Ściaga-całość etyka egzamin.doc (52 KB) Pobierz KSIĄŻKA 1. Działania szarej strefy: -zatrudnianie ludzi na czarno -niepłacenie podatków -usługi wykonywane bez wystawiania rachunku -podejmowanie przez bezrobotnych na zasiłku pracy zarobkowej -przy zamówieniach publicznych stosowanie łapówkarstwa Ocena moralna: 2. Piramida wartości Maxa Schelera -wartości typu sacrum – to co święte -wartości duchowe(kulturowe) – poznawcze społeczne prawne estetyczne -wartości witalne – wartość życia, zdrowia, rozkwitu -wartości utylitarne (użytecznościowe) -wartości hedonistyczne ( przyjemnościowe) Max Scheler wymienia 5 kryteriów uporządkowania wartości co do ich miejsca w hierarchii wartości: *trwałość, wyżej stawiane są te wartości, których należy większa trwałość *podzielność, wyższe są te wartości których dzielenie nie wyczerpuje *fundowanie, wyższe są te wartości które fundują inne, wartość życia jest zawsze większą od jakiejkolwiek przyjemności *głębokość zadowolenia, wyższe są te wartości które dają głębsze zadowolenie rozumiane jako przeżycie spełnienia *relatywność, wyższe są te wartości które w mniejszym stopniu podlegają relatywizmowi. Aksjolodzy próbują opisać wartości, dotrzeć do ich istoty oraz ustalenie sposobu ich istnienia, próbują też je zhierarchizować. Wartości ekonomiczne, mimo ze są fundamentem dla przetrwania ludzi, są umiejscowione u podstaw piramidy, natomiast wartości innych dziedzin są wyżej. 3. Działania dążące do maksymalizacji zysku moralnie złe. Uzasadnij. Główną przyczyną jest dążenie do osiągnięcia celu za wszelką cenę. -działalność gospodarcza prowadzi produkcję i handel używkami. (zła moralnie działalność ponieważ może się ona przyczynić do utraty zdrowia całych grup społecznych) -zatrudnienie dzieci (w krajach trzeciego świata), -handel ludźmi, ludzkimi narządami. -sprzedaż przeterminowanych produktów . -konkurencja opiera się na szpiegostwie gospodarczym. 4. Konflikt wartości. Przykład z życia gospodarczego. Konflikt wartości (diastaza) – celem subiektywnym jest osiągniecie przez przedsiębiorce własnej korzyści, a celem obiektywnym jest wytworzenie czy oferowanie takiego dobra które jest dla ludzi użyteczne lub pożądane. Oba te cele nie zawsze idą z sobą w parze. Nadmierne pragnienie własnej korzyści staje się przyczyną np. wytwarzania produktu niższej jakości, czyli niezaspokojenia potrzeb konsumentów. Jest to konflikt pomiędzy interesem własnym a interesem ogółu, czyli realizowanie dwóch celów nie jest możliwe do osiągnięcia. Przykład: 1. Pełnienie ról społecznych przez pracownika posiadającego rodzinę, gdzie pracodawca oczekuje od niego większego poświęcenia dla firmy kosztem czasu danego rodzinie. 2. W grudniu 2001 roku - upadł energetyczny kolos Enron, piąta spółka na najnowszej liście Fortune 500. Tysiące jej pracowników straciło oszczędności całego życia ulokowane na kontach emerytalnych w postaci akcji Enronu. Zorientowani sytuacją dyrektorzy firmy zdążyli na czas spieniężyli swoje udziały 5. Ekonomiczność, efektywność, etyczność Jeszcze do niedawna wyraźna była tendencja do postrzegania działalności gosp. W perspektywie sukcesu ekonomicznego gdzie efektywność i ekonomiczność mierzone były w kontekście ilościowym lub monetarnym. Dorzucenie trzeciego ‘e’(etyczności) poszerza perspektywę o etyczną ocenę działalności, pozwalając na uwzględnienie także kontekstu jakościowego i społecznego. Według koncepcji trzech ‘e’ żadna z ocen nie powinna być pomijana ani tez nie powinna zajmować dominującej pozycji. 6. Wymień co najmniej siedem narzędzi podnoszenia poziomu etycznego podmiotu gospodarczego i dokładnie omów trzy z nich - system selekcji i rekrutacji, - system szkolenia pracowników - przyjęcie strategii działania w zakresie etyki - przywództwo etyczne - kodeksy etyczne - komitety etyczne - audyt etyczny - techniki działań indywidualnych - instytucja rzecznika do spraw etyki - budowanie i umacnianie kultury etycznej System selekcji i rekrutacji – technika ta polega na właściwej rekrutacji pracowników biorącej pod uwagę przy wyborze kandydatów na określone stanowisko, obok wykształcenia oraz zawodowego doświadczenia. Także wrażliwość pracownika na problemy etyczne. Należy wprowadzić do rozmowy rekrutacyjnej watki natury etycznej lub nawet poprosić kandydata o rozwiązanie jakiegoś dylematu moralnego. Szkolenia etyczne – opiera się na założeniu iż zdecydowana większość nieetycznych zachowań pracownika wynika raczej z jego niewiedzy lub ze złożoności problemów. Stad zadaniem szkoleń jest wyeliminowanie przyczyny, jaka może być brak wiedzy pracownika co do tego jak należy w danej sytuacji postąpić. Niektóre szkolenia maja nie tylko uwrażliwić pracownika na niektóre kwestie natury etycznej, ale nauczyć go także rozwiązywania trudniejszych dylematów. Strategia firmy w zakresie etyki – kierownictwo firmy przedstawia wszystkim pracownikom najogólniejsze zasady swojej strategii w zakresie stworzenia lub wzmocnienia etycznego wizerunku firmy. Sam fakt zwrócenia uwagi na kwestie etyczne jest już ważnym sygnałem dla pracowników. 7. Kodeks etyczny – sposób przekazywania pracownikowi info o obowiązujących w firmie normach, akceptowanych sposobach postępowania w kluczowych dla firmy dziadzinach Jego sformułowanie nie jest łatwe. Wymaga dobrej znajomości problemów firmy i znajomości problematyki etycznej. Niektóre maja charakter wyliczanki zakazów, inne zawierają zakazy i sposoby rozwiązywania najczęstszych problemów i uzasadnienia ich rozwiązania. ZALETY: prosty sposób przekazania info, wskazuje na właściwe sposoby postępowania, podają uzasadnienie dla przyjęcia tego a nie innego rozwiązania. WADY: kreowanie postawy minimalistycznej u pracowników; zmysł etyczny zostaje zastąpiony przez kodeks. 8. „Nie ma wolności bez odpowiedzialności” Nieograniczona wolność przeradza się w samowolę, rodzi anarchię, unicestwia samą siebie, zamieniając się w swe przeciwieństwo , czyli zniewolenie. Wolność-jak zauważa K. Jaspers -należy rozumieć nie tylko jako przezwyciężenie zewnętrznego przymusu, ale także jako przezwyciężenie własnej samowoli, gdyż : „autentyczna wolność świadoma jest swoich granic”. Odpowiedzialność, wyznaczając swoje granice wolności, spełnia wobec niej funkcję racjonalizującą, a tym samym nadaje działaniu wymiar moralny. 9. Pojęcie i rodzaje odpowiedzialności. Odpowiedzialność - obowiązek moralny lub prawny, odpowiadanie za swoje lub czyjeś czyny. Gotowość do odpowiadania przed sobą lub innymi, ponoszenie konsekwencji podjętych działań celowych lub przypadkowych. Odpowiedzialność indywidualna: Powszechnie uznaje się, że każdy człowiek ponosi odpowiedzialność za to , co uczynił. Przyjmuje się ze zakres odpowiedzialności jest zależny od świadomości dokonywanych czynów. Choć nieświadomość konsekwencji podejmowanych decyzji może w pewnym stopniu zwalniać człowieka z ponoszenia całkowitej odpowiedzialności za skutki jego działania. Przy próbie określenia odpowiedzialności jednostkowej podmiotu gosp. Pojawiają się co najmniej dwie zasadnicze trudności. Pierwsza dotyczy określenia właściwego poziomu świadomości podmiotu działającego i związanej z nią zdolności do przewidywania skutków podejmowanych działań,. Druga trudność powstaje w wyniku ujmowania człowieka w kontekście pełnienia przez niego wielu ról. Jeśli oddzieli się rolę pracownika firmy od roli rodzica, to niełatwo ustalić, która z odpowiedzialności im przypisanych jest ważniejsza. Odpowiedzialność przedsiębiorstwa:Wielu ekonomistów i menedżerów akceptując odpowiedzialność prawną i finansową nie chce uznać jej odpowiedzialności moralnej. Opinia społeczna coraz częściej oczekuje od firm etycznego postępowania, traktując je jako podmioty zdolne do odpowiedzialności moralnej. Uznanie firm za podmioty odpowiedzialne w sensie moralnym a nie tylko prawnym wydaje się – w obecnej sytuacji gospodarczej i cywilizacyjnej-niezwykle istotne, i to nie tylko ze względu na konieczność uporządkowania wielu problemów życia gospodarczego, ale także o czym zapinają przeciwnicy odpowiedzialności firmy dla ‘utrzymania’ odpowiedzialności indywidualnej. Wiele ekonomistów nie chce jednak uznać odpowiedzialności firmy, gdyż jest dla nich rzeczą oczywistą że najwalniejszym celem działania firmy jest zysk, wszystko zatem, co firma czyni, powinno być temu celowi podporządkowane. Szczególna odpowiedzialność środowisk biznesu – odpowiedzialność ufundowana jest na coraz wyraźniejszym wpływie działalności gospodarczej na kierunek rozwoju cywilizacyjnego. 10. Koncepcja człowieka w ekonomii klasycznej. -działalność gospodarcza jest jedną z najważniejszych form działalności człowieka, wszystkie pozostałe formy działalności człowieka są podporządkowane tej działalności -działalność gospodarcza jest odrębnym, izolowanym obszarem ludzkiej działalności, w którym działają tylko dla tego obszaru określone zasady Elaine Sternberg w swojej pracy pt „Czysty biznes” nie tylko izoluje działalność gospodarczą od innych form ludzkiej aktywności, ale także przekłada ją nad inne, a za jedyny cel przedsiębiorstwa uznaje maksymalizowanie długoterminowej wartości dla właściciela. Prowadzi to do ujęcia człowieka jako homo oeconomicus czyli: Podmiot gospodarczy nie odwołuje się do etyki, podejmuje decyzję o sposobie działania. Bezpośrednią przyczyną jego aktywności jest bowiem oczekiwana w przyszłości korzyść. W ten sposób Adam Smith ujmując w badaniach przyczynę aktywności ludzkiej podkreślił autonomię motywacji ekonomicznej. Spychając etykę na dalszy plan położył fundament pod koncepcję homo oeconomicus. WYKŁAD 1. Etyka jako dyscyplina filozoficzna Etyka jest dyscypliną filozoficzną i ma swoje korzenie w starożytności. Termin filozofia (gr. philosophia) oznacza „umiłowanie mądrości” – Filein – kochać, miłować – Sophia – mądrość (mądrość to wiedza o rzeczach najważniejszych oraz postępowanie zgodnie z tą wiedzą) Etyka – teoria moralności, dział filozofii zajmujący się analizą moralności; nauka filozoficzna formułująca ogólne zasady moralne i szczegółowe normatywy ludzkiego działania za pomocą wrodzonych człowiekowi zdolności poznawczych; filozoficzno-normatywna teoria moralnej powinności człowieka, szuka pytań i stawia odpowiedzi. Etyka normatywna – formułuje normy, oceny i ich uzasadnienia Etyka opisowa – jet nauką często opisową, no opisuje jakie funkcjonują normy moralne w danej społeczności 2. Pojęcie etyki, przedmiot materialny i formalny. Etyka – teoria moralności dział filozofii zajmujący się analizą moralności, nauka która formułuje ogólne zasady moralne oraz szczegółowe normatywy ludzkiego działania za pomocą wrodzonych człowiekowi zdolności poznawczych; filozoficzno-normatywna teoria moralnej powinności człowieka, szuka pytań i stawia odpowiedzi. Rodzaje to 1. filozoficzna(źródłem poznania jest rozum i doświadczenie. 2. normatywna (system norm i ich uzasadnień ) Przedmiot materialny - działanie ludzkie (decyzja, czyn, postępowanie) – postawa (z niej wypływają czyny i ją te czyny utrwalają, definicja postawy) – człowiek-osoba jako działacz moralny (sprawca czynu bądź podmiot postawy) Przedmiot formalny: – działanie ludzkie, postawa lub człowiek jako podmiot działania bądź postawy odniesione do normy moralności. Prościej ujmując będzie to czyn w aspekcie dobra i zła. Inaczej działanie odniesione do kryterium którym jest norma moralności. 3. Pojęcie moralności. Etyka a moralność. Moralność- zjawiskiem humanistycznym, o charakterze interpersonalnym, występującym w sferze mniej lub bardziej świadomego oddziaływania ludzi na siebie, w ramach wzajemnego współżycia i wzajemnych powiązań, w sytuacji „my”. Jest społecznym układem odniesień osób przeżywających, rozmawiających ze sobą, działających, przypisujących sobie wzajemnie jakieś motywacje i zamiary (intencje).Czyn może być: Moralnie dobry (potocznie moralny, etyczny) Moralnie zły (potocznie niemoralny, nieetyczny) • Moralnie neutralny (amoralny) Etycy do moralności zaliczają to co dobre i to co złe. 4. Wiedza potoczna a wiedza naukowa dotycząca etyki. Cechy wiedzy potocznej -fragmentaryczność poznania -przeplatanie się ocen z opisem -stosowanie pochopnych uogólnień -istnienie stereotypów -powszechność nawyków, emocji, nastawień, uprzedzeń Cechy wiedzy naukowej -budowa teorii wyjaśniających rzeczywistość FUNDAMENTALNA ROLA PRAWDY -istnienie reguł i narzędzi badawczych -rozróżnienie opisu od wartościowania -własny język - Pojęcia - Terminy – Definicje 5. Światopogląd a ideologia Światopogląd - to pogląd o świecie, pewien całościowy obraz świata jednostki (każdy człowiek ma swój światopogląd – to ogólna, niejednorodna wiedza – przekonania, twierdzenia, oceny, normy, postawy – o świecie i o sobie, którą dany człowiek uważa za prawdziwą i na podstawie której orientuje się w rzeczywistości, i w niej działa); w skład światopoglądu wchodzi hierarchia wartości i celów; światopogląd zawiera w sobie zestaw znaczeń, jakie człowiek nadaje światu, otoczeniu, które wpływają na jego postawy Ideologia - doktryna działania jakiejś grupy społecznej; wiedza będąca podstawą jej działalności; gdy jednostki wyrażają podobny światopogląd, można wtedy mówić o ideologii grupy społecznej; wyznacza cel wspólnego działania jednocześnie jednocząc grupę; wyznacza środki osiągnięcia celu (wspólnego interesu); ma zawsze cel praktyczny – osiągnięcie czegoś przez wspólne działanie 6. Pojęcie i rodzaje czynów. Przechodniość i nieprzechodniość czynu. Czyn - działanie ludzkie, rozumne (świadome) i wolne działanie osoby-sprawcy – odpowiadamy moralnie za działanie ludzkie Czyn człowieka (uczynnienie) - nie mamy kontroli nad nimi, coś się we mnie dzieje. Za uczynnienie nie odpowiadamy moralnie, np. ziewanie, ból brzucha. Podział czynów : -działanie dobrowolne – chcę coś zrobić i to robię (nie mogę się tłumaczyć, że nie chciałem) -akty zachcenia – dotyczą naszych chceń, których nie możemy zrealizować. Np. pragniemy by sąsiada trzasnął piorun, nie odpowiadamy, gdy przypadkiem piorun rzeczywiście trafił sąsiada – zbieg okoliczności -działanie -zaniechanie- można za nie odpowiadać, muszą być spełnione następujące warunki: – nasze zaniechanie doprowadziło do zła – byliśmy w stanie to zrobić (mieliśmy możliwości) -akty zewnętrzne – to co czynimy na zewnątrz, co widać -akty wewnętrzne – pozostają w sferze rozumu i woli Przechodniość czynu to jego efekty zewnętrzne – Np. pomoc osobie niepełnosprawnej – Spektakularna kradzież zawartości sejfu w banku – Skorumpowanie lekarza przez pacjenta Nieprzechodniość czynu to jego efekty wewnętrzne – To co zostaje w człowieku w wyniku tej pomocy (satysfakcja, poczucie uczynienia czegoś dobrego) – Udoskonalenie podmiotu w swej profesji złodzieja – Poczucie winy, a z czasem może już przyzwyczajenie i brak wyrzutów sumienie, za to towarzyszący lęk przed zdemaskowaniem 7. Pojęcie i rodzaje wartości Wartość - termin „wartość” został po raz pierwszy użyty w ekonomii (XVIII w.), wartość jest pewną jakością lub cechą czegoś co oznacza że jakiś byt jest uważany za wartościowy to ze względu na jego wartościowe cechy. Istnieją w sposób obiektywny. Podział wartości: 1. autoteliczne (absolutne, doskonalące, które są same w sobie godne poznania, upodobania lub pożądania) 2. prakseologiczne (względne, instrumentalne, będące środkami do osiągania innych wartości) 3. odczuwane 4. uznawane 8. Subiektywizm etyczny i obiektywizm etyczny. Różnice i przykłady. Etyczny subiektywizm - neguje potrzebę istnienia obiektywnych reguł moralnych. Każdy człowieka jest (powinien być) dla siebie moralnym prawodawcą. Dobro moralne zależy od podmiotu. Subiektywizm może być: 1.indywidualistyczny - podstawą norm jest organizacja psychofizyczna jednostki, 2. uniwersalistyczny - podstawą norm jest społeczeństwo (subiektywizm publiczny) 3. majorystyczny podstawą norm jest większość społeczeństwa (subiektywizm publiczny). Do subiektywizmu etycznego należą: Utylitaryzm, sytuacjonizm, Emotywizm, Postmodernizm Etyczny obiektywizm - dobro (wartość) przysługują podmiotowi niezależnie od jego upodobań lub właściwości. Standardy moralne istnieją niezależnie od poznającego przedmiotu, dobro jest obiektywne. Rodzaje: 1. Natywizm- człowiek posiada wrodzony zmysł moralny i że niezależnie od wychowania i wszelkiej wiedzy nabytej w ciągu życia jest w stanie odróżnić dobro i zło moralne. 2. Fenomenolodzy twierdzą, że wartości muszą być obiektywne skoro są oczywiste. istnienie wartości jest niezależne od faktu i od istoty poznania. Wartości tworzą quasi-rzeczywistość, są niesamodzielne, bo do swego zaistnienia potrzebują „nosiciela”, ale zarazem są niezależne (nosiciel ich nie stwarza, lecz je urzeczywistnia, wybiera i broni ich). 3. Etyka katolicka jest obiektywistyczna. Św. Tomasz twierdzi, że prawo naturalne jest kodeksem moralnym, do którego wszyscy ludzie w sposób naturalny się skłaniają. Dekalog wspiera i wzmacnia prawo naturalne. Obiektywizm i subiektywizm przykłady 1. Obiektywizm: - Człowiek jest wartością nieskończenie cenniejszą od rzeczy. – Człowiek przed narodzeniem jest osobą o takiej samej wartości, jak człowiek po narodzeniu. 2. Subiektywizm.- W pewnych sytuacjach można zabić kogoś, jeśli zdobędziemy w ten sposób majątek. – Można dokonać aborcji, jeśli matki pięciorga dzieci nie stać na utrzymanie dzieci. 9. Pojęcie rodzaje i ocena relatywizmu etycznego Relatywizm - Nie istnieje jedna moralność, istnieje wiele moralnych standardów. To co jest dobre dla jednej osoby, nie musi być takie dla drugiej osoby. Wszystkie przekonania moralne należy uważać za równie prawomocne. Moralność jest względna, zależna od upodobań i gustów człowieka. Normy są elementem umowy. Odmiany relatywizmu etycznego -Epikureizm – dobre to co przyjemne, więc pojawia się zmienność ocen. -Pragmatyzm (John Dewey) – dobre to co przynosi zamierzony efekt. -Socjologizm (Durkheim) – każda moralność została uformowana przez społeczeństwo i w postaci tak zwanych przedstawień zbiorowych narzuca jednostce -Egzystencjalizm (Jean-Paul Sartre) – człowiek stwarza wartości moralne w każdym akcie wyboru. -Postmodernizm (Richard Rorty). Postmoderniści pragną wolności od wszelkich prawd narzuconych z góry. Moralność musi być własnym wyborem Ocena relatywizmu: Jest on analogiczny do stwierdzenia że jeśli ludzie nie zgadzają się ze sobą co do kształtu ziemi to nie ma ona jednego obiektywnego kształtu tylko może być okrągła płaska eliptyczna. Sam fakt istnienia różnych przekonań nie wyklucza istnienia innych przekonań, które są lepsze od innych. Ludzie postrzegają nie raz świat z własnej ograniczonej perspektywy. 10. Pojęcie cechy norm moralnych. Norma- reguła, pewien przepis postępowania, wynika z wartości i stanowi jej ochronę. Norma moralna – wtórne źródło i kryterium wartości moralnej czynu. Cechy norm moralnych: 1. uważane są za b.ważną podstawę ludzkich działań. 2. wskazują jak człowiek powinien postępować wobec innych i siebie samego. 3. są przyswajane w toku wychowywania i socjalizacji. 4. są ogólne i szczegółowe. 5. są wypowiedzianymi powinnościami 6. stają się ważnym instrumentem kontroli społecznej i przyczyniają się do zgodności zachowań ludzkich z istniejącym porządkiem. 7. maja formę zaleceń negatywnych(zakazy) i pozytywnych(nakazy) 8. różnią się między sobą siłą powinności. 11. Przeszkody czynu ludzkiego. Rola w etyce Przeszkoda czynu ludzkiego to ogół czynników które oddziaływają na określone akty ludzkie bądź utrudniają normalne funkcjonowanie rozumu lub woli lub całkiem ja uniemożliwiają. Ograniczenie dobrowolności czynu zmniejsza odpowiedzialność. Przeszkody mogą być 1.Aktualne – związane z dana sytuacją, przejściowe stany psychofizyczne: a) niewiedza – polega na braku należytego poznana przedmiotu, wiedzy o czymś o czym ma się błędne mniemanie b)przymus – osoba spełnia określoną czynność pod naciskiem innej osoby wbrew własnej woli c) uczucia – przeżycia zadowolenia lub przykrości doznane w zmysłach, mogą wywołać utratę panowania nad sobą i wpłynąć na odpowiedzialność. 2. Habitualne – tkwią w podmiocie a) uprzedzenia i błędne opinie – błędne mniemanie prowadzi do odejmowania nieodpowiednich decyzji b)wrodzone skłonności i nałogi – stanowią przymus wewnętrzny w kierunku określonego działania c)choroby psychiczne - niektóre całkowicie znoszą odpowiedzialność inne ja tylko ograniczają Plik z chomika: Katherina33 Inne pliki z tego folderu: 001.jpg (1675 KB) Wykład_slajdy dla studentów.pdf (1230 KB) przewodnik metodyczny z geografii społeczno-gospodarczej świata i polski.rar (50748 KB) rozdziawsplczesnedoktrynyfilozofigospodarczej.zip (19257 KB) etyka gospodarcza- ćwiczenia.zip (23221 KB) Inne foldery tego chomika: geografia Matematyka Mikroekonomia Zarządzanie zdjęcia nagrania z zajęć Zgłoś jeśli naruszono regulamin Strona główna Aktualności Kontakt Dział Pomocy Opinie Regulamin serwisu Polityka prywatności Copyright © 2012 Chomikuj.pl