UKŁAD TRAWIENNY

UKŁAD
TRAWIENY
FIZJOLOGIA
CZŁOWIEKA
BUDOWA UKŁADU
TRAWIENNEGO
• Układ
trawienny.
ROLA:
• Dostarczenie organizmowi
materiału do budowy i odnowy
własnych tkanek oraz substancji
energetycznych służących do
podtrzymania wszelkich
procesów życiowych.
SCHEMAT BUDOWY
UKŁADU POKARMOWEGO
ODŻYWIANIE TO:
• przyjmowanie pokarmów,
• trawienie pokarmów,
• wchłanianie składników
pokarmowych i wody,
• przyswajanie składników
pokarmowych.
UKŁAD TRAWIENNY:
Substancje doprowadzane w
postaci pokarmu:
• WĘGLOWODANY,
• TŁUSZCZE,
• BIAŁKA,
• WITAMINY,
• SOLE MINERALNE,
• WODA.
Rola substancji
pokarmowych:
• Węglowodany i tłuszczeźródło energii,
• Białka-źródło
aminokwasów- materiału
niezbędnego do budowy
tkanek i narządów,
Rola substancji
pokarmowych:
Przy nadmiarze pokarmu
białkowego lub przy braku
węglowodanów i tłuszczów
aminokwasy ulegają
dezaminacji i mogą być
zużyte do celów
energetycznych!
TRAWIENIE
• Zespół procesów zachodzących
w przewodzie pokarmowym ,
którym zostaje poddany pokarm
pobierany przez człowieka z
otoczenia w postaci pierwotnej
nie pozwalającej na
bezpośrednie wykorzystanie go
przez ustrój.
Trawienie składa się z:
• Procesów
mechanicznych (żucie,
połykanie, ruchy
robaczkowe przełyku,
ruchy żołądka i jelit,
oddawanie stolca).
Trawienie składa się z:
• Procesów chemicznych
polegających na przekształcaniu
dużych cząstek złożonych substancji
organicznych na związki proste
mogące przenikać przez błony
komórkowe i które organizm może
użyć do budowy własnych tkanek
oraz podtrzymania procesów
życiowych związanych z
wydatkowaniem energii.
PRZYJMOWANIE
POKARMÓW:
• Kontrolę nad
przyjmowaniem
pokarmów tj. nad ilością
wprowadzonej do
organizmu energii mają
OŚRODKI POKARMOWE
W PODWZGÓRZU.
OŚRODKI
POKARMOWE
• OŚRODEK GŁODU
wyzwala mechanizm
poszukiwania,
zdobywania i
przyjmowania pokarmów,
• OŚRODEK SYTOŚCI
hamuje apetyt.
LEPTYNA
• to hormon białkowy
wydzielany przez komórki
tkanki tłuszczowej działa
jak czynnik sytości –
wpływa na pobudliwość
ośrodków pokarmowych.
NEUROPEPTYD Y
•( NPY) pobudza
,, OŚRODEK GŁODU,,
i może być uważany
za ,, czynnik głodu,,
Trawienie pokarmu w
jamie ustnej:
• Pokarmy o stałej
konsystencji
wprowadzone do jamy
ustnej są rozdrabniane
i mieszane ze śliną w
procesie żucia.
ŻUCIE:
• Polega na
mechanicznym
rozdrabnianiu pokarmu,
mieszaniu go ze śliną i
formowaniu kęsa
pokarmowego który
następnie zostaje
połknięty .
ŻUCIE:
• Jest wynikiem skurczu
mięśni szkieletowych,
powodujących
naprzemienne otwieranie i
zamykanie szczęk,
połączone z niewielkimi
ruchami żuchwy ku
przodowi, do tyłu i boku.
Fazy ,,cyklu żucia’’:
• przygotowawcza,
• zetknięcie szczęk z kęsem
pokarmowym,
• miażdżenie pokarmu,
• zetknięcie zębów obu szczęk,
• rozcieranie pokarmu między
szczękami.
• końcowe centralne zamknięcie
szczęk.
ŻUCIE
• Jest regulowane
odruchowo, ośrodek
integracyjny znajduje się
w pniu mózgu.
• Receptory znajdują się w
mięśniach i błonie
śluzowej jamy ustnej.
ŚLINA
• Wydziela się na drodze odruchu
bezwarunkowego w wyniku
zetknięcia się pokarmu z
powierzchnią błony śluzowej jamy
ustnej.
• Wydziela się na drodze odruchu
warunkowego ( nabytego) w
odpowiedzi na sam widok i zapach
pokarmu.
ŚLINA
W ilości 1,5 L\ dobę, pH 7,O jest
wydzielana do jamy ustnej przez trzy
parzyste gruczoły unerwiane
wydzielniczo przez włókna
przywspółczulne.
Są to:
• Ślinianka podżuchwowa,
• Ślinianka przyuszna,
• Ślinianka podjęzykowa.
ŚLINA
• Ślinianki podżuchwowe
(wydziela ok.60% śliny) w tym
najwięcej śliny surowiczo-śluzowej,
• Ślinianki przyuszne
(wydzielają26%śliny) w tym w
mniejszych ilościach ślinę
surowiczą,
• Ślinianki podjęzykowe
(wytwarzają ok.5%) w tym najmniej
śliny śluzowej.
ŚLINA
• Surowicza zawiera enzym
trawiący wielocukry –
ALPHA AMYLAZĘ ŚLINOWĄ.
• Śluzowa zawiera MUCYNY –
GLIKOPROTEIDY
ułatwiające połykanie
uformowanego kęsa.
skład śliny:
Inne składniki
• Wapń,
• Magnez,
• fosfor
SKŁADNIKI
STĘŻENIE
woda
994mL
Pok.suchy 6-7g/L
białko
3000mg/L
mucyna
2000mg/L
mocznik
100mg/L
Kw, mocz. 20mg/L
Cholest.
70mg/L
Sub.nieorg 2800mg/L
sód
600mg/L
potas
400mg/L
POŁYKANIE dzieli się na
trzy fazy:
• Ustno–gardłowa
( dowolna ), polega na
przesunięciu kęsa z jamy
ustnej do gardła, w czym
uczestniczą mięśnie
języka i policzków.
POŁYKANIE dzieli się na
trzy fazy:
• Gardłowo-przełykowa
(odruchowa): mięsień zwieracz
górny gardła początkowo
rozkurcza się, przepuszczając
kęs a następnie kurczy się i
rozpoczyna falę perystaltyczną
przesuwającą kęs wzdłuż gardła
i przełyku.
POŁYKANIE dzieli się na
trzy fazy:
• Przełykowo -żołądkowa
( odruchowa): kęs
przesuwany przez falę
perystaltyczną zbliża
się do jamy żołądka.
Połykanie kęsa pokarmowego
(wg. Vandera)
POŁYKANIE
BUDOWA ŻOŁĄDKA
• ŻOŁĄDEK
FUNKCJE ŻOŁĄDKA:
• Gromadzenie i
przechowywanie
pokarmów,
• Trawienie pokarmów,
• Wyjaławianie
pokarmów.
Trawienie pokarmów w
żołądku:
• Pokarmy wypełniające część
środkową żołądka, niestykająca się z
błoną śluzową, są początkowo
trawione przez ALPHA AMYLAZĘ
ŚLINOWĄ.
• Właściwe trawienie pokarmów
rozpoczyna się po zmieszaniu
pokarmów z sokiem żołądkowym.
żołądek:
SOK ŻOŁĄDKOWY
Jest mieszaniną 3 wydzielin
wytwarzanych oddzielnie przez różne
komórki gruczołowe błony śluzowej:
• kom. okładzinowe - HCL, H2O,
czynnik wiążący wit. B12,
• kom. główne – pepsynogen,
• kom. dodatkowe (odźwiernikowe) –
śluz.
Trawienie pokarmów w
żołądku:
• Sok żołądkowy jest wydzielany
przez gruczoły błony śluzowej
żołądka w ilości ok. 3L/ dobę,
• pH ok. 1,0,
• Sok żołądkowy zawiera: kwas
solny, enzymy trawienne, śluz,
sole mineralne i wodę.
Trawienie pokarmów w
żołądku:
• Kwas solny (HCL) powstaje
w kanalikach wewnątrz
KOMÓREK
OKŁADZINOWYCH gruczołów błony śluzowej
pod wpływem histaminy
działającej na receptory H2.
Trawienie pokarmów w
żołądku:
• W komórkach głównych gruczołów
błony śluzowej żołądka znajdują się
w ziarnistości zawierające
PEPSYNOGEN (nieczynny enzym
proteolityczny). Wydzielony do
światła gruczołów błony śluzowej
zmienia się pod wpływem kwasu
solnego w aktywny enzym –
PEPSYNĘ.
PEPSYNOGEN
Wydziela się stale
w niewielkich
ilościach w
warunkach
podstawowych.
PEPSYNOGEN
Wydzielanie nasilone
powoduje : głód,
miejscowe pobudzanie
żołądka wywołane
rozciąganiem ścian,
zakwaszenie błony
śluzowej, hormony
jelitowe.
Trawienie pokarmów w
żołądku:
•Pepsyna rozkłada
duże cząsteczki
białek na mniejsze
cząsteczki
polipeptydów.
WARSTWA GRUCZOŁOWA
ŻOŁĄDKA ZAWIERA:
*gruczoły
wpustoweczęść wpustowa żołądka,
*gruczoły właściwe(główne,okładzinowe,
szyjkowe,niezróżnicowane)dno i trzon,
*gruczoły odźwiernikoweodźwiernik
Motoryka żołądka:
Rodzaje aktywności
błony śluzowej żołądka:
• Nasilenie i osłabienie napięcia
mięśniówki żołądka występujące
naprzemiennie z czym wiążą się
wahania RR w jamie żołądka,
• Skurcze perystaltycznerozpoczynające się w części
wpustowej i przesuwające się
wzdłuż ścian żołądka aż do
odźwiernika.
Wypełnianie żołądka
Pompa odźwiernikowa
• Powtarzające się w ciągu kilku
godzin trawienia w żołądku
cofanie się treści stałej do jamy
żołądka powodujące jej
mieszanie, rozdrabnianie i
stopniową zamianę na treść
płynną- wyciskanie treści
płynnej do dwunastnicy i
cofanie się do żołądka treści
stałej.
BER-podstawowy rytm
biologiczny:
• Regularne występowanie
skurczów perystaltycznych
wyzwalane jest przez rozrusznik
utworzony przez komórki
mięśniowe gładkie warstwy
podłużnej błony mięśniowej
żołądka w okolicy krzywizny
większej.
BER-podstawowy rytm
biologiczny:
• W komórkach rozrusznika
regularnie i spontanicznie
występuje stan czynny, który
rozprzestrzenia się na całą
błonę mięśniową.
• Pokarmy płynne szybko
przechodzą przez żołądek,
węglowodany pozostają w
żołądku kilka godzin, białka –
dłużej a tłuszcze- najdłużej.
Działanie pompy
odźwiernikowej.
Kontrola motoryki
żołądka:
• Nerw błędny (n.X) i
gastryna- nasila
skurcze i pobudza
perystaltykę.
• Nerwy współczulne i
sekretyna- zwalniają
perystaltykę.
Kontrola motoryki
żołądka:
• Rozciągnięcie dwunastnicy przez
pokarm, zawartość kwasów
tłuszczowych, częściowo
strawionych białek i węglowodanów
w pokarmie, sekretyna i
cholecystokinina powstające w
dwunastnicy oraz wysokie RR
osmotyczne treści dostającej się do
dwunastnicy to czynniki hamujące
na drodze odruchowej i humoralnej
perystaltykę żołądka.
W regulacji wydzielania
żołądkowego wyróżniamy
trzy fazy:
•Faza psychiczna –
nerwowa-głodowa,
•Faza żołądkowa,
•Faza jelitowa.
Faza psychiczna
wydzielania:
• Wydzielanie odbywa się na zasadzie
odruchu warunkowego(nabytego)- na
bodźce uwarunkowane spożywaniem
pokarmu oraz odruchu
bezwarunkowego (wrodzonego)zapach, smak pokarmu.
• Na zakończeniach nerwu błędnego
wydziela się acetylocholina- pobudza
komórki okładzinowe i główne do
wydzielania HCL i enzymów oraz w
mechanizmie humoralnym wydziela
się gastryna i histamina.
Faza żołądkowa
wydzielania
Rozpoczyna się, gdy pokarm
znajdzie się w żołądku i może
trwać kilka godzin. Pozostaje
pod kontrolą wielu czynników:
acetylocholina uwalniana z
zakończeń nerwu błędnego,
sploty nerwowe śródścienne
reagujące na rozciąganie ścian
żołądka, histamina, gastryna.
Jelito- schemat budowy
• Jelito
grube
Faza jelitowa wydzielania
• Bodźce powstają w
dwunastnicy gdzie dostaje się
pokarm nie nasiąknięty kwasem
- w przypadku pokarmu
kwaśnego wydzielanie
żołądkowe zmniejsza się.
Powoduje to sekretyna antagonista gastryny.
• Silnie hamuje wydzielanie
pokarm tłuszczowy
nadchodzący do dwunastnicy.
Jelito cienkie- motoryka
• Przemieszanie miazgi
pokarmowej z sokami
trawiennymi i zetknięcie
strawionego pokarmu z
powierzchnią chłonną jelita.
• Przesuwanie z odpowiednią
szybkością miazgi
pokarmowej w kierunku
odbytu.
Jelito cienkie- motoryka
Czynniki pobudzające błonę
mięśniową:
• Mechaniczne podrażnienie –
rozciąganie przez pokarm,
• Podrażnienie chemiczne błony
śluzowej przez soki trawienne i
substancje pokarmowe (słabe
kwasy, ługi, sole, mydła- wzmagają,
silne kwasy- zwalniają i hamują
ruchy jelit.
Jelito cienkie- motoryka
• Czynniki pobudzające błonę
mięśniową cd.:
• Bodźce nerwowe nadchodzące do
jelit drogą n. błędnego( pobudza
ruchy jelit i zwiększa napięcie błony
mięśniowej) i n.współczulnego
(drażnienie nerwów trzewnych
zwalnia ruchy jelitowe i zmniejsza
napięcie ich ściany.
Trzy rodzaje ruchów jelit:
• Ruchy wahadłowe
(okresowe zmiany
napięcia,
• Ruchy robaczkowe
(perystaltyczne),
• Ruchy rozdzielcze
(segmentacyjne,
odcinkowe)
Ruchy wahadłowe
• Polegają na rytmicznym
wydłużaniu się i kurczeniu
lub skręcaniu odcinka jelita
wskutek przesuwania się
(2,5cm/s) łagodnej fali
skurczu wzdłuż jelita na
krótkim odcinku 10-20 razy
na minutę.
Ruch robaczkowy
• W miejscu położonym za masą
pokarmową, następuje skurcz bł.
mięśniowej podłużnej wywołujący
skrócenie i rozszerzenie danego
odcinka jelita. Natychmiast po tym
skurczu w odcinku przed masą
pokarmową następuje skurcz bł.
mięśniowej okrężnej który wyciska
treść w kierunku odbytu.
Ruchy rozdzielcze
• Polegają na silnych skurczach
błony mięśniowej okrężnej w
różnych odcinkach jelita przy
biernym rozluźnieniu błony
podłużnej. Następnie skurczone
odcinki ulegają rozluźnieniu a
skurcze pojawiają się w innych
miejscach.
Trawienie chemiczne w
jelicie cienkim
• W trawieniu treści jelita
cienkiego biorą udział:
• Sok jelitowy,
• Sok trzustkowy,
• żółć
Sok jelitowy
• Ma odczyn zasadowy,
• Wydziela się w ilości ok. 3-6 L/dobę,
• Zawiera śluz chroniący błonę
śluzową dwunastnicy przed
działaniem kwaśnej treści
żołądkowej,
• Wydziela się pod wpływem
mechanicznego podrażnienia błony
śluzowej przez przesuwającą się
treść jelitową i pośrednio przez
pobudzające działanie hormonów
żołądkowo-jelitowych.
Sok jelitowy zawiera:
• Aminopeptydazy rozkładające
peptydy do aminokwasów,
• Enzymy rozkładające kwasy
nukleinowe do pentozy, zasad
purynowych i pirymidynowych oraz
kwasu fosforowego,
• Enzymy rozkładające wielocukry i
dwucukry do jednocukrów,
• Lipaza hydrolizująca tłuszcze
obojętne do kwasów tłuszczowych i
glicerolu.
Sok trzustkowy
• Dostaje się do dwunastnicy
przez przewód trzustkowy i
bańkę
wątrobowo-trzustkową,
• Wydziela się ok.2L/dobę,
• pH: 7.1-8.4 –zasadowy,
• Jest bogaty w wodorowęglany.
Sok trzustkowy zawiera:
• Trypsynogen i
chymotrypsynogen
nieaktywne enzymy
>enterokinaza (wydzielana
przez błonę śluzową
dwunastnicy)> trypsyna i
chymotrypsyna –trawią białka
do aminokwasów.
Sok trzustkowy zawiera:
• Rybonukleazę i
deoksyrybonukleazę – enzymy
trawiące kw. rybonukleinowy i
deoksyrybonukleinowy,
• Amylazę i diastazę-
rozkładające wielocukry do
dwucukrów,
• Lipazę
– rozkładającą tłuszcze do
kw. tłuszczowych i glicerolu.
Sok trzustkowy
jest bogaty w
wodorowęglany i
dlatego pod jego
wpływem kwaśna treść
żołądka dostająca się
do dwunastnicy zostaje
szybko zobojętniona!
Kontrola wydzielania
soku trzustkowego:
Trzustka wydziela
sok pod wpływem
impulsów nerwowych
i czynników
humoralnych.
Fazy wydzielania soku
trzustkowego:
• Głowowa (droga odruchowa gdy
pokarm znajduje się w jamie
ustnej- n.wydzielniczy to
n. błędny),
• Żołądkowa (cholecystokininapobudza kom. trzustki do
wydzielania),
• Jelitowa (sekretyna)
Udział żółci w trawieniu:
• Żółć jest wytwarzana
przez komórki wątrobowe
i wydzielana do światła
kanalików.
• Kanaliki łączą się w
przewody wątrobowe.
Udział żółci w trawieniu:
• Żółć jest złocistym płynem, o
odczynie lekko alkalicznym
(pH 7,8-8,6) – produkowanym
nieustannie w ilości
ok.0,5-11L/dobę.
• Pęcherzyk żółciowy może
zagęścić żółć 5-10 krotnie
tj. do ok.50ml.
Schemat budowy dróg
żółciowych
Skład żółci:
• sole kwasów
żółciowych,
• bilirubina,
• cholesterol,
• kwasy tłuszczowe,
• lecytyna.
Sole kwasów żółciowych:
cholowy i
chenodezoksycholowy.
To:
Są one wydzielane w połączeniu
z glicyną i turyną jako
glikocholan sodu i
taurocholan potasu w
stosunku 3 do1.
Sole kwasów żółciowych:
• Około 90-95%kwasów
żółciowych ulega w jelicie
grubym reabsorpcji i
powraca przez naczynia
układu wrotnego do
wątroby.
• Barwnikiem żółci jest
bilirubina.
Kontrola wydzielania
żółci:
• Sekretyna – zwiększa
wydzielanie żółci,
• Cholecystokinina –powoduje
równoczesne obkurczanie
pęcherzyka żółciowego i
rozluźnienie zwieracza bańki co
powoduje wyciśnięcie żółci do
dwunastnicy.
Rola żółci w procesach trawienia
• Aktywowanie enzymów
trzustkowych, przede
wszystkim lipazy,
• Emulgowanie tłuszczów – kwasy
żółciowe zmniejszają napięcie
powierzchniowe tłuszczów,
wskutek czego rozbijają się one
na drobne kuleczki, co ułatwia
działanie lipazy,
Rola żółci w procesach trawienia
• Rozpuszczanie kwasów
tłuszczowych,
• Wzmaganie perystaltyki jelit.
Najważniejsze zadanie to:
udział w trawieniu
tłuszczów!
Schemat budowy jelita
grubego
Rola jelita grubego
• Woda zawarta w treści jelita jest
zwrotnie wchłaniana,
• Wchłaniane są : elektrolity,
witaminy, sole mineralne,
• Niestrawione pokarmy są w nim
czasowo magazynowane i
formowany jest kał,
• Drobnoustroje stale się mnożą,
wytwarzając związki niezbędne
(witaminy), jak i toksyczne
(tyraminę, amoniak)
Jelito grube
Gruczoły błony śluzowej
jelita grubego nie
wytwarzają enzymów
trawiennych.
Jedyną ich wydzieliną
jest śluz!
Treść jelita cienkiego
przedostaje się do
jelita ślepego w momencie
otwierania się zastawki
krętniczo - kątniczej.
Zastawka otwiera się gdy
przechodzi przez nią fala
perystaltyczna
(odruch żołądkowo-krętniczy) w
czasie opróżniania żołądka.
Motoryka jelita grubego:
• Błona mięśniowa jelita grubego
wykazuje okresowe zmiany napięcia,
skurcze odcinkowe i skurcze
perystaltyczne.
• 2-3 razy na dobę, na skutek
rozciągnięcia się jelita przez treść
dochodzi do silnych skurczów
perystaltycznych-ruchów masowych,
które pojawiają się w pierwszej
godzinie po spożyciu pokarmów na
drodze odruchu żołądkowookrężniczego.
Jelito grube:
kał- skład:
• Woda i chlesterol,
• nie strawione i nie dające się
strawić resztki pokarmów,
• barwniki pochodzące z nie
strawionego pokarmu oraz barwniki
żółciowe,
• duże ilości drobnoustrojów(E.coli),
• Produkty fermentacji bakterii
(kw. mlekowy, octowy, alkohol, CO2,
indol, skatol)
• Sole mineralne Na, K, Ca, Mg, Fe.
defekacja
• Rozpoczyna się parciem na
stolec wywołanym przez
rozciągnięcie ścian
odbytnicy masami kałowymi.
• Do wydalania kału
przyczynia się tłocznia
brzuszna tj. wzrost RR w
jamie brzusznej.
defekacja
Ośrodki nerwowe, kierujące
odruchem defekacji, mieszczą
się w w odcinku krzyżowym
rdzenia kręgowego.
Zniszczenie tego ośrodka
prowadzi do rozluźnienia mięśni
zwieraczy odbytu i nie
trzymania kału.
UKŁAD TRAWIENNY
BUDOWA WĄTROBY
• Wątroba
ŻOŁĄDEK:
• Żołądek - gaster sive
ventriculus. Stanowi poszerzoną
część przewodu pokarmowego
między przełykiem a
dwunastnicą. Spełnia dwa
zadania : 1.Stanowi zbiornik
pokarmu 2. Jest narządem
wydzielniczym wytwarzającym
kwas solny i enzymy. Pod
wpływem tych enzymów pokarm
zostaje zmieniony na płynną
miazgę.
ŻOŁĄDEK
• W żołądku wyróżniamy:
wpust (cardia) stanowiący
połączenie z częścią
brzuszna przełyku.
• Dno ( fundus)-zaokrąglona,
obszerna część żołądka
położona na lewo i ku górze
od wpustu
ŻOŁĄDEK
• W żołądku rozróżnia się dwie
ściany- przednią i tylną.
Ściany te łączą się ze sobą u
góry wzdłuż tzw. krzywizny
mniejszej i u dołu wzdłuż
krzywizny większej W
górnej części krzywizny
mniejszej żołądek łączy się z
przełykiem.
ŻOŁĄDEK
• Ujście żołądka do dwunastnicy
nazywa się odźwiernikiem
(pylorus). Odźwiernik
zaopatrzony jest w gruby
pierścień błony mięśniowej
okrężnej, tworzący mięsień
zwieracz odźwiernika , którego
skurcz oddziela światło żołądka
od dalszej części przewodu
pokarmowego.
ŻOŁĄDEK
• Żołądek cd
• Część żołądka sąsiadująca z
odźwiernikiem nosi nazwę
części odźwiernikowej.
Pomiędzy częścią
odźwiernikową a dnem znajduje
się trzon żołądka ( corpus
ventriculi).
ŚCIANA ŻOŁĄDKA
• Ściana żołądka składa się
z czterech warstw:
• 1/.
• 2/.
• 3/.
• 4/.
Błona surowicza
Błona mięśniowa
Tkanka podśluzowa
Błona śluzowa.
BUDOWA ŚCIANY
ŻOŁĄDKA
• Ad 1- (surowicza) jest
częścią otrzewnej, która
pokrywa cały żołądek z
wyjątkiem wąskiego paska
wzdłuż obu krzywizn.
• Ad 2-(mięśniowa)
zbudowana z pęczków
mięśni gładkich składa się z
trzech warstw.
BŁONA MIĘŚNIOWA
• Błona mięśniowa
żołądka składa się z
warstwy zewnętrznej
podłużnej, środkowej
okrężnej i wewnętrznej
skośnej.
BUDOWA ŚCIANY
ŻOŁĄDKA
•Ad 3(podśluzowa) jest dość grubą
warstwą tkanki łącznej wiotkiej,
zawierającej liczne naczynia i
nerwy.
•Ad4(śluzowa) stanowi
wewnętrzną warstwę żołądka. W
pustym żołądku jest błona śluzowa
jest mocno pofałdowana.
Gruczoły żołądkowe
• Gruczoły żołądkowe właściwe
występują w wielkiej ilości ( ok. 100
na 1 mm kwadratowy) w okolicy dna
i trzonu żołądka. Są to gruczoły
cewkowe proste, zawierające dwa
rodzaje komórek nabłonkowych:
komórki główne wyścielające
światło gruczołu, oraz komórki
okładzinowe.
Gruczoły żołądkowe
• Pierwsze (komórki główne
wyścielające) wytwarzają
pepsynogen, drugie
(okładzinowe) kwas solny.
Pepsynogen w obecności kwasu
solnego zmienia się w pepsynę,
która jest enzymem
proteolitycznym żołądka
Gruczoły odźwiernikowe
• Występują w części odźwiernikowej
żołądka. Są to proste lub złożone
gruczoły cewkowo-pęcherzykowe,
zbudowane z komórek nabłonka
walcowatego. Wydzielają one prawie
wyłącznie śluz. Śluz ten tworzy na
powierzchni błony śluzowej warstwę
grubości ok. 1 mm, chroniąc ją
przed strawieniem przez enzymy
żołądkowe oraz zmniejsza tarcie
przy przechodzeniu pokarmu.