Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych Rolnicywo ekologiczne- system gospodarowania o zrównoważonej produkcji roślinnej i zwierzęcej w obrębie gospodarstwa. Oparte na środkach pochodzenia biologicznego i mineralnego nieprzetworzonych technologicznie. Odrzucane są w procesie produkcji żywności środków chemii rolnej, weterynaryjnej i spożywczej. Rolnictwo ekologiczne to sposób gospodarowania zmniejszający zależność od nakładów zewnętrznych poprzez stymulowanie biologicznych mechanizmów produkcyjnych w obrębie gospodarstwa. Rolnictwo ekologiczne radykalnie ogranicza stosowanie środków wytworzonych lub przetworzonych przemysłowo, nawet jeśli są to analogi substancji występujących w przyrodzie. Założeniem tego systemu jest naśladowanie procesów zachodzących w naturalnych ekosystemach – zarówno jeśli chodzi o aspekt jakościowy (rodzaj wprowadzanych do obiegu substancji), jak i ilościowy (poziom intensywności). W rolnictwie ekologicznym, w samoregulujących się cyklach przyrodniczych powstają płody rolne o wysokiej jakości biologicznej, porównywalnej z jakością surowców pochodzących z naturalnych ekosystemów • • • zachowanie wysokiego poziomu próchnicy warunkującej żyzność gleby utrzymanie równowagi biologicznej w środowisku produkcji dzięki pielęgnowaniu bioróżnorodności samowystarczalność paszowo-nawozowa, czyli dążenie do zamknięcia obiegu materii w gospodarstwie poprzez zrównoważenie produkcji roślinnej i zwierzęcej. Cele rolnictwa ekologicznego: • • • • • • • • • Produkcja żywności wysokiej jakości służącej zdrowiu człowieka przy utrzymaniu lub podwyższaniu żyzności gleby, Życie zgodnie z prawami przyrody, Nie niszczenie lecz poprawianie, Wytworzenie żywności, która człowiekowi pomaga a nie szkodzi, Traktowanie gospodarstwa jako organizmu, Maksymalne ożywienie gleby czyli , aktywizacja biologiczna, Naturalna ochrona roślin przed chorobami i szkodnikami, Obecność zwierząt w gospodarstwie i stwarzanie im optymalnych warunków bytu. Zasady Rolnictwa Ekologicznego Do najważniejszych zasad, na których opiera się rolnictwo ekologiczne, należą: • utrzymywanie i podwyższanie żyzności gleby - stanowiącej kryterium poprawności gospodarowania - poprzez stosowny płodozmian oraz właściwe nawożenie organiczne (komposty, nawozy zielone, obornik), • • • • • • dbałość o utrzymanie okrywy roślinnej (uprawa międzyplonów), w celu podtrzymania aktywności biologicznej gleby oraz ochrony przed erozją, maksymalne zamknięcie obiegu materii w gospodarstwie, pojmowanym jako trwały agrosystem ekologiczny; gospodarstwo rolne stanowi "organiczną" całość (jednostkę bilansu ekologicznego i ekonomicznego), równowaga produkcji roślinnej i zwierzęcej, wyrażająca się w samowystarczalności paszowo-nawozowej gospodarstwa, zapewnienie zwierzętom gospodarskim warunków bytowych zgodnych z ich potrzebami gatunkowymi oraz oparcie żywienia na paszach własnych, z wykluczeniem dodatków syntetycznych, dążenie do utrzymania bogactwa gatunkowego roślin i zwierząt, także dziko żyjących, w obrębie gospodarstwa (utrzymanie genetycznej różnorodności w gospodarstwie), kształtowanie i pielęgnacja bogatego, zróżnicowanego krajobrazu rolniczego. Oznaki stosowania nawozów : • • • • • • • • -fragmentarycznie występujące zachwaszczenie w łanie, -jasne przebarwienia stożków wzrostu i karłowatość roślin chwastów, -ślady przejazdu ciągnika w łanie, Brak chwastów w uprawach Pasowo występująca bujność (intensywny kolor) Pasowo występowanie chwastów azotolubnych (żółtlica drobnokiwatowa, jasnota purpurowa, chwastnica jednostronna, komosa biała, szarłat szorstki) Brak insektów, szkodników, Oznaki używania opryskiwacza (występowanie cieczy roboczej z pestycydami w pompie ciśnieniowej opryskiwacza, granule nawozów sztucznych na przyczepach, w siewniku, opakowania po pestycydach, nawozach sztucznych w gospodarstwie) Sankcje: Art. 25. [Pozostałe kary pieniężne] 1) uniemożliwia organowi Inspekcji prowadzenie czynności kontrolnych w ramach nadzoru, , podlega karze pieniężnej w wysokości do 20x przeciętnego wynagrodzenia; 2) utrudnia organowi Inspekcji prowadzenie czynności kontrolnych w ramach nadzoru podlega karze pieniężnej w wysokości do 15x przeciętnego wynagrodzenia; 3) wprowadza do obrotu: a) środek do produkcji ekologicznej niespełniający wymagań określonych na podstawie art - które zostały oznakowane w sposób mogący wprowadzać w błąd co do spełniania wymagań określonych na podstawie art. 16 rozporządzenia nr 834/2007, w tym przez oznakowanie określeniem "ekologiczny" lub pochodną tego określenia lub określeniem "eko" lub "bio", lub zostały oznakowane w sposób mogący wprowadzać w błąd, co do możliwości stosowania w rolnictwie ekologicznym, podlega karze pieniężnej w wysokości do 200% korzyści majątkowej uzyskanej lub którą mógłby uzyskać za wprowadzony do obrotu środek, produkt lub substancję; 4) wprowadza do obrotu produkt rolnictwa ekologicznego jako produkt rolnictwa ekologicznego, który, wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 23-26 rozporządzenia nr 834/2007, nie został oznakowany lub został oznakowany z naruszeniem art. 2326 tego rozporządzenia, podlega karze pieniężnej w wysokości do trzykrotnego przeciętnego wynagrodzenia; 5) wprowadza do obrotu produkt: a) jako produkt rolnictwa ekologicznego, który nie spełnia wymagań określonych w przepisach rozporządzenia nr 834/2007 lub w przepisach Unii Europejskiej wydanych w trybie przepisów tego rozporządzenia lub b) który został oznakowany jako produkt rolnictwa ekologicznego, z naruszeniem art. 23-26 rozporządzenia nr 834/2007 - podlega karze pieniężnej w wysokości do 200% korzyści majątkowej uzyskanej lub którą mógłby uzyskać za wprowadzone do obrotu produkty, nie niższej jednak niż 500 zł; 6) działa jako jednostka certyfikująca bez wymaganego upoważnienia, podlega karze pieniężnej w wysokości do dwudziestokrotnego przeciętnego wynagrodzenia. 2. Osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która wprowadza ponownie do obrotu produkt, środek lub substancję tego samego rodzaju, która nie odpowiada wymaganiom określonym odpowiednio w przepisach wymienionych w ust. 1 pkt 3, 4 lub 5 ze względu na to samo naruszenie, podlega karze pieniężnej ustalonej - w zależności od stwierdzonego naruszenia - odpowiednio zgodnie z ust. 1 pkt 3, 4 lub 5, podwyższonej o wysokość kar wymierzonych w okresie 24 miesięcy przed dniem rozpoczęcia czynności kontrolnych. 3. Kara pieniężna: 1) o której mowa w: a) ust. 1 pkt 1, 2 lub 6, jest wymierzana przez Głównego Inspektora w drodze decyzji, b) ust. 1 pkt 3, 4 lub 5, jest wymierzana przez właściwego ze względu na miejsce przeprowadzania czynności kontrolnych wojewódzkiego inspektora w drodze decyzji, c) (uchylona); 2) o której mowa w ust. 2, jest wymierzana przez organ, którego właściwość została określona zgodnie z pkt 1, w drodze decyzji. Przejście z systemu konwencjonalnego na ekologiczny wiąże się z tzw. okresem konwersji czyli gospodaro-waniem wg zasad rolnictwa ekologicznego pod nadzorem jednostki certyfikującej, bez prawa znakowania produktów jako ekologiczne. Okres konwersji ma przyczynić się do rozkładu pozostałości stosowanych uprzednio środków agrochemicznych i służyć osiąganiu równowagi ekologicznej w gospodarstwie. Konwersja rozpoczyna się w momencie przystąpienia gospodarstwa do systemu kontroli [art. 17 rozp. 889/2008] i jej okres jest precyzyjnie określony: • dla upraw rocznych trwa 2 lata poprzedzające siew roślin, których plon może uzyskać status produktu ekologicznego (także 24 miesiące poprzedzające zbiór pasz z trwałych użytków zielonych); • dla upraw wieloletnich trwa 3 lata poprzedzających zbiór produktów ekologicznych (sady, plantacje jagodowe, winnice, chmielniki). W Polsce okres konwersji jest naliczany od daty złożenia w jednostce certyfikującej „Zgłoszenia podjęcia działalności w zakresie rolnictwa ekologicznego” (urzędowy formularz na www.ijhars.gov.pl) Okres konwersji trwa zasadniczo 2 lata (dla upraw wieloletnich – 3 lata) i ma przyczynić się do rozkładu pozostałości stosowanych wcześniej środków agrochemicznych oraz służyć osiąganiu równowagi ekologicznej w gospodarstwie
