PCR (Polymerase Chain Reaction) – reakcja łańcuchowa polimerazy • Polega na przeprowadzeniu wielu cykli syntezy DNA z wykorzystaniem starterów flankujących określony odcinek DNA, w warunkach in vitro. • Warunek – znajomość sekwencji otaczających określony fragment, tak aby można było dobrać komplementarne startery. Etapy PCR 1. Termiczna denaturacja powielanego DNA – temp. 94ºC 2. Asocjacja starterów z matrycą – temp. ok. 60 ºC w zależności od starterów (długość i skład nukleotydowy) 3. Polimeryzacja DNA – temp. 72 ºC Przebieg PCR 5` 3` 5` 3` Denaturacja DNA – 1 min. 5` 3` Synteza nowych nici DNA – 2 min. 5` 3` 5` Asocjacja starterów – 2 min. 5` 3` 3` 5` 3` 3` 5` 5` 3` 3` 5` Liczba syntetyzowanych fragmentów wzrasta wykładniczo jak 2n, gdzie n oznacza liczbę cykli. Skład mieszaniny reakcyjnej 1. Polimeraza DNA termostabilna (Taq Polimeraza) 2. Deoksynukleotydy (dATP, dGTP, dCTP, dTTP) 3. Startery 4. Bufor reakcyjny 5. Jony Mg 2+ 6. DNA 7. Sterylna woda destylowana Kod genetyczny (informacja genetyczna) - liniowy układ nukleotydów w pojedynczej nici DNA Dlaczego w pojedynczej nici DNA? Odczyt informacji genetycznej zachodzi zawsze w jednym kierunku: od końca 5` do końca 3` Nicią kodującą (sensowną) jest nić DNA 3`→ 5` Nić niekodująca (antysensowna) Cechy kodu genetycznego • Trójkowy – trzy kolejne nukleotydy warunkują włączenie jednego aminokwasu do łańcucha polipeptydowego; odczytywany jest po trzy nukleotydy stanowiące jeden kodon (tryplet) Cechy kodu genetycznego • Niezachodzący – nukleotyd wchodzący w skład jednego kodonu nie może być składnikiem jednocześnie sąsiedniego kodonu AAG GCA ACC AAGCACC Cechy kodu genetycznego • Niejednoznaczny (zdegenerowany) – ten sam aminokwas może być kodowany przez kilka różnych kodonów CZTERY NUKLEOTYDY: A U C G KODON = TRZY NUKLEOTYDY Z CZTERECH MOŻLIWYCH = 64 KOMBINACJE 20 AMINOKWASÓW BUDUJĄCYCH BIAŁKA ŚREDNIO TRZY KODONY NA JEDEN AMINOKWAS 61 KODONÓW SENSOWNYCH (kodujących aminokwasy) + 3 KODONY STOP OCHRE OPAL AMBER Cechy kodu genetycznego • Bezprzecinkowy – pomiędzy kolejnymi kodonami nie ma żadnych wolnych nukleotydów, przerw czy dodatkowych cząsteczek, mogących pełnić rolę przystanków Cechy kodu genetycznego • Uniwersalny – ta sama zasada kodowania poszczególnych aminokwasów obowiązuje w całym świecie ożywionym Table 1.3 Genomes 3 (© Garland Science 2007)