PROGRAM ZAJĘĆ TERAPII MATEMATYCZNEJ

RAMOWY PROGRAM ZAJĘĆ
pn. ZACZAROWANA MATEMATYKA
DLA DZIECI Z TRUDNOŚCIAMI
W ZDOBYWANIU UMIEJĘTNOŚCI MATEMATYCZNYCH
W KLASACH I-III
WSTĘP
Edukacja w młodszym wieku szkolnym odgrywa zasadniczą rolę
w kształtowaniu się wiadomości, umiejętności i osobowości dziecka.
W procesie uczenia się dziecko napotyka na różnego rodzaju trudności. Wiele
z nich dotyczy uczenia się matematyki, której nie da się opanować bez pewnego
wysiłku intelektualnego ze strony ucznia.
Poniższy program pn. ZACZAROWANA MATEMATYKA ma nieść pomoc uczniom
mającym trudności w uczeniu się matematyki.
CELE PROGRAMU:
1. Rozwijanie orientacji przestrzennej i motoryki.
2. Prawidłowe odtwarzanie kształtu cyfr.
3. Rozwijanie koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej.
4. Ćwiczenie myślenia, pamięci, uwagi i umiejętności matematycznych.
5. Kształtowanie pojęć czasowych.
6. Ćwiczenie posługiwania się jednostkami długości, masy i objętości.
7. Rozwijanie wyobraźni, myślenia, aktywności twórczej i zainteresowań
matematyką.
8. Rozwijanie umiejętności czytania ze zrozumieniem.
ZASADY PROWADZENIA ZAJĘĆ:
1. Zasada indywidualizacji środków i metod, dostosowywanie przebiegu zajęć
do rodzaju, zakresu i stopnia nasilenia zaburzeń występujących u uczniów.
2. Zasada powolnego stopniowania trudności, uwzględniająca możliwości
percepcyjne dziecka, powolne i systematyczne przechodzenie od zadań
łatwiejszych do trudniejszych, od prostszych do bardziej złożonych.
3. Zasada kompensacji zaburzeń: łączenie ćwiczeń funkcji zaburzonych z
ćwiczeniami funkcji niezaburzonych w celu tworzenia właściwych
mechanizmów kompensacyjnych.
4. Zasada systematyczności.
5. Zasada ciągłości oddziaływania.
6. Mobilizowanie dzieci do wykonywania zadań poprzez stosowanie
różnorodnych zabaw i ćwiczeń.
1
METODY I FORMY PRACY:
Realizacja założonych celów odbywać się będzie głównie przy wykorzystaniu
poniżej wymienionych metod i form:
METODY:
- podające, poglądowe
- eksponujące
- aktywizujące, poszukujące
- praktycznego działania
- gier i zabaw
FORMY:
- zbiorowa
- grupowa
- indywidualna
 Wszystkie z podziałem na jednolite i zróżnicowane.
ORGANIZACJA PRACY:
- analiza objawów zaburzeń
- poznanie wyników badań pedagogicznych i psychologicznych;
- rozmowa z rodzicami, wychowawcą, pedagogiem, nauczycielami;
- opracowanie wstępnej i końcowej diagnozy
- opracowanie programu pracy
- monitorowanie zaplanowanych działań, metod i form pracy z uczniem
- ewaluacja programu
REALIZACJA PROGRAMU:
OBSZAR
AKTYWNOŚCI
ĆWICZENIA/TEMATYKA
Orientacja
przestrzenna,
orientacja w
schemacie
własnego ciała –
czyli
kształtowanie
umiejętności,
które pozwolą
dziecku dobrze
orientować się w
przestrzeni i
swobodnie
rozmawiać o tym
co się wokół
niego dzieje.
Rysowanie szlaczków zgodnie z instrukcją.
Kreślenie linii łączących punkty według
wskazanego kierunku.
Budowanie z klocków wg wzoru.
Konstruowanie „pod dyktando”.
Poruszanie się zgodnie z instrukcją słowną.
Różnicowanie i określanie położenia przedmiotów
w stosunku do siebie – pod nim, nad nim, przed
tobą, za sobą, z lewej, z prawej.
Ćwiczenia „lustrzane” - zmiana stron
(samodzielne i ze współćwiczącym - wskazywanie
prawego, lewego ucha, ręki, nogi, itp.).
Ćwiczenia kształtujące orientację w schemacie
własnego ciała i w przestrzeni w odniesieniu do
różnych przedmiotów i zjawisk.
UWAGI
2
Grupowanie,
liczenie,
porównywanie,
kształtowanie
pojęcia liczby
naturalnej
Monograficzne opracowanie liczb pierwszej i
drugiej dziesiątki.
Budowanie „pociągów” z kolorowych liczb
odpowiadających rozkładom typu 16 = 10 + 6.
Poszerzanie zakresu liczbowego (prawidłowe
nazywanie kolejnych liczebników) - gry i zabawy z
zastosowaniem chodniczka liczbowego i osi
liczbowej.
Dodawanie przedstawionych liczb poprzez
przeliczanie.
Porównywanie liczb poprzez równoczesne
układanie przedmiotów.
Porządkowanie liczb (zbiorów) według określonych
warunków.
Układanie i dokładanie przedmiotów.
Przeliczanie przedmiotów w grupkach.
Grupowanie przedmiotów w dowolny
sposób i według określonego warunku.
Odgadywanie wybranej liczby od 0 do 100 przy
pomocy udzielonej jednej z trzech podpowiedzi:
zgadłeś, za dużo , za mało.
Przykładowe zabawy i gry: „Jaką jestem liczbą?”,
„Jaką liczbę mam na myśli?”, „Kto dzwoni?”,
„Porządkujemy liczby”, „Uzupełnianie”, „Co
zmieniono?”, „Rozmawiające liczby”, „Szukamy
swojego miejsca”, „Licz dalej, licz wstecz”,
„Porządkujemy patyczki” i inne.
Klasyfikacja –
wspomaganie
rozwoju
czynności
umysłowych;
wprowadzenie do
zadań o zbiorach
i ich elementach
Wyodrębnianie zbiorów na płaszczyźnie i w
otoczeniu.
Tworzenie zbiorów wg określonego warunku.
Rysowanie zbiorów.
Porównywanie liczebności zbiorów.
Zabawy ruchowe dotyczące zbiorów.
Kształtowanie
umiejętności
liczenia.
Wyznaczanie wyniku dodawania i odejmowania
przez doliczanie i odliczanie, precyzja liczenia na
konkretach i innych zbiorach zastępczych.
Dodawanie i odejmowanie większych liczb
(dopełnianie do pełnej dziesiątki).
Rozwijanie sprawności rachunkowej poprzez
rozgrywanie i samodzielne konstruowanie gier.
Dodawanie i odejmowanie liczb – z użyciem kostki
do gry.
Dodawanie i odejmowanie oraz mnożenie i
dzielenie jako działania odwrotne.
3
Przykładowe zabawy i gry: „Dopełnianka”,
„Umowa z bębenkiem”, „Dobieranka”, „Zasłonięte
okienka”, „Podaj wynik”, „Zabawa z kostką”,
„Rozmowa liczb”, „Odkryj liczbę pod znakiem
zapytania”, „Podaj działanie”, „Porządkujemy
wyniki działań”, „Szukamy wyniku działania”,
„Rozkład liczby” i inne.
Pomiary –
ćwiczenia
praktyczne
stanowiące bazę
do rozwiązywania
zadań.
Zaznaczanie w kalendarzu ważnych wydarzeń i
obliczanie czasu między nimi.
Dni tygodnia. Nazwy miesięcy.
Pisanie dat różnymi sposobami.
Mierzenie, ile czasu zajęło wykonanie danej
czynności.
Orientowanie się w upływie czasu i próby
określania zmian zachodzących w czasie.
Próby rozpoznawania czasu na zegarze.
Ćwiczenia praktyczne z wykorzystaniem zegara.
Szacowanie pojemności naczyń (dzbanki,
szklanki, kieliszki).
Przelewanie wody do mniejszych naczyń i
liczenie jednostek miary.
Porównywanie przewidywanej liczby miarek z
liczbą rzeczywistą.
Intuicje
geometryczne –
kształtowanie
pojęć
geometrycznych
Przykładowe zabawy i gry: „Jaki to dzień? Jaki to
miesiąc?”, „Zegar”,
Rozróżnianie, badanie własności i nazywanie figur
geometrycznych (trójkąt, kwadrat, koło,
prostokąt, prosta, odcinek).
Rozpoznawanie figur geometrycznych w
zabawach.
Budowanie z klocków według wzoru.
Kreślenie figur wg szablonów i samodzielne.
Tworzenie mozaiki z różnych figur.
Łączenie wyciętych figur w regularne kompozycje.
Składanie pociętych figur geometrycznych według
wzoru.
Obliczanie obwodów figur geometrycznych.
Przykładowe zabawy i gry: „Jakiej figury
brakuje?”, „Dziwne mierzenie”, „Skróty”,
„Porządkujemy odcinki”, „Najkrótsza droga”,
„Odszukaj swoje miejsce”, „O jakiej figurze myślę”,
„Gdzie jest pasażer”, „W kinie”, „Nazwij przedmiot”
i inne.
4
Układanie i
rozwiązywanie
zadań
arytmetycznych
– jako dalsze
doskonalenie
umiejętności
rachunkowych
Przybliżenie strategii intelektualnych stosowanych
przy rozwiązywaniu zadań.
Symulowanie zależności zawartych w zadaniu na
konkretach, przedstawienie ich w postaci
rysunku, obliczanie wyniku.
Rozwiązywanie zadań tekstowych o różnym
stopniu trudności.
Uzupełnianie danych zadania, dopisywanie pytań.
Przekształcanie zadań według określonego
warunku.
Układanie zadań tekstowych do rysunku lub
działania.
Przykładowe zabawy i gry: „Poszukaj pary”,
„Pokaż działanie”, „Stawiamy pytania”, „Szukaj
swojego zadania”, „Inscenizujemy zadanie
tekstowe”, „Budujemy zadanie tekstowe”, „W
sklepie”, „W kasie”, „W banku” i inne
Dojrzałość
emocjonalna
Ćwiczenie pozytywnego nastawienia do
samodzielnego rozwiązywania zadań.
Ćwiczenie odporności emocjonalnej na sytuacje
trudne intelektualnie.
Rozwijanie zdolności do znoszenia nadmiernych
napięć i mobilizowania sił do osiągania obranych
celów.
Wdrażanie do rozumienia komunikatów
werbalnych i niewerbalnych.
Trening koncentrowania się na wypowiedziach i
czynnościach drugiej osoby.
Rozwijanie zdolności skupienia uwagi na zadaniu.
Kształcenie nawyku sprawdzania poprawności
wykonywania zadania.
Dbanie o jakość wykonania zadania i poleceń.
Wdrażanie do racjonalnego zachowania się w
grach i zabawach wymagających wysiłku
intelektualnego.
Kształcenie nawyku korzystnego reagowania na
pojawiające się trudności oraz radości z małych
sukcesów.
PODSUMOWANIE I EWALUACJA
Działania ewaluacyjne obejmować będą: na bieżąco wnikliwą obserwację
działań i zachowań, kontrolę ustną i pisemną; sprawdziany teoretyczne i
praktyczne. Na zakończenie roku szkolnego będą przeprowadzone testy badające
osiągnięcia dydaktyczne uczniów.
5
LITERATURA:
 J. Brzózka, A. Jasiocha, W. Went – MATEMATYKA RAZ JESZCZE.
Ćwiczenia do zajęć wyrównawczych. Klasa III.
 J. Stasica – Karty pracy z matematyki dla uczniów klas III.
 A. Kozłowska-Brzoza – GRY I ZABAWY MATEMATYCZNE dla uczniów szkoły
podstawowej.
 E. Gruszczyk-Kolczyńska – Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu
się matematyki.
 E. M. Skórek – TERAPIA PEDAGOGICZNA
 A. Franczyk, K. Krajewska – SKARBIEC nauczyciela-terapeuty.
 J. Nowik – Kształcenie matematyczne w edukacji wczesnoszkolnej.
 J. Dejko – Matematyka na wesoło 2. Dodawanie i odejmowanie w zakr. 20.
 D. Cudnik – Matematyka na wesoło 1. Dodawanie i odejmowanie w zakr. 12.
Opracowanie:
mgr Iwona Ollik
6