Plan Generalny Wschód. Wysiedlenia i wypędzenia Polaków w

Generalplan Ost.
Wysiedlenia i wypędzenia
Polaków w latach 1939-45
dr Joanna Lubecka
OBEP IPN Kraków
„Herz verschließen
gegen Mitleid”
Zamknąć serca na współczucie
z rozkazu Hitlera przed atakiem na
Polskę 22.08.1939
Niemiecka wizja Europy



Koniec XIX wieku kanclerz Bernhard von
Bülow – „unseren Platz an der Sonne”
(„nasze miejsce pod słońcem”)
Koncepcje geopolityczne (Ratzel,
Haushofer, nawiązanie do Drang nach
Osten – marsz na Wschód)
„Blick nach dem Land im Osten”
(„spojrzenie na kraje wschodu”),
„Lebensraum” („przestrzeń do życia”;
Hitler, Mein Kampf)
Generalplan Ost – podstawy
filozoficzne




Filozofia rasy – Gustaw Friedrich Klemm
Friedrich Nietzsche – Übermenschen
(nadczłowiek)
Volkizm
Odrzucenie chrześcijaństwa – rola
okultyzmu
Rasowa mapa Niemiec z 1930 r.
Hans F. K. Günthers „Rassenkunde des deutschen
Volkes“ von 1930
Generalplan Ost –
Rasa panów (Herrenvolk,
Herrenrasse)
 Słowiańscy podludzie (Slavische
Untermenschen)
 Plan pozostawienia przy życiu 4-5
mln Polaków

Generalplan Ost - cele



Polityczne i militarne zabezpieczenie
zdobytych terenów, poprzez masowe
wysiedlenia i „zniemczenie” tych terytoriów;
Ekspansję wielkiego kapitału niemieckiego,
zabezpieczenie dla narodu niemieckiego złóż
bogactw naturalnych oraz zapewnienie taniej
siły roboczej
Zapewnienie „źródeł” wyżywienia dla narodu
niemieckiego
Generalsiedlungsplan
(Generalny Plan Przesiedleńczy)



Rozkaz Hitlera z 7 października 1939 r: „Zur
Festigung deutschen Volkstums” („O
wzmacnianiu niemieckości”)
Rozkazy i plany z lat 1939-43
Cel germanizacja (Eindeutschung) =>
- wysiedlenie ludności polskiej
- osiedlenie Niemców lub volksdeutschów
- zamiana pozostałej ludności polskiej w
„naród niewolników”
Mapa opracowana przez prof. Meyera
Fazy przemieszczania się ludności polskiej:
ucieczki, dzikie wysiedlenia, planowe
wysiedlenia
Dzikie wysiedlenia:
Z inicjatywy lokalnych władz niemieckich
Ok. 30 – 40 tys. Polaków
Do końca listopada 1939 r.
Wysiedlenia planowe


Z terenów II Rzeczpospolitej wcielonych do
Niemiec (Kraj Warty, Pomorze – Gdańsk,
Śląsk) planowano wysiedlić 8 mln ludzi= 80%
ludności; ostatecznie wysiedlono 50%
W pierwszej kolejności wysiedlano Żydów i
Polaków nie pochodzących z tych ziem
Wysiedlenia
ludności polskiej
z terenów
wcielonych do
Rzeszy
Wysiedlenia planowe – Kraj Warty





Do końca 1939 r. przesiedlono do GG 87 883
osób
Do końca 1940 r. ponad 250 000 osób
W 1941 r. nasilono politykę wysiedlania
Żydów z Kraju Warty
Z samego Poznania przesiedlono do GG ok.
70 000 osób
Setki tysięcy ludzi wysiedlono jako
robotników przymusowych w głąb Rzeszy
Wysiedlenia planowe- Pomorze



Mniejsza skala wysiedleń
120 - 170 tys. Polaków wysiedlono
Na to miejsce przybyło ok. 120 tys.
Niemców
Wysiedlenia z Zamojszczyzny



od listopada 1942 do sierpnia 1943
100-110 tys. Polaków, w tym 30 tys. dzieci
Polaków podzielono na kategorie:




Osoby zdatne do zniemczenia
Osoby zdatne do pracy przymusowej
Osoby powyżej 60 roku życia i dzieci poniżej 14
Osoby przeznaczone do eksterminacji (21%)
Wywózki na
roboty
przymusowe,
wcielanie do
Wehrmachtu
Pobór Polaków do Wehrmachtu


250 tys. byłych obywateli II Rzeczpospolitej
Ponad 100 tys. mężczyzn pochodzenia
polskiego
Robotnicy przymusowi



Z terenów Generalnego Gubernatorstwa
wywieziono około 1,3 miliona osób
z ziem wcielonych do Niemiec około 600-700
tysięcy
ze wschodnich terenów Rzeczypospolitejszacunkowe dane to 300-600 tysięcy osób
Wywózki na roboty przymusowe
Akcja osiedlania Niemców (Einduetschung)
Cholmeraktion
Kinderraub (Rabunek dzieci)


Uprowadzanie dzieci – udział Wehrmachtu
Mowa Himmlera do esesmanów w Poznaniu,
4 października 1943 r.:
…Nie interesuje nas los Rosjan czy
Czechów. Z tych narodów weźmiemy
każdego, kto ma „dobrą krew”, przede
wszystkim dzieci, które zostaną wychowane
u nas.
Kinderraub (Rabunek dzieci)
Wioski
dziecięce – selekcja rasowa
Rola Lebensborn (Źródło życia)
braunen Schwestern der SS (brunatne
siostry SS)
– Aktion 1944, przeprowadzona przez
Grupę Armii Środek (rabunek 40-50 tys.
polskich dzieci w wieku 10-13 lat)
Heu
Do
Polski wróciło jedynie 10% dzieci
Według orzeczenia Międzynarodowego
Trybunału Wojskowego w Norymberdze z
1946:
 tzw. łapanki uliczne,
 praca niewolnicza,
 wysiedlenia ludności,
 celowe burzenie miast, wsi oraz osiedli
Uznane zostały za zbrodnie
