Info dla rodziców oraz dzieci. Szkodliwe treści Internet to kopalnia wiedzy i plac zabaw. Jednocześnie jednak sieć jest, jak to określił Stanisław Lem, "wielkim śmietnikiem". Oprócz wielu wartościowych rzeczy dzieci mogą znaleźć też treści, z którymi kontakt jest dla nich po prostu szkodliwy. Można długo wymieniać rodzaje szkodliwych materiałów dostępnych dla dzieci w internecie: pornografia, przemoc, wulgarność, rasizm i ksenofobia, sekty i inne formy psychomanipulacji, używki, broń i hazard. Taka już jest specyfika internetu, że łączy w sobie kopalnię wiedzy i wielki śmietnik. Rolą nas, dorosłych, jest jednak zadbanie o to, by chronić dzieci przed tym, co jest dla nich szkodliwe. Przed wszystkimi tymi szkodliwymi treściami chronimy dzieci w realnym świecie. Zapominamy jednak, że dzieci mogą bez trudu trafić na nie w świecie wirtualnym, a szkodliwe treści nie będą zabezpieczone przed dostępem najmłodszych internautów. Pokazujemy techniczne sposoby ochrony dzieci, ale przede wszystkim zachęcamy do tego, by rozmawiać z dziećmi. Pamiętajmy bowiem: nie ma lepszej ochrony dla dziecka niż mądra, troskliwa opieka rodziców. Sposoby ochrony dziecka Najlepszym sposobem ochrony dziecka jest rozmowa z nim. Nie ma lepszej ochrony niż mądry, troskliwy rodzic i jego opieka. Żadne rozwiązanie techniczne nigdy nie zastąpi dobrego kontaktu rodzica z dzieckiem. 1. Niech komputer stoi we wspólnym miejscu w domu. Pozwoli Ci to raz na jakiś czas w naturalny sposób zerknąć na monitor i sprawdzić, co robi Twoja pociecha. 2. Pokaż dziecku wartościowe i bezpieczne strony. Zadbaj o to, by dziecko miało co robić w internecie. Jeżeli zaproponujesz mu ciekawe serwisy, zapewne zajmie się nimi i nie będzie chodzić po ciemnych zaułkach sieci. Możesz zapoznać się z listą serwisów posiadających nasz certyfikat Strony Przyjaznej Dzieciom. 3. Nie bój się internetu. Internet sam w sobie nie jest zły. Nie podchodź do niego jak pies do jeża, nie zabraniaj dziecku korzystania z sieci. Potraktuj internet jak jedno z wielu zajęć dziecka, rozmawiaj o nim rzeczowo i spokojnie. 4. Rozmawiaj ze swoim dzieckiem. Najlepsza metodą na to, by chronić dziecko przed najróżniejszymi zagrożeniami, jest rozmowa. Przygotuj się do niej, spróbuj poczytać trochę o internecie, dowiedzieć się o nim, by być dla swojego dziecka partnerem do rozmowy. Pamiętaj, że rozmowa to nie tylko mówienie, ale i słuchanie. 5. Nie bój się przyznać do niewiedzy. Być może komputery i internet nie są Twoim konikiem, nie poruszasz się biegle w nich. Przyznając się dziecku do niewiedzy, nie stracisz w jego oczach autorytetu. Poproś dziecko, by pokazało Ci, jak korzystać z komputera i internetu. Będzie szczęśliwe, mogąc Cię czegoś nauczyć. 6. Surfuj po sieci razem z dzieckiem. W dzisiejszych czasach wszyscy jesteśmy zagonieni, zapracowani i mamy mało czasu. Pamiętaj jednak, że Twoje dziecko jest najbezpieczniejsze, kiedy jesteś przy nim. Jeśli surfujecie razem, dziecko na pewno w tym czasie nie będzie odwiedzać niedozwolonych stron. 7. Ustalaj zasady i egzekwuj je. Nie zachęcamy w żadnym wypadku do stosowania w odniesieniu do sieci metod tzw. bezstresowego wychowania. Rodzice są od tego, by wyznaczać granice, określać pewne zasady i je egzekwować. Ustal z dzieckiem, co wolno, a czego nie i egzekwuj to. Nie popadaj jednak w przesadę. Naszym skromnym zdaniem amerykański pomysł, lansowany również w Polsce, by rodzice zawierali z dzieckiem umowę na korzystanie z sieci trąci absurdem. Idąc tym tropem dojdziemy do tego, że główny udział w wychowaniu będzie mieć notariusz, u którego będziemy zawierali umowy. 8. Wspieraj się programami filtrującymi. Programy filtrujące mają za zadanie wspierać rodziców w ochronie dzieci, blokując wyświetlenie dziecku stron ze szkodliwymi treściami. Pamiętaj jednak, że program nie zastąpi Ciebie. Jak każde narzędzie bywa też zawodny. Podpowiedzi 1. Po jakich stronach chodzi dziecko? Przeglądarki internetowe udostępniają historię odwiedzonych witryn. W najpopularniejszej, czyli Internet Explorer, do historii możesz dostać się skrótem klawiaturowym CTRL+H lub przyciskiem historia na głównym pasku przeglądarki. Zawartość historii można co prawda łatwo wyczyścić, ale dostępne na polskim rynku programy filtrujące zapisują dodatkowo same historię, której dziecko nie da rady skasować. 2. Jak ustawić poziom ochrony w przeglądarce? Stanowiąca część systemu Windows przeglądarka Internet Explorer zawiera sama w sobie możliwości ochrony dziecka przed szkodliwymi treściami. Wybierając menu narzędzia, w nim opcje internetowe, wyświetlisz okno z ustawieniami. Wybierz zakładkę zawartość. Możesz tam uaktywnić i ustawić poziom ochrony klasyfikatora treści, dodatkowo umożliwi Ci on wprowadzenie ręcznie adresów dozwolonych dla dziecka stron. 3. Który program filtrujący wybrać? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Na pewno wybierz program polski, gdyż będzie on radził sobie dobrze z filtrowaniem polskich stron, zachodnie programu radzą sobie z tym kiepsko. Unikaj produktów proponowanych przez firmy-krzaki. Na rynku liczą się w tej chwili 3 programy - Cenzor, Opiekun i x-Guard. Każdy z nich ma swoje wady i zalety. Skorzystaj z wersji demonstracyjnych, udostępnianych przez producentów, aby wybrać ten, który będzie Ci odpowiadał najbardziej. Uzależnienia Uzależnienie to nabyta silna potrzeba wykonywania jakiejś czynności lub zażywania jakiejś substancji. W praktyce określenie to używane jest w kilku znaczeniach. Uzależnienie fizjologiczne, zwane też czasem fizycznym, to nabyta silna potrzeba stałego zażywania jakiejś substancji odczuwana jako szereg dolegliwości fizycznych (np. bóle, biegunki, uczucie zimna, wymioty, drżenia mięśni, bezsenność) Zaprzestanie jej zażywania (odstawienie) prowadzi do wystąpienia zespołu objawów, które określa się jako zespół abstynencyjny (zespół z odstawienia). W leczeniu uzależnienia fizjologicznego stosowana jest detoksykacja, czyli odtrucie. Uzależnienie psychiczne (ang. psychical dependence), znane też jako psychologiczne, to nabyta silna potrzeba stałego wykonywania jakiejś czynności lub zażywania jakiejś substancji, której niespełnienie jednak nie prowadzi do poważnych fizjologicznych następstw. Uzależnienie psychiczne cechuje: - wzrost napedu związanym z poszukiwanie środka uzależniającego - wzrost tolerancji na działanie srodka (obniżenie efektu przyjemnosci który on dostarcza) kompulsywna konsumpcja środka kosztem swojego zdrowia oraz otoczenia - osłabienie woli - obsesja brania i natręctwa myślowe utrzymujące się i nawracajace nawet po wieloletniej abstynęcji samooszukiwanie się usprawiedliwiające branie (związane z psychologicznymi mechanizmami obronnymi) - fizyczne wyniszczenie brak zainteresowania otoczeniem niezwiązanym ze srodkiem i jego zdobywaniem - wypalenie emocjonalne prowadzące do samobójstwa Zależność psychiczna to stan w którym osoba dotknięta tą chorobą nie jest w stanie bez pomocy z zewnatrz przerwać zachowań kompulsywnych związanych ze zdobywaniem i konsumpcją. Nie leczone zależnośc psychiczna od substancji chemicznych prowadzi najczęściej do więzienia, szpitala psychiatrycznego a w końcu i śmierci. Na dzień dzisiejszy nie są znane skuteczne metody leczenia uzależnienia psychiocznego od substancji chemicznych. Możliwe jest zatrzymanie kompulsywnych zachowan ale nie całkowite wyleczenie. "Psychicznie" uzależnić można się od wszystkiego, włącznie z takimi rzeczami jak: dowolna substancja chemiczna, grupa ludzi, telewizja, internet, słodycze, seks, kupowanie, hazard. Uzależnienie społeczne, wiąże się z zażywaniem środków toksycznych pod wpływem panującej mody lub w grupie ludzi podobnych do siebie (np. hippisów), w kręgach młodzieży z tzw. subkultur. Istotą zjawiska jest bardzo silne uzależnienie od grupy, co pociąga za sobą bezwzględne respektowanie panujących w niej zasad i obyczajów. Ponadto osoba uzależniona, w miarę pogłębiania się choroby rezygnuje z ważnych dla siebie wcześniej aktywności, wypada z ról społecznych (utrata pracy, usunięcie ze szkoły, konflikty w rodzinie, zanik zainteresowań, zawężenie kontaktów do grupy narkomańskiej). Następuje coraz większa marginalizacja i najczęściej również kryminalizacja środowiska, w którym obraca się uzależniony. Akcje Sieciaki.pl to serwis Fundacji Dzieci Niczyje wdrożony w ramach drugiego etapu kampanii społecznej Dziecko w Sieci. Od lutego 2004 r. prowadzimy działania mające na celu poprawę bezpieczeństwa najmłodszych użytkowników Sieci. Sieciaki.pl są projektem realizowanym przez Fundację Dzieci Niczyje w ramach europejskiego programu Safer Internet. Premiera projektu odbyła się w Dniu Bezpiecznego Internetu - 8 lutego 2005 r. Więcej informacji o tym dniu pod adresem www.saferinternetday.pl. Ogólnopolska kampania społeczna "Dziecko w Sieci" zainicjowana została w lutym 2004 roku przez Fundację Dzieci Niczyje (FDN). Podstawowym jej celem było zwrócenie uwagi dorosłych i dzieci na zagrożenia związane z aktywnością pedofilów w Sieci oraz edukacja w zakresie bezpiecznego korzystania z Internetu. Część medialną kampanii zrealizowano pod hasłem "Nigdy nie wiadomo, kto jest po drugiej stronie. "Jesteśmy działającym przy Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej punktem kontaktowym, który przyjmuje zgłoszenia dotyczące nielegalnych treści w Internecie. Do naszych zadań należy m.in. analiza treści wskazanych przez użytkowników, wykonanie dokumentacji technicznych, przesłanie informacji do policji, prokuratury, administratorów serwisów internetowych czy też zagranicznych punktów kontaktowych zrzeszonych w INHOPE. Co ważne - nie dokonujemy interpretacji prawnej ani nie podejmujemy się wyszukiwania nielegalnych treści w Sieci. Powołanie do życia Hotline'u to kolejne przedsięwzięcie NASK na rzecz podwyższania poziomu bezpieczeństwa w Internecie. Już od 1996 r. w ramach NASK działa zespół CERT Polska (Computer Emergency Response Team) niosący pomoc wszystkim internautom w przypadkach zagrożeń pojawiających się w sieci. Doświadczenie i wiedza zespołu stanowią podstawę utworzenia Hotline'u." W internecie na niebezpieczne pytania udzielaj bezpiecznych odpowiedzi. Jak się nazywasz? Mów mi wuju. Ile masz lat? Tyle co Bruce Lee, jak był w moim wieku. Skąd klikasz? Klikam? A skąd! Gdzie mieszkasz? Chrząszczyrzewoszyce , powiat Łękołody. Jak wyglądasz? Podchodzę do okna, otwieram je i wyglądam. Dostajesz kieszonkowe? A Ty co, Urząd Skarbowy? Ile zarabiają twoi rodzice? O wiele za mało. Z kim mieszkasz? Tajemnica państwowa. Co masz na sobie? Wzrok rodziców. Do której chodzisz szkoły? Do piątej z lewej. Spotkamy się? Chyba, że 30 lutego. Odwiedzisz mnie? A co, leżysz w szpitalu? Jaki jest Twój numer telefonu? Nie ze mną te numery Bruner. Dogadujesz się z rodzicami? Lepiej niż z Tobą. Wyślesz mi fotkę? Do paszportu musisz mieć swoją Masz zdjęcie? Tak, ale jedno, więc nie wysyłam. Masz kartę kredytową ? A ty jopka pik? Jesteś w domu sam? Nie licząc rodziny… Wejdziesz na moją stronę? Wchodzę tylko na drabinę… Gdzie pracują Twoi rodzice? Tam gdzie chcą Chciałbyś dostać jakiś prezent? Nie bądź taki Mikołaj. Chcesz zarobić trochę kaski? Ot filantrop z bożej łaski. Internet nie jest ani dobry, ani zły. To od nas zależy czy będzie przestrzenią bezpieczną. O bezpieczeństwo w globalnej sieci dbaj tak, jak dbasz o nie w świecie realnym.