Rolnictwo ekologiczne

Autorki : Izabella Trzcinka i Zuzanna Burzyńska
Rolnictwo ekologiczne
Jest określane również jako:
biologiczne,
organiczne,
biodynamiczne.
Jest to system
gospodarowania, w którym
wyklucza się stosowanie
syntetycznych nawozów
mineralnych, pestycydów,
regulatorów wzrostu
i syntetycznych dodatków
paszowych.
Gospodarstwa ekologiczne
znajdują się w czystym
środowisku, co pozwala
wykluczyć lub maksymalnie
ograniczyć zanieczyszczenia,
których źródłem jest przemysł
lub drogi szybkiego ruchu.
Ekologiczna uprawa roślin
Polega na uprawie roślin stosując
odpowiednie zalecenia:
• właściwy płodozmian uwzględniający rośliny
strukturotwórcze i zwiększające zawartość materii
organicznej w glebie (np. rośliny motylkowe),
• nawożenie organiczne nawozami wytworzonymi
w gospodarstwie (kompost, obornik,
nawozy zielone) pozwalające utrzymać żyzność gleby,
• dobór gatunków odmian roślin i ras zwierząt dokonywany
w oparciu o populacje, rasy i odmiany miejscowe
z uwzględnieniem ich odporności na choroby,
• nawożenie mineralne ograniczone do mączek skalnych,
Ekologiczna uprawa roślin
• przykrywanie powierzchni gleby roślinnością przez jak
najdłuższy okres w roku – są to wsiewki międzyplonów
i poplonów,
• mechaniczne odchwaszczanie gleby i niestosowanie
chemicznych środków ochrony roślin,
• używanie preparatów biologicznych i wyciągów
roślinnych,
• wykorzystanie agrotechnicznych metody
walki z chorobami, szkodnikami
poprzez odpowiednie następstwa
i sąsiedztwa roślin,
• stosowanie ekologicznych materiałów
siewnych i nasadzeniowych.
W rolnictwie ekologicznym
nie wolno stosować :
•
•
•
•
•
•
•
syntetycznych środków ochrony roślin,
nawozów sztucznych,
zapraw nasiennych,
sztucznych koncentratów,
organizmów genetycznie zmodyfikowanych (GMO),
pasz przemysłowych,
promieni jonizujących.
W przetwórstwie można wykorzystywać
jedynie certyfikowane surowce
pochodzące z gospodarstw
ekologicznych.
Nawożenie gleby i ochrona roślin
NAWOZY MINERALNE
Wykluczone
jest
stosowanie syntetycznych
środków produkcji, w tym
także sztucznych nawozów
mineralnych.
Istnieje jednak możliwość
uzupełnienia ewentualnego
niedoboru
niektórych
składników pokarmowych w
glebie. W handlu dostępne są
bowiem nawozy mineralne
uzyskiwane z naturalnych
skał mielonych, bez ich
wcześniejszej
obróbki
chemicznej...
NAWOZY
UZUPEŁNIAJĄCE
Dopuszcza
się
stosowanie
niektórych nawozów
handlowych,
wyprodukowanych
dla potrzeb rolnictwa
ekologicznego oraz
preparatów,
które
można
wyprodukować
we
własnym
gospodarstwie...
ŚRODKI OCHRONY
ROŚLIN
Dopuszcza się
stosowanie niektórych
środków
grzybobójczych
i owadobójczych oraz
chemicznych środków
ochrony roślin. Listę
oficjalnych preparatów
sporządza Minister
Rolnictwa i Rozwoju
Wsi...
Ekologiczny chów zwierząt
Zwierzęta muszą mieć zapewnioną:
• odpowiednią powierzchnię
w pomieszczeniach gospodarskich,
• zapewniony dostęp do wybiegów
i pastwisk,
• żywienie paszami wytworzonymi
metodami ekologicznymi,
• zabronione jest profilaktyczne stosowanie alopatycznych
weterynaryjnych produktów leczniczych i antybiotyków,
• w szczególnych przypadkach za zgodą jednostki
certyfikującej dopuszczalne jest leczenie zwierząt przy
zastosowaniu powyższych środków na odpowiedzialność
lekarza weterynarii.
Zalety rolnictwa ekologicznego
• wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii,
• ograniczenie lub całkowita rezygnacja
z chemizacji, czyli stosowanie tylko nawozów
naturalnych i opryskiwanie upraw jedynie za
pomocą wywarów z odpowiednich roślin,
• ochrona gleby i wody,
• wytwarzanie produktów najlepszej jakości,
• dostosowanie mechanizacji do warunków
środowiska,
• dobra jakość przechowalnicza.
Wady rolnictwa ekologicznego
• bardziej pracochłonna metoda,
• niższe
plony
niż
produkowane
konwencjonalnie
o ok. 20 % - więc
niższe zyski dla producentów,
• ekologiczna żywność jest droższa,
• metody
rolnictwa
sprawdzają
się
powierzchniach –
kilkunastu hektarów,
ekologicznego
na
małych
od kilku do
• niektóre wyciągi roślinne stosowane do
opryskiwania, mogą być silniejszymi
i bardziej niebezpiecznymi truciznami,
• zwierzęta
częściej
pasożytami.
są
zarażone
Liczba producentów w rolnictwie ekologicznym
w Polsce w latach 2004-2008
Dlaczego warto inwestować
w rolnictwo ekologiczne?
• pozwala na stwarzanie nowych miejsc pracy,
poprzez pracochłonne metody produkcji,
• rośnie zapotrzebowanie na produkty rolnictwa
ekologicznego – wysokiej jakości, co daje realną
szansę zwiększeniu dochodów gospodarstw,
• daje ogromną szansę na eksport produktów
ekologicznych na rynki Unii Europejskiej,
• wymusza powstawanie firm zajmujących się obrotem
towarowym oraz punktów sprzedaży,
• daje szansę stworzenia przetwórstwa produktów
ekologicznych poprzez rozwój sieci przetwórni.
Produkty ekologiczne
• ekologiczne warzywa i owoce mają wyraźniejszy
zapach i smak, są też słodsze,
• warzywa, ziemniaki i owoce z produkcji ekologicznej
wykazują lepszą jakość przechowalniczą podczas
zimowego przechowywania,
• zawierają mniej azotanów i azotynów
oraz mniej pestycydów
• zawierają z reguły więcej suchej masy,
witaminy C i witamin z grupy B, niezbędnych
aminokwasów oraz cukrów,
• zawierają więcej żelaza, magnezu i fosforu.
Produkty ekologiczne
• zwierzęta gospodarskie ze stad ekologicznych
wykazują mniej chorób,
• mleko i mięso z ekologicznie chowanych
zwierząt mają korzystniejszy profil
kwasów tłuszczowych i zawierają więcej CLA,
• zwierzęta wykazują lepsze
parametry zdrowia i płodności
Żywność ekologiczna
•
Jest produkowana przy użyciu naturalnych
środków produkcji - nie zawiera szkodliwych
dodatków chemicznych oraz konserwantów.
•
Nie zawiera zanieczyszczeń chemicznych,
jest wolna od nawozów sztucznych,
antybiotyków,
hormonów
i
nie
jest
modyfikowana genetycznie.
•
Posiada wyższe walory smakowe.
•
Warzywa i owoce są bardziej aromatyczne
i długo zachowują swoją świeżość.
•
Jest wytwarzana zgodnie z zasadą
zrównoważonego użytkowania zasobów
odnawialnych oraz dbania o jakość
środowiska oraz o utrzymanie różnorodności
genetycznej roślin i zwierząt.
Dlaczego żywność ekologiczna jest
droższa od konwencjonalnej?
W rolnictwie
ekologicznym
wykorzystuje się
metody produkcji
wymagające większych
nakładów czasowych
niż w rolnictwie
konwencjonalnym.
Rolnicy ekologiczni stosują
wiele kosztownych
zabiegów pielęgnacyjnych,
które nie wpływają
negatywnie na stan
środowiska tj. wody, gleby
i powietrza, jak również
decydują o wysokiej
jakości żywności
pochodzącej z tej
produkcji.
Wymagania stawiane produktom ekologicznym
warzywom, owocom, zbożom
i ich przetworom
Każdy produkt musi pochodzić z pola, na którym nie
stosowano środków ochrony roślin
i nawozów sztucznych przez przynajmniej
trzy ostatnie lata.
Produkty muszą być przechowywane i przetwarzane
zgodnie z określonymi wymogami.
Wymagania dla ekologicznego
mleka i jego przetworów
(serów, masła, śmietany, jogurtów)
• Mleko ekologiczne nie może być mieszane, ani wchodzić w kontakt
z mlekiem konwencjonalnym.
• Zwierzęta muszą mieć dostęp do humanitarnych
warunków bytowania - wolnej przestrzeni, świeżego powietrza,
wody, paszy i naturalnego światła.
• Wypas zwierząt odbywa się na
pastwiskach podlegających certyfikacji.
• Zwierzętom nie podaje się leków
weterynaryjnych, a w szczególności
hormonów wzrostu i antybiotyków.
• Zachowane muszą być
wszelkie zasady higieny
i bezpieczeństwa
w procesie produkcji.
Wymogi dla ekologicznego mięsa
i jego przetworów
• Zwierzętom nie podaje się
leków weterynaryjnych, stabilizatorów
wzrostu i antybiotyków.
• Konieczność zapewnienia zwierzętom
humanitarnych warunków bytowania.
• Przetwórstwo mięsa musi spełniać
określone wymogi, a przetwórnie są
poddawane systematycznym
kontrolom.
Jak odróżnić produkty ekologiczne od
konwencjonalnych
Kupując produkt ekologiczny należy zwracać szczególną
uwagę na jego oznakowanie. Nie wystarczy umieszczone na
etykiecie zapewnienie producenta, że jest on „naturalny”,
„zdrowy” czy „ekologiczny”
•
Produkt rolnictwa ekologicznego zawsze posiada na etykiecie
numer certyfikatu zgodności oraz numer i nazwę jednostki
certyfikującej. Jeśli produkt nie zawiera tych informacji, to nie
jest on produktem ekologicznym.
•
W przypadku braku stuprocentowej pewności, czy produkt został
wyprodukowany metodami ekologicznymi, warto zapytać
sprzedawcę o nazwę producenta, numer certyfikatu, nazwę
i numer upoważnionej jednostki certyfikującej, potwierdzających
że jest to żywność ekologiczna.
•
W przypadku wyrażenia takiej prośby przez konsumenta,
sprzedawca ma obowiązek udzielenia tego typu informacji
i okazania stosownych dokumentów.
Znakowanie produktów
ekologicznych
Produkty rolne pochodzące z zagranicy są
znakowane etykietą i wprowadzane do obrotu
jako produkty rolnictwa ekologicznego, jeżeli
zostały wyprodukowane lub przetworzone
zgodnie z polskimi wymogami, określonymi w
ustawie. W przypadku tych produktów na
etykiecie, oprócz nazwy producenta, musi
znajdować się również nazwa importera.
Na produktach pochodzących
z krajów UE musi być
zamieszczony
dodatkowy
napis
„objęte
systemem
kontroli Unii Europejskiej” oraz
unijne
logo
rolnictwa
ekologicznego z inskrypcją
„Organic Farming - EC Control
System”.
Gwarancją
wiarygodności
produktów i
producentów jest
kontrola sposobu
produkcji
przeprowadzana przez
upoważnione do tego
celu przez Ministerstwo
Rolnictwa i Rozwoju
Wsi jednostki
certyfikujące,
nadzorowane przez
Główny Inspektorat
Jakości Handlowej
Artykułów RolnoSpożywczych.
Atesty jakości produktów
ekologicznych
W rolnictwie ekologicznym kontroli
poddaje się:
• stan środowiska na obszarze, którego
znajduje się gospodarstwo
• metody produkcji, przechowalnictwa
i przetwórstwa.
Kontrolowany jest:
• proces wytwarzania, a nie kontrola
produktu.
Celem jest sprawdzenie :
• czy cały proces wytwarzania
i przygotowania produktu - od producenta
do konsumenta - spełnia kryteria
ekologicznej produkcji żywności.
Gdzie można nabyć żywność
ekologiczną?
•
•
•
•
Bezpośrednio w gospodarstwie ekologicznym.
Na zamówienie u rolnika ekologicznego.
Na wybranych stoiskach na targach, bazarach.
W wyspecjalizowanych sklepach detalicznych
z żywnością ekologiczną.
• W sklepach konwencjonalnych i supermarketach na
specjalnie wyznaczonych półkach dla produktów
ekologicznych.
Wyprawa w poszukiwaniu
produktów ekologicznych…
Wybrałyśmy się na wycieczkę w poszukiwaniu
produktów ekologicznych… Nasze kroki skierowałyśmy
do największego centrum handlowego w naszym
mieście do Manufaktury.
Spotkałyśmy tam sklep
z żywnością ekologiczną:
Postanowiłyśmy zadać sprzedawcy kilka pytań…
Czy produkty ekologiczne cieszą się dużą popularnością?
To zależy od klientów. Najczęściej produkty ekologiczne nabywają klienci
z zasobniejsza kieszenią. Inni interesują się tym, dlaczego te produkty są droższe
oraz czym się różnią od normalnych. Nie przywiązują oni również wagi do tego, czy
dany produkt posiada certyfikat czy też nie. W naszym sklepie są także produkty bez
certyfikatów, jednak wszystkie są wykonywane metodą tradycyjną.
Czy dużo ludzi kupuje produkty ekologiczne?
Produkty te cieszą się coraz większą popularnością. Najwięcej klientów jest
w weekend, kiedy to ludzie mają czas na zakupy. Najczęściej ludzie przychodzą
z ciekawości. Wielu do zakupu zniechęca cena.
Jakie produkty są najczęściej kupowane?
Najczęściej ludzie kupują podstawowe produkty
m.in. nabiał, wędliny, pieczywo.
Ostatnio dużym zainteresowaniem
cieszy się także kasza jaglana oraz olej lniany.
Bibliografia:
www.wikipedia.pl
www.farmer.pl
www.eco-logica.pl
www.hurtownia-rolnik.pl
www.sciaga.pl
www.wrota.podkarpackie.pl
www.rolnictwoekologiczne.republika.pl
www.rolnictwoekologiczne.org.pl
www.ekogwarancja.pl
www.minrol.gov.pl