Chemia, a uzależnienia

Chemia, a
uzależnienia
Uzależnienie:
Dokonuje się na dwóch płaszczyznach; fizycznej i psychicznej
Światowa Organizacja Zdrowia definiuje uzależnienie jako
"psychiczny, a niekiedy fizyczny stan wynikający z interakcji między
żywym organizmem, a lekiem charakteryzujący się zmianami
zachowania i innymi reakcjami, do których należy konieczność
przyjmowania leku w sposób ciągły lub okresowy, w celu
doświadczenia jego wpływu na psychikę, a niekiedy aby uniknąć
przykrych objawów towarzyszących brakowi leku. Tolerancja może
wystąpić, ale nie musi. Osoba może być uzależniona od więcej niż
jednej substancji"
Psychiczne: jest potrzebą, pragnieniem przyjmowania danej
substancji. Często posiada ono charakter przymusu i jest
najsilniejszym czynnikiem skłaniającym do powtórnego
przyjmowania danej substancji.
Fizyczne: jest wynikiem adaptacji ośrodkowego układu nerwowego
do danej substancji. Nagłe "odstawienie" wywołuje zespół
abstynencji, będącego grupą objawów o zmiennym przebiegu i
nasileniu
Istnieją trzy główne typy uzależnień
w naszym społeczeństwie:
Uzależnienie od alkoholu
Uzależnienie od
papierosów
Uzależnienie od
narkotyków
(czyli środków
psychoaktywnych)
Alkoholizm
Alkoholizm jest nałogiem , a nie
przyzwyczajeniem , ze wszystkimi
cechami różniącymi nałóg od
przyzwyczajenia , a zatem z
występującą w nim bardzo dużą
zależnością psychiczną , fizyczną ,
ostrymi objawami abstynencji oraz
zjawiskiem tolerancji. W alkoholizmie
występuje stała potrzeba przyjmowania
alkoholu etylowego(C2H5OH)
ETANOL- drugi człon szeregu homologicznego
alkoholi. Otrzymuje się go metodą
biochemiczną w procesie fermentacji
alkoholowej.
C6H12O6(drożdże, 34-37*C) 2C2H5OH+2CO2
Używa się go w produkcji alkoholi,
kosmetyków, leków i środków spożywczych.
Jest to *ciecz lotna, *bezbarwna, ma
*charakterystyczny zapach, *bardzo dobrze
miesza się z wodą. *Odczyn ma obojętny,
*ulega reakcji spalania, *ścina białko
_____________________________________________
Alkohol występuje w różnych postaciach.
Np.:
Piwo
Wódka
Wino
Itp./
Skutki spożywania alkoholu:
Alkohol bardzo szybko - ze względu na niewielki rozmiar cząsteczek
- jest wchłaniany przez organizm, wywołując zmiany w
samopoczuciu i nastroju, przez większość konsumentów
odbierane jako przyjemne. Działanie alkoholu w organizmie
zaczyna się już po kilku minutach od spożycia. Alkohol dostaje się
do krwiobiegu, a za jego pośrednictwem do mózgu. Następnie
zostaje przetransportowany do kory mózgowej, która przetwarza
sygnały wpływające na zachowanie człowieka. Pojawiają się
najpierw pozytywne odczucia w postaci beztroski, rozluźnienia,
dobrego humoru a przytłumieniu ulegają negatywne emocje
związane na przykład ze stresem. W miarę zwiększania się ilości
alkoholu we krwi następuje głębsze jego wnikanie do mózgu. U
niektórych osób objawia się to sennością, u innych powoduje
wzmożenie agresji, wdawanie się w konflikty, bójki. W momencie,
gdy pewien poziom alkoholu we krwi zostaje przekroczony i
osiągnie punkt krytyczny, część mózgu odpowiedzialna za
oddychanie i pracę serca przestaje prawidłowo funkcjonować.
Dochodzi do nie odwracalnego, ostrego zatrucia organizmu, czego
następstwem może być niewydolność krążeniowo-oddechowa i w
konsekwencji zgon. Częste spożywanie alkoholu prowadzi do
zmian chorobowych i uszkodzeń różnych części organizmu:
Układu nerwowego
Układu pokarmowego
Układu krążenia
Układu krwionośnego i oddechowego
Układu odpornościowego
Zaburzeń psychicznych
Społeczne skutki alkoholizmu:
Alkoholizm jest chorobą społeczną. Przynosi
olbrzymie szkody całemu społeczeństwu. Wyraża
się to ze wzroście przestępczości, w wypadkach
przy pracy, wypadkach drogowych, zwiększonej
liczbie zachorowań, w pobiciach. Jest on często
przyczyną rozbicia rodzin gdzie na przykład młody
człowiek nie znajduje właściwej atmosfery dla
wzrastania i rozwoju.
Uzależnienie od papierosów
Skład i zasady działania
W dymie tytoniowym znajduje się ponad 4000 różnych
substancji, wiele o działaniu toksycznym, mutagennym
(uszkadzającym DNA), teratogennym (uszkadzającym
płód), kancerogennym (powodującym rozwój
nowotworów).
Substancje te znajdują się w dwóch frakcjach dymu:
gazowej oraz cząsteczkowej zawieszonej w wodzie
tworzącej tzw. ciała smołowate. Niektóre z nich działają
jedynie miejscowo w jamie ustnej, drogach
oddechowych podczas gdy inne po wchłonięciu do
układu krążenia wywierają działanie na większość
tkanek i organów człowieka. Do najważniejszych
składników dymu tytoniowego należą:
nikotyna - alkaloid występujący w liściach i korzeniach tytoniu. Ciecz o
temperaturze wrzenia 246°C, rozpuszczalna w wodzie i w alkoholu, wykazująca
aktywność optyczną (lewoskrętna), na powietrzu brunatniejąca. Stosowana w
medycynie, garbarstwie oraz jako składnik preparatów owadobójczych
NC5H4-C4H7N-CH3
tlenek węgla - wiąże się z hemoglobiną krwinek czerwonych znacznie szybciej niż
tlen, zmniejszając poziom tlenu w krwiobiegu, co może być szczególnie
niebezpieczne dla osób z przewlekłą chorobą płuc lub serca. Jest to związek będący
bezpośrednią przyczyną śmierci wielu osób w czasie pożarów.
cyjanowodór - toksyczny gaz - był używany przez hitlerowców w komorach
gazowych do masowego ludobójstwa.
fenole - niszczą rzęski nabłonka wyściełającego oskrzela. Rzęski te oczyszczają
wdychane przez człowieka powietrze i chronią drogi oddechowe przed przenikaniem
przez ich ściany substancji i związków chemicznych oraz mikroorganizmów, np.
wirusów.
substancje smołowate (rakotwórcze) - dym tytoniowy inicjuje oraz pobudza
rozwój nowotworów. Zawiera około 60 substancji rakotwórczych lub
współrakotwórczych, które znajdują się zarówno w głównym strumieniu dymu jak i
bocznym nierzadko w większym stężeniu, na który narażone są osoby nie palące
Do najważniejszych należą:

 nitrozaminy (np. N-nitrozonornikotyna)
 estry kwasów tłuszczowych
 metale ciężkie
 pierwiastki promieniotwórcze (np kadm, polon)
 węglowodory aromatyczne (np. benzopiren)
________________________________________________________
Skutki i choroby związane z paleniem tytoniu
-Nowotwory złośliwe płuc
-Nowotwory jamy ustnej, gardła, przełyku i krtani
-Choroby układu krążenia
-Choroby nienowotworowe układu oddechowego
Narkotyki
Narkotyk to potoczne określenie niektórych
substancji psychotropowych. Ze względu na
potoczność tego słowa, różnice kulturowe,
poglądy poszczególnych osób, stan prawny itp.
nie ma jednoznacznej definicji, ale zwykle
obejmuje ona:
#wszystkie substancje psychotropowe, które
aktualnie są nielegalne
#substancje przyjmowane przez niektóre tylko
grupy społeczne w celu czasowej zmiany
nastroju, przy czym nie są to substancje
powszechnie akceptowane w społeczeństwie
Rodzaje narkotyków:
stymulanty (speedy) - substancje pobudzające
fizycznie lub umysłowo, substancje o działaniu
euforycznym lub zwiększające (czasowo)
możliwości kondycyjne lub intelektualne, a także
obniżające próg zahamowań - np. kokaina,
amfetamina, kofeina;
depresanty (głównie opiaty) - substancje
znieczulające, uspokajające, otępiające - np.
morfina, heroina, fentanyl, GHB , barbiturany;
psychodeliki (halucynogeny) - substancje
powodujące halucynacje, wywołujące złudzenia
wzrokowe i słuchowe, uwydatniające
wyobraźnię - np. grzyby halucynogenne,
marihuana, niektóre zioła (np. bieluń, piołun),
syntetyczne substancje
Alkaloidy
Wiêkszość narkotyków należy do
alkaloidów, czyli związków
zasadopodobnych. Słowo alkaloid
oznacza "przyjmujący postać zasady".
Nazwa ta obejmuje dużą grupę
zasadowych związków organicznych
zawierających atom lub atomy azotu,
zazwyczaj w pierścieniach
heterocyklicznych. Alkaloidy wykazują
często silne działanie fizjologiczne o
szerokim spektrum, od stymulującego,
poprzez narkotyczne, do toksycznego.
RODZAJE NARKOTYKÓW:
Efedryna (1R,2S)-1-fenylo-1-hydroksy-2-N-metyloaminopropan
Marihuana (Cannabis indica, C. sativa i C. ruderalis)
Amfetamina (2RS)-1-fenylo-2-aminopropan
Ekstaza Syntetyczna fenyloetyloamina
Meskalina 3,4,5-trimetoksyfenyloetyloamina
Metadon 4,4-difenylo-6-N, N-dimetyloamino-3-heptanon
Skopolamina (hioscyna), ester skopiny i kwasu tropowego
Kokaina 2(R)-metoksykarbonylo-3(S)-benzoiloksytropan
Opium (morfina (10-15%), narkotyna (2-8%), kodeina (0.5-4%),
papaweryna (0.5-1%), oraz tebaina (oko³o 0.4%)>)
Morfina
Heroina O,O'-diacetylomorfina
Amfetamina
czyli syntetyczny analog efedryny - (RS) -dezoksynorefedryna
lub (2RS)-1-fenylo-2-aminopropan jest w większości krajów
uznana za narkotyk i jej produkcja, dystrybucja i zażywanie
są zakazane. Jest zaliczana do tzw. środków
psychostymulujących lub też psychoanaleptyków (związków
cucących). Wzmaga napąd psychoruchowy, podwyższa
aktywność życiową, usuwa zmęczenie fizyczne oraz
psychiczne, wywołuje euforię. Amfetamina nasila aktywność
neuronów noradrenergicznych i dopaminowych, wywiera
wpływ zarówno na obwodowy, jak i ośrodkowy układ
nerwowy. Ubocznymi objawami towarzyszącymi jej zażyciu
są: suchość w jamie ustnej, zmiany ciśnienia tętniczego,
wzmożone pocenie się, drgawki, bóle głowy, brak łaknienia,
zaburzenia żołądkowo-jelitowe, trudności w oddawaniu
moczu, a po większych dawkach - silny niepokój,
upośledzenie procesów myślowych, zaburzenia rytmu serca,
drgawki, a w końcu śpiączka. Długotrwałe przyjmowanie
amfetaminy wywołuje zmianę osobowości, osłabienie libido,
impotencję i stany omamowo-urojeniowe
Kokaina
2(R)-metoksykarbonylo-3(S)-benzoiloksytropan jest głównym alkaloidem
liści krzewu koka zwanego również krasnokrzewem pospolitym.
Znanych jest około dwustu gatunków tych krzewów, ale liście tylko
dwu z nich - Erythroxylon coca i E. Truxillense służą do pozyskiwania
kokainy.
Skutki narkomanii
Wywołują w psychice zmiany świadomości, deformują procesy
psychiczne, wytwarzają złudzenia i omamy. Najczęstszymi
powikłaniami są ostre i nawracające reakcje, które mają
charakter psychozy z mocno zaznaczonym lękiem,
urojeniami prześladowczymi, dezorientacją. W konsekwencji
może to doprowadzić do samobójstwa. LSD wywołuje
nudności, drżenie mięśni, senność, osłabienie, zawroty
głowy. Psychicznie zaś wywołuje reakcje trudności w
skupieniu uwagi, objawów depersonalizacji, zmniejszenia
zdolności krytycznego osądu, poczucia zmiany kształtów i
barw, omamów, zmian nastroju, euforii, lęku, paniki, poczucia
obcości własnego ciała, złudzeń i wizji wzrokowych.
Zażywanie psylycybiny prowadzi do rozkojarzenia procesów
myślowych, zmiany nastroju, euforii i omamów,
przedawkowanie do śmierci.
Skutkiem każdego uzależnienia
jest wyniszczenie organizmu,
a w wypadku
przedawkowania- śmierć
Autorka pokazu slajdów:
Karolina Górny
__________________
Źródła:
-przypadkowe strony www (znalezione na wyszukiwarce www.google.pl)
-praca na temat narkotyków Aleksandra Kołodziejczyka
Politechnika Gdańska
Wydział Chemiczny