Normalnie Z antysensem Messenger RNA Jądro Cytoplazma
advertisement
Cytoplazma Jądro Białka Rybozom Translacja Brak białek Normalnie Messenger RNA Brak translacji Z antysensem R. Kaliszan „Kierunki poszukiwania lepszych leków„ - AMG 2004 Antysensowy DNA TERAPIA GENOWA Nowotwory Choroby uwarunkowane genetycznie Infekcje wirusowe R. Kaliszan „Kierunki poszukiwania lepszych leków„ - AMG 2004 TERAPIA GENOWA Naprawa uszkodzeń genowych, powodujących chorobę Nośniki genów normalnych, mających zastąpić nienormalne (wywołujące chorobę): Wirusowe: retrowirusy, adenowirusy, wirusy opryszczki Niewirusowe: (imitujące infekcje wirusowe): „nagi” DNA (wstrzyknięcia dotkankowe, „strzelby genowe” wprowadzające mikrocząstki Au lub V pokryte DNA); DNA w otoczkach liposomowych; kompleksy DNA z mono- lub polikationami polimerowymi R. Kaliszan „Kierunki poszukiwania lepszych leków„ - AMG 2004 TERAPIA GENOWA Brak dotychczas preparatu zaaprobowanego do leczenia ludzi przez FDA 1999 − śmierć 18-letniej pacjentki leczonej z powodu niedoboru transkarboksylazy ornityny (OTCD) 2002 − rozwój zespołu typu białaczkowego u dziecka leczonego na ostry zespół niewydolności odpornościowej 2003 − zakaz (czasowy) przez FDA prób terapii genowej z użyciem wektorów retrowirusowych i komórek macierzystych krwi R. Kaliszan „Kierunki poszukiwania lepszych leków„ - AMG 2004 FARMAKOGENETYKA Genetyczne uwarunkowania podatności na choroby • W. Osler (1892): Gdyby nie było dużego osobniczego zróżnicowania, to medycyna mogłaby nawet stać się nauką • W Islandii u 10-15% palaczy występuje rak płuc (silnie spokrewnieni genetycznie) • U osób ze zmutowanymi dwoma genami 2-3 razy większe ryzyko zawału (u osób z najwyższymi poziomami LDL − tylko 1,5 raza) R. Kaliszan „Kierunki poszukiwania lepszych leków„ - AMG 2004 FARMAKOGENETYKA Kiedyś: One - drug fits – all Większość leków skuteczna tylko u 30-50% pacjentów • Osobnicze różnice toksyczności (profile chemogenetyczne) • Predyktywne genotypowanie: 10-20% zmniejszenie zagrozenia zejściem polekowym, ale redukcja sprzedaży • Polimorfizm pojedynczego nukleotydu (SNP − Single Nucleotide Polymorphism) Teraz: Right drug for the right patient at the right dose – precision pharmaceuticals • Trastuzumab (Herceptyna, Genentech) − działa u 25% chorych na raka piersi (test genetyczny); • statyny; gefitinib (rak płuc) R. Kaliszan „Kierunki poszukiwania lepszych leków„ - AMG 2004 R. Kaliszan „Kierunki poszukiwania lepszych leków„ - AMG 2004 250 000 ZNANYCH GATUNKÓW ROŚLIN (1% przebadanych naukowo) 4500 rocznie bada systematycznie Narodowy Instytut Rakowy USA (130 wydaje się obiecujące) R. Kaliszan „Kierunki poszukiwania lepszych leków„ - AMG 2004 Ponad 122 leków wydawanych na receptę wywodzi się z substancji roślinnych. Trzeba zbadać zagrożone gatunki przed ich wyginięciem. Kurara Chinina Digitoksyna Winorośl kuraryjska Chinowiec Naparstnica Ameryka Południowa Ameryka Południowa Europa Miorelaksant Malaria Niewydolność serca Taksol CP-02 Pochodzenie nieujawnione Cis pacyficzny Pochodzenie nieujawnione Ameryka Południowa Ameryka Północna Ameryka Południowa Opryszczka, grypa; w badaniach Rak jajników, płuc; zarejestrowany Gojenie ran; w badaniach SP-303 R. Kaliszan „Kierunki poszukiwania lepszych leków„ - AMG 2004 R. Kaliszan „Kierunki poszukiwania lepszych leków„ - AMG 2004
