PRZESTAWIANIE GOSPODARSTWA ROLNEGO NA METODY PRODUKCJI EKOLOGICZNEJ mgr inż. Marcin Żekało ZAKŁAD RACHUNKOWOŚCI ROLNEJ PRZESTAWIANIE GOSPODARSTWA ROLNEGO NA METODY PRODUKCJI EKOLOGICZNEJ Metody rolnictwa ekologicznego stanowią specyficzny rodzaj produkcji rolnej. Proces produkcji odbywa się według określonych zasad i pod ścisłym nadzorem jednostek kontrolnych. Rolnik decydując się na przestawienie gospodarstwa na metody produkcji ekologicznej musi spełnić wiele wymagań i kryteriów w rolnictwie ekologicznym. PODSTAWOWE REGULACJE PRAWNE OBOWIĄZUJĄCE W ROLNICTWIE EKOLOGICZNYM Rozporządzenie Rady nr 2092/91/EWG z dnia 24 czerwca 1991 r. w sprawie produkcji ekologicznej produktów rolnych oraz znakowania produktów rolnych i środków spożywczych (Dz. Urz. WE L 198, 22.07.1991 r., z późn. zm.) • nadrzędny akt prawny dla wszystkich krajów członkowskich UE • zawiera regulacje warunków wytwarzania i dystrybucji produktów rolnictwa ekologicznego w krajach unijnych • określa system kontroli wytwarzania i przetwarzania produktów ekologicznych PODSTAWOWE REGULACJE PRAWNE OBOWIĄZUJĄCE W ROLNICTWIE EKOLOGICZNYM Ustawa o rolnictwie ekologicznym z dnia 20 kwietnia 2004 r. (Dz. U. 2004, Nr 93, poz. 898) • określa zadania oraz właściwości organów i jednostek organizacyjnych w zakresie rolnictwa ekologicznego • precyzuje organizację systemu kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym (Art. 3 Ustawy) • definiuje zasady postępowania w celu przestawienia gospodarstwa na ekologiczne metody produkcji (Art. 6 Ustawy) • zawiera warunki dopuszczające środki ochrony roślin, nawozy, środki poprawiające właściwości gleby do stosowania w rolnictwie ekologicznym (Art.10 Ustawy) • określa możliwość udzielania z budżetu państwa dotacji do kosztów kontroli gospodarstw ekologicznych (Art. 13 Ustawy) NIEZBĘDNE INFORMACJE O ZASADACH PRODUKCJI METODAMI EKOLOGICZNYMI • wykaz środków ochrony roślin dopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym (prowadzony przez Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu) • wykaz nawozów i środków poprawiających właściwości gleby zakwalifikowanych do stosowania w rolnictwie ekologicznym (prowadzony przez Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB w Puławach) • wykaz producentów i dostawców ekologicznego materiału siewnego i wegetatywnego materiału rozmnożeniowego (prowadzony przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Warszawie) ZGŁOSZENIE DZIAŁALNOŚCI W ROLNICTWIE EKOLOGICZNYM Przestawianie produkcji na ekologiczne metody gospodarowania: • następuje od momentu złożenia zgłoszenia, • jest równoznaczne z udostępnieniem gospodarstwa do kontroli przez inspektorów Jednostki Certyfikującej. Rolnik zobowiązany jest zgłosić działalność w rolnictwie ekologicznym: • Wojewódzkiemu Inspektorowi Jakości Handlowej Artykułów RolnoSpożywczych (właściwemu dla miejsca zamieszkania rolnika), • wybranej dowolnie Jednostce Certyfikującej upoważnionej przez Ministra Rolnictwa do przeprowadzania kontroli oraz wydawania i cofania certyfikatów w zakresie rolnictwa ekologicznego. • Okres przestawiania trwa przynajmniej 2 lata, natomiast w przypadku upraw wieloletnich tj. sadów oraz plantacji jagodowych 3 lata. • Co najmniej raz w roku w terminie uzgodnionym z rolnikiem zostaje przeprowadzona kontrola realizacji przestawiania na prowadzenie produkcji metodami ekologicznymi. • Kontrolą objęte są gospodarstwa zarówno w okresie przestawiania jaki i posiadające certyfikat zgodności w rolnictwie ekologicznym. • W okresie przestawiania jak i posiadania certyfikatu możliwe są także dodatkowe kontrole przeprowadzane nieodpłatnie bez powiadomienia właściciela gospodarstwa. WYSOKOŚCI STAWEK DOTACJI DO KOSZTÓW KONTROLI zgodnie z Rozporządzeniem MRiRW z dnia 31 maja 2005 r. (Dz. U. Nr 99, poz.831) Powierzchnia gospodarstwa Stawka dotacji na gospodarstwo (zł) do 5 ha użytków rolnych 450 od 5 ha do 10 ha użytków rolnych 500 od 10 ha do 20 ha użytków rolnych 550 od 20 ha do 50 ha użytków rolnych 600 od 50 ha do 100 ha użytków rolnych 650 powyżej 100 ha użytków rolnych 700 Wnioski o dotację do poniesionych kosztów kontroli rolnicy składają do właściwej okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej. Wynikiem decyzji Jednostki Certyfikującej wydanej na podstawie raportu z przeprowadzonej kontroli jest zaświadczenie o posiadaniu statusu w systemie produkcji ekologicznej tj. gospodarstwa: • przyjętego do kontroli, • w okresie przestawiania, • z certyfikatem zgodności w rolnictwie ekologicznym. GOSPODARSTWA ROLNE PROWADZĄCE PRODUKCJĘ METODAMI EKOLOGICZNYMI W POLSCE Gospodarstwa ekologiczne Rok razem z certyfikatem w okresie przestawiania 2004 3760 1683 2077 2005 7183 2050 5133 Źródło: dane Głównego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. DOPŁATY DLA ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO Dopłaty realizowane są w ramach Działania 4. Wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt będącego częścią Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) na lata 2004-2006 Dotacje do powierzchni prowadzonej produkcji ekologicznej w ramach pakietu rolnictwo ekologiczne (SO2) DOPŁATY DLA ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO Aby uzyskać dopłaty w ramach pakietu rolnictwo ekologiczne rolnik zobowiązany jest: • złożyć wniosek do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wraz z zaświadczeniem o posiadaniu statusu gospodarstwa w systemie produkcji ekologicznej, • sporządzić 5-letni plan rolnośrodowiskowy dla swojego gospodarstwa, • stosować zwykłą dobrą praktykę rolniczą na całym obszarze gospodarstwa. W zależności od powierzchni użytków rolnych gospodarstwa ekologicznego stosowana jest degresywność płatności: • 100% stawki podstawowej (od 1 do 100 ha), • 50% stawki podstawowej za kolejne 200 ha (od 100,1 ha do 300 ha), • 10% stawki za powierzchnię powyżej 300 ha. Równocześnie płatność może być udzielona w wysokości 120% stawki podstawowej, jeśli: • występuje zbilansowanie produkcji roślinnej i zwierzęcej w gospodarstwie (nawożenie użytków rolnych azotem pochodzącym z nawozów naturalnych zawiera się między 51 do 170 kg/ha/rok), DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Prezentacja dostępna pod adresem internetowym: www.ierigz.waw.pl Wydarzenia/seminaria-materiały