UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTRACJI Kierunek Prawo System kształcenia jednolite magisterskie Forma studiów niestacjonarne Nazwa przedmiotu Etyka prawnicza Kod przedmiotu 1300-EPR-NJ Status przedmiotu do wyboru Rok studiów, semestr Rok IV, semestr VII Liczba godzin 18 Punkty ECTS 3 Rodzaj zajęć Wykład Język polski Metoda nauczania Wykład z dyskusją kazusów Imię i nazwisko Tytuł/stopień Dyscyplina naukowa Wykładowca/prowadzący Ryszard Wiśniewski Prof. UMK, dr hab. Nauki humanistyczne – filozofia – etyka Wymagania wstępne Zaliczony kurs filozofii i zaawansowana wiedza prawnicza. Efekty kształcenia Opanowanie aparatury pojęciowej etyki, zrozumienie dróg jej aplikacji do stosunków prawnych, przyswojenie treści głównych zasad etyki zawodów prawniczych Treści kształcenia (szczegółowy układ treści nauczania wraz z przypisaną im liczbą godzin) 1. Pojęcie i przedmiot etyki. Płaszczyzny i piętra refleksji etycznej. Etyka 2. 3. 4. 5. 6. normatywna, etyka opisowa, metaetyka, filozofia moralności, teologia moralna. (1h) Etyka ogólna a etyka szczegółowa i zawodowa. Etyka indywidualna (etyka cnót) a etyka społeczna (etyka obowiązków). (1h) Moralność – etyka – prawo. Analiza przeżyć, zachowań, języka i sankcji moralności w kontekście kodyfikacji etycznych i prawa. (1h) Historyczne typy etyki kształtującej tradycję i ich wpływ na współczesną argumentację etyczną, uzasadnianie postaw, rozwiązywanie konfliktów moralnych. (1h) Konsekwencje praktyczne różnych ujęć relacji prawa i moralności. Legalność a moralność. Formalizm a zrozumienie ducha prawa. Konflikty sumienia w zawodach prawniczych (1h) Sprawiedliwość w życiu publicznym. Klasyczne i współczesne ujęcia sprawiedliwości. Sprawiedliwość a zasada życzliwości. (1h) 7. Status społeczno-etyczny zawodów prawniczych. Aksjologia prawa i zawodów prawniczych. Misje zawodów prawniczych (1h) 8. Europejskie i polskie kodyfikacje etyczne zawodów prawniczych: przegląd wspólnych zasad etycznych i form egzekwowania postaw etycznych. (1h) 9. Etyczna treść zasady autonomii oraz odpowiedzialności w poszczególnych zawodach prawniczych. Granice lojalności (1h) 10. Etyczny wymiar zasady profesjonalizmu w uprawianiu zawodów prawniczych. Profesjonalizm a rzetelność (1h) 11. Zasada obiektywizmu i bezstronności w wykonywaniu zawodów prawniczych. Unikanie konfliktu interesów, nepotyzmu. Problem korupcji i stosunku do polityki (1h) 12. Etyczna treść zaufania w wykonywaniu zawodów prawniczych. Granice jawności w perspektywie etyki (1h) 13. Problem godności człowieka w stosunkach prawnych. Etyka i etykieta. Zasada integralności w wykonywaniu zawodów prawniczych. Etyczne aspekty rozliczeń z klientami. (2h) 14. Podsumowanie głównych zasad etyki sędziowskiej, prokuratorskiej i adwokackiej, etyki radców i doradców prawnych, notariuszy, komorników, urzędników skarbowych i administracyjnych. (2h) 15. Rola samorządów zawodowych i stowarzyszeń prawniczych w promowaniu moralności zawodowej i przestrzeganiu zasad etyki zawodowej (2h) Forma zaliczenia Wymagania Podstawowa Uzupełniająca Warunki zaliczenia Zaliczenie na stopień, test z rozwiązywaniem kazusów Opanowanie podstawowych pojęć i zasad etyki urzędniczej Literatura Etyka zawodów prawniczych. Etyka prawnicza, red. H. Izdebski, P. Skuczyński, Wydawnictwo Prawnicze „LexisNexis”, Warszawa 2006. Galewicz W., Moralność i profesjonalizm. Spór o pozycję etyk zawodowych, Universitas, Kraków 2010, tam: załączone teksty w dziale Z etyki prawniczej, s. 249-297. Izdebski H., Etyka prawnicza. Stanowiska i perspektywy. LexisNexis, Warszawa 2008 Tokarczyk R., Etyka prawnicza, LexisNexis, Warszawa 2005 Hołówka J., Etyka w działaniu, Warszawa 2001 Kowalewski S., Etyka zawodowa w administracji, Warszawa 2001 Kulesza M., Niziołek M. [red], Etyka służby publicznej, Lex a Wolters Kluwer, Warszawa 2010 Nowak E., Cern K. M., Ethos w życiu publicznym, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2008 Singer P. [red.], Przewodnik po etyce, Warszawa 1998 Sutor B., Etyka polityczna, Warszawa 1994