między socjologią a innymi naukami społecznymi, o jej
przedmiotowych i metodologicznych powiązaniach z innymi naukami społecznymi
Student zna i rozumie podstawowy podział metod badawczych na ilościowe i jakościowe
03
Student ma ogólną, podstawową wiedzę na temat możliwości zastosowania poszczególnych rodzajów
metod badań społecznych
04
Student ma ogólną wiedzę o normach i zasadach obowiązujących w pracy socjologa
05
Student posiada wiedzę niezbędną do przygotowania prostej analizy zjawiska lub procesu społecznego
na podstawie literatury przedmiotu i danych zastanych
Student potrafi definiować pojęcia, przeprowadzić konceptualizację problemu badawczego
06
K1-W03
K1_W11
K1_W13
K1_W14
K1_W17
K1_U03
Całkowity nakład czasu pracy - przyporządkowania ECTS:
Uczestnictwo w ćwiczeniach
30h - 1,2 ECTS
Udział w konsultacjach
5h - 0,2 ECTS
Przygotowanie do ćwiczeń ( studiowanie literatury, przygotowanie prezentacji)
10h - 0,4 ECTS
Przygotowanie do prac pisemnych
10 h - 0,4 ECTS
Razem:
50h
2 ECTS