PRACA METODĄ PROJEKTU dr Marynia Łuszczyńska

PRACA METODĄ PROJEKTU
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gorzowie Wlkp.
Szkolenie dotyczące realizacji programu „Trzymaj Formę!”
27 marca 2013 roku
Ile osób na sali czuje się
przekonanych do pracy metodą
projektu?
„Krótka piłka”















Kto notuje co musi zrobić na żółtych kartkach i tworzy listy zadań?
Kto we wszystkim, co robi musi wiedzieć PO CO?
Kto lubi jak się coś dzieje, jak trzeba coś robić, organizować, wymyślać, załatwiać…?
Kto lubi zmiany, przemeblowania, podróże, ruch, ulepszanie…?
Kto lubi doprowadzać rzeczy do końca?
Kto lubi nawiązywać nowe kontakty i poznawać ludzi?
Kto musi przemyśleć wszystkie za i przeciw zanim zacznie działać?
Kto lubi widzieć całość zadania, bo wie, co trzeba wtedy robić, co od czego zależy, co z
czego wynika…..?
Kto odróżnia przyczyny od skutków?
Kto potrafi na gorąco reagować na powstające problemy i pasjonuje go szukanie
alternatywnych rozwiązań?
Kto lubi pracę w grupie?
Kto się interesuje dlaczego coś się nie udało?
Kto lubi rozkładać przedmioty na ich części składowe?
Kto ma w głowie wiele pytań, które zadaje lub boi się zadawać?
Kto rozpoznaje w ludziach ich naturalne talenty do robienia czegoś?
Jeśli przynajmniej 3 odpowiedzi były na
TAK, to znaczy, że wiecie Państwo w
praktyce co oznacza „myślenie
projektowe”
„Dlaczego mam się tego uczyć?”






bo cały świat myśli/działa projektami
bo jest to styl działania wykorzystywany w
wielu obszarach zawodowych
bo to niezwykle ułatwia realizowanie celów
zawodowych
bo może to być fajna zabawa
bo praca w grupie daje niesamowite poczucie
bycia częścią całości
ostatecznie..... bo TU JESTEM
Projekt „Moje marzenie”









CO? Co byście Państwo chcieli zrealizować zanim umrzecie – tytuł
projektu
PO CO? Dlaczego to jest ważne, czyli jakie cele spełni realizacja tego
marzenia?
JAK TO ZROBIĆ? Jakie działania i w jakiej kolejności należy podjąć?
CO JEST POTRZEBNE DO REALIZACJI? – działania, wydarzenia
ode mnie zależne
CO JUŻ MAM DO REALIZACJI TEGO PROJEKTU? – pytanie o
zasoby
CZEGO MI JESZCZE BRAKUJE? – pytanie o deficyty i wyzwania
OD CZEGO ZACZĄĆ I CO ROBIĆ PO KOLEI ? – harmonogram
działań
CO SIĘ MUSI STAĆ, ŻEBYM UZNAŁ/A PROJEKT ZA
ZREALIZOWANY? – rezultaty (owoce)
CO SIĘ UDAŁO/NIE UDAŁO/DLACZEGO? – ocena i ewaluacja
W jakich dziedzinach wykorzystuje się
„myślenie projektowe”







Projektowanie/ Programowanie/IT
Zarządzanie Zasobami Ludzkimi
Marketing i reklama
Gospodarka -Inwestycje/rynek/rynki
finansowe/reformy
Gospodarstwa domowe/życie rodzinne
Polityka
Życie społeczne w tym w wielkiej mierze edukacja
CAŁY zarabiający pieniądze świat
DZIAŁA/PRACUJE/ROZWIJA SIĘ
PROJEKTAMI
a nie etatami…..
PROJEKT to
zorganizowany i określony w czasie ciąg
wielu działań zmierzających do osiągnięcia
konkretnego i mierzalnego wyniku,
adresowany do różnych grup odbiorców,
wymagający zaangażowania środków
rzeczowych, ludzkich i finansowych
Do czego służy projekt?


Projekt ma przynieść zmianę na lepsze sytuacji
osób, instytucji, lokalnych społeczności, do których
jest skierowany.
W centrum zainteresowania projektu jest zawsze
człowiek, nawet gdy przedmiot projektu jest typowo
techniczny, np. budowa drogi, ponieważ zbudowanie
drogi daje w efekcie zmianę na lepsze ludziom,
którzy będą z niej korzystać.
Historia metody projektu

Metoda projektu pochodzi ze Stanów Zjednoczonych, gdzie zaczęto ją
stosować na początku XX wieku. Za jej twórcę uważa się Williama H.
Kilpatricka.

Uważał on, że metoda ta nie jest w istocie jedną z wielu metod kształcenia,
lecz jest naczelną zasadą dydaktyczną. Kilpatrick twierdził, że uczniowie
powinni samodzielnie zdobywać wiadomości i sprawdzać umiejętności w
konkretnych sytuacjach życiowych, zamiast przyswajać wiedzę
teoretycznie.

Ponadto: uczniów nie powinno się zmuszać do podejmowania niechcianych
przez nich działań, bo jako niechciane – nie przyniosą trwałego i
zadowalającego efektu. Innymi słowy – to uczniowie sami mają decydować,
co chcą robić, szkoła ma zaś stworzyć im sprzyjające rozwojowi warunki.
Projekt musi posiadać:


ściśle zdefiniowany cel, który jest zgodny z
założeniami programu, w ramach którego jest
realizowany
precyzyjnie określone rezultaty, w tym
wskaźniki produktu, wskaźniki rezultatu,
związany z nimi budżet
CEL powinien być (1):



PROSTY - jego zrozumienie nie powinno stanowić
kłopotu, sformułowanie powinno być jednoznaczne i
niepozostawiające miejsca na luźną interpretację,
MIERZALNY - a więc tak sformułowany, by można było
liczbowo wyrazić stopień realizacji celu, lub
przynajmniej umożliwić jednoznaczną "sprawdzalność"
jego realizacji,
ATRAKCYJNY - aby nie był nudny oraz wzbudzał
ciekawość i chęć do działania; cel musi być
stosunkowo trudny do osiągnięcia, musi stawiać
wysoko poprzeczkę, ale jednocześnie być w zgodzie z
postulatem osiągalności - cel zbyt ambitny podkopuje
wiarę w jego osiągnięcie i tym samym motywację do
jego realizacji,
CEL powinien być (2):



PASJUNUJĄCY - w żadnym wypadku nie
powinien on być obojętny osobie go
ustanawiającej, cel ekscytujący motywuje do
osiągnięcia go,
ISTOTNY - powinien być ważnym krokiem
naprzód, jednocześnie musi stanowić określoną
wartość dla tego, kto będzie go realizował,
OKREŚLONY W CZASIE - powinien mieć
dokładnie określony horyzont czasowy w jakim
zamierzamy go osiągnąć, aby wyznaczony czas
mobilizował do działania.
Projekt
jest
przedsięwzięciem
interdyscyplinarnym, a więc łączy w sobie
wiele rożnych elementów.
W związku z tym dobrze jest realizować
projekt przy pomocy zespołu projektowego.
Cechy projektu




powinien wykorzystywać wiedzę z wielu dyscyplin
naukowych,
przekazywana wiedza powinna być rozszerzeniem
istniejącej wiedzy,
uczestnik projektu powinien być zaangażowany,
kreatywny, postępować wg własnych wartości, celów,
ocena projektu powinna przebiegać wg schematu:
50% samoocena uczestnika
25% ocena koordynatora
25% ocena zewnętrzna
Rola nauczyciela - koordynatora projektu
sprowadza się do:








roli przewodnika, który wspiera uczniów, ale nie
narzuca swojego zdania,
pokazuje jak zdobywać wiedzę,
motywuje do stawiania pytań,
pozostawia uczniom przestrzeń do działania,
podejmowania decyzji,
akceptuje prawo do błędów,
akceptuje odmienność interpretacji,
udziela pomocy, kiedy zostanie poproszony,
obserwuje, by pod koniec ocenić wkład każdego
ucznia.
Umiejętności uczestników projektu
kształcone w toku pracy projektowej












podejmowanie decyzji grupowych,
rozwiązywanie konfliktów,
wyrażanie własnych opinii i słuchanie opinii innych,
poszukiwanie kompromisu,
dyskutowanie,
dokonywanie oceny pracy grupy,
układanie harmonogramu działań,
planowanie i rozliczanie budżetu (w przypadku działań gdzie
niezbędne są fundusze...),
poszukiwanie sojuszników i sponsorów do realizacji przedsięwzięcia,
przewidywanie trudności w realizacji projektu i radzenie sobie z nimi,
korzystanie z różnych źródeł informacji,
doskonalenie umiejętności występowania publicznie...
Metody aktywizujące używane w
realizacji projektów








wywiad,
analiza źródeł,
analiza już istniejących danych,
gromadzenie materiałów,
tworzenie modeli, rysunków, diagramów, wykresów
praca w terenie,
praca w grupach (np. rozmowy w parach, praca w małych
grupach),
burza mózgów, debaty.
Elementy składowe projektu (1):
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Planowanie
Identyfikacja problemu
Działania
Harmonogram
Źródła finansowania
Wdrożenie
Prezentacja
Ewaluacja
Elementy składowe projektu (2):
1. Planowanie (zarys działań):
- ustalenie zespołu projektowego,
- wybór odbiorców,
- ocena rzeczywistych potrzeb odbiorców,
- określenie celów oraz zarysu działań, których zadaniem
będzie poprawa sytuacji odbiorców,
- podział na etapy (od planowania do ewaluacji) –
przyporządkowanie osób do pracy nad tymi etapami,
- opracowanie materiałów i pomocy dydaktycznych,
- miejsca realizacji projektu.
Elementy składowe projektu (3):
2.Identyfikacja problemu – klucz do
rozwiązania problemu, podstawa pozwalająca
na wskazanie niezbędnych działań, jakie
należy podjąć, aby rozwiązać problem.
Elementy składowe projektu (4):
3.Działania – wybór tematu, określenie form
działań (odpowiednich technik i metod
dydaktycznych), mających na celu
rozwiązanie problemu, ewentualnie
opracowanie scenariuszy zajęć.
Elementy składowe projektu (5):
4.Harmonogram- przyporządkowanie
poszczególnych osób do pracy nad kolejnymi
działaniami projektu z zaznaczeniem
terminów.
Elementy składowe projektu (6):
5.Źródła finansowania i partnerzy (rady
rodziców, samorządy lokalne, instytucje,
prywatni sponsorzy, media).
6.Wdrożenie
7.Prezentacja
8.Ewaluacja (informacje zwrotne od adresatów
projektu)
Istotą projektu jest samodzielna praca
uczniów w realizacji konkretnego
przedsięwzięcia na podstawie wcześniej
ustalonych założeń.
Rodzaje projektów
1.
 projekty badawcze
 projekty edukacyjne
 projekty społeczne
 projekty medialne
2.
 projekty indywidualne
 projekty grupowe
Cechy charakterystyczne dla projektów
edukacyjnych (1)







jest
to
przedsięwzięcie
wymagające
stosowania
aktywizujących
metod
działania,
efektywniejszych
sposobów komunikowania się i współpracy;
posiada tytuł;
nie powtarza się w identycznej formie;
ma wyznaczone cele i ma przynieść określony rezultat;
jest przedsięwzięciem kompleksowym i wykracza
zazwyczaj poza ramy jednego przedmiotu;
jest integralny (wykraczający poza jedną dziedzinę);
ma ograniczone ramy czasowe (ma ustalone terminy
ukończenia całości przedsięwzięcia oraz kolejnych etapów);
Cechy charakterystyczne dla projektów
edukacyjnych (2)






realizowany jest przez określone osoby, które są odpowiedzialne
za jego realizację;
jest jednorazowym wysiłkiem, nie jest powtórzeniem
wcześniejszych prac;
ma ustalone sposoby określania tego, w jakim stopniu zakładane
cele zostały osiągnięte (wskaźniki, sprawozdanie);
już na początku znane są kryteria i sposób oceny efektów;
uczniowie znają zasady i formy prezentacji wyników swojej
pracy;
rezultaty pracy prezentowane są publicznie (znani są odbiorcy
prezentacji).

Ile osób na sali czuje się
przekonanych do pracy metodą
projektu?
Dziękuję za uwagę
Bibliografia
1. Łuszczyńska M., Praca metodą projektu, Akademia Pedagogiki Specjalnej w Warszawie
2.Gołębniak D., Uczenie metodą projektów, WSiP
3.Helm J. H.,. Katz L. G, Mali badacze – metoda projektów w edukacji elementarnej, CODN
2003
4.Rau K. , Ziętkiewicz E., Jak aktywizować uczniów, G&P 2000
5.Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska B., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Kielce Zakład
Wydawniczy SFS 2000
6.Dembek Z. K., Technika. Przewodnik po metodzie projektów dla uczniów gimnazjum.
Łysomice Wydawnictwo Temat 2002
7.Grondas M., Projekt jako narzędzie integracji międzyprzedmiotowej. W: Integracja
międzyprzedmiotowa. Program „Nowa Szkoła” Materiały szkoleniowe dla rad
pedagogicznych. W-wa CODN 1999 s. 107 - 119
8.Królikowski J., Projekt edukacyjny. Warszawa Wydawnictwa CODN 2001
9.Mikinia A., Zając B., Jak wdrażać metodę projektów? Poradnik dla nauczycieli i uczniów
gimnazjum, liceum i szkoły zawodowej. Kraków Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2001
10.Nowacki T., O metodzie projektów. Warszawa Wydawnictwa CODN 1999
11.Potocka B., Nowak L., Projekty edukacyjne. Poradnik dla nauczycieli. Kielce Zakład
Wydawniczy SFS 2002
12.Szymański M., O metodzie projektów. Z historii, teorii i praktyki pewnej metody kształcenia.
Warszawa Wydawnictwo Akademickie „Żak” 2000
13.Szymański M., Rozprawa o metodzie (projektów). W: Pedagogika w pokoju nauczycielskim.
Red. Krzysztof Kruszewski. Warszawa WSiP 2002 s. 275-293
14.Uczenie metodą projektów. WSiP 2002