Załącznik 1. Wykaz opinii i uwag organów biorących udział w opiniowaniu dokumentów oraz uwag i wniosków zgłoszonych w trakcie konsultacji społecznych wraz z informacją o sposobie ich uwzględnienia Zgłaszający uwagę (nazwa Lp. instytucji, organizacji lub imię i nazwisko) Część Prognozy, której dotyczy uwaga/wniosek Zapis w Prognozie, którego dotyczy uwaga/wniosek Treść uwagi/ wniosku lub proponowany zapis Uzasadnienie do uwagi Odpowiedź na uwagę/ wniosek 1 Główny Inspektor Sanitarny Tabela 23 Wyniki analiz szczegółowych W tabeli 23 Wyniki analiz szczegółowych, w tym wynikających z uwag organów właściwych dla obszaru AKPOŚK2015, pkt 22 w kolumnie Wyniki analiz powinien otrzymać brzmienie: Generalnie Program przyczyniać będzie się do poprawy jakości wód, a więc i jakości wód w ujęciach wykorzystywanych do poboru wody przeznaczonej do spożycia. Ponieważ Program ma charakter ogólny zalecono (w rozdziale 7), żeby na etapie projektowania już konkretnych przedsięwzięć i ich lokalizacji uwzględnić szczególną ochronę ujęć wody przed negatywnym oddziaływaniem na jakość wody. Uwaga uwzględniona (obecnie tabela 26) 2 Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska Prognoza oddziaływania na środowisko AKPOSK2015 Należy podkreślić, że z realizacją projektowanego dokumentu będzie wiązał się znaczny pozytywny efekt środowiskowy, jednak z uwagi na planowanie w nim dużej liczby przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, niezbędne będzie dokonanie w Prognozie stosownych uzupełnień. Pomimo deklaracji wykonania analiz przestrzennych, w Prognozie ich efekty dostrzegalne są w bardzo małym stopniu. Zwraca się także uwagę, że prowadzone analizy przestrzenne powinny uwzględniać wszystkie inwestycje zawarte w aKPOŚK 2015 (w tym, o ile to możliwe, pominięte w analizach sieci kanalizacyjne), których lokalizacja jest znana. Niezbędne jest uzupełnienie Prognozy o odpowiednie informacje i wnioski z Uwaga nieuwzględniona. Poziom szczegółowości Prognozy jest zgodny z poziomem szczegółowości AKPOSK2015. Prognoza odnosi się do zidentyfikowanych typów działań np. budowa i modernizacja sieci kanalizacyjnej a nie poszczególnych inwestycji. Przygotowane w ramach prognozy mapy mają charakter poglądowy, gdyż lokalizacja aglomeracji oraz oczyszczalni ścieków została przedstawiona na podstawie współrzędnych punktowych (w przypadku aglomeracji jest to najczęściej ratusz). Biorąc pod uwagę ogólny charakter Programu, w tym tylko ogólną informację o rodzaju inwestycji (np. przeprowadzonych analiz przestrzennych. Wskazane byłoby również doprowadzenie wymienionych wyżej map do rozdzielczości umożliwiającej ich czytelność. rozbudowa oczyszczalni) oraz długości planowanej do budowy sieci, bez pełnej dokumentacji związanej z przedsięwzięciem, nie jest możliwe przedstawienie bardziej szczegółowych wniosków i analiz. Dlatego poszczególne działania muszą być uszczegóławiane przed rozpoczęciem procedury uzyskiwania decyzji środowiskowych, gdy doprecyzowana zostanie lokalizacja, rodzaj stosowanej technologia i parametry technicznych. Ponadto, w ramach Programu nie jest znana lokalizacja sieci kanalizacyjnych, co uniemożliwia ich szczegółową analizę. Dlatego też, na potrzeby niniejszej Prognozy oraz posiadanych danych rozdzielczość przedstawionych map jest wystarczająca. Ich celem było przedstawienie ewentualnych konfliktów, które należy przeanalizować w ramach ocen oddziaływania na środowisko poszczególnych przedsięwzięć. Pozostałe uwagi dotyczące zagospodarowania osadów ściekowych i uzupełnień dotyczących wniosków i rekomendacji zostały uwzględnione. 3 Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska Prognoza oddziaływania na środowisko AKPOSK2015 W Prognozie wskazane jest uzupełnienie opisu metod przetwarzania i zagospodarowania osadów z oczyszczalni ścieków, a także przedstawienie odpowiednich wniosków i zaleceń w tymzakresie Uwaga częściowo uwzględniona.uzupełniono rozdział 9 Wnioski i rekomendacje o dodatkowe zapisy. AKPOŚK oraz przygotowana dla niego prognoza nie są dokumentami omawiającymi metody przetwarzania i zagospodarowania osadów ściekowych. W dokumentach tych wskazano jedynie, że wybór metody zagospodarowania osadów ściekowych z danej oczyszczalni powinien być zgodny z obowiązującymi przepisami prawa, najlepszymi dostępnymi technologiami, bezpieczny dla środowiska i zdrowia ludzi oraz racjonalny ekonomicznie, a także zgodny z dokumentami strategicznymi dotyczącymi zagospodarowania osadów t.jaKpgo. W ramach Programu planowane inwestycje na oczyszczalni ścieków są określane ogólnie jako modernizacja części osadowej. 4 Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska Prognoza oddziaływania na środowisko AKPOSK2015 Z uwagi na fakt, że nie są znane wszystkie dane na temat planowanych inwestycji, które mogą zadecydować o ich znacząco negatywnym oddziaływaniu na środowisko, dla niejednoznacznie zdefiniowanych działań w Prognozie powinno znaleźć się jasne zastrzeżenie, że ich realizacja będzie możliwa dopiero po przeanalizowaniu możliwego oddziaływania na środowisko i dokonania (w razie stwierdzenia takiej konieczności) analizy przesłanek z art. 34 o ochronie przyrody i 6(4) dyrektywy siedliskowej, ‘na etapie uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Uwaga uwzględniona. Doprecyzowana zapis w rozdziale 9 wnioski i rekomendacje. 5 Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska Prognoza oddziaływania na środowisko AKPOSK2016 uzupełnienia wymaga rozdział 9 Wnioski i rekomendacje - zasadne uszczegółowienie zaleceń, w tym tych wskazywanych podczas analiz przedstawionych w rozdziale 5 Prognoza oddziaływania na środowisko. Zwracam szczególną uwagę na potrzebę poszerzenia treści rozdziału 9 o zalecenia dotyczące działań minimalizujących negatywny wpływ na środowisko przyrodnicze, a także o zalecenia dotyczące konieczności uwzględniania przy realizacji inwestycji przepisów dotyczących ochrony gatunkowej. Zaleca się również ujęcie w rozdziale 9 bezwykopowej technologii budowy kanalizacji - jako najmniej inwazyjnej i rekomendowanej do stosowania w szczególności na obszarach chronionych Uwaga uwzględniona. Dodano zapisy związane z technologią bezwykopową budowy sieci kanalizacyjnej oraz przepisów ochroną gatunkową. 6 Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska Prognoza oddziaływania na środowisko AKPOSK2015 W Prognozie wskazano, że „część inwestycji przedstawionych w Tabeli głównej do AKPOŚK2015 została już poddana procedurze oceny oddziaływania-na-środowisko". Zaleca się aby w Prognozie uwzględnione zostały wnioski dla inwestycji z aKPOŚK 2015, które posiadają już decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach. Zwracam ponadto uwagę, że Prognoza powinna oceniać oddziaływanie na środowisko całości programu, a zatem powinna uwzględniać wszystkie inwestycje w nim ujęte. Uwaga nieuwzględniona. Poziom szczegółowości Prognozy jest zgodny z poziomem szczegółowości AKPOSK2015. W ramach Programu nie jest zbierana pełna dokumentacja projektowa tylko ogólne założenia i plany aglomeracji. W niektórych przypadkach realizowany jest bowiem kolejny etap inwestycji i możliwe, że już przygotowano taką dokumentację. Ponadto, jak wspominano wcześniej nie jest znana lokalizacja planowanej sieci kanalizacyjnej, co uniemożliwia doprecyzowanie zakresu z tym związanego. 7 Anna Stachnik, Anna Terlecka, studentki Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja w Krakowie Prognoza oddziaływania na środowisko AKPOSK2015 Prognoza zakłada, iż aglomeracje większe niż 100000 muszą opcjonalnie być uzbrojone w sieci kanalizacji fekalnej . Wniosek z tego taki, ze w tych aglomeracjach praktycznie nie można, w szczególności do dzielnic peryferyjnych budować przydomowych oczyszczalni ścieków, zarówno biologicznych jak również mechanicznych. Dopuszcza on jednak funkcjonowanie zbiorników szczelnych czyli popularnych „szamb”. Jest to podejście nie do końca zasadne. Wiele większych aglomeracji, na swych obrzeżach ma w składzie dzielnice domów jednorodzinnych. Każda z tych posesji posiada w związku z tym przydomową działkę, na której taka oczyszczalnia mogłaby być zlokalizowana. W dużej części tych osiedli infrastruktura drogowa nie pozwala na sprawne wykonanie kanalizacji KS. Zasadne wydaje się więc , że należałoby zezwolić na budowę takich nowoczesnych oczyszczalni będących bardziej nowoczesnym rozwiązaniem niż zbiorniki szczelne, które z pewnym czasem mogą się rozszczelnień. Uwaga nieuwzględniona. Uwaga do rozważenia przy projektowaniu rozwiązań dla konkretnych lokalizacji i obszarów położonych poza terenem aglomeracji. Zgodnie z założeniem KPOŚK oraz dyrektywy 91/271/EWG: aglomeracje >100 000 RLM muszą być wyposażone w co najmniej 98% w sieć kanalizacyjną. Pozostałe 2% mogą natomiast stanowić zbiorniki bezodpływowe lub systemy indywidualne (przydomowe oczyszczalnie ścieków) zachowujące standard oczyszczania takie same jak dla oczyszczalni komunalnych w aglomeracji. Koszt takiej indywidualnej instalacji jak i późniejszej eksploatacji jest bardzo duży. 8 Anna Stachnik, Anna Terlecka, studentki Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja w Krakowie Prognoza oddziaływania na środowisko AKPOSK2015 Projekt przewiduje wprawdzie, przeprowadzenie modernizacji sieci, jednak nie wspomina o przeprowadzeniu modernizacji istniejących sieci kanalizacji deszczowej, która pomimo braku w terenie istnienia kanalizacji sanitarnej istnieje w dużej części obszarów. Modernizacja pozwoliłaby na odprowadzenie do wyremontowanych instalacji sieci kanalizacji deszczowej zarówno nadmiaru wody opadowej, jak również, o czym mowa w pkt. 1 wody po oczyszczeniu z wybudowanych przydomowych nowoczesnych oczyszczalni ścieków. Pozwoliłoby to na znaczne oszczędności jeżeli chodzi zarówno o uciążliwość robót związanych z budowa nowej instalacji kanalizacji sanitarnej (wykopy, dewastacja nawierzchni, utrudnienie w ruchu itp.), jak również wykorzystanie istniejącej infrastruktury. Uwaga nieuwzględniona. AKPOŚK, jak sama nazwa wskazuje, dotyczy przede wszystkim oczyszczania ścieków komunalnych. Dlatego też nie kataloguje potrzeb z zakresu budowy i modernizacji sieci kanalizacji deszczowej. Ponadto Program ma charakter ogólny i nie przedstawia szczegółowych rozwiązań technicznych. Niemniej, w konkretnych uzasadnionych przypadkach, nie wyklucza się rozwiązania, przy realizacji sieci kanalizacyjnej, problemów z wodami opadowymi. 9 Anna Stachnik, Anna Terlecka, studentki Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja w Krakowie Prognoza oddziaływania na środowisko AKPOSK2015 Brak wzmianek o wykorzystaniu instalacji drenarskich w terenie. Instalacje te winny być jak Uwaga nieuwzględniona z powodów jak najszybciej wyżej. zinwentaryzowane i winno się opracować ich wykorzystanie w wypadku coraz częściej występujących w naszym klimacie opadów ponad normatywnych. 10 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Wprowadzenie, str. 11 …ocena możliwości występowania oddziaływań skumulowanych Należy dodać: oraz oddziaływań transgranicznych Zapis pierwotny jest niekompletny – odziaływanie transgraniczne wystąpi dla dorzeczy, których odcinki przebiegają poza granicami Polski np. Niemen, Jarft, Świeża, Pregoła Uwaga częściowo uwzględniona. Prognozę uzupełniono poprzez dodanie tabeli prezentującej liczbę aglomeracji oraz oczyszczalni ścieków w zlewniach mających odpływ poza granice Polski. Niemniej, jak podano na str. 13 nie stwierdzono znaczących oddziaływań transgranicznych w ujęciu całego programu. 11 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Analiza dokumentu AKPOŚK2015, str. 12 …konkretnych przedsięwzięć, jakie mogą być realizowane w ramach tego dokumentu Propozycja wymienienia przedsięwzięć realizowanych w ramach dokumentu Zasadnym jest wymienienie tych przedsięwzięć, gdyż rozdział 3 nie wnosi żadnej wiedzy ani w zakresie oceny, ani samej IVAKPOŚK Uwaga częściowo uwzględniona. W streszczeniu dodano zapis: Przedsięwzięcia te polegają na budowie, rozbudowie bądź modernizacji instalacji służących do zbierania i oczyszczania ścieków komunalnych. Pełna lista inwestycji znajduje się w Programie. 12 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Analiza stanu bieżącego środowiska, str. 12 …w szczególności wód powierzchniowych i podziemnych Należy dodać: stanu wód powierzchniowych i podziemnych Uwaga nieuwzględniona. Z treści całego zdania wynika, iż jest odniesienie do stanu. Pełna treść zdania brzmi: "W oparciu o dostępne materiały zidentyfikowano główne problemy i zagrożenia środowiska, jak również określono jego aktualny stan, w szczególności wód powierzchniowych i podziemnych. " 13 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Analiza stanu bieżącego środowiska, str. 12 …nasilające się wpływy zjawisk pogodowych związanych ze zmianami klimatu Propozycja uszczegółowienia: Zapobieganie skutkom suszy i powodzi Zjawiska związane ze zmianami klimatu to powodzie i susze, które stanowią naturalne procesy- nie stanowią natomiast problemu gospodarki wodnej. Problem należy zdefiniować, jako sposoby postępowania ze zmianami klimatu w zakresie gospodarki wodnej, nie zaś uznawanie powodzi i suszy za problem gospodarki wodnej. 14 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Analiza stanu bieżącego środowiska, str. 12 Negatywne zjawiska występują w różnej skali. Stwierdzenie to wymaga uzasadnienia oraz doprecyzowania uwarunkowań regionalnych, jako czynnika warunkującego wiele z wymienionych zagrożeń dla środowiska. Uwaga częściowo uwzględniona. Rozbudowano zdanie:"(...) w różnej skali, co wynika ze szczególnych uwarunkowań regionalnych, kształtujących różną wrażliwość środowiska na negatywne zjawiska w odniesieniu do poszczególnych elementów środowiska." 15 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Analiza stanu bieżącego środowiska, str. 12 AKPOŚK Zmiana: AKPOŚK 2015 Uwaga uwzględniona. 16 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Prognoza oddziaływania na środowisko, str. 12 Przy ocenie wykorzystano Zmiana: zdiagnozowane problemy wypracowane kryteria oceny oddziaływania uwzględniające stan i największe problemy środowiska Na etapie SOOŚ dla IVAKPOŚK nie ma możliwości zdefiniowania największych problemów ochrony środowiska Uwaga nieuwzględniona. Konsekwencją zmian klimatu są nie tylko powodzie i susze. A uznanie "powodzi i suszy za problem gospodarki wodnej" wynika z tego, że właśnie głównie w ramach szeroko pojętej gospodarki wodnej te problemy są analizowane i dochodzi do prób ich rozwiązania. Uwaga nieuwzględniona. Problemy zostały określone na poziomie odpowiadającym szczegółowości Programu. 17 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Prognoza oddziaływania na środowisko, str. 13 Należy podkreślić, że wobec ogólnego charakteru Programu… Zmiana zapisu/wykreślenie 18 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Prognoza oddziaływania na środowisko , str. 13 …konkretne oddziaływania Zmiana zapisu są lub będą uszczegóławiane w odrębnych Prognozach (raportach) oddziaływania na środowisko sporządzanych na potrzeby poszczególnych projektów. Program jest dokumentem szczegółowym, zawierającym wykaz wszystkich planowanych do realizacji przedsięwzięć Uwaga nieuwzględniona. Aktualizacja AKPOŚK2015 ma charakter ogólny. Natomiast załączony do niej wykaz planowanych inwestycji nie zawiera szczegółowych danych na temat ich parametrów technicznych, co będzie rozpatrywane na etapie ooś w raporcie oddziaływania na środowisko dla konkretnej inwestycji. W przypadku zdiagnozowanego negatywnego oddziaływania przedsięwzięcia przedmiotowa ocena powinna zostać pogłębiona i nie dotyczyć jedynie oceny ogólnej Uwaga nieuwzględniona. Prognoza Programu ogólnokrajowego musi cechować się odpowiednim poziomem ogólności. Analizy ewentualnych negatywnych oddziaływań zostały przeprowadzone na wystarczającym poziomie szczegółowości. Ponadto w raportach ooś dla konkretnych przedsięwzięć pogłębionej analizie poddaje się znacząco negatywne oddziaływania, a nie wszystkie negatywne. 19 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Prognoza oddziaływania na środowisko , str. 13 …realizacja AKPOŚK przyczyni się ogólnie do poprawy stanu środowiska, a szczególnie wodnego w zakresie przede wszystkim jakości wód Zmiana zapisu 20 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Prognoza oddziaływania na środowisko , str. 13 Analiza zaproponowanych w Programie rozwiązań wykazała, że korzyści, które będzie można odnieść w wyniku realizacji zadań ujętych w KPOŚK, przeważają nad możliwymi stratami, a ich pozytywne oddziaływanie będzie znacznie wykraczać również poza poprawę jakości wód Uzupełnienie: zależnie od zakresu realizacji działań Porównanie wariantu 0 czyli zaniechania realizacji prac prowadzi do braku poprawy stanu wód, realizacja wszystkich działań prowadzi do poprawy stanu wód, jednak "konsolidacja" działań w największym stopniu poprawi stan wód i zapewni minimalizację negatywnego oddziaływania na wody powierzchniowe, podziemne oraz różnorodność biologiczną Uwaga nieuwzględniona. Jest to streszczenie i musi być możliwie krótkie.Zagadnienia przedstawione w uwadze są szerzej opisane w dalszej części Prognozy. Uwaga uwzględniona. Dodano zdanie "Potencjalne korzyści zależeć będą jednakże od szczegółowego zakresu zrealizowanych działań". 21 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Prognoza oddziaływania na środowisko, str. 13 Nie zidentyfikowano, w trakcie analiz, znaczących oddziaływań realizacji Programu na środowisko w aspekcie transgranicznym, choć nie można wykluczyć, że na etapie realizacji poszczególnych przedsięwzięć i ich lokalizacji takie oddziaływania będą zidentyfikowane. Oddziaływanie transgraniczne na pewno wystąpi dla dorzeczy, których odcinki przebiegają poza granicami państwa polskiego. np. Niemen, Jarft, Swieża, Pregoła Uwaga częściowo uwzględniona. Prognozę uzupełniono poprzez dodanie tabeli prezentującej liczbę aglomeracji oraz oczyszczalni ścieków w zlewniach mających odpływ poza granice Polski. Niemniej, jak podano na str. 13, nie stwierdzono znaczących oddziaływań transgranicznych w ujęciu całego programu. 22 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Ocena korzyści z realizacji dokumentu AKPOŚK 2015 i skutków w przypadku braku jego realizacji, str. 14 …nastąpi sukcesywna, stopniowa poprawa stanu wód powierzchniowych śródlądowych Zmiana zapisu na śródlądowych wód powierzchniowych i wód podziemnych Uwaga uwzględniona. 23 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Ocena korzyści z realizacji dokumentu AKPOŚK 2015 i skutków w przypadku braku jego realizacji, str. 14 Powinno również dojść do poprawy jakości wód Bałtyku. Zmiana zapisu na: Nastąpi zmniejszenie dopływu biogenów do Bałtyku. Wskazuje się, że największy wpływ w dopływie biogenów do M. Bałtyckiego ma rolnictwo Uwaga nieuwzględniona. Ostrożny zapis w Prognozie jest adekwatny. Rolnictwo jest jednym ze źródeł biogenów w Bałtyku. Warto też pamiętać, że zanieczyszczenie Bałtyku to nie tylko biogeny, ale i inne substancje zawarte w ściekach. 24 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Prezentacja ewentualnych wariantów alternatywnych oraz działań zapobiegawczych ograniczających negatywne oddziaływanie i kompensacyjnych, str. 14 W ramach prac nad Zmiana zapisu: …podczas poszczególnych Prognozą, biorąc pod uwagę, etapów realizacji… możliwe oddziaływania negatywne na środowisko, a szczególnie na obszary chronione, sprecyzowano cały szereg rekomendacji i zaleceń, w jaki sposób można zredukować negatywne oddziaływania na środowisko realizacji przedsięwzięć Programu podczas poszczególnych etapów istnienia obiektów: w trakcie projektowania, eksploatacji i w przyszłości likwidacji. Uwaga uwzględniona. 25 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Prezentacja ewentualnych wariantów alternatywnych oraz działań zapobiegawczych ograniczających negatywne oddziaływanie i kompensacyjnych, str. 14 Rekomendacje te dotyczą Zmiana zapisu: minimalizujących działań zapobiegających negatywnym oddziaływaniom i ograniczających je, a także, w przypadku niemożliwości ich uniknięcia, w specjalnych sytuacjach, działań kompensacyjnych. Uwaga uwzględniona. 26 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Prezentacja ewentualnych wariantów alternatywnych oraz działań zapobiegawczych ograniczających negatywne oddziaływanie i kompensacyjnych, str. 14 27 RZGW Warszawa 28 29 Rozważano także możliwość realizacji wariantu alternatywnego do proponowanego Programu, jednak trzeba stwierdzić, że alternatywne rozwiązania mogą dotyczyć tylko indywidualnych przedsięwzięć, natomiast nie ma możliwości przedstawienia alternatywnego Programu. Zasadnym w podejściu metodycznym do Programu jest wprowadzenie obowiązkowej realizacji działań minimalizujących, natomiast w przypadku stwierdzonego negatywnego wpływu na środowisko wprowadzenia działań ograniczających w szczególności w odniesieniu do obszarów ochronnych (w tym N2000) Uwaga nieuwzględniona. Nakładanie obowiązku działań minimalizujących to kompetencja organu wydającego decyzję środowiskową lub pozwolenie wodnoprawne. Postępowanie w sprawie oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 jest czymś odrębnym, poza tym bada się negatywne oddziaływania na cele ochrony obszaru, a nie środowiska jako całości. Streszczenie w języku We wdrażaniu programu niespecjalistycznym, istotna będzie kontrola jejo Propozycje metod oceny skutków realizacji, str. 14 Zmiana zapisu: jego Uwaga uwzględniona. RZGW Warszawa Streszczenie w języku … oraz ocena skutków niespecjalistycznym, realizacji zadań nią objętych Propozycje metod oceny skutków realizacji, str. 14 Zmiana zapisu: nim Uwaga uwzględniona. RZGW Warszawa Streszczenie w języku Aby możliwe było szybkie niespecjalistycznym, zareagowanie na Propozycje metod oceny następujące zmiany skutków realizacji, str. 14 Zmiana zapisu: negatywne zmiany Uwaga uwzględniona. 30 RZGW Warszawa 31 RZGW Warszawa 32 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Propozycje metod oceny skutków realizacji, str. 14 Należy zaznaczyć, że Program dotyczy inwestycji na całym obszarze Polski. Aktualnie, w ramach systemu Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ) prowadzone są miedzy innymi podsystemy obejmujące monitoring wód oraz monitoring przyrody. Biorąc pod uwagę powyższe, trudno byłoby uzasadnić tworzenie dla AKPOŚK specjalnego systemu monitoringu jego skutków środowiskowych. Streszczenie w języku W tej sytuacji proponuje się niespecjalistycznym, oprzeć monitoring Programu Propozycje metod oceny na istniejącym systemie skutków realizacji, str. 15 PMŚ, a w przypadkach pogorszenia stanu jakiegokolwiek elementu środowiska dokonać analizy przyczyn i określenia, czy nie wynika to z realizacji/lub braku realizacji zapisów KPOŚK. Zasadne jest dodanie informacji o programie monitoringu kontrolnego KPOŚK prowadzonego przez GIOŚ Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Wnioski i rekomendacje, str.15 Działania utrzymaniowe to inna grupa działań Będzie to miało istotne znaczenie dla utrzymania ekosystemów wodnych i zależnych od wody, jak też przyczyni się do osiągnięcia celów środowiskowych wynikających z planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy. Ułatwi też poprawę jakości wód Morza Bałtyckiego… Należy rozważyć zmianę zapisu, ponieważ wyniki PMŚ dla JCWPowierzchniowych i JCWPodziemnych nie dadzą się wykorzystać do monitorowania Programu Uwaga uwzględniona. Zgodnie z Programem PMŚ na lata 20132015 (http://www.gios.gov.pl/images/dokum enty/pms/pms/PPMS20132015_str.int.pdf) prowadzony jest nadzór nad wdrażaniem KPOŚK, a w szczególności analiza osiągnięcia planowanego efektu ekologicznego planowanych inwestycji. W ramach tego zadania prowadzona ma być także analiza terminowości zadań KPOŚK. PMŚ prowadzony w odniesieniu do JCWP - w danej JCWP występuje dużo oczyszczalni ścieków, w jaki sposób monitorować poszczególne inwestycje? Co z monitoringiem przyrodniczym w odniesieniu do obszarów chronionych i realizacji działań z KPOŚK? Uwaga nieuwzględniona. jw. Prognoza mówi o monitorowaniu PROGRAMU, nie jednej inwestycji. Monitoring skutków działania jednej instalacji może być przedmiotem decyzji wydanej dla tej instalacji - wtedy na prowadzącego instalację nakłada się obowiązek badania środowiska w obszarze oddziaływania instalacji. PMŚ wskaże czy w wyniku realizacji KPOŚK w skali kraju poprawi się jakość wód i ich stan. Uwaga nieuwzględniona. Pomyłka pojęcia utrzymania wód (działania wymienione w art. 22 ust. 1b Prawa wodnego) z utrzymaniem ekosystemów w odpowiednim stanie. 33 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Wnioski i rekomendacje, str.15 W związku z powyższym może zaistnieć sytuacja, gdy inne rozwiązania nie będą mogły być zastosowane, wykorzystania przepisu art. 34 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody, która stanowi, że:„Jeżeli przemawiają za tym konieczne wymogi nadrzędnego interesu publicznego…” pod odpowiednimi warunkami. Należy wskazać proponowane działania ograniczające 34 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Wnioski i rekomendacje, str.15 Jak wynika z Należy uzupełnić o informację nt.pozostałych przeprowadzonych analiz nie dorzeczy w stosunku do Wisły i Odry zidentyfikowano znaczących oddziaływań realizacji Programu… Uwaga nieuwzględniona. Zapis dotyczy wszystkich dorzeczy, a nie tylko Wisły i Odry. 35 RZGW Warszawa Streszczenie w języku niespecjalistycznym, Wnioski i rekomendacje, str.16 W celu uzyskania poparcia Podkreślenia wymaga, że realizacja tych zadań społeczeństwa i zwiększenia to obowiązek organów gminy. jego świadomości, również w zakresie oddziaływania na jakość wód, środowisko i zdrowie oraz znaczenia wzorców konsumpcyjnych, proponuje się w działaniach Państwa uwzględnić również aspekt edukacji społecznej Uwaga nieuwzględniona. Cały program odnosi się do zadań własnych gminy (zbieranie i oczyszczanie ścieków komunalnych). Propagowanie proekologicznych postaw mieszkańców jest obowiązkiem również i innych organów, tak rządowych, jak i samorządowych. Nie ma uzasadnienia do proponowanego podkreślenia. 36 RZGW Warszawa Wprowadzenie, Cel opracowania Prognozy oddziaływania na środowisko dokumentu AKPOŚK 2015, str. 17 Ocena możliwości występowania oddziaływań skumulowanych Należy dodać: oraz oddziaływań transgranicznych Uwaga nieuwzględniona. Nie jest to możliwe na poziomie Programu. Działania ograniczające zależą od rodzaju negatywnych oddziaływań i od wymagań celów ochrony obszaru Natura 2000. Ich wskazywanie odbywa się podczas oceny oddziaływania przedsięwzięcia, a nie oceny Programu. Jak w pkt 1 Uwaga uwzględniona. 37 RZGW Warszawa Wprowadzenie, Cel opracowania Prognozy oddziaływania na środowisko dokumentu AKPOŚK 2015, str. 17 Ponadto, celem prognozy oddziaływania na środowisko jest analiza, czy realizacja projektów umieszczonych w Programie przyczyni się pozytywnie do zrównoważonego rozwoju Propozycja zmiany zapisu z uwagi na jego sprzeczność z wcześniejszymi zapisami Jeżeli stwierdzamy wcześniej, że zapewnia realizację dokumentów strategicznych globalnych, UE i krajowych to nie powinniśmy stwierdzać, że nie wszystkie są w zgodzie ze zrównoważonym rozwojem Uwaga nieuwzględniona. Oceniono, czy realizacja Programu przyczyni się do zrównoważonego rozwoju. Nie ma logicznego uzasadnienia dla przyjmowania, że jeśli dokument strategiczny jest zgodny z zasadą zrównoważonego rozwoju, to równocześnie wszystkie ujęte w nim zadania też są zgodne. 38 RZGW Warszawa Wprowadzenie, Cel opracowania Prognozy oddziaływania na środowisko dokumentu AKPOŚK 2015, str. 17 Prognoza zidentyfikuje także na wczesnym etapie możliwe negatywne skutki oddziaływania realizacji tych inwestycji na środowisko. Propozycja zmiany zapisu ze względu na brak spójnego podejścia metodycznego Wcześniej wspomniano ogólny charakter Prognozy, wobec czego podano, że nie ma możliwości oceny poszczególnych działań. Uwaga nieuwzględniona. Nie oceniano poszczególnych projektów, tylko ogólne oddziaływanie Programu. 39 RZGW Warszawa Wprowadzenie, Kontekst Dane ujęte w AKPOŚK15 Propozycja uzupełnienia o inne działania w opracowania, str. 17 dotyczą stanu realizacji ramach KPOŚK: BN, M, RM, R, MO. inwestycji na dzień 28 lutego 2015 r. oraz planowanych inwestycji wyposażenia aglomeracji w systemy kanalizacji zbiorczej… Uwaga nieuwzględniona. Uwaga dotyczy Programu, a nie Prognozy. 40 RZGW Warszawa Wprowadzenie, Kontekst KPOŚK jest dokumentem opracowania, str. 17 strategicznym, w którym oszacowano potrzeby i określono działania na rzecz wyposażenia aglomeracji miejskich i wiejskich… Propozycja zmiany zapisu Dyrektywa nie definiuje aglomeracji miejskich i wiejskich. Błąd powielany w każdym sprawozdaniu i aktualizacji. 41 RZGW Warszawa Wprowadzenie, Kontekst …, o RLM większej od 2000 opracowania, str. 17 większym Uwaga nieuwzględniona. ...o Równoważnej Liczbie Mieszkańców (RLM) większej (nie większym) od... 42 RZGW Warszawa Wprowadzenie, Kontekst Zgodnie z art.43 ust. 4c opracowania, str. 17 ustawy - Prawo wodne Zasadne podanie metryki ustawy Uwaga uwzględniona. Dodano odnośnik t. j. Dz. U. z 2015 r. poz. 469. 43 RZGW Warszawa Wprowadzenie, Kontekst KPOŚK podlega okresowej opracowania, str. 17 aktualizacji Usunąć: okresowej 44 RZGW Warszawa Wprowadzenie, Kontekst W wyniku stanowiska opracowania, str. 18 Komisji transpozycje dyrektywy 91/271/EWG Propozycja ujednolicenie z proponowanym wykazem skrótów - KE W ustawie brak pojęcia "okresowej" aktualizacji Uwaga uwzględniona. Zmieniono sformułowanie na: (...) na rzecz wyposażenia aglomeracji na obszarach miejskich i wiejskich… Uwaga uwzględniona. Uwaga uwzględniona. Zmieniono zapis w tekście na "Komisji Europejskiej" oraz dodano w wykazie pojęć i skrótów termin "KE" oznaczający Komisję Europejską. 45 RZGW Warszawa Wprowadzenie, Metodyka, str. 18 Zastosowana metodyka opracowania Prognozy oddziaływania na środowisko Aktualizacji Programu oczyszczania ścieków komunalnych przedstawiona jest w załączniku 1 do niniejszego opracowania. Metodyka opracowania nie uwzględnia analizy i możliwości ograniczania negatywnego oddziaływania. Proponowane podejście nie uwzględnia typologii działań i typologii obszarów, na które może negatywnie oddziaływać. Analiza statystyczna oraz ocena ekspercka w odniesieniu do infrastruktury wodno-kanalizacyjnej nie jest wystarczająca. Brak informacji o sposobach monitorowania wpływu oraz postępów realizacji programu. Uwaga nieuwzględniona. Uwaga nie jest konkretna. Powinna wskazywać konkretne zapisy w tekście Prognozy do których się odnosi. W rozdziale 3.1 przedstawiono podział działań na siedem rodzajów do których są odniesienia w dalszej części Prognozy. W rozdziale 7 przedstawiono możliwości ograniczania negatywnego oddziaływania inwestycji na środowisko. W rozdziale 8 zaś opisano propozycje w zakresie monitorowania wpływu realizacji dokumentu na środowisko. 46 RZGW Warszawa Wprowadzenie, Problemy, niepewność i brak informacji, str. 18 Z uwagi na ogólny charakter AKPOŚK2015 (poza załącznikiem 1) Zmiana zapisu/wykreślenie Uwaga uwzględniona. 47 RZGW Warszawa Wprowadzenie, Problemy, niepewność i brak informacji, str. 19 Konkretne działania, będą techniczne uszczegóławiane (zostanie Zmiana zapisu/wykreślenie doprecyzowana ich lokalizacja i parametry technicznych) przed rozpoczęciem procedury uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i zgody na ich realizację w przypadku SOOŚ i zdiagnozowania negatywnego oddziaływania na daną jednostkę typologiczną należy pogłębić analizę, nie zaś przekierować odpowiedzialność na organ wydają decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach - takie podejście dla organu może dać podstawę odmowy zgody. Uwaga nieuwzględniona. SOOŚ nie może zastąpić OOŚ. Stwierdzenie na etapie SOOŚ możliwości wystąpienia negatywnych oddziaływań podczas realizacji przedsięwzięcia może być wskazówką dla organu prowadzącego OOŚ, że należy przeprowadzić pogłębioną analizę. Nie ma mowy o "przekierowywaniu" odpowiedzialności. SOOS ma na celu ocenę skutków realizacji Programu, a nie pojedynczych przedsięwzięć w ramach Programu. 48 RZGW Warszawa Wprowadzenie, Problemy, niepewność i brak informacji, str. 19 Trudne jest też często porównywanie zmian ich charakterystyk w czasie, gdy np. wprowadzony został odmienny sposób ich oceny lub podział na jednostki terytorialne. Propozycja doprecyzowania zapisu Uwaga uwzględniona. Podano przykład dotyczący zmiany podziału kraju na 161 JCWPd do końca 2015r. i na 172 JCWPdobowiązujące od 2016r. 49 RZGW Warszawa Wprowadzenie, Problemy, niepewność i brak informacji, str. 19 Wymienione wyżej ograniczenia wpływały także na analizy możliwości określenia konkretnych oddziaływań na środowisko w aspekcie transgranicznym oraz analiz możliwości kumulacji oddziaływań. Zmiana zapisu/wykreślenie Krótki czas na wykonanie SOOŚ nie może być usprawiedliwieniem dla ograniczenia zakresu analiz. Uwaga uwzględniona. 50 RZGW Warszawa Podstawy prawne i uzgodnienia zakresu prognozy, str. 20 Do wyżej wymienionych dokumentów należy AKPOŚK2015 i w związku z tym organ opracowujący projekt takiego dokumentu zobowiązany jest do sporządzenia do niego Prognozy oddziaływania na środowisko. Zmiana zapisu: Strategicznej oceny… Ponownie brak rozróżnienia prognozy od oceny strategicznej Uwaga nieuwzględniona. Zgodnie z art. 3, ust. 1 pkt 14 sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko jest elementem postępowania pn. strategiczna ocena oddziaływania na środowisko. Nie ma zatem błędu w stwierdzeniu, że organ opracowujący AKPOŚK2015 jest zobowiązany do sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko. 51 RZGW Warszawa Analiza dokumentu AKPOŚK 2015, Analiza przedsięwzięć proponowanych w dokumencie AKPOŚK 2015, str. 26 …a także planowanych inwestycji wyposażenia aglomeracji w systemy kanalizacji zbiorczej w roku 2015 oraz w latach 2016 2021 Należy dodać oczyszczalnie ścieków Uwaga uwzględniona. 52 RZGW Warszawa Analiza dokumentu AKPOŚK 2015, Analiza przedsięwzięć proponowanych w dokumencie AKPOŚK 2015, str. 29 …prawie wszystkie oceniane przedsięwzięcia będą równocześnie oddziaływać, na wiele elementów środowiska (a szczególnie wodne), pozytywnie Zmiana zapisu/wykreślenie: …a szczególnie wodne Uwaga uwzględniona. Usunięto wskazany zapis. 53 RZGW Warszawa Analiza dokumentu AKPOŚK 2015, Analiza przedsięwzięć proponowanych w dokumencie AKPOŚK 2015, Tabela 2, str. 29 W trakcie eksploatacji Brak informacji o zrzutach ścieków – nie tylko do wód ale również do ziemi Uwaga uwzględniona. Dodano: "zrzut wód oczyszczonych". 54 RZGW Warszawa Analiza dokumentu AKPOŚK 2015, Analiza przedsięwzięć proponowanych w dokumencie AKPOŚK 2015, Tabela 2, str. 29 BN, budowanej oczyszczalni ścieków Zgodnie z powyższym BN powyżej 100 tys. zawsze znacząco oddziałuje na środowisko. Należy rozdzielić tą kategorię na 2 podgrupy: powyżej i poniżej 100 tys. RLM. Uwaga nieuwzględniona. Przedstawiony w tabeli podział na przedsięwzięcia mogące zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko wynika z przepisów odrębnych, co zostało szczegółowo wyjaśnione w treści Prognozy przed tabelą nr 2. Zgodnie z tymi przepisami do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko zalicza się instalacje do oczyszczania ścieków przewidziane do obsługi nie mniej niż 100 tys. RLM, a do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko instalacje do oczyszczania ścieków inne niż w/w służące do obsługi nie mniej niż 400 RLM. 55 RZGW Warszawa Analiza dokumentu AKPOŚK 2015, Analiza przedsięwzięć proponowanych w dokumencie AKPOŚK 2015, Tabela 2, str. 30 · kolorem pomarańczowym Element oceny powinien być poprzedzony zaznaczono obszary analizą wpływu na poszczególne komponenty wsparcia mogące przyrodnicze potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko[1]. Dla tego typu przedsięwzięć może (ale nie musi) obowiązywać procedura oceny oddziaływania na środowisko, · kolorem czerwonymzaznaczono obszary wsparcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko[2]. Dla tego typu przedsięwzięć będzie obowiązkowa procedura oceny oddziaływania na środowisko, · bez kolorupozostawiono obszary wsparcia neutralne lub oddziałujące pośrednio pozytywnie na środowisko. Uwaga nieuwzględniona. Analiza wpływu na komponenty przyrodnicze nie jest przedmiotem tej tabeli. 56 RZGW Warszawa Analiza dokumentu AKPOŚK 2015, Analiza zgodności dokumentu AKPOŚK 2015 z dokumentami strategicznymi globalnymi UE i Polski, str. 31 …szczególnie z punktu widzenia Prognozy jej oddziaływania na środowisko Uwaga nieuwzględniona. Piszemy jako autorzy prognozy (dokumentu), a nie z punktu widzenia procedury, którą przeprowadza organ sporządzający dokument. We wcześniejszej uwadze wyjaśniono już różnice między prognozą (dokumentem), a strategiczną oceną oddziaływania na środowisko (procedurą) w ramach której sporządzany jest dokument - prognoza. Zmiana zapisu na: Strategicznej oceny oddziaływania na środowisko 57 RZGW Warszawa Analiza dokumentu AKPOŚK 2015, Analiza zgodności dokumentu AKPOŚK 2015 z dokumentami strategicznymi globalnymi UE i Polski, str. 31 W szczególności (Program) wpływa pozytywnie na realizacje celów krajowych dokumentów strategicznych w zakresie ochrony środowiska w tym ochrony przyrody, różnorodności biologicznej i innych. Propozycja zmiany zapisu Brak uzasadnienia tej tezy Uwaga nieuwzględniona. We wskazanym miejscu podano jedynie wnioski z analiz i nie jest to miejsce do szczegółowego uzasadniania każdego z nich. Ponadto poprawiając jakość wód wpłynie się pozytywnie na środowisko, w tym przyrodę, różnorodność biologiczną itp. 58 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Presja na środowisko, str. 32 …zwiększania efektywności ekologicznej i zazieleniania polskiej gospodarki Propozycja zmiany zapisu Sugerujemy, że prowadzimy działania niezgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, a wcześniej stwierdzono zgodność z dokumentami strategicznymi globalnymi, UE i krajowymi. Uwaga nieuwzględniona. We wskazanym miejscu wyraźnie podano, że konieczne są "dalsze" działania, bo jakkolwiek realizujemy cele krajowe oraz UE to jednak stan jest daleki od doskonałości.. 59 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Presja na środowisko, str. 32 Zasoby wodne są niezbędne Propozycja zmiany/wykreślenia zapisu do jakiejkolwiek formy działalności człowieka, więc w kraju tak gęsto zaludnionym i zagospodarowanym jak Polska wykluczenie antropopresji na wody jest w zasadzie nierealne. Zapis nie wnosi do dokumentu wiedzy merytorycznej Uwaga nieuwzględniona. Usunięcie tego zdania zakłóci logiczny ciąg wypowiedzi. 60 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Presja na środowisko, str. 33 Powyższe dane wskazują, że wody powierzchniowe są poddane dużej antropopresji. Najważniejszym czynnikiem negatywnie oddziałującym na stan wód jest zanieczyszczenie nieoczyszczonymi lub niedostatecznie oczyszczonymi ściekami komunalnymi (niekontrolowane zrzuty z nieszczelnych zbiorników bezodpływowych, z przestarzałych systemów kanalizacji, z oczyszczalni niespełniających norm oczyszczania ścieków) Propozycja zmiany na: Powyższe dane wskazują, że wody powierzchniowe są poddane dużej antropopresji w postaci zanieczyszczeń pochodzących z rolnictwa oraz gospodarki komunalnej. Czynnikiem negatywnie oddziałującym na stan wód jest zanieczyszczenie nieoczyszczonymi lub niedostatecznie oczyszczonymi ściekami komunalnymi… Uwaga częściowo uwzględniona. Dodano "oraz rolnictwa". 61 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Presja na środowisko, str. 33 Te źródła zanieczyszczeń mają charakter obszarowy, więc ochrona wód przed nimi jest utrudniona. Propozycja uwzględnienia w zapisie Programów działań na OSN, KDPR, planów nawożenia. Uwaga nieuwzględniona. KPOŚK nie jest programem ograniczania zanieczyszczeń ze źródeł rolniczych. 62 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Presja na środowisko, str. 33 Nieuporządkowana gospodarka wodami opadowymi również jest przyczyną presji… Propozycja odniesienia się w zapisie do postanowień rozporządzenia ściekowego w zakresie wód opadowych i roztopowych. Uwaga nieuwzględniona. Wody opadowe nie są przedmiotem KPOŚK. 63 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Presja na środowisko, str. 34 …kopalnie węgla Należy uzupełnić zapis o wniosek wypływający z kamiennego powodują powyższych stwierdzeń wprowadzenie do wód powierzchniowych dużych ilości chlorków i siarczanów oraz innych zanieczyszczeń. Istotnym problemem jest wprowadzanie do odbiorników ogrzanych wód chłodniczych — podniesienie temperatury wód odbiornika wiąże się z obniżeniem stężenia tlenu oraz, generalnie, zmienia warunki życia organizmów wodnych, co często doprowadza do zmian składu gatunkowego ekosystemów. Weryfikacja na etapie pozwolenia wodnoprawnego Uwaga nieuwzględniona. Rozdział przedstawia analizę stanu środowiska, a nie wnioski co do działań nieobjętych KPOŚK. 64 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Presja na środowisko, str. 34 Zanieczyszczanie wód nie Należy uzupełnić zapis o wniosek jest jedynym rodzajem presji wywieranych na zasoby wodne. Istotnym problemem, zwłaszcza w sytuacji deficytu wody spowodowanego np. suszą, może stać się pobór wód, zwłaszcza jeśli jest prowadzony w sposób naruszający przepływ biologiczny w cieku (rzece). Jako że Polska jest krajem stosunkowo mało zasobnym w wodę, a zachodzące zmiany klimatyczne manifestują się m.in. pogłębiającymi się okresami suszy, należy liczyć się z tym, że braki wody będą stawały się coraz bardziej dotkliwe. brak informacji o Warunkach korzystania z wód Uwaga nieuwzględniona. Wyjaśnienie jw. 65 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Presja na środowisko, str. 34 Zagospodarowanie terenu wiąże się często z przeobrażeniem warunków hydrologicznych i hydraulicznych na danym obszarze: regulacja wód w celu zmodyfikowania stosunków wodnych… Propozycja zmiany zapisu 66 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Presja na środowisko, str. 34,35 Około 70% zasobów wód Propozycja rozszerzenia zapisów o informacje podziemnych znajduje się w na temat GZWP czwartorzędowych warstwach wodonośnych, wykształconych w porowych ośrodkach skalnych. Znajdują się one na głębokości od kilku do nawet ok. 200 m poniżej powierzchni terenu. Należy jednak zauważyć, że płytko położone, słabo izolowane od powierzchni gruntu czwartorzędowe utwory wodonośne bardzo często wykazują dużą wrażliwość na zanieczyszczenie związkami migrującymi z powierzchni ziemi. W konsekwencji bardzo istotną presją na wody podziemne jest ich zanieczyszczanie poprzez zanieczyszczanie powierzchni gruntu. Jest to dość poważne zagrożenie, gdyż samooczyszczanie się wód, obserwowane w wodach powierzchniowych, w wodach podziemnych nie zachodzi. Remediacja wód podziemnych jest procesem regulacja podlega uzgodnieniu z Rdoś! I musi mieć nadrzędny interes społeczny Uwaga nieuwzględniona. Proponowane zmiany są nieuzasadnione w kontekście wywodu logicznego tekstu. Uwaga nieuwzględniona. Informacje o GZWP są podane dalej (s. 70). trudnym, często bardzo kosztownym, a jej wyniki zazwyczaj są niepewne. 67 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Presja na środowisko, str. 35 Pobór wód w ilościach przekraczających możliwości odnawiania się zasobów na danym poziomie wodonośnym Propozycja uzupełnienia o informacje na temat warunków korzystania z wód, dokumentacjach hydrogeologicznych zatwierdzających zasoby ujęć oraz bilansów wodno-gospodarczych Uwaga nieuwzględniona. Biorąc pod uwagę ogólny charakter programu analiza jest wystarczająca 68 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Presja na środowisko, str. 36 Zmiana zapisu uwzględniająca wszystkie źródła wysokich ładunków azotu i fosforu wprowadzanych przez Polskę do Bałtyku. Uwaga uwzględniona. Dodano: "Również istotny wpływ na jakość wód Morza Bałtyckiego ma zrzut związków biogennych z gospodarki komunalnej i przemysłu". 69 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Presja na środowisko, str. 36 …największy wpływ na zanieczyszczenie Bałtyku związkami azotu i fosforu ma rolnictwo, a stosunkowo niewielki jednostkowy ładunek tych substancji wynika z niewielkiego zużycia nawozów mineralnych w rolnictwie. …zużycie tych nawozów w polskim rolnictwie wykazuje tendencję rosnącą Należy podać źródło informacji Uwaga nieuwzględniona. Na s. 92 jest tabelka nr 18, która wskazuje tendencję rosnącą, a źródłem danych jest GUS. 70 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Przyroda i różnorodność biologiczna, str. 47 Mokradła[3] W Polsce mokradła naturalne i odwodnione występują na obszarze o powierzchni około 4,4 mln ha, co stanowi około 14,2% powierzchni kraju… Propozycja zmodyfikowania nazwy dotyczącej obszarów wodno-błotnych 71 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Przyroda i różnorodność biologiczna, str. 50 Istnieje natomiast potrzeba Należy uwzględnić programy redukcji fosforu wprowadzenia programów wapnowania oraz systemów produkcji sprzyjających gromadzeniu materii organicznej w glebie, ponieważ największym problemem jest zakwaszenie gleb oraz niedostatek próchnicy. Uwaga nieuwzględniona. Nazwa przyjęta została wg słownictwa GDOŚ, co jest podane w nazwie źródła informacji w odnośniku. Uwaga uwzględniona. Dodano: "Wskazana jest również realizacja programów redukcji fosforu". 72 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Przyroda i różnorodność biologiczna, Tabela 4, str. 52 Budowa infrastruktury technicznej (np. sieci kanalizacyjne i wodociągowe) i komunikacyjnej, przemysłowe obiekty kubaturowe Zmiana zapisu Budowa infrastruktury na terenach wodno-błotnych nie jest realizowana z uwagi na niebezpieczeństwo uszkodzenia sieci Uwaga nieuwzględniona. W tabeli 4 przedstawiono główne potencjalne czynniki wpływające na zmiany w przyrodzie wg. źródła podanego w odnośniku (GIOŚ). Przy obecnym poziomie techniki nie można się zgodzić ze stwierdzeniem, jak w uzasadnieniu. 73 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Przyroda i różnorodność biologiczna, Tabela 4, str. 52 Np. oczyszczalnie ścieków Zmiana zapisu Uwzględnić nośność podłoża gruntowego pod budowę Uwaga nieuwzględniona. W tabeli 4 przedstawiono główne potencjalne czynniki wpływające na zmiany w przyrodzie wg. źródła podanego w odnośniku (GIOŚ). Nie jest to miejsce do rozważań technicznych przy konkretnych przedsięwzięciach. 74 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Przyroda i różnorodność biologiczna, Tabela 4, str. 52 m.in. wodno-kanalizacyjnej Zmiana zapisu Nawiązanie do wskaźnika koncentracji Uwaga nieuwzględniona. W tabeli 4 przedstawiono główne potencjalne czynniki wpływające na zmiany w przyrodzie wg. źródła podanego w odnośniku (GIOŚ). Nie jest to miejsce do rozważań technicznych przy konkretnych przedsięwzięciach. 75 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Przyroda i różnorodność biologiczna, str. 53 Na powyższe zmiany nakładają się również zmiany klimatyczne przejawiające się głównie jako powodzie, huragany i susze Zmiana zapisu Dla Polski głównie powodzie i susze. Uwaga nieuwzględniona. Cytowane zdanie odnosi się do zagrożeń dla przyrody więc obejmuje wszystkie elementy nasilających się zjawisk związanych ze zmianami klimatu. 76 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zmiany klimatu, str. 53 Należy również liczyć się z większym ryzykiem występowania sztormów i erozji obszarów przybrzeżnych. Większa liczba takich zjawisk doprowadzi prawdopodobnie do zwiększenia skali klęsk żywiołowych, co z kolei spowoduje znaczące straty gospodarcze i problemy związane ze zdrowiem publicznym. Zmiana zapisu/wykreślenie 77 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zmiany klimatu, str. 54 Wraz ze wzrostem Zmiana zapisu temperatury nasilać się będą niekorzystne zjawiska w wodach śródlądowych i morskich…. 78 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby i opady, str. 59 …z czego blisko 50% stanowiły osady komunalne Zastąpić: ponad 79 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby i opady, str. 59 Dominujące w chwili obecnej sposoby ostatecznego zagospodarowania osadów ściekowych, to przede wszystkim przekształcenie termiczne, wykorzystanie rolnicze i składowanie Zmiana zapisu Brak uzasadnienia Uwaga nieuwzględniona. Ogólna informacja dotycząca skutków zmian klimatu, które są powszechnie znane. Zapis mało konkretny, brak odniesienia do planów przeciwdziałania skutkom suszy Uwaga nieuwzględniona. W dalszej części podano przykładowo, że "zmniejszenie się stężenia tlenu spotęguje skutki eutrofizacji wód". Rozdział przedstawia analizę stanu środowiska, a nie działań w zakresie planów przeciwdziałania skutkom suszy. Wg posiadanych informacji żadne z RZGW nie przyjęło dotychczas takiego planu. Uwaga częściowo uwzględniona. Zmieniono na słowo "około". To nie jest ostateczne zagospodarowanie, należy uzupełnić o informację nt. popiołów Uwaga uwzględniona. Dodano zdanie: " Natomiast powstające ze spalania popioły są najczęściej składowane.". 80 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby i opady, str. 59 …na składowiskach złożono łącznie 5,8% osadów Do rozważenia dodanie informacji o zakazie składowania osadów Uwaga nieuwzględniona. Rozdział omawia stan istniejący środowiska i zawiera dane na ten temat, a nie informacje dotyczące obowiązujących regulacji 81 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Środowisko, Zdrowie i jakość życia, str.60 Jakość powietrza i wody poprawia się. Uzupełnienie zapisu Jest to jedyne miejsce gdzie pojawia się poprawa jakości wody- brak też potwierdzających poprawę, reszta dot.jakości powietrza Uwaga uwzględniona. Skreślono "wody", ponieważ rozdział dotyczy zanieczyszczenia powietrza. 82 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Środowisko, Zdrowie i jakość życia, str.60 …dotyczą przede wszystkim obszarów śródmiejskich dużych miast i aglomeracji Należy doprecyzować zapis Uwaga nieuwzględniona. Obszary,na których następują przekroczenia są określone w dalszej części tego rozdziału. 83 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, str. 63 W latach 2010 – 201266 w Brak górnego indeksu dla odnośnika Uwaga uwzględniona. Poprawiono formatowanie. 84 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, str. 64 Przeciwstawianie się tym katastrofom naturalnym jest utrudnione, gdyż infrastruktura hydrotechniczna w Polsce jest w alarmujący sposób niedoinwestowana i zdekapitalizowana. Propozycja złagodzenia zapisu Uwaga uwzględniona. 85 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, str. 65 …finansowanie utrzymania bieżącego (tzn. eksploatacji, konserwacji, remontów) jest bardziej niż niewystarczające. Propozycja złagodzenia zapisu Uwaga uwzględniona. 86 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, str. 65 Niezależnie od tego terminu Zmiana zapisu i innych wymagań związanych z prawodawstwem unijnym, Polska stoi w obliczu zmian klimatycznych. Dostosowanie się do tych zmian w kontekście gospodarki wodnej oznacza m.in. przygotowanie się do skutecznego zarządzania ryzykami związanymi ze zjawiskami ekstremalnymi — takimi jak powodzie i susze. 87 RZGW Warszawa granic Głównych Zbiorników Wód Podziemnych wrażliwych Propozycja uzupełnienia zapisów o cele wyznaczenia GZWP: Utrzymanie dobrego stanu wód stanowiących źródło wody pitnej dla ludności, kształtowanie warunków środowiskowych dla utrzymania dobrego stanu ekosystemów wodnych i lądowych Uwaga nieuwzględniona. Jest to rozdział nt. analizy stanu środowiska a nie celów ustalania GZWP. 88 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, str. 68 Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, str. 73 …10,2 tys. Mg ładunku fosforu ogólnego, co stanowiło 35,9% ładunku fosforu Zmiana zapisu: fosforu ogólnego Uwaga uwzględniona. Brak omówienia dokumentów strategicznych w tym zakresie Uwaga nieuwzględniona. WZał. 2 Analiza zgodności APOŚK2015 z dokumentami strategicznymi globalnymi, UE i Polski omówiono m.in. Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030, jak też i inne dokumenty. 89 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, str. 77 Za stan taki odpowiedzialne są głównie stężenia fosforu całkowitego, azotu całkowitego, Zmiana zapisu na: azotu ogólnego, fosforu ogólnego 90 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, str. 80 Rozdział 4.6.3. POWODZIE I SUSZE Zmiana zapisu 91 RZGW Warszawa 92 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, str. 82 Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, str. 82 Zasoby eksploatacyjne wód Brak indeksu górnego, powinno być: podziemnych wg stanu na 17,6 km3 koniec 2014 r. wyniosły ok. 17,6 km3 i wykorzystywane były głównie do zaopatrywania ludności w wodę do spożycia. W latach 2000-2014 ilość Zmiana zapisu wytworzonych ścieków przemysłowych i komunalnych wymagających oczyszczenia zmniejszyła się o ok. 15%, a ilość ścieków nieoczyszczanych — o 62%. Jednocześnie zmniejszono o niemal 30% udział ścieków oczyszczanych mechanicznie i ponad dwukrotnie zwiększono ilości ścieków oczyszczanych metodami z podwyższonym usuwaniem substancji biogennych. Uwaga uwzględniona. Zasadnym jest zdefiniowanie typów powodzi i suszy np. susza atmosferyczna, hydrologiczna, rolnicza, hydrogeologiczna Uwaga uwzględniona. W rozdziale 4.6.3. są zdefiniowane typy powodzi. Dodano również zdanie: "Dlatego też specjaliści definiują różne typy suszy, takie jak: atmosferyczna, hydrologiczna, rolnicza czy hydrogeologiczna." Uwaga uwzględniona. SOOŚ jest opracowywany dla IVAKPOŚK nie dla całego sektora wodnościekowego. Przytoczone poniżej dane nie dają żadnego obrazu sytuacji w KPOŚK. Uwaga nieuwzględniona. Analiza w tym rozdziale dotyczy stanu bieżącego środowiska i określenia jego trendów. Nie oceniano zaś skutków realizacji KPOŚK w tej części Prognozy. 93 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, Tabela 12, str. 83 Tabela1Ścieki odprowadzane Zmiana zapisu do wód lub do ziemi w latach 2000-2014 94 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, str. 86 Według danych zawartych w Należy wyjaśnić: skąd pochodzi wartość 38 mln projekcie ocenianego RLM dokumentu utworzono 1 492 aglomeracji obejmujących niemal 38 mln RLM tabela wprowadza mylne podejście, że w 2014 roku z 9019 hm3 ścieków jedynie 2011 oczyszczano – a duża część z nich jak wody chłodnicze nie wymaga oczyszczania na instalacjach komunalnych Uwaga częściowo uwzględniona. Dane są poprawne i pochodzą z Małych roczników statystycznych GUS. Zmieniono natomiast nieco sposób ich prezentacji w tabeli, tak aby ułatwić ich poprawną interpretację. Uwaga częściowo uwzględniona. Z zacytowanego zdania wynika, że dane pochodzą z "projektu ocenianego dokumentu", czyli IV AKPOŚK2015. W rozdziale 6 tego dokumentu wskazano wartość 37 935 349 RLMrz. Zapis w Prognozie został doprecyzowany i zamieniono "RLM" na "RLMrz". 95 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, str. 87 96 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, str. 87 Podstawowym założeniem Należy uzupełnić o informację na jakie lata czwartej AKPOŚK jest przewidziano zadania osiągnięcie zgodności z dyrektywą 91/271/EWG. Przewidziano więc przeprowadzenie zadań inwestycyjnych o zakresie finansowym wynoszącym 28,45 mld zł i o następującym zakresie rzeczowym: budowa 20 742 km oraz modernizacja 4 005 km sieci kanalizacyjnej, budowa 119 nowych oczyszczalni ścieków komunalnych, modernizacja 408 oczyszczalni, rozbudowa 167 oczyszczalni, rozbudowa i modernizacja 108 oczyszczalni, modernizacja części osadowej w 286 oczyszczalniach. Pewnym problemem Zmiana zapisu związanym z wdrażaniem KPOŚK w Polsce stały się rozbieżności w interpretacji art. 5 dyrektywy 91/271/EWG: z uwagi na zastrzeżenia wysuwane przez Komisję Europejską konieczna była zmiana podejścia i zapewnienie zgodności z art. 5.2 dyrektywy. Uwaga nieuwzględniona. W Programie i w Prognozie w wielu miejscach wskazano, że zaplanowane działania będą realizowane w latach 2015-2021, np. w rozdziale 3.1 Prognozy dot. Analizy przedsięwzięć proponowanych w dokumencie AKPOŚK2015. Nie było rozbieżności w interpretacji. Interpretacja art. była poprawna. Zastosowano błędne odstępstwo Uwaga uwzględniona. 97 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, str. 87 W IV AKPOŚK2015 IV AKPOŚK czy AKPOŚK2015? wskazano, że kryterium spełnienia przez aglomerację wymagań dyrektywy 91/271/EWG jest łączne spełnienie trzech warunków: Wskazane jednolite nazewnictwo dokumentu Uwaga uwzględniona. Ujednolicono zapisy i wykaz skrótów. 98 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, str. 87 Z ocenianego dokumentu Warto podać % zestawienie. Jaką część wynika, że w 2014 roku wszystkich aglomeracji to stanowi. wszystkie zobowiązania dyrektywy wypełniło 261 aglomeracji, łącznie dla 10 655 739 RLMrz. Do końca 2015 roku wszystkie te wymogi powinno spełnić 350 aglomeracji (15 523 280 RLMrz), do końca 2021 roku — 737 aglomeracji (26 188 919 RLMrz). Uwaga uwzględniona. Uzupełniono zapisy. 99 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, str. 88 Generalnie, podczas programowania zabezpieczenia powodziowego, stosunkowo niewiele uwagi poświęca się problemom zagospodarowania zlewni Grupy robocze pracujące przy WORP składały się z przedstawicieli samorządów. W ocenie RZGW w Warszawie zbyt daleko idący wniosek. Uwaga uwzględniona. 100 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, str. 89 Przepływy maksymalne w zlewni w wyniku jej zurbanizowania mogą wzrosnąć nawet piętnastokrotnie102 Powinno być: piętnastokrotnie102 [indeks górny] Uwaga uwzględniona. 101 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, str. 89 Ograniczenie skutków powodzi miejskich wymaga kompleksowego podejścia, uwzględniającego nie tylko odprowadzanie wód deszczowych za pomocą odpowiednio zaprojektowanego systemu odwodnień (melioracji i kanalizacji), Zmiana zapisu Budzi wątpliwości odniesienie się do melioracji w miastach Uwaga nieuwzględniona. W miastach również istnieją obszary użytkowane rolniczo. 102 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, Tabela 19, str. 93 Wciąż zbyt wielkie obciążenie substancjami zanieczyszczającymi, a także zabudowa hydrotechniczna pogarszająca właściwości morfologiczne koryt cieków. Zmiana zapisu Uwaga uwzględniona. Zmieniono sformułowanie na: "Wciąż zbyt wielkie zrzuty substancji zanieczyszczających". 103 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, Tabela 19, str. 93 Zagrożenie nadmierną eksploatacją, zwłaszcza w warunkach suszy hydrologicznej. Powinno być: w warunkach suszy hydrologicznej i hydrogeologicznej Uwaga uwzględniona. 104 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, Tabela 19, str. 94 Nadmierny pobór wód podziemnych, eksploatacja górnicza. Zmiana zapisu na: Nadmierny pobór wód podziemnych, eksploatacja górnicza oraz susza hydrologiczna Uwaga uwzględniona. Wprowadzono zapis: "oraz susza hydrogeologiczna". 105 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Zasoby wodne, ochrona przeciw powodziom i suszom oraz zagadnienia gospodarki wodnej, Tabela 19, str. 94 roboty w wodach morskich Zmiana zapisu (niejasne) Uwaga uwzględniona. Doprecyzowano zapisy na: "prace budowlane, które prowadzi się w morzu (umocnienie brzegu morskiego, infrastruktura portowa, rurociągi budowane w dnie morza, itp.)". 106 RZGW Warszawa Analiza stanu bieżącego środowiska, Podsumowanie, str. 97 co stanowi ponad 32,5% powierzchni ogólnej kraju. Proces Aktualnie najważniejszym zadaniem w dziedzinie ochrony Usunąć słowo: Proces Uwaga uwzględniona. 107 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Ocena Ogólna, str. 98 Ponadto do poprzedniej (III) Zmiana zapisu Aktualizacji Programu wykonano Prognozę oddziaływania na środowisko, która jednak nie obejmowała wszystkich przedsięwzięć Programu, ze względu na konieczność rozszerzenia Programu, co opisane zostało wyżej. 108 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Ocena Ogólna, str. 99 Prognozę oddziaływania na Usunąć słowo: projektu środowisko projektu aktualizacji Programu wodno – środowiskowego dla kraju, KZGW, 2015. III aktualizacja obejmowała Uwaga uwzględniona. jedynie zmiany terminów Skorygowano sformułowanie. osiągnięcia efektów ekologicznych, należy uzupełnić w jakim zakresie program rozszerzono Uwaga nieuwzględniona. Projekt aktualizacji Programu wodnośrodowiskowego wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko dla tego dokumentu jest w trakcie procesu zatwierdzania dokumentów. (nazwa właściwa) 109 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Ocena Ogólna, Tabela 21, str. 101 Tabela 21 Macierz relacyjna oddziaływania na poszczególne elementy środowiska rodzajów inwestycji określonych w AKPOŚK2015. Macierz zupełnie nieczytelna – nie można w sposób wyłącznie relacyjny odnosić się do typów zadań i dokonywać oceny wpływu. Z uwagi na różne obszary chronione (N2000, PK, PN, OOK) oraz różne przedmioty ochrony na terenach ocena obaczona dużym błędem. Uwaga nieuwzględniona. Kwestionowana macierz relacyjna wpływu poszczególnych rodzajów inwestycji na poszczególne elementy jest podsumowaniem ocen wykonanych w dalszej części Prognozy zgodnie z wymaganiami ustawy OOŚ. Ponadto należy podkreślić, ze jest to standardowa forma podsumowania oddziaływań stosowana w wielu prognozach akceptowanych przez Komisję Europejską i GDOŚ. Np. Prognoza dla POIŚ 2014-2020 i wielu innych dokumentów. 110 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 104 …wobec ogólnego charakteru Programu, prognozowane oddziaływania na obecnym etapie, mogą być przedstawione tylko w sposób ogólny, konkretne oddziaływania są lub będą uszczegóławiane KPOŚK nie jest ogólny posiada wykaz wszystkich planowanych działań, wydaje się, że stanowi wykaz wszelkich planowanych działań. Uwaga nieuwzględniona. Aktualizacja AKPOŚK2015 ma charakter ogólny. Natomiast załączony do niej wykaz planowanych inwestycji nie zawiera szczegółowych danych na temat ich parametrów technicznych, co będzie rozpatrywane na etapie ooś w raporcie oddziaływania na środowisko dla konkretnej inwestycji. 111 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 104 w odrębnych Prognozach (raportach) oddziaływania na środowisko sporządzanych na potrzeby poszczególnych projektów Przekierowanie kompetencji do oceny na rdoś, natomiast na etapie SOOŚ powinna być zamieszczona ocena typologiczna w odniesieniu do wszystkich komponentów środowiska ze szczególnym uwzględnieniem obszarów chronionych oraz wód Uwaga nieuwzględniona. Prognoza Programu ogólnokrajowego musi cechować się odpowiednim poziomem ogólności. Analizy ewentualnych negatywnych oddziaływań zostały przeprowadzone na wystarczającym poziomie szczegółowości. Poza tym nawet w raportach ooś dla konkretnych przedsięwzięć pogłębionej analizie poddaje się znacząco negatywne oddziaływania, a nie wszystkie negatywne. 112 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 107 Ogólnie działania Programu, ze względu na oddziaływania na środowisko podzielić można na dwie zasadnicze grupy Podział zbyt ogólny. Podejście omawiane powyżej dotyczyło analiz dla grup działań BN, MO, M, R, MP, BK, MK nie natomiast jedynie 2 grup. Zupełnie inna skala oddziaływania BN w stosunku do M Uwaga nieuwzględniona. Działania w celu realizacji budowy, modernizacji i częściowej rozbudowy składają się z tych samych elementów, tylko ich zakres i wielkość są różne. Nie znając konkretnych rozwiązań projektowych i technologicznych trudno je odróżnić. W niektórych przypadkach modernizacja czy rozbudowa oczyszczalni ścieków może mieć większy zakres i oddziaływanie niż budowa nowej oczyszczalni ścieków. 113 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 108 Ze względu na zróżnicowanie ekosystemów nie sposób jest opisanie wszystkich możliwych oddziaływań poszczególnych przedsięwzięć objętych Programem. Będą one musiały być przeanalizowane indywidualnie na etapie ocen środowiskowych przed podjęciem decyzji o budowie. Istotne znaczenie negatywne może mieć zajęcie terenu pod obiekty oczyszczalni ścieków, szczególnie gdyby na nim znajdowały się siedliska i gatunki chronione. Ważne jest to też w przypadku innych terenów, gdyż, jak wspomniano wyżej, wszystkie gatunki, nie tylko chronione tworzą wspólny ekosystem ze swoimi specyficznymi usługami. Dlatego zaleca się, przed ustaleniem konkretnej lokalizacji dokonanie inwentaryzacji przyrodniczej. Nie jest to ocena wpływu programu na bioróżnorodność. Podejście strategiczne nie zwalnia z obowiązku analizy oddziaływań na typy i przedmioty ochrony Uwaga nieuwzględniona. "Analiza oddziaływań na przedmioty ochrony" z poziomu programu ogólnopolskiego jest nierealna biorąc pod uwagę dużą liczbę, różnego rodzaju obszarów chronionych w tym Natura 2000 i fakt, że w każdym z tych obszarów znajduje się wiele przedmiotów ochrony. Ponadto niemożliwe byłoby określenie oddziaływania na poszczególne przedmioty ochrony paru tysięcy przedsięwzięć Programu nie znając ich charakterystyki i rozwiązań technologicznych. 114 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 109 Z budową związane jest wykorzystanie maszyn budowlanych oraz transportu. Oddziaływania polegać będą na emisji hałasu i zanieczyszczeń powietrza w tym pylenia z dróg oraz możliwych przecieków paliw i olejów. Hałas może płoszyć zwierzęta w okresie prowadzenia prac. Może to wpłynąć na przemieszczenie niektórych gatunków, ale po zakończeniu robót sytuacja powinna wrócić do stanu sprzed rozpoczęcia robót. Z kolei ryzyko przedostawania się do środowiska gruntowowodnego zanieczyszczeń pochodzących z wycieków paliw i olejów powinno być poważnie ograniczane poprzez korzystanie ze sprawnego parku maszynowego czy zapewnienie przez wykonawcę robót możliwości szybkiego zastosowania odpowiednich sorbentów. Takie informacje nie stanowią o wpływie realizacji Programu na różnorodność biologiczną. Są to dobre praktyki, które powinny zostać uwzględnione w oddzielnym rozdziale. Uwaga nieuwzględniona. To nie są "informacje", ani "dobre praktyki", a zidentyfikowane oddziaływania na przyrodę. 115 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 110 Często z budową sieci kanalizacyjnych wiąże się odwodnienie terenów wzdłuż sieci bardzo skrajny przypadek gdyż prowadzi do konieczności utrzymania dodatkowo urządzeń odwadniających. Uwaga częściowo uwzględniona. Zmieniono zapis na: "Często z budową sieci kanalizacyjnych wiąże się odwodnienie wykopu budowlanego, dlatego w przypadku obszarów wrażliwych należy zwracać uwagę na odpowiednie środki przeciwdziałania potencjalnym negatywnym skutkom dla środowiska". 116 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania Otwarte wykopy mogą na środowisko, Wyniki stanowić poważną barierę badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 110 Aktualnie stosowane są również metody bezwykopowe – proponuję umieścić, jako dobrą praktykę Uwaga uwzględniona. Dodano zapis: "Metody bezwykopowe są często lepszym rozwiązaniem, jednak ze względu na koszty przewyższające użycie metod tradycyjnych są rzadziej stosowane.". 117 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 110 Niemniej niektóre z przedsięwzięć, a szczególnie zlokalizowane w pobliżu obszarów chronionych lub wpływających na nie mogą na ich ekosystemy oraz ich integralność oddziaływać znacząco negatywnie. Zlokalizowane wewnątrz obszarów chronionych nie zostały w żaden sposób przeanalizowane. Brak informacji o wpływie na procesy samooczyszczania. Uwaga uwzględniona. Uzupełniono odpowiednie zapisy. 118 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 112 Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 112 5.2. STAN ZASOBÓW WODNYCH Ocena wpływu na wody w jest niewystarczająca. Zupełnie pominięto część dotyczącą osadów i ich czasowego magazynowania, co ma duży wpływ na różnorodność biologiczną. W zdecydowanej większości przypadków osady są przetrzymywane w lagunach osadowych. Uwaga nieuwzględniona. Jeśli instalacja jest zrealizowana z poszanowaniem prawa, odcieki z części osadowej nie dostają się do wód ani do ziemi. 119 RZGW Warszawa Oceniany Program Zmiana zapisu koncentruje się na tworzeniu i doskonaleniu zbiorczych systemów zbierania i oczyszczania ścieków komunalnych, co w większości przypadków okazuje się bardziej zasadne, niż inne metody gospodarki ściekowej, takie jak budowa indywidualnych systemów oczyszczania ścieków czy działania w zakresie budowy i remontów zbiorników bezodpływowych . Tworząc aglomerację wskazujemy na brak zasadności budowy indywidulanych systemów Uwaga nieuwzględniona. Zgłoszona uwaga jest zasadna, co w proponowanym tekście już uwzględniono. Nie ma jednak możliwości wyeliminowania indywidualnych systemów (przydomowych oczyszczalni ścieków) z aglomeracji, zwłaszcza jeśli są to instalacje istniejące na terenie o rozproszonej zabudowie, a gmina nie planuje wyłączyć takiego obszaru z granic aglomeracji. 120 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 113 Zmiany w morfologii koryta będą trwałe, jednak ich znaczenie nie powinno być duże z uwagi na lokalny charakter (umacnia się krótkie odcinki koryta, często tylko na jednym brzegu). Zmiana zapisu 121 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 114 Rozbudowa (i modernizacja) oczyszczalni ścieków, w tym modernizacja części osadowej działanie dotyczące modernizacji części osadowej powinno zostać oddzielnie przeanalizowane pod kątem ostatecznego zagospodarowania osadów Znaczenie zmian zależy od lokalizacji zrzutu Uwaga uwzględniona. Zmieniono zapis na: "Zmiany w morfologii koryta będą trwałe, jednak ich znaczenie będzie zależało od lokalizacji punktu zrzutu ścieków. Zazwyczaj umacnia się krótkie odcinki, często na jednym brzegu rzeki." Uwaga uwzględniona. Dodano akapit w tekście Prognozy. 122 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 118 Ewentualne negatywne Jeżeli diagnozujemy możliwe negatywne oddziaływania budowy działania dla jezior należy przeprowadzić analizę nowych oczyszczalni ścieków ilu obiektów może to dotyczyć na JCWP jeziorne mogą mieć miejsce, jeśli jezioro stanie się pośrednim odbiornikiem ścieków oczyszczonych. Dodatkowa podaż substancji biogennych oraz innych substancji zawartych w ściekach może przyczynić się do procesów eutrofizacji danego jeziora oraz do stopniowej zmiany składu gatunkowego ekosystemu tego jeziora. Jeśli więc nie ma możliwości zlokalizowania nowej oczyszczalni ścieków poza zlewnią jeziora, na etapie oceny oddziaływania na środowisko (jeśli będzie wymagana) lub uzyskiwania pozwolenia wodnoprawnego należałoby rozważyć wdrożenie działań ograniczających zwiększenie dopływu substancji biogennych do jeziora do absolutnego minimum Uwaga uwzględniona. Dodano do opracowania stosowne zestawienie tabelaryczne wraz z komentarzem. 123 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 119 Rozbudowa (i modernizacja) oczyszczalni ścieków, w tym modernizacja części osadowej Uwaga uwzględniona. Dodano akapit w tekście Prognozy. działanie dotyczące modernizacji części osadowej powinno zostać oddzielnie przeanalizowane pod kątem ostatecznego zagospodarowania osadów 124 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 120 Niezależnie od powyższych Wymaga uzupełnienia uwag oddziaływanie budowy, rozbudowy i modernizacji oczyszczalni ścieków w ramach ocenianego Programu na stan wód przejściowych, przybrzeżnych i morskich należy ocenić jako pośredni, pozytywny, długookresowy. Realizacja tych obiektów przyczyni się do oczyszczania większych ilości ścieków i do prowadzenia procesów oczyszczania z większą skutecznością (modernizacja wielu obiektów polegać będzie na udoskonaleniu usuwania związków biogennych), a to — w ujęciu ogólnokrajowym — zmniejszy obciążenie Bałtyku dopływem substancji zwiększających trofię wód Powyższe nie stanowi oceny zaplanowanych działań Uwaga nieuwzględniona. Na stan wód przejściowych i przybrzeżnych biorąc pod uwagę całokształt tego, co wpływa do nich wraz z rzekami. Nie można dokładnie przewidzieć, jak ten wpływ będzie wyglądał w zależności od liczby zbudowanych / zmodernizowanych oczyszczalni ścieków. Na dzień dzisiejszy wpływ realizacji KPOŚK na wody przybrzeżne i przejściowe można ocenićjako długookresowy pozytywny, raczej pośredni niż bezpośredni. 125 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 121 Wpływ na stan wód podziemnych Budowa, rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków Brak analizy wpływu indywidualnych systemów Uwaga nieuwzględniona. KPOŚK nie jest programem budowy indywidualnych systemów zbierania lub oczyszczania ścieków. Wymaga uzupełnienia 126 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 124 ryzyko podtapiania obszarów położonych poniżej wylotu ścieków w przypadkach wystąpienia opadów o wysokim natężeniu Wymaga uzupełnienia Ryzyko to należy uwzględnić na etapie pozwolenia wodnoprawnego Uwaga uwzględniona. Zmieniono zapis na: ryzyko podtapiania obszarów położonych poniżej wylotu ścieków, i uwzględnić je na etapie wydawania pozwolenia wodnoprawnego." 127 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 124 W znaczącej większości przypadków negatywne oddziaływania będą krótkotrwałe, a ich zasięg będzie lokalny. Zmiana zapisu Wpływ ścieków wprowadzonych do odbiornika nie ma charakteru lokalnego Uwaga uwzględniona. Skreślono zapis: "a ich zasięg będzie lokalny". 128 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 125 Poprawa jakości wód, która nastąpi w wyniku realizacji AKPOŚK2015, może jednak nie wystarczyć do osiągnięcia celów środowiskowych wynikających z planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy. Konieczne są kompleksowe działania, które pozwolą na ograniczenie negatywnych oddziaływań także z innych źródeł, przede wszystkim rolnictwa i przemysłu. Takie kompleksowe podejście będzie szczególnie istotne dla wód Bałtyku — tylko radykalne ograniczenie dopływu ładunków zanieczyszczeń może po pewnym czasie przynieść poprawę ich jakości Należy rozszerzyć Brak analizy podejścia konsolidacyjnego Uwaga nieuwzględniona. Brak szczegółowych danych, które umożliwiłyby poszerzoną analizę. Cele środowiskowe ustalane są dla każdej JCW oddzielnie. Wpływy poszczególnych źródeł zanieczyszczeń oddziałują na siebie wzajemnie, zmieniają się w czasie i w przestrzeni. Przegląd wyników monitoringu i aPGW sugeruje, że sam KPOŚK to za mało, aby osiągnąć cele środowiskowe. Nie można jednak dokładnie wskazać, jakie jeszcze konkretnie działania przyniosłyby poprawę. 129 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 127 Jedynie w przypadku Zmiana zapisu/wykreślenie budowy nowych obiektów i lokalizowania nowych wylotów w sposób umożliwiający wprowadzanie oczyszczonych ścieków pośrednio lub bezpośrednio do wód wykorzystywanych do zaopatrywania ludności w wodę pitną może doprowadzić do przejściowego (lokalnego) pogorszenia jej jakości i konieczności dodatkowego jej uzdatniania dla celów spożywczych. 130 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania 5.2.4. LUDZIE na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 128 Należy rozszerzyć rozdział Brak odniesienia do konfliktów z racji obowiązku przyłączenia do sieci, obaw o wzrost cen itp. Uwaga nieuwzględniona. W rozdziale 5.2.4. przedstawiono główne przyczyny konfliktów społecznych. Niemniej jednak sieć kanalizacyjna na terenie aglomeracji powinna być budowana tylko tam, gdzie jest to uzasadnione ekonomicznie. Ponadto podłączenie do sieci kanalizacyjnej jest równoznaczne z brakiem konieczność uiszczania opłat za opróżnianie zbiornika na ścieki. 131 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 129 Akapit wymaga przeredagowania Należy wspomnieć także o parkach narodowych. Wymienienie form ochrony ze słowem „krajobraz” niewiele wnosi w temacie bogactwa krajobrazowego kraju Uwaga uwzględniona. Dodano zdanie: "Walory krajobrazowe posiadają także inne obszary chronione (parki narodowe, obszary Natura 2000 itp.) oraz inne zespoły przestrzenne i architektoniczne." Na terenie Polski znajdują się 122 parki krajobrazowe, 385 obszary chronionego krajobrazu oraz 331 zespoły przyrodniczokrajobrazowych o łącznej powierzchni ponad 9 500 tys. ha. Świadczy to o niezwykłym bogactwie krajobrazowym kraju. Uwaga uwzględniona. Usunięto zapis: "w sposób umożliwiający wprowadzenie oczyszczonych ścieków". 132 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 132 Wytworzone w procesie oczyszczania ścieków osady ściekowe mogą stanowić źródło zanieczyszczenia gruntów metalami ciężkimi, bakteriami z rodzaju Salmonella czy pasożytami jelitowymi. Należy przeredagować 133 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania …(np. spalanie w na środowisko, Wyniki cementowniach), badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 133 Można wybrać inny przykład 134 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 133 Wybór metody zagospodarowania osadów ściekowych z danej oczyszczalni powinien być zgodny z obowiązującymi przepisami prawa (od 1 stycznia 2016r. nie będzie już możliwe składowanie osadów ściekowych na składowiskach odpadów), Należy uszczegółowić 135 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Wyniki badań szczegółowych wg badanych elementów środowiska i wpływu na nie poszczególnych grup przedsięwzięć AKPOŚK 2015, str. 137 Odwodnienia terenów będą utrudniać rolnicze wykorzystanie gruntów, zmniejszając ich wartość. Należy uzasadnić Należy odnieść się do wymagań odnośnie przetwarzania osadów. Np. Osady wykorzystywane do celów rolniczych muszą spełniać odpowiednie warunki Uwaga nieuwzględniona. W dalszej części tego podrozdziału są przedstawione możliwe sposoby wykorzystania osadów ściekowych, takie jak. "rolnicze wykorzystanie (np. do uprawy roślin nieprzeznaczonych do spożycia i produkcji pasz)". Wskazano również, że "Wybór metody zagospodarowania osadów ściekowych z danej oczyszczalni powinien być zgodny z obowiązującymi przepisami prawa, najlepszymi dostępnymi technologiami, bezpieczny dla środowiska i zdrowia ludzi". Niewielki udział z uwagi na Uwaga uwzględniona. regionalny charakter Usunięto przykład dot. cementowni. cementowni oraz ograniczenia dot. Jakości i stopnia uwodnienia osadów Występują różne rodzaje Uwaga częściowo uwzględniona. składowisk odpadów, Uzupełniono treść w zakresie dalszego należy się do tego odnieść. postępowania z osadami ściekowymi, natomiast, wobec zakazu składowania nie uznano za celowe rozwijanie zagadnień rodzajów składowisk. Uwaga uwzględniona. Przeredagowano zapis na: "Poprzez obniżenie poziomu wód gruntowych działania te mogą wpływać na rolnicze wykorzystanie gruntów.". 136 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania Oddziaływania na środowisko, Ocena skumulowane analizowanej oddziaływań AKPOŚK2015 skumulowanych, str. 138 Oddziaływania skumulowane nie dotyczą działań tego samego typu 137 RZGW Warszawa Prognoza oddziaływania na środowisko, Analiza możliwości oddziaływania transgranicznego, str. 141 Zmiana zapisu Żadna z ww. inwestycji nie będzie zlokalizowana bezpośrednio przy granicy. Budowa oczyszczalni ścieków będzie się wiązać z czasowymi oddziaływaniami negatywnymi związanymi z prowadzeniem prac budowlanych a także długookresowymi takimi jak możliwa emisja nieprzyjemnych zapachów, nie będą to jednak oddziaływania znaczące. W związku z powyższym wykluczono transgraniczne oddziaływanie budowy oczyszczalni ścieków Uwaga nieuwzględniona. W rozdziale 5.3 jest napisane: "Oddziaływania skumulowane analizowanej AKPOŚK2015 definiowane są, jako zmiany w środowisku wywołane wpływem, proponowanych w dokumencie działań, w połączeniu z innymi oddziaływaniami obecnymi i oddziaływaniami przedsięwzięć przewidzianych do realizacji w przyszłości." W cytowanym zdaniu nie ma wskazania jakoby oddziaływania skumulowane były rozumiane przez autorów Prognozy jako "działania tego samego typu". W dalszej części tego podrozdziału wypunktowano nawet jakie oddziaływania są brane pod uwagę. Należy przeanalizować Uwaga częściowo uwzględniona. wpływ zrzucanych ścieków Dodano zapis w tekście: "Ponadto trzeba podkreślić, że oczyszczone ścieki wprowadzane do wód będą odpowiadały warunkom określonym w odpowiednich aktach prawnych. Wpływ zrzucanych ścieków na wody krajów sąsiadujących nie będzie więc znaczący". 138 RZGW Warszawa Prezentacja ewentualnych wariantów alternatywnych oraz działań zapobiegawczych, ograniczających negatywne oddziaływanie i kompensacyjnych, str. 156 7. PREZENTACJA EWENTUALNYCH WARIANTÓW ALTERNATYWNYCH ORAZ DZIAŁAŃ ZAPOBIEGAWCZYCH, OGRANICZAJĄCYCH NEGATYWNE ODDZIAŁYWANIE I KOMPENSACYJNYCH Rozdział należy uzupełnić 139 RZGW Warszawa Prezentacja ewentualnych wariantów alternatywnych oraz działań zapobiegawczych, ograniczających negatywne oddziaływanie i kompensacyjnych, str. 156 jakie powinny spełniać projekty przedsięwzięć podejmowanych w ramach AKPOŚ. Powinno być: AKPOŚK 140 RZGW Warszawa Propozycje metod oceny skutków realizacji, str. 163 W monitoringu skutków realizacji AKPOŚK zaleca się także wykorzystanie sprawozdań odpadowych dokonywanych przez samorządy do weryfikacji i spójności informacji w zakresie ilości wytworzonej i prognozowanej ilości osadów oraz kierunków ich zagospodarowanie zgodnie z KPGO 2015 i sprawozdawczością z niego wynikającą Brak jakiegokolwiek wariantu alternatywnego w rozdziale! Uwaga nieuwzględniona. W rozdziale przedstawiono uzasadnienie. Nie ma alternatywnych rozwiązań dla całego Programu.Takie rozwiązania mogą występować w przypadku poszczególnych przedsięwzięć, ale to będzie rozważone na etapie ooś dla inwestycji. Uwaga uwzględniono. Skorygowano zapis na: AKPOŚK2015. Brak spójności danych między KPGO a KPOŚK Uwaga nieuwzględniona. Nawet jeżeli nie zawsze może występować spójność pomiędzy tymi dokumentami to powinno się wykorzystywać wszystkie źródła. 141 Urząd Miejski w Sandomierzu Prognoza oddziaływania na środowisko (3.3.1 str. 28 oraz 5.2.5 str 131) 142 Gmina Boguchwała 5. PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 5.2 WYNIKI BADAŃ SZCZEGÓŁOWYCH WG BADANYCH ELEMENTÓW ŚRODOWISKA I WPŁYWU NA NIE POSZCZEGÓLNYCH GRUP PRZEDSIĘWZIĘĆ AKPOŚK2015 5.2.2. STAN ZASOBÓW WODNYCH Wpływ na stan JCWP rzecznych Budowa nowych oczyszczalni ścieków Str. 114 Uwagi aktualizujące dzienniki ustaw w treści Prognozy Przyjęto, że w ramach Przyjęto, że w ramach AKPOŚK2015 zostanie AKPOŚK2015 zostanie wybudowanych 120 oczyszczalni ścieków, z wybudowanych 119 czego 92 po roku 2015. oczyszczalni ścieków, z czego 91 po roku 2015. Uwaga uwzględniona Spółka prawa handlowego Gminy Boguchwała – Gospodarka Komunalna Sp. z o.o. prowadzi negocjacje z spółką Gminy Miasta Rzeszów – Miejskim Przedsiębiorstwem Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. odnośnie zrzutu ścieków do oczyszczalni aglomeracji Rzeszów. Dotyczą one w szczególności ilości odbieranych ścieków, okresu wypowiedzenia umowy, sposobu rozliczania ilości ścieków w przypadkach klęski żywiołowej, ceny za odbiór ścieków. Do dnia dzisiejszego nie zostały uzgodnione docelowe warunki przyjęcia ścieków z systemu kanalizacji Aglomeracji Boguchwała. Brak jest wieloletniej i zabezpieczającej odpowiednią ilość przyjęcia ścieków umowy wiążącej obie strony. Tym samym celem eliminacji ewentualnych zagrożeń dla środowiska, w tym w szczególności dla JCWP, zasadnym jest Uwaga poza zakresem - dokument AKPOSK został opracowany na podstawie aglomeracji wyznaczonych aktem prawa miejscowego podjętym do 28.02.2015 oraz ankietach na potrzeby master Planu i IVAKPOSK, które były zbierane w lutym/marcu 2015 r. Nowe plany inwestycyjne będą mogły się pojawić przy kolejnych aktualizacjach, po dokonaniu odpowiednich zmianach dotyczących granic i zakresu aglomeracji (uchwała wyznaczająca aglomerację) uwzględnienie w AKPOŚK2015 budowy oczyszczalni w Aglomeracji Boguchwała. 143 Gmina Boguchwała 5. PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 5.4 ANALIZA MOŻLIWOŚCI ODDZIAŁYWANIA TRANSGRANICZNEGO Str 143 w województwie podkarpackim zaplanowano budowę 3 oczyszczalni w aglomeracjach Dukla (Dukla), Horyniec-Zdrój (Horyniec-Zdrój), Daliowa (Daliowa), w województwie podkarpackim zaplanowano budowę 3 oczyszczalni w aglomeracjach Dukla (Dukla), Horyniec-Zdrój (Horyniec-Zdrój), Daliowa (Daliowa), Boguchwała (Boguchwała) Spółka prawa handlowego Gminy Boguchwała – Gospodarka Komunalna Sp. z o.o. prowadzi negocjacje z spółką Gminy Miasta Rzeszów – MPWiK Sp. z o.o. odnośnie zrzutu ścieków do oczyszczalni aglomeracji Rzeszów. Dotyczą one w szczególności ilości odbieranych ścieków, okresu wypowiedzenia umowy, sposobu rozliczania ilości ścieków w przypadkach klęski żywiołowej, ceny za odbiór ścieków. Do dnia dzisiejszego nie zostały uzgodnione docelowe warunki przyjęcia ścieków z systemu kanalizacji Aglomeracji Boguchwała. Brak jest wieloletniej i zabezpieczającej odpowiednią ilość przyjęcia ścieków umowy wiążącej obie strony. Tym samym celem eliminacji ewentualnych zagrożeń dla środowiska, w tym w szczególności dla JCWP, zasadnym jest uwzględnienie w AKPOŚK2015 budowy oczyszczalni w Aglomeracji Boguchwała. Uwaga poza zakresem - dokument AKPOSK został opracowany na podstawie aglomeracji wyznaczonych aktem prawa miejscowego podjętym do 28.02.2015 oraz ankietach na potrzeby master Planu i IVAKPOSK, które były zbierane w lutym/marcu 2015 r. Nowe plany inwestycyjne będąuwzględniane przy kolejnych aktualizacjach, po dokonaniu odpowiednich zmianach dotyczących granic i zakresu aglomeracji (uchwała wyznaczająca aglomerację) 144 Gmina Ożarów Mazowiecki Prognoza oddziaływania na środowisko 145 Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Zapisy dotyczą wymienionych problemów pojawiają się jako napomknięte, niestety pominięte w działaniach skumulowanych i wnioskach końcowych Proponuje się wpisanie wniosków związanych z koniecznością: Uporządkowania i zintegrowania spraw związanych z: odtwarzaniem zasobów wodnych, spowolnieniem odpływu wód, tworzeniem warunków do retencjonowania wód, poprawą sprawności i stanu istniejących cieków i zbiorników wodnych Pomijanie wymienionych istotnych problemów na poziomie lokalnym, ponadlokalnym niesie skutki rozwojowe i środowiskowe. Uwaga poza zakresem AKPOŚK2015. Proponowany zakres działań powinien być opisany w innych dokumentachtj. plany gospodarowania wodami. KPOŚK odnosi się tylko do inwestycji związanych z wypełnieniem warunków dyrektywy 91/271/EWG. Prognoza oddziaływania „Analizowany dokument jest To samo zdanie powtarza się w Programie trzy na środowisko, str.,17,26 czwartą aktualizacją razy. 11 Krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych (AKPOŚK2015)”. Redakcyjna Uwaga uwzględniona. Przeredagowano jedno z trzech powtarzających się zdań. 146 Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Prognoza oddziaływania na środowisko, str. 28 Prawo wodne (Dz. U. z 2005r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.) Zła podstawa prawna Obecnie obowiązuje Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2015r. poz. 469) Uwaga uwzględniona 147 Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Prognoza oddziaływania na środowisko, str. 28 Rozporządzenie Ministra Zła podstawa prawna Środowiska z dnia 24 lipca 2006r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984 oraz z 2009r. Nr 27, poz. 169) Obecnie obowiązuje Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. 2014 poz. 1800) Uwaga uwzględniona 148 Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Prognoza oddziaływania na środowisko,str.29, tabela 2 Łączna liczba inwestycji Liczba poszczególnych rodzajów inwestycji jest Należy jeszcze raz rzetelnie niezgodna z inwestycjami zawartymi w przeanalizować rodzaje AKPOŚK2015 – str. 26-27 i Załączniku nr 1, np. w inwestycji. Programie podano 119 budowę nowych oczyszczalni – w Prognozie 107, modernizacja części osadowe w Programie 286, w Prognozie 259. Uwaga nieuwzględniona. Tabela zawiera projekty wyszczególnione w Tabeli głównej AKPOŚ2015, dla których określono rodzaj inwestycji oraz wydajność oczyszczalni po realizacji inwestycji w RLM. W przypadku sieci kanalizacyjnych uwzględniono natomiast `projekty, dla których określono długość sieci w km. Rozbieżności mogą wynikać z niepełnych informacji przekazywanych przez aglomeracje. 145 Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Prognoza oddziaływania na środowisko, str. 3233, 66-67 oraz str.68-72 Na stronach tych przedstawiono trzy razy ten sam problem, tj. stan czystości wód powierzchniowych i podziemnych. Należałoby uporządkować informację, gdyż podane są one dwa razy w innym kontekście i z różnymi danymi. Natomiast również nie ma potrzeby podawania tej samej informacji po raz trzeci (str. 69) Tak przedstawione informacje wprowadzają w błąd. 146 Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Prognoza oddziaływania na środowisko, str. 55, tabela 3 W wierszu dot. zjawisk powodujących szkody, w kolumnie rolnictwo… wpisano zjawisko „ujemne skutki przezimowania” Jako zjawisko należałoby podać mróz lub długotrwałą pokrywę śnieżną. Uwaga nieuwzględniona. Rozdział 4.1 przedstawia informację dotyczącą presji na środowisko, w tym na wody powierzchniowe i podziemne. Natomiast w rozdziale 4.6.2 szczegółowo omówiono stan wód w odniesieniu do jednolitych części wód oraz sposobu ich monitoringu. Uwaga nieuwzględniona. Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich ujemne skutki przezimowania – oznaczają szkody spowodowane wymarznięciem, wymoknięciem, wyprzeniem, wysmaleniem lub wysadzeniem roślin, w okresie od dnia 1 grudnia do dnia 30 kwietnia, polegające na całkowitym lub częściowym zniszczeniu roślin lub całkowitej utracie plonu lub jego części;Jest to pojęcie wymieniane obok powodzi, lawin, suszy itd. Zapis dotyczy przyczyn, a nie zjawiska. 147 Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Prognoza oddziaływania na środowisko, str. 66 W latach 2010 - 201268 Błędny zapis daty Redakcyjna Uwaga uwzględniona 148 Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Prognoza oddziaływania na środowisko, str. 107 „Na rysunku 24 przedstawiono w uproszczeniu mapę przedsięwzięć objętych Programem z zaznaczonymi miejscami największej koncentracji obiektów na i w pobliżu obszarów chronionych w tym sieci Natura 2000.” Redakcyjna – nie funkcjonuje określenie system Natura 2000 Uwaga uwzględniona 145 Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Prognoza oddziaływania na środowisko, str. 165 „Na rysunku 24 przedstawiono w uproszczeniu mapę przedsięwzięć objętych Programem z zaznaczonymi miejscami największej koncentracji obiektów na i w pobliżu obszarów chronionych w tym systemuNatura 2000.” „Ponadto należy zwrócić uwagę, że część przedsięwzięć będzie kontynuowana po roku 2015, szczególnie Aglomeracje w ramach Priorytetu V” Zapis wymaga korekty. W dokumencie nie ma Priorytetu V Na stronie 27 podano cztery priorytety. Uwaga uwzględniona 146 Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Prognoza oddziaływania na środowisko, str. 20-22 W rozdziale tym powinno się ograniczyć do przedstawienia podstawy prawnej oraz zakresu Prognozy zawartego w uzgodnieniach z organami, a nie przytaczać definicje i wytyczne. Kopia z Rozdział 3 pt. Zakres Prognozy (str. 9-14) zawarty w Raporcie metodologiczny i zakresie opracowania, został powtórzony w Prognozie od str. 20 do 26. Uwaga nieuwzględniona. Prognoza powinna zawierać wszystkie informacje dotyczące jej zakresu oraz uzgodnień z organami, a także musi być spójna z Raportem metodologicznym i zakresem opracowania. 147 Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Prognoza oddziaływania na środowisko, str. 106 Rozdział ten należy uzupełnić o informacje, które są zdefiniowane w tabeli 1 pkt: 1.9, 1.10, 1.11, 1.12, Poza bardzo ogólnymi stwierdzeniami nie została przeprowadzona analiza i np. ocena zgodności z zakazami i działaniami ochronnymi funkcjonującymi na obszarach prawnie Uwaga nieuwzględniona. Poziom szczegółowości Prognozy jest zgodny z poziomem szczegółowości AKPOSK2015. Prognoza odnosi się do zidentyfikowanych typów działań np. budowa i modernizacja sieci kanalizacyjnej oraz ogólnie obszarów chronionych. Biorąc bowiem pod uwagę chronionych, w szczególności obszarach Natura 2000. 148 Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Prognoza oddziaływania na środowisko, Raport metodologiczny i zakres opracowania Str. 23 Tabela nr 5 Należy zweryfikować terminy. Na formularzu konsultacyjnym podano datę przekazania uwag do 29 listopada, natomiast w tabeli Zakończenie konsultacji i przekazanie uwag do Wykonawcy 16 listopada dużą liczbę, różnego rodzaju obszarów chronionychorazbrak pełnej dokumentacji przedsięwzięć (nie znając ich charakterystyki i rozwiązań technologicznych) nie jest możliwe przedstawienie bardziej szczegółowych analiz. Dlatego szczegółowe analizy, w tymocena zgodności z zakazami i działaniami ochronnymi funkcjonującymi na obszarach prawnie chronionych,muszą być przeprowadzane przed rozpoczęciem procedury uzyskiwania decyzji środowiskowych. Uwaga nieuwzględniona. W tabeli przedstawiono wstępny harmonogram prac nad Prognozą, który uwzględniał początkowe założenia.