Co to jest rolnictwo ekologiczne? Ujmując najprościej, rolnictwo

Co to jest rolnictwo ekologiczne?
Ujmując najprościej, rolnictwo ekologiczne jest systemem rolniczym, który dostarcza świeżą,
pełną smaku, autentyczną żywność produkowaną przy poszanowaniu naturalnych cyklów
życiowych.
Zasady
Swe szlachetne cele rolnictwo ekologiczne realizuje poprzez odpowiednie działania agro- i
zootechniczne, które minimalizują ludzkie oddziaływania na środowisko i umożliwiają
naturalne funkcjonowanie systemu rolniczego.
Klasyczne praktyki rolnictwa ekologicznego:







Wieloletni płodozmian, jako warunek wydajnego wykorzystywania zasobów
lokalnych
Radykalne ograniczenie chemicznych środków ochrony roślin i nawozów
syntetycznych, antybiotyków dla zwierząt, dodatków do żywności i substancji
pomagających w przetwarzaniu oraz innych sztucznych środków produkcji
Całkowity zakaz stosowania organizmów zmodyfikowanych genetycznie
Gospodarowanie w oparciu o zasoby własne, na przykład obornik i pasze wytwarzane
w gospodarstwie
Dobór odmian roślin oraz ras zwierząt odpornych na choroby i dobrze
zaadaptowanych do lokalnych warunków
Utrzymanie zwierząt w systemie wolnostanowiskowym, dostęp do wybiegów oraz
żywienie paszami z rolnictwa ekologicznego
Stosowanie praktyk hodowlanych odpowiednich dla poszczególnych ras zwierząt.
Łańcuch produkcji żywności
Rolnictwo ekologiczne stanowi część długiego łańcucha produkcji żywności, na który składa
się także przetwórstwo, dystrybucja i handel detaliczny, i wreszcie Ty - konsument. Każde
ogniwo w tym łańcuchu odgrywa ważną rolę i przynosi wielorakie korzyści, o których mowa
na tej stronie internetowej. Składa się na to:




Ochrona środowiska
Dobrostan zwierząt
Zaufanie konsumentów
Społeczeństwo i ekonomia
Za każdym razem, gdy kupujesz ekologiczne jabłka w pobliskim supermarkecie lub
zamawiasz wino wyprodukowane z ekologicznych winogron w ulubionej restauracji, możesz
mieć pewność, że zostały one wyprodukowane zgodnie z surowymi wymogami mającymi na
celu poszanowanie środowiska oraz zwierząt.
Zasady wytwarzania
Zasady rolnictwa ekologicznego w UE zostały zawarte w Rozporządzeniu Rady (EWG) nr
2092/91 z 24 czerwca 1991 r. w sprawie produkcji ekologicznej produktów rolnych oraz
znakowania produktów rolnych i środków spożywczyc.
Rewizja dotychczasowego rozporządzenia zaowocowała w grudniu 2005r. dwoma wnioskami
legislacyjnymi Komisji Europejskiej. Pierwszy wniosek dotyczy uproszczenia i usprawnienia
zasad importu produktów ekologicznych, drugi - ekologicznej produkcji rolnej i jej
znakowania. Oba powyższe wnioski zostały przyjęte przez Radę Europejską. Pierwsze,
dotyczące importu, Rozporządzenie Rady nr 1991/2006 zmieniające rozporządzenie (EWG)
nr 2092/91 w sprawie produkcji ekologicznej produktów rolnych oraz znakowania produktów
rolnych i środków spożywczych weszło w życie w styczniu 2007 roku.
Drugie, Rozporządzeniu Rady w sprawie ekologicznej produkcji i etykietowania produktów
ekologicznych, określa zasady produkcji ekologicznej, jej logo oraz system znakowania i
będzie obowiązywać od 1 stycznia 2009 roku.
Logo i znakowanie
Wspólnotowe Rozporządzenie w sprawie rolnictwa ekologicznego określa zasady uprawy
roślin i chowu zwierząt, a także zasady przetwarzania żywności i pasz warunkujące ich
znakowanie jako ekologiczne. Zgodność z wymogami Rozporządzenia UE stanowi warunek
znakowania produktów wykorzystującego Wspólnotowe logo rolnictwa ekologiczneg.
Obowiązkowym elementem eko-rolniczego znakowania jest ponadto zamieszczenie numeru
identyfikacyjnego C741 jednostki kontrolującej i certyfikującej produkcję ekologiczną.
System znakowania został wprowadzony po to, by zapewnić konsumentów w państwach
członkowskich UE, że produkt, który kupują pochodzi z rolnictwa ekologicznego.
Europejskie logo ma zwiększać rozpoznawalność produktów ekologicznych. Spełnia ono
podobną rolę do znaków krajowych, które mogłeś widzieć na produktach w Twojej ojczyźnie.
Jego stosowanie jest obecnie dobrowolne, ale będzie obowiązkowe, gdy nowe
Rozporządzenie wejdzie w życie.
Fakty
Statystyki pokazują, że wielu europejskich konsumentów, takich jak Ty, robiąc zakupy,
poszukuje produktów oznaczonych eko-rolniczymi symbolami i etykietami.
Z opracowań naukowych wynika, że wartość rynku produktów ekologicznych zwiększa się o
10-15% rocznie.
W dziale Popyt konsumencki znajdziesz więcej informacji na ten temat.
Terminem „żywność ekologiczna” określa się żywność, której sposób wytwarzania jest
zgodny z zasadami zawartymi w rozporządzeniu Rady (EWG) 2092/91 w sprawie produkcji
ekologicznej produktów rolnych oraz znakowania produktów rolnych i środków spożywczych
z późniejszymi zmianami i oznacza między innymi żywność produkowaną bez użycia
nawozów sztucznych i chemicznych środków ochrony roślin, przy zachowaniu żyzności
gleby oraz różnorodności biologicznej.
Potocznie określenie „żywność ekologiczna” często bywa używane zamiennie z określeniem
„zdrowa żywność”. Jednakże, podczas gdy pierwsze z pojęć określa żywność certyfikowaną,
drugie jest nazwą stworzoną dla celów marketingowych i sprzeczne z prawem.
Dzięki stosowaniu rolnictwa ekologicznego osiąga się następujące cele:
o
o
ochrona środowiska produkcji rolniczej tj. gleby, wody, krajobrazu (dążenie do
biologicznej samoregulacji w obrębie gospodarstwa rozumianego jako system
ekologiczny),
wysoka jakość biologiczna płodów rolnych nawiązująca do właściwości produktów
powstających naturalnie w przyrodzie, bez ingerencji człowieka.
Żywność ekologiczna dostępna już w wielu sklepach różni się od żywności konwencjonalnej
m.in. tym, iż:
o
o
o
do jej produkcji nie używa się chemicznych środków ochrony roślin i nawozów
sztucznych, do nawożenia dopuszczalne są m.in. nawozy zielone, kompost, obornik,
minerały dostępne w przyrodzie;
w gospodarstwach ekologicznych w żywieniu zwierząt stosuje się przede wszystkim
pasze z własnego, ekologicznego gospodarstwa lub dokupuje się pasze ekologiczne z
dopuszczalną domieszką pasz konwencjonalnych;
ekologiczne artykuły spożywcze nie zawierają sztucznych barwników, środków
zapachowych, smakowych, konserwujących.
Produkcja ekologiczna
Rolnictwo ekologiczne jest systemem gospodarowania o zrównoważonej produkcji roślinnej i
zwierzęcej w obrębie gospodarstwa. Opiera się na środkach naturalnych (biologicznych i
mineralnych) nie przetworzonych technologicznie. W gospodarstwie ekologicznym dąży się
do zrównoważenia produkcji roślinnej i zwierzęcej, by osiągnąć równowagę paszowonawozową.
Wyróżnikiem gospodarstw ekologicznych jest też ich położenie w nieskażonym środowisku,
dbałość o stan środowiska i różnorodność biologiczną m.in. poprzez utrzymywanie i
wprowadzanie zadrzewień i zakrzewień śródpolnych, bogactwa gatunkowego roślin miedz,
łąk i pastwisk, ochrona strumieni i oczek wodnych itd.)
W produkcji ekologicznej nie wolno stosować syntetycznych środków ochrony roślin i
nawozów sztucznych, zapraw nasiennych, sztucznych koncentratów, organizmów
genetycznie modyfikowanych, pasz przemysłowych, promieni jonizujących.
W produkcji roślinnej metody ekologiczne polegają m.in. na:
o
o
o
o
o
o
o
stosowaniu właściwego płodozmianu uwzględniającego rośliny strukturotwórcze i
zwiększające zawartość materii organicznej w glebie (np. rośliny motylkowe),
przykrycie powierzchni gleby roślinnością przez jak najdłuższy okres w roku,
nawożenie organicznymi nawozami wytworzonymi w gospodarstwie (kompost,
obornik, nawozy zielone) pozwalającymi utrzymać żyzność gleby,
nawożenie mineralne jest ograniczone do mączek skalnych (wymienionych w
Rozporządzeniu Rady (WE) 2092/91),
stosowane jest jedynie odchwaszczanie mechaniczne,
do walki z chorobami i szkodnikami stosuje się agrotechniczne metody tj.
odpowiednie następstwo i sąsiedztwo roślin oraz preparaty biologiczne,
materiał siewny i sadzeniowy musi być ekologiczny.
W ekologicznej produkcji zwierzęcej stosuje się następujące zasady:
o
o
o
zachowanie dobrostanu zwierząt poprzez m.in. odpowiednią powierzchnię
pomieszczeń, zapewniony dostęp do wybiegów i chowu pastwiskowego,
żywienie zwierząt oparte jest na wykorzystaniu pasz wytworzonych metodami
ekologicznymi,
zabronione jest profilaktyczne stosowanie weterynaryjnych produktów leczniczych i
antybiotyków.
W przetwórstwie produktów rolnictwa ekologicznego stosuje się oprócz produktów
ekologicznych tylko takie substancje dodatkowe oraz inne składniki wspomagające i
składniki pochodzenia rolniczego wytworzone metodami innymi niż ekologiczne, które w
możliwie najmniejszym stopniu wpływają na zmianę pierwotnych właściwości
przetwarzanych produktów. Przetwórstwo produktów rolnictwa ekologicznego może być
prowadzone tylko w przetwórniach przeznaczonych wyłącznie do tego celu.